Ποιο είναι το βασικό διακύβευμα των ευρωεκλογών της 26ης Μάη; Είναι υπαρκτό το δίπολο που παρουσιάζει η κυβέρνηση ανάμεσα στην πρόοδο και την ακροδεξιά;
Το μεγάλο διακύβευμα αυτών των ευρωεκλογών είναι πλέον η ίδια η υπόσταση της Ευρώπης. Γιατί η ευρωπαϊκή ιδέα μοιάζει να «θολώνει». Και «θολώνει» από την ρητορική μιας επελαύνουσας εθνικιστικής ακροδεξιάς, που επενδύει στον φόβο και το ξύπνημα των εθνικών εγωισμών.
Το μεγάλο στοίχημα των προοδευτικών πολιτών είναι να αντιληφθούν ότι σήμερα -μέσα σε μια δύσκολη και πολύπλοκη διεθνή πραγματικότητα- η Ευρώπη ξανασχεδιάζεται. Και προφανώς το δίλημμα ανάμεσα στην πρόοδο και την ακροδεξιά είναι υπαρκτό. Γιατί άλλη Ευρώπη θέλουν οι προοδευτικοί και άλλη οι δεξιοί. Οι προοδευτικοί Ευρωπαίοι γνωρίζουν πως η απάντηση στα μεγάλα ζητήματα που μας απειλούν σήμερα, είναι «περισσότερη και αντιπροσωπευτικότερη Ευρώπη» και όχι η επί της ουσίας ανέφικτη αναγέννηση του Έθνους–Κράτους, που υποστηρίζουν οι ακροδεξιοί. Αν υπάρχει, λοιπόν, σήμερα μια ερώτηση που πρέπει να απαντήσουμε είναι «Ποια Ευρώπη θέλουμε;». Και είναι βέβαιο πως οι προοδευτικοί πολίτες απαντούν εδώ διαφορετικά από τους ακροδεξιούς και τους συντηρητικούς, που μοιάζουν να εγκλωβίζονται ολοένα και περισσότερο στην ατζέντα και την ρητορική των πρώτων.
Συμμετέχετε στο ευρωψηφοδέλτιο της Προοδευτικής Συμμαχίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για συμμαχία με πολιτικές συμφωνίες ή για συνύπαρξη πολιτικών στελεχών;
Σαφώς, πρόκειται για μια πολιτική σύγκλιση προσώπων και κινήσεων. Η «Προοδευτική Συμμαχία» ζητά την αφύπνιση, την ενεργοποίηση των πολιτών, που ενώ μπορεί να έχουν ακόμη επιφυλάξεις για τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν προσχώρησαν ποτέ στους απέναντι, συντηρητικούς πολιτικούς σχηματισμούς, και ούτε σκέφτονται να προσχωρήσουν. Για την «Προοδευτική Συμμαχία» το διακύβευμα είναι η συμπόρευση των δυνάμεων της προόδου, πέρα από συνήθεις μικροδιαφορές, βλαπτικούς μικροεγωισμούς ή δικαιολογημένες πικρίες. Εξάλλου, οι ευρωεκλογές δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή της διαδρομής.
Έχετε υπάρξει βουλευτής και ευρωβουλευτής με διάφορα πολιτικά κόμματα. Πώς πήρατε την απόφαση να συνεργαστείτε με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Προέρχομαι από την Ανανεωτική Αριστερά, από τις αρχές και τις αξίες της οποίας δεν απομακρύνθηκα ποτέ. Υπήρξα βουλευτής του Συνασπισμού, ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ -μετά από τιμητική πρόταση του οραματιστή Γ. Παπανδρέου- και βουλευτής με το Ποτάμι του ευρωπαϊκού μεταρρυθμιστικού λόγου. Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ ανήκει στην Ευρωπαϊστική Ριζοσπαστική Αριστερά και αποτελεί τον βασικό πυλώνα της προοδευτικής παράταξης στον τόπο μας. Για την αναγκαιότητα της σύγκλισης των προοδευτικών δυνάμεων μιλούσα και αγωνιζόμουν από την εποχή που ήμουν βουλευτής του Συνασπισμού (1996–2000). Τον Ιανουάριο του 2018, όταν εμφανίστηκε το Μακεδονικό στον ορίζοντα, υποστήριξα δημόσια την κυβερνητική συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ και προοδευτικής αντιπολίτευσης (ΚΙΝΑΛ, Ποτάμι). Όπως επίσης προσπάθησα να πείσω το Ποτάμι, μέχρι και τη διαγραφή μου, πως η Συνθήκη των Πρεσπών δεν αποτελεί μόνο ένα μείζον εθνικό θέμα, αλλά είναι θέμα ταυτοτικό για τον πολιτικό κόσμο της χώρας και ως τέτοιο υποδείκνυε τη στρατηγική συμμαχιών που έπρεπε να ακολουθήσουμε. Δυστυχώς δεν εισακούστηκα, και το Ποτάμι αποφάσισε στο συνέδριο του περασμένου Νοεμβρίου τη στρατηγική συμπόρευση με την ΝΔ πριν ή μετά τις εθνικές εκλογές. Προφανώς, αυτή η απόφαση δεν μπορούσε να με αφορά. Η συμμετοχή μου λοιπόν στην προσπάθεια του «ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία» αποτελεί φυσική συνέπεια της προηγούμενης πορείας μου.
