«Φανταστείτε ότι είναι 20 Ιανουαρίου 2025. Ημέρα της ορκωμοσίας.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος σηκώνει το δεξί του χέρι και αρχίζει να απαγγέλλει τον όρκο: Εγώ, ο Ντόναλντ Τζον Τραμπ, ορκίζομαι…»
Με αυτές τις λέξεις η Washington Post αναφέρεται σ' ένα σενάριο, το οποίο χαρακτηρίζεται από τους περισσότερους "εφιαλτικό", αλλά όπως λέει η έγκριτη αμερικανική εφημερίδα, θα μπορούσε να συμβεί: το 47% των Ρεπουμπλικανών και των ανεξάρτητων με ρεπουμπλικανική... κλίση, θέλουν ο Τραμπ να είναι ο υποψήφιος το 2024, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Washington Post-ABC News. Και αν ο Τραμπ και ο Τζο Μπάιντεν είναι οι υποψήφιοι, ο Τραμπ υπερτερεί με 48% έναντι 46% του νυν Προέδρου μεταξύ των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Η θητεία του προέδρου που παραπέμφθηκε δύο φορές ήταν ένα φεστιβάλ δημοκρατικής παραβίασης των κανόνων, με αποκορύφωμα το «μεγάλο ψέμα» για τις εκλογές του 2020 και την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου. Μια δεύτερη θητεία πιθανότατα θα έφερνε περισσότερα από τα ίδια -μόνο που αυτή τη φορά ο Τραμπ θα είχε τέσσερα χρόνια εμπειρίας.
Για να αποκρυπτογραφήσει το μέλλον, η εφημερίδα αποτάθηκε σε 21 ειδικούς σε θέματα προεδρίας, πολιτικής επιστήμης, δημόσιας διοίκησης, στρατού, πληροφοριών, εξωτερικής πολιτικής, οικονομίας αλλά και δικαιωμάτων.
Και εκείνοι με τη σειρά τους "σκιαγράφησαν ανατριχιαστικά εύλογες αλυσίδες πιθανών ενεργειών και αντιδράσεων που θα μπορούσαν να τινάξουν το έθνος στον αέρα"
«Πιστεύω ότι θα ήταν το τέλος της δημοκρατίας», λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, Σον Γουάιλεντς, ένας από τους ιστορικούς που συμβουλεύτηκε ο Πρόεδρος Μπάιντεν τον Αύγουστο σχετικά με την τεταμένη δημοκρατία της Αμερικής. «Θα ήταν ένα είδος ανατροπής από μέσα. … Θα ήταν ένα πραξικόπημα με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε πάντα την Αμερική».
Με βάση αυτά που περιέγραψαν αυτοί οι ειδικοί, η Washington Post χωρίζει το ζοφερό μέλλον σε 3 φάσεις.
Φάση 1: Ο Τραμπ παίρνει τον έλεγχο της κυβέρνησης...
... Και εγκαθιστά σούπερ πιστούς σε εκείνον. «Μεταξύ των πρώτων πραγμάτων που θα έκανε, τις πρώτες ώρες της προεδρίας του, θα ήταν να απολύσει τον [Διευθυντή του FBI] Christopher Wray και να εκκαθαρίσει το FBI», λέει ο Larry Diamond, ειδικός σε θέματα δημοκρατικού πολιτεύματος.
Η έρευνα του Ντάιμοντ έχει επικεντρωθεί στα δεινά της δημοκρατίας σε άλλες χώρες, αλλά τον τελευταίο καιρό σκέφτεται και γράφει για τις παθογένειές της στην Αμερική. Ο Τραμπ «θα άρχιζε τότε να προσπαθεί να πολιτικοποιήσει το FBI, τις υπηρεσίες πληροφοριών και όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της κυβέρνησης», συνεχίζει ο Ντάιμοντ. «Έχει πλήρη εξουσία να διορίζει τα ανώτερα κλιμάκια του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας. Έτσι, θα μπορούσατε να δείτε τον [συνταξιούχο υποστράτηγο] Μάικλ Φλιν» –ο οποίος έλαβε χάρη από τον Τραμπ αφού δήλωσε ένοχος ότι είπε ψέματα στο FBI – «ως σύμβουλο εθνικής ασφάλειας και πάλι ή κάποιον άλλον που δεν θα εκπροσωπούσε κανένα από τα μέτρα σύνεσης και περιορισμούς και προσπάθειες να χαλιναγωγήσει τα πιο αυταρχικά και παρορμητικά ένστικτα του Τραμπ». «Πιστεύω ότι σίγουρα στα υπουργεία εξουσίας – Πολιτείας, CIA, Άμυνας, Δικαιοσύνης – θα προσπαθήσει να βάλει αληθινούς πιστούς», λέει στην εφημερίδα ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου στην κυβέρνηση Τραμπ, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Όταν λέω πιστός, εννοώ κάποιον που βάζει την πίστη του στον Τραμπ πάνω από τον όρκο του αξιώματος».
