Το 2022 η Ελλάδα κατέγραψε μείωση 57.1% στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού - θερμότητας και ενεργοβόρου βιομηχανίας σε σχέση με το 2005, επίδοση που την κατατάσσει στην 6η θέση στην ΕΕ-27 και 12 θέσεις πιο ψηλά σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-37.9%). Παρά την ενεργειακή κρίση, οι εκπομπές του 2022 ήταν χαμηλότερες και από αυτές του 2021 (34 εκ. τόνοι).
Αυτό προκύπτει από έκθεση του Green Tank για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τους εν λόγω κλάδους, που εντάσσονται στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης:
· Τη μεγαλύτερη συνεισφορά στη μείωση των εκπομπών ΣΕΔΕ στην Ελλάδα είχε ο τομέας της παραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας, με μείωση 63.9% συγκριτικά με το 2005, κυρίως χάρη στη μείωση της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνιτικές μονάδες, οι οποίες στα 17 χρόνια λειτουργίας του ΣΕΔΕ μείωσαν τις εκπομπές τους κατά 80.3%.
· Το 2022 ειδικότερα οι εκπομπές του τομέα μειώθηκαν κατά 5.3% σε σχέση με το 2021 εξαιτίας της υποχώρησης των ορυκτών καυσίμων και κυρίως του ορυκτού αερίου (-13.6 %) και της υποκατάστασής τους από ΑΠΕ. Ως αποτέλεσμα, οι εκπομπές του τομέα εμφάνισαν ιστορικό χαμηλό με 19.3 εκ. τόνους, παραμένοντας ωστόσο πολύ υψηλότερες από τον στόχο των 7 εκ. τόνων που έχει θέσει το ΕΣΕΚ για το 2030.
· Οι βιομηχανικοί κλάδοι εξέπεμψαν συνολικά 12.5 εκ. τόνους ισοδύναμου CO2 το 2022, παρουσιάζοντας μια μείωση κατά 30.5% σε σχέση με το 2005, και πάλι πολύ περισσότερο από την αντίστοιχη μείωση στην ΕΕ-27 (-10%). Συγκριτικά με το 2021, οι βιομηχανίες μείωσαν τις εκπομπές τους στην Ελλάδα κατά 3.3%, μια μείωση μικρότερη από την αντίστοιχη στην ΕΕ-27 (-6.4%).
«Παρά τη μεγάλη πρόοδο της Ελλάδας στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις εγκαταστάσεις που υπάγονται στο χρηματιστήριο ρύπων, οι επιδόσεις το 2022 βρίσκονται ακόμα πολύ μακριά από τους εθνικούς κλιματικούς στόχους για το 2030. Απαιτείται συνεπώς η χάραξη μιας πιο ενεργητικής εθνικής ενεργειακής και βιομηχανικής πολιτικής προκειμένου να μειωθεί το ανθρακικό αποτύπωμα των δύο αυτών κομβικών τομέων Αυτή πρέπει να αποτυπωθεί τόσο στο υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ όσο και στους αντίστοιχους τομεακούς προϋπολογισμούς άνθρακα σύμφωνα με τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, αναλυτής πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα και συνιδρυτής, The Green Tank.
Ελλάδα βρέθηκε, για πρώτη φορά, στην 1η θέση του προσαρμοσμένου δείκτη του οίκου EY για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), που εξετάζει τις επιδόσεις των χωρών προσαρμοσμένες σύμφωνα με το μέγεθος του ΑΕΠ τους, ενώ διατηρεί τη 16η θέση της γενικής κατάταξης, σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της εξαμηνιαίας έκθεσης, EY Renewable Energy Country Attractiveness Index. Ο δείκτης αξιολογεί τις 40 κορυφαίες οικονομίες του κόσμου και τις κατατάσσει ως προς την ελκυστικότητα των επενδυτικών ευκαιριών σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Όπως επισημαίνει η ΕΥ, ο προσαρμοσμένος δείκτης, στην κορυφή του οποίου βρίσκεται η Ελλάδα, δίνει μια πιο αντικειμενική εικόνα της πραγματικότητας, αποτυπώνοντας τις επιδόσεις των χωρών σε σχέση με το οικονομικό τους μέγεθος, καθώς ο βασικός δείκτης, από τη φύση του, πριμοδοτεί τις ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου, αφού λόγω μεγέθους, έχουν και τις μεγαλύτερες αγορές ΑΠΕ. Υπενθυμίζεται ότι, η Ελλάδα, κατέλαβε τη 16η θέση της γενικής κατάταξης (βασικός δείκτης) για πρώτη φορά στην τριακονταετή ιστορία του RECAI, στην προηγούμενη έκδοση της έρευνας, που δημοσιεύθηκε το φθινόπωρο του 2022, ανεβαίνοντας πέντε θέσεις - η μεγαλύτερη βελτίωση μεταξύ των χωρών του δείκτη.
H έκθεση σημειώνει ότι η ελληνική Πολιτεία συνεχίζει να εφαρμόζει μία πολιτική για την υποστήριξη της ανάπτυξης της αγοράς των ΑΠΕ. Με την ανακοίνωση του νέου πλαισίου αποθήκευσης ηλιακής ενέργειας, οι οικιακοί και αγροτικοί καταναλωτές θα μπορούν να διεκδικούν επιδοτήσεις για την κάλυψη έως και 65% του κόστους εγκατάστασης πάνελ και μπαταριών στέγης.
Τονίζεται ακόμη ότι:
- Έχει δημοσιευτεί το πλαίσιο για τη διεξαγωγή τριών ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών για σταθμούς αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 1 GW εντός του 2023. Η εν λόγω ανάπτυξη έργων αποθήκευσης ενέργειας, αναμένεται να ενισχύσει έτι περαιτέρω τη διείσδυση των ΑΠΕ στην ελληνική αγορά ενέργειας, συμβάλλοντας, παράλληλα, στη σταθερότητα και αποσυμφόρηση του δικτύου, ιδιαιτέρως σε περιόδους αιχμής.
- Έχει δημοσιευτεί η περίμετρος των μελλοντικών ανταγωνιστικών διαδικασιών για μεμονωμένα έργα ΑΠΕ, αλλά και για τα πρώτα έργα ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση για το 2023 και 2024, ενισχύοντας το ήδη εξόχως θετικό κλίμα για την υλοποίηση νέων επενδύσεων στον κλάδο της πράσινης ενέργειας, στο πλαίσιο των νέων φιλόδοξων εθνικών στόχων του ΕΣΕΚ.
- Νέα πολιτική που εισήχθη προσφάτως, επιτρέπει στις ήδη εγκατεστημένες ανεμογεννήτριες να μετακινηθούν σε απομονωμένα νησιά, για να ενισχυθεί η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας σε αυτές τις τοποθεσίες και να παραταθεί η ωφέλιμη ζωή των ανεμογεννητριών.
Τέλος, σημειώνεται ότι έχει ωριμάσει η εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής για το Υδρογόνο, η οποία αναμένεται να δημοσιευτεί άμεσα, ενώ προχωρούν με αρκετά ταχείς ρυθμούς οι διαδικασίες και για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, με τον καθορισμό των περιοχών της πρώτης φάσης ανάπτυξής τους σε Αλεξανδρούπολη-Σαμοθράκη, Ανατολική Κρήτη, Κεντρικό Αιγαίο και Δωδεκάνησα - έργα τα οποία αναμένεται να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ενεργειακών κολοσσών ανά τον κόσμο.