Πώς σχολιάζετε την πολιτική στρατηγική του Ποταμιού και του ΚΙΝΑΛ σε σχέση με το δίπολο που διαμορφώνεται ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ;
Το ΚΙΝΑΛ και το Ποτάμι διαγκωνίζονται στην αντι-ΣΥΡΙΖΑ ατάκα, την αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρητορική. Αρνούνται να αντιληφθούν πως ο «αντι-Τσιπρισμός», ουδόλως συνιστά πολιτική στάση. Συγκεκριμένα, το ΠΑΣΟΚ παρά την εξ-αέρωσή του -εξαιτίας της ταύτισης με τη ΝΔ- δεν έγινε σοφότερο. Επιμένει να μη βλέπει τους κοινούς τόπους που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν ανάμεσα στο ίδιο και τον ΣΥΡΙΖΑ. Αποτέλεσμα; Συνεχείς τακτικιστικές μανούβρες και απόλυτος αχταρμάς θέσεων, στάσεων και απόψεων, ακόμη και σε κομβικές, εξόφθαλμα προοδευτικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης. Όλα αυτά αναπόφευκτα, οδηγούν το ΚΙΝΑΛ σε vertigo στρατηγικής, αλλά και ταυτότητας. Δεν είναι τυχαίο πως βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική οικογένεια των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών.
Είστε ένας εκ των βουλευτών που πρωτοστάτησαν υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών. Πολλοί εκτιμούν ότι η ψήφιση της Συμφωνίας θα στοιχίσει πολιτικά στην κυβέρνηση. Συμμερίζεστε την εκτίμηση αυτή;
Δεν κοστίζει η συμφωνία αλλά η παραπληροφόρηση και διαστροφή της αλήθειας. Τα μικροκομματικά ψηφοθηρικά οφέλη για τα οποία η ΝΔ αρνήθηκε τη δική της πολιτική στο θέμα (σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις), φαίνεται να εξανεμίζονται, αφού οι αρνητές της Δημοκρατίας τρίβουν τα χέρια τους, κραυγάζοντας το σύνθημα «η Δημοκρατία πούλησε τη Μακεδονία».
Οι πολίτες όμως -και κυρίως οι Μακεδόνες- πρέπει να δουν πως με τη Συμφωνία των Πρεσπών η γειτονική χώρα παύει να μονοπωλεί το όνομα Μακεδονία παγκοσμίως. Τώρα πλέον είναι η Βόρεια Μακεδονία και όχι σκέτο Μακεδονία, όπως δεκάδες χώρες την αναγνώριζαν. Ο Αλέξανδρος, ο Φίλιππος, ο Αριστοτέλης, η Βεργίνα και όλα τα περί αρχαίας Μακεδονίας ρητά αναγνωρίζεται πως αποτελούν μέρος της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Ο στρατός της παύει να οργανώνεται και να εκπαιδεύεται από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις -όπως γινόταν από το 1992. Τον ρόλο αυτό αναλαμβάνουν ήδη οι δικές μας. Αλλά και η πονεμένη ιστορία με τα προϊόντα, τώρα, μπαίνει σε ένα πλαίσιο. Και μην ξεχνάμε πως τα ελληνικά προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ προστατεύονται ήδη (όπως π.χ. ο «Μακεδονικός Οίνος»). Βάσει της Συμφωνίας και με την προοπτική σύνδεσης με την Ε.Ε., η Βόρεια Μακεδονία υποχρεούται να τα σεβαστεί.
Η αποκατάσταση των φιλικών σχέσεων και συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών μόνο την σταθερότητα, την ευημερία και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής προωθεί. Η Θεσσαλονίκη αναλαμβάνει, επιτέλους, έναν νέο ρόλο κύρους και αίγλης στα Βαλκάνια. Αυτό δεν μπορεί να μη το αντιλαμβάνονται οι Μακεδόνες, όσο και αν κάποιοι τους δηλητηριάζουν με τυφλό μίσος και φανταστικούς κινδύνους.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 5 Μαΐου 2019