"Μέλημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι η ενότης και η δημιουργική συνεργασία των Ορθοδόξων εκκλησιών, όλες μαζί είμαστε η Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία και πρέπει να έχουμε ενιαία φωνή και να δίνουμε ενιαία μαρτυρία προς τον κόσμο" τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, σε ιερατική σύναξη στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου, στο Κιλκίς.
Ο κ. Βαρθολομαίος υπογράμμισε τις διαχρονικές προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός, με πιο πρόσφατη τη διοργάνωση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, στην Κρήτη το 2016. Χαρακτήρισε "αγνώμονα" την Εκκλησία της Ρωσίας και άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες, που προήλθαν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και "εκκίνησαν την πτέρνα κατά του ευεργέτη τους" , ενώ εκτίμησε ότι και όσες άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες δεν το έχουν ακόμη πράξει, θα αναγνωρίσουν στο μέλλον την αυτοκεφαλεία της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
"Εμείς στο Οικουμενικό Πατριαρχείο αγαπούμε όλους τους αδελφούς αρχιερείς, τους ευγνωμονούμε, διότι πολύ συχνά μας επισκέπτονται και διαδηλώνουν την αγάπη τους και την αφοσίωση τους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, είτε είναι της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, είτε είναι της δικαιοδοσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, είτε άλλων αυτοκεφάλων εκκλησιών" ανέφερε ο κ. Βαρθολομαίος και συνέχισε:
"Όλοι προσβλέπουν προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως σημείο αναφοράς, ως το κέντρο της Ορθοδοξίας, ως την στοργική Μητέρα Εκκλησία, από την οποία εκπορεύονται όλες οι αναδεντράδες, όλα τα κλήματα. Και αν εξαιρέσουμε τα πρεσβυγενή Πατριαρχεία Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων και την Εκκλησία της Κύπρου, όλες οι νεότερες εκκλησίες, με πρώτη την αγνώμονα εκκλησία της Ρωσίας, όλες έχουν την ρίζα τους, την προέλευσή τους, το ξεκίνημα τους, ως αυτοκεφάλων εκκλησιών, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ήσαν τμήματα της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίον εκκένωσε εαυτόν, απέκοψε από το σώμα του κατά καιρούς διάφορα τμήματα της δικαιοδοσίας του και δημιούργησε τας αυτοκεφάλους εκκλησίας, τινές εκ των οποίων - δυστυχώς δεν είναι μόνο η εκκλησία της Ρωσίας - τινές εκ των οποίων, επαναλαμβάνω, εκκίνησαν την πτέρναν κατά του ευεργέτου".
Ο κ. Βαρθολομαίος επεσήμανε ότι από την αρχή της θητείας του προσπάθησε να ενθαρρύνει τις συναντήσεις μεταξύ των προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών και έγιναν με πρωτοβουλία του πολλές προπαρασκευαστικές συναντήσεις για να διοργανωθεί η Σύνοδος. Αποκάλυψε, μάλιστα, ότι είχε προτείνει τον Ιανουάριο του 2016 να γίνει η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας - αντί της Κρήτης, όπου και έγινε τελικά τον Ιούνιο του 2016 - στην Κωνσταντινούπολη και στην Αγία Ειρήνη, όπου το 381 μ.Χ. έγινε η Δεύτερη Οικουμενική Σύνοδος.
"Αυτήν την επιλογή μας, της Κωνσταντινούπολης και της Αγίας Ειρήνης, δεν την αποδέχθησαν και πάλι οι Ρώσοι, διότι, λέει, επάνω στο τρούλο ήταν η ημισέληνος" είπε ο κ. Βαρθολομαίος και συνέχισε: "Ωσάν στη Ρωσία να μην έχουν τα σφυροδρέπανα του αθέου κομμουνισμού, τους πείραξε η ημισέληνος ... Ας σημειώσω, ότι ο ναός της Αγίας Ειρήνης δεν μετετράπη ποτέ σε τέμενος, έμεινε ως μουσείο, ως αποθήκη όπλων, εννοείται μετά την 'Αλωση της Κωνσταντινουπόλεως και σήμερα χρησιμοποιείται ως αίθουσα συναυλιών, διότι έχει μία θαυμάσια ακουστική...".
