Τριήμερο εθνικό πένθος κηρύχθηκε στην Κολομβία από τον πρόεδρο Ιβάν Ντούκε μετά τη βομβιστική επίθεση της Πέμπτης η οποία στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 21 ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους 68 στην Μπογοτά· επρόκειτο για τη χειρότερη τέτοια ενέργεια των τελευταίων τουλάχιστον δύο δεκαετιών στην πρωτεύουσα του Κράτους των Άνδεων, που δυσκολεύεται να γυρίσει τη σελίδα του εμφυλίου πολέμου που μαίνεται εδώ και πάνω από μισό αιώνα.
Η επίθεση με τη χρήση αυτοκινήτου-βόμβας είχε στόχο τη σχολή της αστυνομίας της Κολομβίας, στο νότιο τμήμα της πρωτεύουσας. Ο πρόεδρος Ντούκε, που ανήκει στη σκληρή δεξιά και ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Αύγουστο, έκανε λόγο για μια «άθλια τρομοκρατική ενέργεια».
Το δίκτυο Caracol, επικαλούμενο την αστυνομία, μετέδωσε ότι πίσω από την επίθεση πιστεύεται ότι βρίσκεται η οργάνωση Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN).
Ο γενικός εισαγγελέας της Κολομβίας Νέστορ Ουμπέρτο Μαρτίνες δήλωσε ότι ο βομβιστής ονομαζόταν Χοσέ Αλντεμάρ Ρόχας Ροδρίγκες και ήταν 57 ετών.
Ο Ρόχας Ροδρίγκες, που έπασχε από ασθένεια και βρισκόταν στο τελικό στάδιο, δέχθηκε να διαπράξει την επίθεση για λογαριασμό των τρομοκρατών έναντι αμοιβής, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στην αστυνομία που επικαλέστηκε το Καρακόλ.
Οι τρομοκράτες σχεδίαζαν την επίθεση στη σχολή «Στρατηγός Σαντανδέρ» επί τρεις μήνες και φρόντισαν να συμπέσει με μια τελετή αποφοίτησης πολλών δοκίμων, κατά τις ίδιες πηγές.
Ο Ρόχας Ροδρίγκες πιστεύεται ότι ήταν πρώην αντάρτης.
Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον Στρατό Εθνικής Απελευθέρωσης και την Μπογοτά, που άρχισαν τον Φεβρουάριο του 2017 στο Κίτο πριν μεταφερθούν στην Αβάνα, ανεστάλησαν από την προηγούμενη κυβέρνηση μερικές ημέρες πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ο πρόεδρος Ντούκε την 7η Αυγούστου 2018.
Δεν έχουν ξαναρχίσει έκτοτε εξαιτίας των νέων, αυστηρότερων όρων που έθεσε ο νέος αρχηγός του Κράτους: απαιτεί η οργάνωση να αφήσει ελεύθερους όλους τους αιχμάλωτους και τους ομήρους που κρατά -- οι αρχές υπολογίζουν ότι είναι περίπου 17 -- και να βάλει τέλος σε όλες τις «εγκληματικές της δραστηριότητες».
Προσερχόμενος στην ακαδημία της αστυνομίας, ο Ντούκε διεμήνυσε πως η ενέργεια αυτή, η οποία στρέφεται «εναντίον του έθνους ολόκληρου», δεν θα μείνει ατιμώρητη. Ακόμη, ανήγγειλε ότι τα μέτρα ασφαλείας και οι έλεγχοι στα σύνορα με τη Βενεζουέλα θα ενισχυθούν.
Σύμφωνα με τον γενικό εισαγγελέα Μαρτίνες, ο Ρόχας Ροδρίγκες οδηγούσε ένα ημιφορτηγό στο οποίο είχαν τοποθετηθεί 80 κιλά εκρηκτικής ύλης.
Ανάμεσα στα θύματα της επίθεσης συγκαταλέγονται πολίτες του Ισημερινού (τουλάχιστον μία γυναίκα σκοτώθηκε, άλλος ένας υπήκοος της γειτονικής χώρας τραυματίστηκε) και του Παναμά (δύο τραυματίες), ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών. Ο Ισημερινός και οι ΗΠΑ ήταν ανάμεσα στα πρώτα Κράτη που καταδίκασαν την επίθεση.
Προ ημερών, ο ELN κατέρριψε ιδιωτικό ελικόπτερο και απήγαγε το τριμελές πλήρωμά του. Ο επίτροπος για την ειρήνη Μιγκέλ Σεμπάλιος έκρινε ότι ο τρόπος που ενεργεί η οργάνωση απομακρύνει την προοπτική επανέναρξης των διαπραγματεύσεων και κάλεσε την ηγεσία των ανταρτών να πάρει «επειγόντως» μια «απόφαση» για το εάν θέλει να καταθέσει τα όπλα ή όχι.
Η ηγεσία του ELN έχει εκφράσει επανειλημμένα προθυμία να διαπραγματευθεί, έχει κατηγορήσει την κυβέρνηση πως δεν θέλει την ειρήνη και υπενθυμίζει συνεχώς πως είχε συμφωνηθεί με την προηγούμενη κυβέρνηση του Χουάν Μανουέλ Σάντος ότι οι συνομιλίες, που είχαν αρχίσει στο Κίτο πριν μεταφερθούν στην Αβάνα, θα συνεχίζονταν παρά τις εχθροπραξίες στην Κολομβία.
Ο ELN, ο οποίος κατά υπολογισμούς της κυβέρνησης συνεχίζει να διαθέτει περίπου 1.800 μαχητές και ευρύ δίκτυο υποστήριξης, είναι επισήμως η τελευταία οργάνωση ανταρτών που συνεχίζει τη δράση της στην Κολομβία αφότου υπεγράφη στα τέλη του 2016, η ιστορική συμφωνία ειρήνης ανάμεσα στην Μπογοτά και την πιο ισχυρή οργάνωση ανταρτών FARC, που αφοπλίστηκε και μετασχηματίστηκε σε πολιτικό κόμμα με το ίδιο ακρώνυμο έκτοτε.
Το κόμμα Εναλλακτική Επαναστατική Κοινή Δύναμη καταδίκασε την επίθεση, ενώ προέτρεψε την κυβέρνηση να μην καταληφθεί από «πολεμική υστερία» και να μην επιλέξει «μιλιταριστικές λύσεις», αλλά να επιδιώξει «την ειρήνη μέσω διαλόγου». Ο Παστόρ Αλάπε Λασκάρο, εκπρόσωπος του κόμματος FARC, είδε στη χθεσινή επίθεση μια «πρόκληση με στόχο να αποτραπεί η πολιτική λύση της σύρραξης».
Στόχος της επίθεσης ήταν να αποκλειστεί η «η πιθανότητα μιας συμφωνίας με τον ELN», να «απονομιμοποιηθεί κάθε κοινωνική κινητοποίηση» και να «ενισχυθούν» εκείνοι που θέλουν να συνεχιστεί ο πόλεμος, έκρινε ο Αλάπε.
Από το 1958 μέχρι σήμερα, η ένοπλη σύρραξη στην Κολομβία έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 260.000 ανθρώπους, κατά στοιχεία που δημοσιοποίησε πρόσφατα το Εθνικό Κέντρο για την Ιστορική Μνήμη. Άλλα 7 και πλέον εκατομμύρια πολιτών της χώρας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, ενώ 83.000 άνθρωποι θεωρούνται επισήμως αγνοούμενοι.