Σήμερα Δευτέρα 13 Μαΐου θα ταξιδέψει στην Άγκυρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στόχος των δυο πλευρών είναι να διατηρηθούν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και στο ανώτατο επίπεδο, ώστε οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα, αλλά και να διαπιστωθεί ο βαθμός προόδου σε επίπεδο διμερών σχέσεων αλλά και στους τομείς συνεργασίας, που έχουν συμφωνηθεί.
Το πρόγραμμα των δυο ηγετών
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φτάνει σήμερα (13/5) στην Άγκυρα στις 15.30 το απόγευμα. Η συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο προεδρικό μέγαρο θα ξεκινήσει στις 16:00. Όπως έχει διαρρεύσει δεν θα υπάρχει επίσημη υποδοχή με ιππικό και αγήματα όπως υποδέχεται συνήθως ο Τούρκος πρόεδρος τους προσκεκλημένους του, γιατί το ταξίδι εξπρές του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει χαρακτηριστεί επίσκεψη εργασίας. Η συνάντηση των δυο ηγετών θα διαρκέσει μια ώρα και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 17.00.
Στη συνέχεια θα συναντηθούν οι αντιπροσωπείες των δύο χωρών και περίπου στις 17.30 με 18.00 οι δύο ηγέτες θα κάνουν τις δηλώσεις τους στον Τύπο. Ωστόσο δεν θα δεχτούν ερωτήσεις καθώς θα ακολουθηθεί το ίδιο ακριβώς «μοντέλο» όπως και στην Αθήνα, με την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου. Στη συνέχεια θα παραθέσει ο Ερντογάν θα παραθέσει δείπνο στον Έλληνα πρωθυπουργό πριν αναχωρήσει για το ταξίδι επιστροφής στην Ελλάδα.
Η αναχώρηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αναμένεται στις 20:30-21:00 το βράδυ της Δευτέρας 13/5 από την Άγκυρα.
Στην Τουρκία περιμένουν με «ανοιχτές αγκάλες» τον Κυριάκο Μητσοτάκη ενώ είναι εντυπωσιακή η κάλυψη των Μέσων για την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην τουρκική πρωτεύουσα . Υπάρχει ξεκάθαρα θετική προσμονή ενώ είναι κυρίαρχο θέμα σε πρωτοσέλιδα των κυριακάτικων εφημερίδων και είναι από τα πρώτα θέματα στα τουρκικά κανάλια. Δεν υπήρχε παλιά τέτοια κάλυψη σε συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν τα τελευταία χρόνια.
Είναι η τέταρτη συνάντηση που θα έχει ο πρωθυπουργός με τον πρόεδρο της Τουρκίας μετά την επανεκλογή αμφοτέρων (η πρώτη είχε πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του 2023 στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, η δεύτερη στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η τρίτη στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο).
Στο πλάνο και οι επιχειρηματικές επενδύσεις
Στόχος της τουρκικής πλευράς είναι να θέσει όσα περισσότερα θέματα μπορεί. Ωστόσο αυτό που επιζητεί πολύ είναι η ενίσχυση της συνεργασίας σε πολλούς τομείς και ιδιαίτερα στον οικονομικό, δηλαδή σε τομείς που εύκολα οι δύο χώρες μπορούν να τα βρουν.
Γι’ αυτό και δεν αποκλείεται να συναντηθούν αύριο στην Άγκυρα και επιχειρηματίες από τις δυο χώρες προκειμένου να συσταθεί ένα καινούριο επιχειρηματικό συμβούλιο Ελλάδας-Τουρκίας.
«Αγκάθια» τα Θαλάσσια Πάρκα, η Μονή της Χώρας και η μειονότητα
Η «βαριά» ατζέντα αφήνεται στην άκρη, αλλά δύο βαριά θέματα μπορεί να «ανοιχτούν». Τα Θαλάσσια Πάρκα και η Μονή της Χώρας. Ο Τούρκος πρόεδρος θα προσπαθεί ωστόσο να απαντήσει θέτοντας πάλι ζήτημα μουσουλμανικής μειονότητας και εκπαίδευσης καθώς επίσης και την κατάσταση των μουσουλμάνων στη Ρόδο, Κω και Θεσσαλονίκη, για να αντισταθμίσει την κριτική Μητσοτάκη.