Ο κ. Βαρθολομαίος θυμήθηκε ακόμη ότι σε μια σύναξη στον πατριαρχικό ναό στο Φανάρι, "όταν οι Ρώσοι αδελφοί μας θέλησαν να αμφισβητήσουν κάπως το Πρωτείο του Κωνσταντινουπόλεως", ο μακαριστός Πατριάρχης Αντιοχείας Ιγνάτιος σηκώθηκε και αναφώνησε:"Εμείς οι Ορθόδοξοι έχουμε Πρώτο και αυτός είναι ο Κωνσταντινουπόλεως".
Ο κ. Βαρθολομαίος συνέχισε, λέγοντας ότι και τις παραμονές της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κρήτη συνάντησε την απροθυμία "των Ρώσων, των Βουλγάρων των Γεωργιανών και του Πατριαρχείου της Αντιοχείας" να συμμετάσχουν, επικαλούμενοι διάφορες "προφάσεις εν αμαρτίες", όπως επίσης απορρίφθηκε και η πρόσκληση προς τον Πατριάρχη Μόσχας να παραστεί στην έναρξη για τη συλλειτουργία με τους προκαθημένους των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης.
Ο κ. Βαρθολομαίος αποκάλυψε, μάλιστα, ότι όταν προέκυψε το Ουκρανικό ζήτημα, η ηγεσία της ρωσικής εκκλησίας νόμιζε ότι το Φανάρι θα προχωρήσει στην αναγνώριση της αυτοκεφαλείας της Ουκρανικής εκκλησίας, εξαιτίας της αρνητικής στάσης της στη Σύνοδο της Κρήτης και πρόσθεσε:
"Αργότερα μας προέκυψε το θέμα της αυτοκεφαλείας της Ουκρανίας, για να προλάβει και να αποτρέψει αυτή την εξέλιξη, ο πατριάρχης Κύριλλος ήρθε τον 2018 στο Φανάρι και προσπαθούσε να δικαιολογήσει την απουσία τους από την Σύνοδο της Κρήτης, πιστεύοντας ότι ήταν η αιτία, δηλαδή, η απουσία τους από την Κρήτη ήταν η αιτία που το Φανάρι, για να τους εκδικηθεί τρόπον τινά, θα προέβαινε στην ανακήρυξη της αυτοκεφαλείας της εκκλησίας της Ουκρανίας. Δεν τα κατάφεραν μαζί με τον διαβόητο Βολοκαμανσκ Ιλαρίωνα και επέστρεψαν στη Μόσχα άπρακτοι. Και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ύστερα από λίγο, ανακήρυξε την αυτοκεφαλεία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, πιστεύοντας ότι αυτό ήταν δικαίωμα των 40-45 εκατομμυρίων Ουκρανών αδελφών μας, να έχουν και αυτοί την τοπική ανεξάρτητη εκκλησία τους και να μην εξαρτώνται από τη Μόσχα, η οποία, ολίγον αργότερον , το Φεβρουάριο του 2022 άρχισε να τους βομβαρδίζει και να τους σκοτώνει.
Απεδείχθη, ότι ήταν, όχι μητέρα εκκλησία για αυτούς, αλλά εχθρά εκκλησία. Και αυτό συνεχίζεται, δυστυχώς, μέχρι σήμερα, με εκατόμβες θυμάτων. Διέκοψαν την Κοινωνία μαζί μας οι ρώσοι δεν μνημονεύουν το όνομα του Οικουμενικού Πατριάρχου στα δίπτυχα τους. Θα τους περάσει κάποια στιγμή, θα τους περάσει...".
Ο κ. Βαρθολομαίος επεσήμανε ότι και η αυτοκεφαλεία της Ουκρανικής εκκλησίας στο μέλλον θα αναγνωριστεί, όπως συνέβη ιστορικά και με άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες.
"Εμείς, στο Φανάρι, πιστεύουμε ότι και άλλες εκκλησίες, αργά η γρήγορα, που δεν αναγνώρισαν μέχρι στιγμής την αυτοκεφαλεία της Ουκρανίας, θα το πράξουν. Δεν ενθυμούμεθα κανένα αυτοκέφαλο, το οποίο να έγινε αποδεκτό αμέσως, από όλες τις άλλες εκκλησίες" είπε ο κ. Βαρθολομαίος.
Ο κ. Βαρθολομαίος έφερε, δε, ως παράδειγμα, την αυτοκεφαλεία της Εκκλησίας της Ελλάδος, που "πραξικοπηματικά" τη διακήρυξε το 1833 και ως επακόλουθο "υπήρξε διακοπή κοινωνίας μεταξύ Φαναρίου και Αθηνών".