«Θα μπει και θα χρησιμοποιήσει το κράτος για να κυνηγά τους εχθρούς του. Έχει μια μακρά λίστα με παράπονα εναντίον ανθρώπων… Θα μπει σαν δικτάτορας που έχει πάρει στεροειδή», δηλώνει ο καθηγητής του Χάρβαντ, Steven Levitsky.
Αυτό, όμως, είναι το μικρότερο κακό. Σύμφωνα με την ανάλυση των ειδικών, οι ακραιφνείς Τραμπικοί θα πάρουν τον έλεγχο και άλλων κρίσιμων πόστων. Ενώ ήταν στην εξουσία, ο Τραμπ μάταια έκανε tweet στην Federal Reserve, αναζητώντας μια νομισματική πολιτική που θα τον ωφελούσε πολιτικά, και συνέκρινε τον Πρόεδρο Jerome Powell με έναν «εχθρό» όπως ο Xi Jinping της Κίνας. Η θητεία του Πάουελ λήγει το 2026. Εάν ο Τραμπ καταφέρει να βρει έναν πιστό στη Γερουσία, τα επιτόκια θα μπορούσαν να χειραγωγηθούν για να ωφελήσουν την οικονομία πριν από τις εκλογές, λέει ο πολιτικός επιστήμονας του Στάνφορντ Φράνσις Φουκουγιάμα. Εν τω μεταξύ, ένα πολιτικοποιημένο Γραφείο Στατιστικών Εργασίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μηνιαίες αναφορές θέσεων εργασίας να γίνουν ξαφνικά ύποπτες. Ή τι θα λέγατε για τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων; Λέει ο Φουκουγιάμα: «Θέλετε οι άνθρωποι που πιστεύουν στην υδροξυχλωροκίνη να λαμβάνουν αυτές τις αποφάσεις;».
Ο χειρότερος, όμως, φόβος όλων είναι η πορεία της οικονομίας αλλά και της τεχνολογίας, με τους ειδικούς να φοβούνται πως επί των ημερών του θα πάψει ουσιαστικά κάθε χρηματοδότηση σ' αυτά που κάνουν τις ΗΠΑ υπερδύναμη και σιγά σιγά θα εξελιχθεί σ' έναν τεχνολογικό "νάνο", τουλάχιστον όσον αφορά τα συγκρίσιμα μεγέθη της.
Μπορεί επίσης να δημιουργήσει χάος. Τον τελευταίο χρόνο της θητείας του Τραμπ, το Γραφείο Ελέγχου της Κυβέρνησης διαπίστωσε ότι ο αναπληρωτής γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας και ο αναπληρωτής αναπληρωτής του DHS υπηρετούσαν παράνομα, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη νομιμότητα των πολιτικών τους αποφάσεων. Αλλά δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να σταματήσει έναν πρόεδρο που είναι πρόθυμος να παρακάμψει τους κανόνες και να εξαντλήσει το ρολόι της θητείας του. «Εάν ο πρόεδρος αποφασίσει ότι πρόκειται να εγκαταστήσει έναν υπουργό Άμυνας που στην πραγματικότητα δεν έχει εγκριθεί και το Κογκρέσο δεν πρόκειται να προσπαθήσει να απαντήσει με τις δυνάμεις του και να προσπαθήσει να το σταματήσει, νομίζω ότι η πραγματικότητα είναι ότι δεν μπορείς να κάνεις πολλά».
Φάση 2: Ο Τραμπ αναπτύσσει τον στρατό επιθετικά στο εσωτερικό, ενώ υποχωρεί στο εξωτερικό
Μόλις ο Τραμπ συγκεντρώσει την εξουσία μέσω στελεχών ελεγμένων πιστών σε όλη την κυβέρνηση, τι θα κάνει με αυτό; Όπως έχει καταγράψει προηγουμένως η Post, ήδη σε ομιλίες του τους τελευταίους μήνες έχει καταγράψει μερικές από τις προτάσεις του εάν αποφασίσει να θέσει υποψηφιότητα: Εκτέλεση εμπόρων ναρκωτικών. Μετακίνηση αστέγων σε... κατασκηνώσεις. Κατάργηση του Υπουργείου Παιδείας. Αλλαγή τρόπου ψηφοφορίας.
