Η Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσε τα πρώτα ονόματα των υποψήφιων ευρωβουλευτών του κόμματος, ανάμεσα τους και εσείς. Με την μέχρι στιγμής σύνθεση επιτυγχάνεται η διεύρυνση του κόμματος στην κεντροαριστερά;
Δεν πρόκειται για διεύρυνση του κόμματος, αλλά των συμμαχιών του. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανήκει και θα παραμείνει στις δυνάμεις της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Όμως, για να αντιμετωπιστεί η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και να ανατραπούν οι πολιτικές λιτότητας που την τρέφουν, απαιτείται συνεργασία με τους Πράσινους, τους Σοσιαλιστές, όλες τις προοδευτικές δυνάμεις. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα, όπου η ΝΔ διεκδικεί την εξουσία με ένα νεοφιλελεύθερο, ακροδεξιό πρόγραμμα που συμβολίζει ο ισχυρός αντιπρόεδρος του κόμματος κ. Γεωργιάδης.
Τις προσεχείς ημέρες αναμένεται να ανακοινωθεί το ευρωψηφοδέλτιο στο σύνολό του, το οποίο θα αποτυπώνει τη δυναμική που πρέπει να υπάρξει για την διαμόρφωση ενός ευρύτερου προοδευτικού μετώπου απέναντι στην ακροδεξιά και τη νεοφιλελεύθερη δεξιά.
Είναι υπαρκτό το δίπολο που διαμορφώνεται ανάμεσα στις νεοφιλελεύθερες και τις προοδευτικές δυνάμεις;
Πιο υπαρκτό δεν θα μπορούσε να γίνει. Η ΝΔ δεν κρύβει ότι θέλει την παραπέρα συρρίκνωση του κράτους, επιμένοντας στην αναλογία 5 αποχωρήσεις για μία πρόσληψη, -έστω και αν πρόκειται για γιατρούς ή εκπαιδευτικούς- και την απόλυση όλων των συμβασιούχων, έστω και αν καλύπτουν βασικές ανάγκες. Επαγγέλλονται ένα ακραία νεοφιλελεύθερο ασφαλιστικό τύπου Πινοσέτ, ιδιωτικοποιήσεις και οριζόντιες περικοπές φόρων που θα ευνοήσουν τους πλούσιους, σε βάρος των φτωχών. Το πρόγραμμα της ΝΔ θα ξαναφέρει στην Ελλάδα το ΔΝΤ, όπως ακριβώς έγινε στην Αργεντινή: η δεξιά χρεοκόπησε τη χώρα, η αριστερά την ανέστησε και μετά ήρθε η δεξιά εφαρμόζοντας παραπλήσιες πολιτικές με αυτές του κ. Μητσοτάκη. Μετά από δύο χρόνια προσέφυγε στο ΔΝΤ που επανήλθε δριμύτερο.
Στην ουσία η ΝΔ ετοιμάζει ένα τέταρτο μνημόνιο. Το είπε ξεκάθαρα ο βουλευτής της κ. Κώστας Κουκοδήμος δηλώνοντας: «Τον Οκτώβριο αν αναλάβει με το καλό ο Κυριάκος Μητσοτάκης τα πράγματα θα είναι ακόμα πιο δύσκολα, ίσως αναγκαστεί να μπει και σε ένα τέταρτο μνημόνιο η κυβέρνηση του Κυριάκου του Μητσοτάκη».
Ίδια εικόνα έχουμε και στην ΕΕ. Ο ακροδεξιός Β. Όρμπαν, που ανήκει -ακόμη τουλάχιστον- στην οικογένεια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος όπου ανήκει και η ΝΔ, έφερε στην Ουγγαρία τον «νόμο της σκλαβιάς», σύμφωνα με τον οποίο οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι σε 400 ώρες υπερωριών το χρόνο χωρίς να μπορούν να διεκδικήσουν την πληρωμή τους για αυτές τις ώρες, όπως και ελεύθερες απολύσεις. Στην Αυστρία η ακροδεξιά κυβέρνηση επανέφερε το 12ωρο εργασίας. Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης έχει ταχθεί υπέρ της κατάργησης του οκταώρου και στην Ελλάδα, το οποίο, όπως είχε πει, θεωρεί «ξεπερασμένο».
Απέναντι σε αυτά, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ήδη έχει προβεί σε σειρά μέτρων με θετικό κοινωνικό πρόσημο και στόχο την βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών μετά την έξοδο από τα μνημόνια και την αναθέρμανση της οικονομίας: Κατάργηση του υποκατώτατου μισθού, αύξηση του κατώτατου, ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και του ΕΝΦΙΑ, ρύθμιση των οφειλών των ελεύθερων επαγγελματιών. Όσο τα μέτρα θα εφαρμόζονται και θα γίνονται αισθητά στην τσέπη των πολιτών, τόσο το δίπολο αυτό θα γίνεται πιο σαφές, όπως και το γεγονός ότι εάν ποτέ η Νέα Δημοκρατία έρθει ξανά στην εξουσία, θα μας οδηγήσει πολλά χρόνια -και πολλούς κόπους- πίσω.