"Αυτό αναγνωρίστηκε επισήμως με πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου 17 χρόνια αργότερα, το 1850, όταν το Πατριαρχείο υποχώρησε μπροστά στις αλλεπάλληλες παρακλήσεις της ελληνικής κυβερνήσεως και έδωσε κανονικό αυτοκέφαλο στην Εκκλησία της Ελλάδος" είπε ο κ.Βαρθολομαίος και πρόσθεσε: "Δεν ανεγνώρισε το αντικανονικό του 1833".
Ο κ. Βαρθολομαίος τόνισε ότι στις 8 Δεκεμβρίου θα κάνει τα θυρανοίξια της μητρόπολης Σμύρνης, "που έμεινε νεκρά και βωβή για περίπου εκατό χρόνια ", αλλά πλαισιώθηκε τελευταία, χάρη στις ενέργειες και του προκαθημένου της Μητροπολίτη Σμύρνης, με νέους Ορθόδοξους διαφόρων εθνικοτήτων και πρόσθεσε:
"Είχαμε μια μικρή εκκλησία της Αγίας Φωτεινής, με όλους αυτούς τους νέους Ορθόδοξους του ποιμνίου του, δε μας επαρκούσε η Αγία Φωτεινή και παρεκάλεσα τον Πάπα και μας έδωσε μία μεγάλη καθολική εκκλησία της Παναγίας, μιας Σάντα Μαρία, στη Σμύρνη και θα πάω στις 8 Δεκεμβρίου να κάνω τα θυρανοίξια της. Η μητρόπολη Σμύρνης είναι και ζωντανή τοπική εκκλησία το παρόν επανασυνδέθηκε με το παρελθόν και ο άγιος Σμύρνης με τους συνεργάτες του γράφει σελίδες δόξης".
Το απόγευμα ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα επισκεφθεί και θα χοροστατήσει στον Εσπερινό, στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου στο Κιλκίς.
Νωρίτερα, χαρακτήρισε ''όρόσημο" για την τοπική εκκλησία την ανύψωση της Επισκοπής Πολυανής σε Μητρόπολη Πολυανής και Κιλκισίου, ο Οικουμενισμός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, χοροστατούντος στη σημερινή Θεία Λειτουργία, στον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στο Κιλκίς.
Ο κ. Βαρθολομαίος υπογράμμισε, ταυτόχρονα, τον ιστορικό ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, διαχρονικά δίπλα στους πιστούς σε δύσκολες εποχές, αλλά και τη συνολική του προσφορά στο Γένος.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε ότι η ανύψωση της μητρόπολης Πολυανής και Κιλκισίου αποτελεί, "γεγονός σπουδαίο και άξιον του πρέποντος εορτασμού" και ευχαρίστησε για την ευγενή πρόσκληση προς τον ίδιο και τη συνοδεία του να έρθουν "εις την ηρωικήν Μακεδονία" για να μετάσχουν αυτοπροσώπως "της κοινής χαράς".
Ο κ. Βαρθολομαίος τόνισε ότι είναι γνωστές οι μεγάλες ιστορικές περιπέτειες της περιοχής, που κόστισαν, κατά το παρελθόν, πολύ "αίμα χριστιανικό", αλλά και εδάφη της εκκλησιαστικής επικρατείας της τοπικής εκκλησίας, ενώ υπενθύμισε τους αγώνες και τις μεγάλες θυσίες του τοπικού πληθυσμού για να παραμένει πιστός στην Ορθοδοξία και στην Μητέρα Εκκλησία, ιδιαίτερα "όταν η προπαγάνδα του τότε του βουλγαρικού σχίσματος, δια της βίας των όπλων και δια απερίγραπτων ωμοτήτων και ραδιουργειών" επιχείρησε "να συνεταιρισθεί "εκκλησιαστικώς και εθνικώς, τη Μακεδονία και το λαό της".
Επεσήμανε, ακόμη, την παράλληλη δραση της δυτικής προπαγάνδας εκείνη την εποχή και την προσπάθεια της "να εξουνιτίσει το λαό του τόπου, χωρίς ευτυχώς επιτυχία", καθώς, όπως είπε, "η Μητέρα Εκκλησία, από του μαρτυρικού Φαναρίου παρεκκολλούθη" τις δυσμενείς εξελίξεις και "με υψηλό αίσθημα ευθύνης" συνέβαλε, με άξια στελέχη της, διακεκριμένους ιεράρχες, στους αγώνες για "τα ιδεώδη του γένους" και για την αποκατάσταση της κανονικότητας.