Αλλά θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλά περισσότερα -συμπεριλαμβανομένων των βαθιών αλλαγών στη στρατιωτική και εξωτερική πολιτική.
Χρήση του στρατού προς όφελός του
Αφού ο Τραμπ οδήγησε τον Υπουργό Άμυνας Έσπερ, τον Πρόεδρο των Κοινών Αρχηγών Mark Milley και άλλους αξιωματούχους στην Πλατεία Λαφαγιέτ για μια φωτογράφηση τον Ιούνιο του 2020 εν μέσω διαμαρτυριών για τη φυλετική δικαιοσύνη, η Milley ζήτησε συγγνώμη από το κοινό για τη συμμετοχή σε μια οργανωμένη πολιτικοποιημένη εκδήλωση, εξοργίζοντας τον Τραμπ. Σε μια δεύτερη θητεία, τέτοιες προειδοποιητικές φωνές θα είναι λιγότερες, λέει ο Peter Feaver, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Duke και κορυφαίος ειδικός στις πολιτικοστρατιωτικές σχέσεις. «Ο Πρόεδρος Τραμπ και η ομάδα των πιστών του… θα επιδιώξουν να μεγεθύνουν την ήδη εξαιρετική εξουσία του προέδρου σε αυτόν τον τομέα και να αφαιρέσουν τις δικλείδες ασφαλείας… που μερικές φορές αποκαλούνται κοροϊδευτικά «οι ενήλικες στο δωμάτιο»» προβλέπει ο Feaver. «Αυτές οι διασφαλίσεις δεν εμποδίζουν τον πρόεδρο να κάνει αυτό που θέλει να κάνει. Επιβραδύνουν το σύστημα από το να ανταποκριθεί στην ιδιοτροπία που εκφράζει ο πρόεδρος και διασφαλίζουν ότι ο πρόεδρος έχει ακούσει όλες τις πλευρές και είναι πρόθυμος να αναλάβει τις συνέπειες». Μερικές από τις συνέπειες θα ήταν μικρές: Κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ, για παράδειγμα, να περιμένετε να δείτε τεθωρακισμένα, στρατιώτες με ξιφολόγχες που αναβοσβήνουν και τεράστιους εκτοξευτές πυραύλων να κατεβαίνουν τη Λεωφόρο της Πενσυλβάνια την Ημέρα των Βετεράνων καθώς ο Τραμπ θα κάνει επιτέλους μια στρατιωτική παρέλαση. Λαχταρούσε για ένα κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, αλλά του απαγορευόταν από συμβούλους και στρατιωτικούς αξιωματούχους.
Μια δραματική και δυνητικά θανατηφόρα παραβίαση της παράδοσης θα μπορούσε να συμβεί εάν ξεσπάσουν εκτεταμένες διαδηλώσεις στους δρόμους εναντίον του Τραμπ και των πολιτικών του ή εάν οι διαφωνίες για τις μελλοντικές εκλογές γίνουν βίαιες. Όταν η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ πυροδότησε διαδηλώσεις για τη φυλετική δικαιοσύνη το 2020, ο Τραμπ ήθελε να καλέσει ομοσπονδιακά στρατεύματα. Ο Έσπερ και άλλοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας αντιτάχθηκαν στην κίνηση και ο Τραμπ δεν έδωσε ποτέ την εντολή. Αλλά σε μια δεύτερη θητεία με μια ομάδα πιστών, ποιος θα έλεγε όχι στον Τραμπ; «Αυτή τη φορά ο Τραμπ ελέγχει το Υπουργείο Άμυνας και κινείται για καταστολή», λέει ο Λεβίτσκι, καθηγητής του Χάρβαρντ. «Γνωρίζουμε ότι η καταστολή των διαμαρτυριών πολύ συχνά πυροδοτεί την κλιμάκωση των διαμαρτυριών. θα μπορούσε να γίνει πολύ άσχημο, πολύ γρήγορα, υπό τον Τραμπ».
Σε ένα τέτοιο σενάριο, η απάντηση άλλων στοιχείων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και της ομοσπονδίας Η επιβολή του νόμου θα μπορούσε να είναι απρόβλεπτη. «Αυτό που κάνει αυτή η διαταγή είναι ότι σπάει την αμερικανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση, επειδή δίνετε μια τέτοια εντολή να πυροβολούν Αμερικανούς αμάχους και τότε ίσως κάποιες υπηρεσίες να την ακολουθήσουν και άλλες όχι», λέει ο Timothy Snyder, ιστορικός στο Yale που γράφει για την ελευθερία και την τυραννία. «Υπάρχει μια πολύ πραγματική πιθανότητα η παροχή μιας τέτοιας εντολής να μην οδηγήσει στη διαμαρτυρία να καταπνιγεί, αλλά οδηγεί σε μερικούς Αμερικανούς με στολή να πυροβολούν άλλους Αμερικανούς με στολή, με τους ανθρώπους και στις δύο πλευρές να είναι πεπεισμένοι ότι κάνουν το νόμιμο και το σωστό».
