Φάρμακα αξίας 1 δισ. ευρώ καταλήγουν κάθε χρόνο στα σκουπίδια στη χώρα μας, λόγω κακής διαχείρισης, όταν την ίδια στιγμή το υπουργείο Υγείας κάνει απέλπιδες προσπάθειες να μειώσει τη φαρμακευτική δαπάνη.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας του οργανισμού GIVMED του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας και της διαΝΕΟσις, οι Έλληνες «πετάνε» περισσότερα από 40 εκατομμύρια κουτιά φαρμάκων ετησίως, με μελέτη του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας να υπολογίζει την αξία αυτών στο 1 δισ. ευρώ.
Η δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο το 2023 ανήλθε στα 2,6 δισ. ευρώ, με το 1,040 δισ. ευρώ να αφορά αγορές των νοσοκομείων και τα υπόλοιπα τον ΕΟΠΥΥ, ενώ γύρω στα 2,7 δισ. ευρώ φτάνουν οι υποχρεωτικές επιστροφές που θα πληρώσουν οι φαρμακευτικές για να καλύψουν την υπέρβαση αγορών νοσοκομείων και ΕΟΠΥΥ. Οι δε πωλήσεις των ΜΗΣΥΦΑ έφτασαν στα 800 εκατ. ευρώ σε φάρμακα.
Σε απόλυτους αριθμούς θα μπορούσαμε να πούμε ότι στην Ελλάδα για δημόσια και ιδιωτική δαπάνη φαρμάκου ξοδεύουμε περίπου 5,5 δισ. ευρώ κάθε χρόνο και παρ’ όλα αυτά κάτι λιγότερο από το 20% αυτής της δαπάνης καταλήγει στις χωματερές. Ένας μεγάλος όγκος φαρμάκων, συνταγογραφούμενα και μη, πάνε χαμένα μόλις λήξουν ή και πριν από τη λήξη τους αν ο ασθενής σταματήσει τη θεραπεία του, ενώ θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα σε άτομα που δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη ή ακόμα και να μετριάσουμε τις ελλείψεις που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια.
Αναλύοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, σχεδόν οι μισοί συμμετέχοντες (45,8%) δήλωσαν ότι τον τελευταίο χρόνο τους περίσσεψαν αρκετά φάρμακα γιατί άλλαξαν ή ολοκλήρωσαν τη θεραπεία τους.
Σε ποσοστό 86,9% ανέφεραν ότι παρότι γνωρίζουν τι φάρμακα φυλάνε σπίτι τους, μόνο 3 στους 10 ελέγχουν τακτικά να δουν αν έχουν λήξει. Επίσης, 1 στους 2 (51,8%) δήλωσε ότι βρήκε ότι έχει αρκετά ληγμένα φάρμακα, 1 στους 5 είχε περισσότερα από 4 κουτιά και το 58% είχε 1 ή 2 κουτιά.
Τι γίνεται με τα ληγμένα φάρμακα
Τι κάνουν όμως με τα ληγμένα φάρμακα που έχουν στο σπίτι; Περισσότεροι από τους μισούς (55,1%) απάντησαν ότι τα πέταξαν στα σκουπίδια, πράγμα που αποτελεί πρόκληση για την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ μόνο το 37,8% τα επέστρεψε στα φαρμακεία. Όσον αφορά τα μη ληγμένα φάρμακα, οι 7 στους 10 (71,3%) ανέφεραν ότι δεν τα δώρισαν. Από αυτούς το 64,1% δήλωσαν ότι δεν τα δώρισαν επειδή δεν τους περίσσεψαν.
Ωστόσο, το 19,7% δεν τα δώρισαν επειδή δεν γνώριζαν πού να τα δωρίσουν. Από την άλλη πλευρά, περίπου 1 στους 4 (27,9%), κυρίως οι γυναίκες, απάντησε ότι έχει δωρίσει μη ληγμένα φάρμακα (κατά μέσο όρο, 5 με 6 κουτιά).
Η μεγάλη πλειονότητα από αυτούς που δώρισαν φάρμακα (87%) το έκαναν επειδή έληγαν άμεσα και δεν τα χρειάζονταν.
Στο ερώτημα πού τα δώρισαν, το 45,4% απάντησαν σε ιδιωτικό φαρμακείο, το 28,2% σε κοινωνικό φαρμακείο, το 18,7% σε άλλη δομή (π.χ. σε ΜΚΟ ή στα ΚΑΠΗ) και το 4,7% σε ειδική εκδήλωση που διοργανώθηκε γι’ αυτόν τον σκοπό.
Επίσης, μόνο 4 στους 10 (39,5%) ερωτηθέντες γνώριζαν την ύπαρξη των πράσινων κάδων στα φαρμακεία.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο προγράμματος που υλοποιεί το GIVMED, με επιστημονικούς συνεργάτες την διαΝΕΟσις, το Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας και με την υποστήριξη της Thenamaris. Αποτελεί την συνέχεια αντίστοιχης έρευνας που είχε λάβει χώρα το 2017, ώστε να επικαιροποιηθούν τα ευρήματα και να σχεδιαστούν δράσεις για την βελτιστοποίηση των πρακτικών που αφορούν την δωρεά και διαχείριση φαρμάκων.
Δείτε ΕΔΩ τα αποτελέσματα της έρευνας.