"Ανταπεξήλθον, επιτυχώς εις τας πολλάς πνευματικάς, εκπαιδευτικάς, κοινωνικάς και εθνικάς ανάγκας" είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Ο κ. Βαρθολομαίος επικαλέστηκε για τα ιστορικά γεγονότα αυτά, κείμενα του επισήμου εβδομαδιαίου περιοδικού της εποχής, με τίτλο : "Εκκλησιαστική Αλήθεια", λέγοντας :
"Δύνασθε, να ψηλαφήσετε την αγωνία και τους αγώνας της, όντως εθναρχούσης ακόμη τότε Μητρός Εκκλησίας, υπερ υμών ενταύθα των Μακεδόνων και υπέρ του Γένους ολοκλήρου. Όμως ο φοβερός εκείνος χειμώνας ευτυχώς δεν κράτησε επ' άπειρον. Χάριν του Θεού, ήρθε η άνοιξη της ευσεβούσης Ρωμιοσύνης και της τακτοποιήσεως των εκκλησιαστικών πραγμάτων, επί τη βάση του Δικαίου".
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Οικουμενικός Πατριάρχης και στον ξεριζωμό των προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής και την έλευση τους στην Ελλάδα, όπου διατήρησαν τα ήθη τα έθιμα τους και προσέφεραν πολλά στα νέα εδάφη που εγκαταστάθηκαν.
"Εις την Μικρά Ασία, την ανατολική Ρωμυλία, τη Θράκη, την Καππαδοκία και τον Πόντο, επισυμβαινομενη το 1922 καταστροφή της ημετέρας παρουσίας έφερε εντάξει πλήθος αδελφών μας, ως προσφύγων και εγκατασταθέντες κατέστησαν την μητρόπολη μίαν των πλέον προσφυγικών τοιούτων. Αλλά οι πρόσφυγες δεν έφεραν εδώ μόνο την δυστυχία και την αιφνίδια απόλυτον πενία, έφεραν και ένα σπουδαίο και ανεκτίμητο πλούτο, την ευγένεια της καταγωγής των, την αρχοντιά των, την ευφυΐα των, το φιλότιμο των, την εργατικότητά των, το πείσμα των δια μιαν σύντομον και έντιμον αναδημιουργία και ευδοκίμηση εις τας νέας εστία των. Προπαντώς, όμως, έφεραν την υποδειγματική των ευσέβεια και προσήλωση στα ιερά και στα όσια της εκκλησίας και του γένους, τις Θεοφιλεις παραδόσεις τους, τα ιερά λείψανα των αγίων και τα σεπτά εικονίσματα".
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε και στην πατριαρχική και συνοδική πράξη της 4ης Σεπτεμβρίου 1928, με την οποία η διοίκηση της τοπικής μητρόπολης, όπως και των υπολοίπων μητροπόλεων των Νέων Χωρών, "ανετέθη εις την αγιοτάτην Εκκλησία της Ελλάδος, διατηρουμένου του, επ' αυτής και επ' αυτών όλων των μητροπόλεων, ανωτάτου κανονικού δικαιώματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου" και για αυτό "ο κατά καιρούς ιερότατος μητροπολίτης μνημονεύει κανονικώς του ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχου και θεωρείται μέλος της σεπτής ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου, όσον και εκείνης της Εκκλησίας της Ελλάδος" και πρόσθεσε:
"Είστε, λοιπόν, ένας ιερός χρυσούς κρίκος, που συνδέει την Μητέρα Εκκλησία με την αγιοτάτην αδελφή Εκκλησία της Ελλάδος".
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επαίνεσε τον μητροπολίτη Βαρθολομαίο για το έργο του, προέτρεψε τους πιστούς να επισκέπτονται και να αναβαπτίζονται
"εις την πνευματική κολυμβήθραν της Ρωμιοσύνης και εις του Βοσπόρου τα αγιονέρια" και πρόσθεσε:
"Παρακαλούμε και εσείς να προσεύχεστε εκτενώς υπερ ημών, που αγωνιζόμεθα να κρατήσωμεν τας Θερμοπύλας μας, εις την Θεοτοκοσκέπαστον πόλιν του Κωνσταντίνου, την βασιλεύουσα της Ορθοδοξίας". Η πνευματική, κοινωνική, επαγγελματική, επιστημονική και λοιπή πρόοδος και ευδοκίμηση σας θα είναι πάντοτε δι' ημάς αιτία πολλής χαράς και ταυτίσεως εν Κυρίω".