Πιο αναλυτικά:
Το πρώτο αγκάθι: η διαφορά προσέγγισης του διαλόγου. Η Τουρκία αναμένεται να θέσει μια σειρά από θέματα για τα οποία εγείρει αξιώσεις, ενώ όπως έχει γίνει γνωστό από την πλευρά του Τούρκου προέδρου, αναμένεται να τεθούν και θέματα που αφορούν τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.
Δεύτερο «αγκάθι» είναι η αμφισβήτηση από πλευράς της Άγκυρας, της κυριαρχίας ελληνικών νησιών και νησίδων στο Αιγαίο, με αφορμή τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων που ανακοίνωσε η Ελλάδα, στο πλαίσιο της προστασίας του περιβάλλοντος. Η Τουρκία έχει ήδη δηλώσει πως δεν θα μείνει απαθής και πως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να το επιτρέψει.
Τρίτο «αγκάθι» είναι η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του, δηλώνοντας ότι θα θέσει το θέμα στον Τούρκο πρόεδρο.
Τέταρτο «αγκάθι» είναι η ένταξη στα σχολικά βιβλία στην Τουρκία, της «Γαλάζιας Πατρίδας». Όλα αυτά αναμένεται να συζητηθούν στο «Λευκό Παλάτι» του Τούρκου προέδρου, με το κλίμα για την ώρα να χαρακτηρίζεται και από τις δύο πλευρές ως θετικό.
Οι τομείς δράσης που θα συζητηθούν
Και οι δύο ηγέτες δίνουν έμφαση στην προώθηση της θετικής ατζέντας και στην πρόοδο στη συνεργασία των δύο χωρών σε τομείς όπως το μεταναστευτικό, ο τουρισμός και το εμπόριο.
Τα 7 θέματα που θα συζητήσουν Μητσοτάκης και Ερντογάν
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν διπλωματικές πηγές, στο τραπέζι θα πέσουν με βεβαιότητα επτά θέματα και πιο συγκεκριμένα:
- Αύξηση του εμπορικού όγκου μεταξύ των δύο χωρών από 6 στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια και Ίδρυση Συμβουλίου Οικονομικής Συνεργασίας – Εδώ εντάσσεται και η ενέργεια
- Συνεργασία στον τουρισμό και επέκταση μέτρου βίζας
- Κοινή καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης.
- Στενή συνεργασία κατά των φυσικών καταστροφών και υπογραφή συμφωνίας.
- Υποστήριξη έργων που θα φέρουν τη νεολαία και τους επιστήμονες των δύο χωρών πιο κοντά.
- Υπογραφή συμφωνιών για την Υγεία και τις Ιατρικές Επιστήμες
- Η επιστροφή στην Τουρκία οθωμανικών νομισμάτων ιστορικής αξίας που βρέθηκαν σε κάποιους λαθρέμπορους ιστορικών αντικειμένων που συνελήφθησαν από την ελληνική αστυνομία.
Κυριάκος Μητσοτάκης στη Millieyt: «Είμαστε γείτονες και όχι εχθροί – Η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν»
“Το λιγότερο που οφείλουμε στον ελληνικό και τον τουρκικό λαό είναι μια περίοδος χωρίς εντάσεις. Ιδιαίτερα σε καιρούς παγκόσμιας αβεβαιότητας, πολλαπλών κρίσεων και αναταραχών στην ευρύτερη περιοχή”, τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη του στην τουρκική εφημερίδα Milliyet.
Ο πρωθυπουργό, έστειλε μηνύματα στην Άγκυρα λέγοντας ότι η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν και επανέλαβε με έμφαση ότι “είμαστε γείτονες, όχι εχθροί”.
“Ακόμα και αν δεν καταφέρουμε να προχωρήσουμε με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορούμε να διαφωνούμε με πολιτισμένο τρόπο”, είπε μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης, προσθέτοντας ότι μπορούμε να ενεργοποιήσουμε πολλαπλές δυνατότητες μέσω της προώθησης των δεσμών μεταξύ των δύο λαών, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα διατηρηθεί η θετική ατμόσφαιρα στις διμερείς σχέσεις και θα ενισχυθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις προς όφελος των δύο λαών.