Είναι εφικτή η διαμόρφωση προοδευτικού μετώπου στην Ελλάδα και την Ευρώπη, παρά την πολυδιάσπαση του κεντροαριστερού χώρου;
Είναι πρωτίστως επιβεβλημένη. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψηφίζεται το 70% των κανονισμών που διέπουν την καθημερινή μας ζωή. Σε κάθε προοδευτική ρύθμιση, είτε πρόκειται για εργασιακά δικαιώματα -όπως αναφέραμε προηγουμένως- είτε για τα δικαιώματα των γυναικών, την ισότητα των φύλων, τους νέους, τα μεταλλαγμένα ή ακόμη και το περιβάλλον, η ακροδεξιά ψηφίζει αρνητικά. Απέναντι στην απειλή της ακροδεξιάς να διπλασιάσει τις δυνάμεις της στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο -κάτι που θα έχει επίπτωση στην καθημερινότητα όλων μας- η συγκρότηση ενός τέτοιου μετώπου είναι απαραίτητη. Ήδη στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι σοσιαλδημοκράτες έχουν αντιληφθεί ότι η συνεργασία με την δεξιά και η υποστήριξη των πολιτικών λιτότητας τους οδήγησαν στην πασοκοποίηση -δηλαδή στην πολιτική τους εξαΰλωση. Για τον λόγο αυτό, στρέφονται προς την Αριστερά. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η κυρία Γεννηματά και το Κίνημα Αλλαγής.
Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη δεν φαίνεται να είναι ένα πρόσκαιρο φαινόμενο. Πώς μπορεί να ανακοπεί αυτός ο κίνδυνος για την Ένωση και τη δημοκρατία συνολικά;
Η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι τυχαία. Η εφαρμογή πολιτικών λιτότητας στην Ευρώπη προκάλεσε αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων, ανασφάλεια και οργή στους πολίτες, που κλήθηκαν να πληρώσουν την κρίση που ο «καπιταλισμός-καζίνο» δημιούργησε. Αυτή την οργή, όπως και την κρίση του πολιτικού συστήματος που εφάρμοσε αυτές τις πολιτικές, έρχεται να εκμεταλλευτεί η ακροδεξιά, δίνοντας εύκολες απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα -όπως για παράδειγμα ότι για όλα φταίνε οι πρόσφυγες ή η δημοκρατία.
Πρέπει να υπάρξει αλλαγή πολιτικής. Να πάμε προς μια Ευρώπη πιο κοινωνική και δίκαιη, η οποία θα εστιάζει στην καταπολέμηση της διαφθοράς, τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη βελτίωση της ζωής των πολιτών της. Μια Ευρώπη που θα στραφεί και πάλι στις ιδρυτικές της αξίες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η σημαντικότερη πολιτική ανακάλυψη του προηγούμενου αιώνα. Έβαλε στο ίδιο τραπέζι λαούς που για αιώνες πολεμούσαν μεταξύ τους με δεκάδες εκατομμύρια θύματα. Πρέπει αυτή την ανακάλυψη να την προστατεύσουμε. Αλλά για να το πετύχουμε πρέπει να την αλλάξουμε.
Το ρεύμα του ευρωσκεπτικισμού μπορεί να έχει και προοδευτικό πρόσημο αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής της Ε.Ε;
Μόνο εάν ο ευρωσκεπτικισμός είχε έναν παραγωγικό χαρακτήρα και δεν ήταν έρμαιο του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς, θα μπορούσε να αφυπνίσει. Αλλά η ευρωπαϊκή ηγεσία πάσχει από το σύνδρομο του Τιτανικού: Χορεύουν στην πρώτη θέση, αδιαφορώντας για το ότι το πλοίο πάει ολοταχώς προς το παγόβουνο. Οπότε, όχι. Ο ευρωσκεπτικισμός, όπως εκφράζεται σήμερα, δεν μπορεί να έχει προοδευτικό πρόσημο, παρά να ενισχύει τις φυγόκεντρες και διαλυτικές τάσεις.
Σε εγχώριο επίπεδο παρατηρείται «έκρηξη» των fake news και όχι μόνο. Μπορεί η δημόσια ατζέντα να καθορίζεται από «κίτρινα» δημοσιεύματα;
Τα fake news, που αποσκοπούν άλλοτε στην προπαγάνδα και άλλοτε στα οικονομικά οφέλη, υπήρχαν πάντα, αλλά σήμερα το πρόβλημα είναι διογκωμένο σε σχέση με παλαιότερα, γιατί μέσω του διαδικτύου και των social media τα fake news αναπαράγονται πολύ γρήγορα, ενώ οι ένοχοι αποκαλύπτονται δυσκολότερα.
Οι ψευδείς ειδήσεις θα ενταθούν ενόψει και της προεκλογικής περιόδου. Η αντιπολίτευση, με ευθύνη κυρίως της ΝΔ, βλέπουμε πως ήδη έχει στήσει μια βιομηχανία παραγωγής ψευδών ειδήσεων με αφορμή τη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και με την καταστροφολογία ότι τάχα δεν θα βγούμε από τα μνημόνια, ότι θα περικοπούν οι συντάξεις ή ακόμη-ακόμη ότι θα καταργηθούν και οι φάτνες!
Οι πολίτες για να αποφασίζουν για την τύχη τους και το μέλλον της χώρας τους πρέπει να είναι καλά ενημερωμένοι. Πρέπει, επίσης, να υπάρξει εκπαίδευση στο σχολείο ώστε οι μαθητές να μπορούν να ξεχωρίσουν την αλήθεια από το ψέμα. Τέλος, πρέπει να υπάρχουν και δημόσια ποιοτικά μέσα ενημέρωσης. Έχει αποδειχθεί ότι στις χώρες που τα δημόσια ΜΜΕ είναι ισχυρά, ο κόσμος είναι καλύτερα ενημερωμένος και λιγότερο ευάλωτος στην παραπληροφόρηση.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23-24 Μαρτίου 2019