«Είναι ακόμη πολύ νωρίς ακόμα. Προφανώς κάνω κάποιες σκέψεις, αλλά δεν έχω πάρει απόφαση. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας». Αυτή φέρεται να είναι η απάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη όταν τις τελευταίες ημέρες ερωτάται για την ημερομηνία των επερχόμενων εκλογών. Και μάλλον απαντά με ειλικρίνεια, καθώς όλα δείχνουν ότι δεν έχει ακόμη αποφασίσει και ότι δεν κάνει κάποιοι κόλπο για να κρατήσει κλειστά τα χαρτιά του και να αιφνιδιάσει.
Ταυτόχρονα δεν είναι λίγοι αυτοί εντός της ΝΔ που εκτιμούν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δε θα βιαστεί να πάρει μία απόφαση σε ό,τι αφορά στην ημερομηνία των εκλογών, πολύ δε περισσότερο να ανακοινώσει συγκεκριμένη ημερομηνία πριν από το τέλος του χειμώνα. Προς το παρόν ο ίδιος ζυγίζει τα υπέρ και τα κατά κάθε επιλογής, έχοντας πάντα ως στόχο την επίτευξη της αυτοδυναμίας στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, αφού «ξεπεραστεί» η πρώτη κάλπη που θα γίνει με το σύστημα της απλής αναλογικής. Και αφού πρώτα δει πως θα κυλήσει ο χειμώνας, αν θα είναι βαρύς, αν θα ζορίσει τα ελληνικά νοικοκυριά και αν θα δημιουργήσει συνθήκες κοινωνικής αναταραχής.
Αν δεν υπάρξει κάτι τέτοιο μπορεί να μπει σε εφαρμογή το σενάριο της πρόωρης κάλπης εντός του Μαρτίου, με τις δεύτερες εκλογές να διεξάγονται το αργότερο στις 9 Απριλίου που είναι η Κυριακή των Βαΐων. Είναι το σενάριο του σχετικού αιφνιδιασμού που μπορεί να επιβεβαιωθεί αν ο χειμώνας δεν είναι τόσο βαρύς και δύσκολος και η κυβέρνηση βγει χωρίς μεγάλα τραύματα σε από την ενεργειακή ακρίβεια που πολλοί σήμερα εκτιμούν ότι θα προκαλέσουν τα τιμολόγια του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος. Γιατί -όπως λέγεται χαρακτηριστικά- εκλογές τον Απρίλιο δεν μπορεί να γίνουν αν ο χειμώνας είναι βαρύς και οι υψηλοί λογαριασμοί των νοικοκυριών παραμένουν απλήρωτοι.
Εδώ εισέρχεται το δεύτερο σενάριο που εισηγούνταν μέχρι πρόσφατα αρκετοί εντός του κόμματος. Αν θεωρήσουμε ότι αποκλείεται ως ημερομηνία εκλογών η 16 Απριλίου που είναι το Πάσχα και η επιλογή του πρωθυπουργού είναι ο Απρίλιος, οι δύο πρώτες Κυριακές στις 2 ή στις 9 του μήνα είναι οι πιθανότερες. Σε μία τέτοια περίπτωση η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση θα γίνει ή στις 30 Απριλίου ή στις 7 Μαΐου, χωρίς να διαταραχθεί η διεξαγωγή των πανελλαδικών, που είναι προγραμματισμένες για τον Ιούνιο. Αν αντίθετα η πρώτη εκλογική αναμέτρηση πάει για μετά το Πάσχα και οι εκλογές διεξαχθούν στις 23 ή 30 Απριλίου, τότε μπορεί η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση να «πέσει» πολύ κοντά στις εξετάσεις των μαθητών.
Να σημειωθεί ότι μεταξύ των δύο αναμετρήσεων απαιτούνται 22 έως 30 ημέρες για την ορκωμοσία της νέας Βουλής και τις διερευνητικές επαφές, καθώς θεωρείται απίθανη η αυτοδυναμία με το σύστημα της απλής αναλογικής. Αυτό το χρονικό διάστημα, όπως λένε αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, δεν είναι δυνατόν να περιοριστεί, καθώς οι διαδικασίες είναι αρκετά ανελαστικές.
Το σενάριο του Μαΐου και του καλοκαιριού
Με βάση τα σημερινά δεδομένα και έχοντας στο μυαλό μας τη φράση που φέρεται να ανήκει στον πρωθυπουργό και την οποία αναφέραμε στην αρχή, στο παιχνίδι παραμένει και ο Μάιος για να αποτελέσει εκλογικός μήνας.
Πολλοί μάλιστα κυκλώνουν την 21 Μαΐου (Κωνσταντίνου και Ελένης) ως την ημερομηνία για τις πρώτες εκλογές. Μάλιστα το σενάριο του Μαΐου εμφανίζεται εσχάτως ισχυροποιημένο, καθώς «κουμπώνει» και στην διατυπωμένη τοποθέτηση του πρωθυπουργού για το πόσο θεσμικός είναι και με τη θέση του ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας.
Σε μία τέτοια περίπτωση η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση θα γίνει το καλοκαίρι, έτσι ώστε να μην συμπέσει με τις πανελλήνιες, με πιο πιθανή ημερομηνία τις 9 Ιουλίου. Το σενάριο αυτό, που μπορεί να ονομαστεί και ως σενάριο του καλοκαιριού, φέρεται να έχει και ένα πολιτικό συν για τη ΝΔ, το οποίο υπαινίχθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας σε πρόσφατη συνέντευξή του, λέγοντας ότι εκλογές το καλοκαίρι σημαίνει και λιγότερη νεολαία στις κάλπες. Κάτι που μπορεί και να συμφέρει πολιτικά τη ΝΔ, που δεν έχει και πολύ μεγάλα ποσοστά στη νέα γενιά.
Όσο για την αιχμή ότι έτσι οι εκλογές θα διεξαχθούν στη μέση της τουριστικής περιόδου και ότι έτσι υπάρχει κίνδυνος να διαταραχθεί η οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας οι θιασώτες της πρότασης αυτής θυμίζουν ότι το ίδιο έγινε και το 2019, που οι εκλογές διεξήχθησαν στις 7 Ιουλίου και δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα. Ένα επιπλέον επιχείρημα όσων έχουν αυτή την άποψη είναι ότι την 1η Μαΐου θα δοθεί στους εργαζόμενους η τρίτη διαδοχική αύξηση του κατώτατου μισθού μέσα σε έναν χρόνο, κάτι που θα πιστωθεί στην κυβέρνηση.
Τι αλλάζει η απογραφή
Σε όλα αυτά τα σενάρια μπλέκεται και η υπόθεση της απογραφής. Αν οι εκλογές γίνουν πριν τις 31 Μαρτίου θα ισχύουν οι παλιές κατανομές των εδρών και οι εκλογές θα γίνουν με βάση τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011.
Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση οι εκλογές θα γίνουν με βάση τη νέα απογραφή που αναμένεται να προκαλέσει αλλαγές, που θα γίνουν γνωστές τον Δεκέμβριο από την ΕΛΣΤΑΤ, ενώ στη συνέχεια θα εκδοθεί προεδρικό διάταγμα με ισχύ σε όσες εκλογικές αναμετρήσεις γίνουν μετά τον Μάρτιο.
Μένει να δούμε τι είδους αλλαγές θα υπάρξουν, γιατί εδώ ακούγονται διαφορετικές εκτιμήσεις Αν πιστέψουμε τον υφυπουργό Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιο που θεωρείται εξπέρ στα εκλογικά η απογραφή «δεν αναμένεται να επιφέρει περισσότερες αλλαγές από όσες είχε επιφέρει η απογραφή του 2011.
Χοντρικά αυτό που αναμένεται είναι η μετακίνηση ορισμένων εδρών από περιφερειακές εκλογικές περιφέρειες (σύμφωνα με τον κ. Λιβάνιο δε θα είναι πάνω από 8 μέχρι 10) προς εκλογικές περιφέρειες της παλιάς Β’ Αθηνών, την Ανατολικής Αττικής, τις δύο εκλογικές περιφέρειες της Θεσσαλονίκης και ενδεχομένως 1 ή 2 άλλων περιφερειών.
Τα στοιχεία θα γνωστοποιηθούν τον Δεκέμβριο, αμέσως μετά την δημοσίευση το προεδρικό διάταγμα για την κατανομή των εδρών πρέπει να εκδοθεί σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος και οι εκλογές θα γίνουν υποχρεωτικά με την νέα απογραφή. Κάτι που δεν είναι στη διακριτική ευχέρεια κανενός, αλλά υποχρέωση.
Πάντως αν επικρατήσει τελικά το σενάριο του καλοκαιριού αυτό αναμένεται να επηρεάσει και τις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 8 και 15 Οκτωβρίου.
Και αυτό γιατί σε μία τέτοια περίπτωση θα συμπτυχθεί πολύ ο χρόνος για την προετοιμασία των συνδυασμών που θα μετάσχουν στις εκλογές της αυτοδιοίκησης. Μόνο τα ψηφοδέλτια θα πρέπει να κατατεθούν μέχρι τις 31 Αυγούστου, κάτι που εν μέσω καλοκαιρού και με τις εθνικές εκλογές να έχουν μόλις ολοκληρωθεί μπορεί να δυσκολέψει πολλούς συνδυασμούς να φτάσουν μέχρι την αυτοδιοικητική κάλπη…
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 06.11.2022