Ο κ. Μητσοτάκης απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, τόνισε με έμφαση ότι η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα ωφελήσει επίσης τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και τα βήματα προς μια θετική ατζέντα μεταξύ της Ευρώπης και της Τουρκίας ενώ θα ωφελήσει και τις συνομιλίες για το Κυπριακό. Για το οποίο σημείωσε με κατηγορηματικό τρόπο ότι “μία λύση πρέπει να βασίζεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ”.
Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε “ένθερμος υποστηρικτής του πραγματισμού και της δύναμης της βούλησης μιας ισχυρής και αποφασιστικής ηγεσίας” και προσέθεσε ότι ο πραγματισμός υπαγορεύει ότι είναι φυσικό οι γείτονες να συνεργάζονται και, παρά τις διαφωνίες, να καταβάλουν ειλικρινείς προσπάθειες για να τις ξεπεράσουν.
“Η Ελλάδα και η Τουρκία αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις. Η μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή, οι φυσικές καταστροφές απαιτούν περισσότερο από ποτέ αμοιβαία κατανόηση και συνεργασία” είπε. Αναφερόμενος στους μηχανισμούς διαλόγου που έχουν δημιουργηθεί είπε ότι “μέσω αυτών των διαύλων αποτρέπουμε τις εντάσεις σε υψηλότερο επίπεδο” ενώ τέλος αναφέρθηκε στην στάση της Ελλάδας απέναντι στα μουσουλμανικά μνημεία στη χώρα μας, σε αντιδιαστολή με την στάση της Τουρκίας απέναντι στα χριστιανικά, εκφράζοντας παράλληλα την απογοήτευση του για την μετατροπή της μονής της Χώρας σε τζαμί.
“Είμαι πολύ απογοητευμένος από την πρόσφατη απόφαση των τουρκικών αρχών να λειτουργήσει η βυζαντινή Μονή της Χώρας ως τζαμί, καθώς και από την παλαιότερη σχετική απόφαση για την Αγία Σοφία. Οι αποφάσεις αυτές έρχονται σε αντίθεση με τον οικουμενικό χαρακτήρα των μνημείων και την κοινή μας προσπάθεια να καλλιεργηθεί αμοιβαία κατανόηση” είπε ο πρωθυπουργός.
Ο Ερντογάν στην «Καθημερινή»: «Η έγερση ζητημάτων κυριαρχίας δεν βλάπτει τον διάλογο»
Εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη παραχώρησε ενόψει της επικείμενης συνάντησής του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην “Καθημερινή της Κυριακής” και τον ανταποκριτή της στην Τουρκία, Μανώλη Κωστίδη.
Στην συνέντευξη, ο Τούρκος πρόεδρος υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι τα προβλήματα πρέπει να επιλύονται ως πακέτο και πως όλοι πρέπει να γνωρίζουν ότι είναι δύσκολο για μια ενεργειακή πλατφόρμα που δεν περιλαμβάνει την Τουρκία να επιτύχει στην περιοχή, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης, επισημαίνει ότι «η Τουρκία και η Ελλάδα μοιραζόμαστε όχι μόνο την ίδια γεωγραφία, αλλά και πολλά κοινά στοιχεία με ιστορική διάσταση. Φυσικά, υπάρχουν θέματα στα οποία διαφωνούμε, αλλά ο αριθμός των θεμάτων στα οποία μπορούμε να συμφωνήσουμε δεν είναι μικρός. Μιλώντας ανοιχτά και με θάρρος για όλα τα θέματα συνολικά, μπορούμε να κάνουμε βήματα προς την κατεύθυνση της λύσης».
Αναφορικά με τα Ελληνο-τουρκικά, ο κ.Ερντογάν μιλά τόσο για διαφορές όπως η υφαλοκρηπίδα και το τουρκολιβυκό μνημόνιο, όσο και για τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο, με αφορμή τα οποία η Τουρκία ήγειρε πάλι ζήτημα κυριαρχίας επί των μικρών, ακατοίκητων νησιών. Όπως σημειώνει η εφημερίδα, ο Τούρκος πρόεδρος απάντησε γραπτώς στις ερωτήσεις της, οι οποίες είχαν υποβληθεί προτού ανακύψει η εφαρμογή της απόφασης για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί.