Ξεκινησε λίγο νωρίτερα σήμερα (8/11) η συνάντηση του Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, στο Υπουργείο Εξωτερικών
Οι δύο υπουργοί καλούνται να εξετάσουν τις προοπτικές για την έναρξη συνομιλιών με αντικείμενο τη διευθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, αν και οι διαφορές παραμένουν.
Μετά την κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο υπουργών, θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών και στις 12:30 μ.μ., θα πραγματοποιηθούν κοινές δηλώσεις στον Τύπο. Στη συνέχεια, θα παρατεθεί γεύμα εργασίας.
Με δηλώσεις σε συνεντεύξεις τους, οι κύριοι Γεραπετρίτης και Φιντάν τονίζουν τη σημασία του διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς και την αναγκαιότητα διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας για την αποφυγή εντάσεων.
Στις τοποθετήσεις τους, ωστόσο, διαφαίνεται η διαφορετική αντίληψη για τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Η ελληνική πλευρά αναγνωρίζει ως μοναδική διαφορά την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, επικεντρωμένη σε νομικά και διπλωματικά ζητήματα.
Ο κ. Γεραπετρίτης, μιλώντας στην τουρκική εφημερίδα Χουριέτ, ανέφερε: «Οι δύο χώρες πρέπει να χτίσουν γέφυρες φιλίας χωρίς να αγνοούμε τις ιστορικές εμπειρίες του παρελθόντος», ενώ προσθέτει πως η Ελλάδα υποστηρίζει την ειρηνική επίλυση των διαφορών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. «Μπορούμε να έχουμε μια ουσιαστική συζήτηση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με συντονισμένο τρόπο, με αμοιβαία εποικοδομητική κατανόηση. Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ είναι η μόνη διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που μπορεί να τεθεί σε διεθνή δικαιοδοσία».
Από την πλευρά του, ο κ. Φιντάν δήλωσε στην εφημερίδα Tα Νέα: «Καταφέραμε να επιτύχουμε θετικό μομέντουμ στις διμερείς σχέσεις εδώ και δύο χρόνια και ο λόγος για αυτό είναι η αποφασιστικότητα των ηγετών», ενώ πρόσθεσε ότι «στόχος μας είναι να διαμορφώσουμε το μέλλον με ένα κοινό όραμα βασιζόμενο στην αμοιβαία καλή θέληση». Παρόλα αυτά, επεσήμανε ότι «υπάρχουν σημαντικά θέματα στα οποία διαφωνούμε», και μίλησε για μια «ολιστική» προσέγγιση στην επίλυση των διαφορών. «Εάν δεν καταλήξουμε σε ολοκληρωμένες λύσεις ως αποτέλεσμα ουσιαστικού διαλόγου, θα προσφύγουμε στη διεθνή δικαιοσύνη σε μια ολιστική προσέγγιση (…) Έχουμε πολλά αλληλένδετα προβλήματα που δεν μπορούν να περιοριστούν μόνο στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης».
Ο κ. Φιντάν, επίσης, έθεσε το ζήτημα Κύπρου με προκλητικές δηλώσεις, χαρακτηρίζοντας τη λύση της επανένωσης κλειστή. Δήλωσε επίσης ότι «στο νησί υπάρχουν δύο ξεχωριστά κράτη, δύο ξεχωριστοί λαοί», μια τοποθέτηση που αντικατοπτρίζει τη σταθερή τουρκική στάση στο ζήτημα της Κύπρου.
Ξεκάθαρες οι θέσεις και των δυο πλευρών
Οι θέσεις και των δυο πλευρών είναι ξεκάθαρες. Η Ελλάδα αναγνωρίζει μια και μόνη διαφορά, την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας και η Τουρκία επιθυμεί συζήτηση για όλα τα θέματα που έχει θέσει κατά καιρούς στο παρελθόν.
«Οι προϋποθέσεις είναι δύο και σε αυτές τις δύο προϋποθέσεις σε καμία περίπτωση η Ελλάδα δεν πρόκειται να κάνει το παραμικρό βήμα πίσω», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, τονίζοντας ότι η πρώτη προϋπόθεση είναι το τι συζητάμε. Η δεύτερη προϋπόθεση για την Αθήνα αφορά στις αρχές της συζήτησης, που όπως ξεκαθαρίζει είναι αποκλειστικά το Διεθνές Δίκαιο.
Σήμερα ωστόσο σε αυτό το γύρο διερευνητικών επαφών, αναμένεται εκτός των άλλων να συζητηθούν θέματα όπως το μεταναστευτικό που αποτελεί μέρος της θετικής ατζέντας αλλά και περιφερειακού ενδιαφέροντος και επίσης το Κυπριακό.
Οι δυο υπουργοί Εξωτερικών αλλά και στη συνέχεια στις διευρυμένες συνομιλίες που θα ακολουθήσουν θα προετοιμάσουν και την επόμενη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, στις αρχές του 2025, στην Άγκυρα, στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) των δύο χωρών.
Άτυπη συνάντηση στη Βουδαπέστη Μητσοτάκη, Ερντογάν, Χριστοδουλίδη, Ράμα
Σύντομη συζήτηση είχαν λίγο πριν από την έναρξη των εργασιών της συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στη Βουδαπέστη ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα.
Οι τέσσερις ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, τις περιφερειακές και τις διεθνείς εξελίξεις.
Πρόκειται για μία συζήτηση η οποία έρχεται σε ένα ιδιαίτερο μομέντουμ, καθώς έγινε ένα 24ωρο πριν το επόμενο ορόσημο στον εν εξελίξει διάλογο της Αθήνας με την Άγκυρα, τη συνάντηση που θα έχει στην ελληνική πρωτεύουσα ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ο Γιώργος Γεραπετρίτης με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν.
Έχει ενδιαφέρον η συνύπαρξη των τεσσάρων ηγετών στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου καθώς οι εξελίξεις σε γεωπολιτικό περιβάλλον διαδέχονται η μία την άλλη. Βρισκόμαστε λίγες ώρες μετά την εκλογή του προέδρου Τραμπ στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και στην πρωτεύουσα της Ουγγαρίας οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται ότι θα έχουν το μεγαλύτερο βάρος της προσοχής τους στραμμένο στην επόμενη ημέρα που ανοίγεται στον ορίζοντα των ΗΠΑ αλλά και της παγκόσμιας κοινότητας, αναζητώντας έναν κοινό βηματισμό.
Tη σημασία ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας και τη διάθεση πρόσθετων πόρων για την αντιμετώπιση διεθνών προκλήσεων, τόνισε κατά την προσέλευση του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να “ξυπνήσουμε” από τη γεωπολιτική μας αφέλεια και να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε πρόσθετους πόρους για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις, είτε πρόκειται για ζητήματα ανταγωνιστικότητας είτε για ζητήματα ευρωπαϊκής άμυνας. Ελπίζω ότι έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου θα κάνουμε αυτή τη συζήτηση με τη σοβαρότητα και τον επείγοντα χαρακτήρα που απαιτούν αυτοί οι καιροί». τόνισε ο πρωθυπουργός.