Η χαρά του Πούτιν
Αν το 2025 η Ουκρανία εξακολουθεί να εξαρτάται από την αμερικανική βοήθεια για επιβίωση, η διακοπή της θα έδινε στον Βλαντιμίρ Πούτιν τη νίκη που του αρνήθηκαν το 2022. Οι πρόσφατες εργασίες για την αποκατάσταση της ηγεσίας της Αμερικής και την ικανότητα συντονισμού των συμμάχων ενάντια σε απατεώνες θα αναιρούνταν. «Θα δείτε μια σύνοδο κορυφής του Πούτιν», προβλέπει ο Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ, ανώτερος συνεργάτης του Ιδρύματος Κάρνεγκι για τη Διεθνή Ειρήνη που εργάστηκε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς υπουργούς Εξωτερικών. Το ΝΑΤΟ θα υπονομευόταν αν δεν εγκαταλειφθεί κιόλας. «Η εκλογή του Τραμπ», λέει ο Wilentz, ο ιστορικός του Πρίνστον, «σημαίνει το τέλος της δυτικής συμμαχίας».
Η αμερικανική εξωτερική πολιτική δεν θα ανατραπεί μόνο έναντι της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ. «Το κυρίαρχο συμφέρον για τον Κόλπο δεν πρόκειται να έχει καμία σχέση με την εθνική ασφάλεια», λέει ο Μίλερ. «Θα έχει να κάνει με την ασφάλεια του Οργανισμού Τραμπ». Πέρα από μια ανά θέμα αποκατάσταση της απομονωτικής εκδοχής του Τραμπ για μια εξωτερική πολιτική «Πρώτα η Αμερική», ο Μίλερ προβλέπει ένα καταστροφικό πλήγμα στο ανάστημα της χώρας στα μάτια των φίλων και των εχθρών.
Φάση 3: Πολιτική βία και δημοκρατική κατάρρευση
Ο Τραμπ δεν προκάλεσε τις ρωγμές που διαλύουν αργά τη χώρα. Είναι σύμπτωμα -αλλά είναι επίσης επιταχυντής, που η επιστροφή του στον Λευκό Οίκο θα μπορούσε να προκαλέσει την τελική κατάρρευση. «Ο Τραμπ πάντοτε πίστευε ότι εάν η δημοκρατία δεν προσφέρει αυτό που θέλω, τότε πρέπει να υπάρχει ελάττωμα στη δημοκρατία», λέει η Nicole Bibbins Sedaca, εκτελεστική αντιπρόεδρος του Freedom House, μιας μη κομματικής δημοκρατικής ομάδας υπεράσπισης και έρευνας, η οποία έχει κατέγραψε μια δεκαετή πτώση των πολιτικών και πολιτικών δικαιωμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες που επιταχύνθηκε κατά τη θητεία του Τραμπ, φέρνοντάς τη χώρα στο ίδιο επίπεδο με τη Ρουμανία και τον Παναμά.
Οι ιδεολογικές, φυλετικές και εθνοτικές εντάσεις αυξάνονται. Η Αμερική έχει ήδη καταληφθεί από ένα άνευ προηγουμένου επίπεδο αυτού που οι πολιτικοί επιστήμονες αποκαλούν «ολέθρια πόλωση» - που υποκινείται και εκμεταλλεύεται ο Τραμπ - και μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα μπορούσε να το κάνει επικίνδυνα χειρότερο, λέει η Jennifer McCoy, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Georgia State University. Καμία άλλη καθιερωμένη δημοκρατία από το 1950 τουλάχιστον δεν ήταν τόσο πολωμένη για τόσο καιρό. Σχεδόν στις μισές από τις δεκάδες χώρες που μελέτησε ο McCoy, το επόμενο βήμα μετά την καταστροφική πόλωση ήταν είτε η «εκλογική απολυταρχία» - όπου οι ψήφοι δίνονται αλλά δεν απονέμουν απαραίτητα την εξουσία - ή η απόλυτη «δημοκρατική κατάρρευση». «Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό. βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητη περιοχή», μου είπε ο ΜακΚόι. «Εάν ο Τραμπ επιστρέψει, νομίζω ότι θα βαθύνει σοβαρά την κρίση που αντιμετωπίζουμε». Ο ρατσισμός, συμπεριλαμβανομένου του βίαιου ρατσισμού, είναι πιθανό να αυξηθεί.