Η Ιταλία θα πρέπει να ακυρώσει ή να τροποποιήσει το νέο της διάταγμα το οποίο έχει στόχο να περιορίσει τη δράση των πλοίων που ναυλώνουν μη κυβερνητικές οργανώσεις, προκειμένου να «συμμορφώνεται πλήρως» με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της χώρας έναντι του διεθνούς δικαίου, επεσήμανε η Ντούνια Μιγιάτοβιτς Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το διάταγμα, το οποίο κατέθεσε η δεξιά κυβέρνηση της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, απαιτεί από τα πλοία των ΜΚΟ αμέσως μόλις κάνουν μια διάσωση να αναζητούν λιμάνι και να κατευθύνονται προς αυτό «χωρίς καθυστέρηση», αντί να αναζητούν άλλα πλοιάρια που μεταφέρουν μετανάστες και αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, οι ΜΚΟ κινδυνεύουν με μεγάλα πρόστιμα.
Η ιταλική κυβέρνηση επιθυμεί να περιορίσει τη δράση των ανθρωπιστικών πλοίων, εκτιμώντας ότι η παρουσία τους ενθαρρύνει επίδοξους μετανάστες να κάνουν τον επικίνδυνο διάπλου της Μεσογείου, από την Αφρική προς την Ιταλία.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης ανέφερε τις ανησυχίες του σε επιστολή του προς τον Ιταλό υπουργό Εσωτερικών Ματέο Πιαντεντόσι, με ημερομηνία 26 Ιανουαρίου, η οποία δημοσιοποιήθηκε σήμερα.
«Ανησυχώ ότι η εφαρμογή κάποιων από αυτούς τους κανόνες ενδέχεται να εμποδίσει την παροχή ζωτικής σημασίας βοήθειας από τις ΜΚΟ στην κεντρική Μεσόγειο και κατά συνέπεια ενδέχεται να μην συνάδει με τις υποχρεώσεις της Ιταλίας με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο», τονίζει η Μιγιάτοβιτς στην επιστολή της.
Παράλληλα η Επίτροπος καταγγέλλει ότι το διάταγμα επιβάλλει περιορισμούς στις ΜΚΟ, αναγκάζοντας τα πλοία τους «να αγνοούν άλλες κλήσεις από την περιοχή, αν έχουν ήδη διασωθέντες, ακόμη κι αν έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν μία ακόμη διάσωση».
Εξάλλου επισημαίνει ότι η πρακτική των ιταλικών αρχών να ορίζουν ολοένα και πιο μακρινά λιμάνια για τη μεταφορά των διασωθέντων «παρατείνει τα δεινά των ανθρώπων που σώζονται στη θάλασσα και με αδικαιολόγητο τρόπο καθυστερεί την παροχή επαρκούς βοήθειας».
Από την πλευρά της η Ρώμη διέψευσε ότι το διάταγμα απαγορεύει τις διασώσεις ή αναγκάζει τις ΜΚΟ να αγνοούν τις κλήσεις για βοήθεια των μεταναστών, αλλά επιθυμεί να βάλει τέλος στη «συστηματική» περισυλλογή μεταναστών στη θάλασσα «χωρίς κανενός είδους συντονισμό».
Το διάταγμα, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις αρχές Ιανουαρίου, πρέπει να επικυρωθεί από το ιταλικό κοινοβούλιο. Στο μεταξύ μπορούν να γίνουν τροποποιήσεις.
Η Ιταλία είναι αντιμέτωπη με αύξηση της εισροής μεταναστών από τη Βόρεια Αφρική, αλλά οι διασώσεις των ΜΚΟ αντιστοιχούν σε λίγο περισσότερο από το 10% των συνολικών αφίξεων. Οι περισσότεροι μετανάστες διασώζονται από κρατικά ή ιδιωτικά πλοία ή φτάνουν στις ιταλικές ακτές μόνοι τους.
Περίπου 105.100 μετανάστες έφτασαν στην Ιταλία το 2022, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών της χώρας, έναντι 67.477 το 2021 και 34.154 το 2020. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι σχεδόν 1.400 μετανάστες πνίγηκαν το 2022 στην προσπάθειά τους να διασχίσουν την κεντρική Μεσόγειο.