Το στρατηγικό γεωγραφικό πλεονέκτημα της περιοχής των Βαλκανίων σχετίζεται με μεγάλο βαθμό με την αποτελεσματική ανάπτυξη δικτύων ενέργειας και κόμβων διαμετακόμισης, όπως τόνισε ο πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ) Ελλάδας Ιωάννης Παϊδας, από το βήμα της συνόδου διαλόγου των Οικονομικών και Κοινωνικών Συμβουλίων των Βαλκανίων.
H Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο
Στο συνέδριο συμμετέχουν τα Οικονομικά και Κοινωνικά Συμβούλια των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών που είναι υποψήφιες προς ένταξη, με σκοπό την ανάπτυξη της θεσμικής συνεργασίας, με έμφαση στον τομέα της ενέργειας. κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί για πρώτη φορά το 1997 όταν η ελληνική Ο.Κ.Ε. διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη, την πρώτη συνάντηση των κοινωνικών φορέων από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Σημείο καμπής για τη συνεργασία αποτέλεσε επίσης, η Σύνοδος Κορυφής του 2003 που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, και άνοιξε την ευρωπαϊκή προοπτική των Βαλκανίων, αλλά και το 2022, οπότε και διεξήχθη στην πόλη η Σύνοδος Κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, και υπογράφηκε η λεγόμενη «Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης» με την οποία οι χώρες – μέλη της ΕΕ επικύρωσαν την προσήλωσή τους στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της περιοχής και στη συνεργασία, ως κύρια μέσα για την επίτευξη ειρήνης, ασφάλειας, κοινωνικής συνοχής και οικονομικής ανάπτυξης.
Σημαντικός ο ρόλος των θεσμών διαλόγου
«Το τελευταίο διάστημα η περιφέρεια της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων ιδιαίτερα κερδίζει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας και των θεσμικών οικονομικών παραγόντων, τόσο λόγω της γεωπολιτικής της σημασίας όσο και λόγω των επενδυτικών ευκαιριών στους τομείς της ανάπτυξης δικτύων, του εμπορίου και της ενεργειακής συνεργασίας. Σημαντική πρόσκληση αποτελεί η ανάπτυξη συνεργειών στο πεδίο των επενδύσεων, των επιχειρήσεων, της γνώσης, της καινοτομίας και της αμοιβαιότητας» τόνισε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΟΚΕ Ι. Παϊδας.
«Η θεσμική ενδυνάμωση, η έμφαση στην πολυμερή συνεργασία υπό το πρίσμα και των διεθνών και περιφερειακών εξελίξεων αποτελούν βασικές πτυχές μιας οργανωμένης ευρωπαϊκής στρατηγικής που θα δίνει φωνή στην περιφέρεια και τους φορείς έκφρασής της. Είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ των θεσμικά αναγνωρισμένων φορέων της κοινωνίας και της ενεργής κοινωνίας των πολιτών, για την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων όπως η κλιματική και ενεργειακή κρίση, η επίτευξη των στόχων της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των χωρών, Οι θεσμοί του κοινωνικού διαλόγου καλούνται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό προτεραιοτήτων για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων, οι οποίες θα διαμορφώσουν ένα μέλλον ειρηνικό, χωρίς αποκλεισμούς για όλες τις κοινωνίες, εντός και εκτός ΕΕ».
Χρ. Σταϊκούρας: Ενεργειακός κόμβος η χώρα μας
«Η Ελλάδα, μαζί με τις γείτονες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αποδεικνύουμε, για ακόμα μια φορά, ότι οι ειλικρινείς και παραγωγικές συνεργασίες, στη λογική των παιγνίων θετικού αθροίσματος, μπορούν να προσφέρουν απάντηση στις κοινές περιφερειακές και παγκόσμιες προκλήσεις, με οφέλη για όλες τις χώρες, και όλους τους πολίτες» τόνισε στο χαιρετισμό του ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
«Στο ευρύτερο πλαίσιο διεθνούς αβεβαιότητας που έχει διαμορφωθεί, η ενεργειακή κρίση που βιώνουμε συλλογικά, έχει αναδείξει σημαντικές οικονομικές, κοινωνικές και γεωστρατηγικές προκλήσεις. Έχει, όμως, λειτουργήσει και ως «κάλεσμα αφύπνισης», σε Ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, για την ανάγκη προώθησης μεταρρυθμίσεων που θα μας οδηγήσουν - με ασφάλεια - στην ενεργειακή αυτονομία, προωθώντας και την κλιματική βιωσιμότητα» πρόσθεσε ο κ. Σταϊκούρας, ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στις επενδύσεις και τις συνεργασίες «οι οποίες καθιστούν τη χώρα μας ενεργειακό κόμβο, προωθώντας τη θωράκιση, όχι μόνο της εθνικής οικονομίας μας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Οι πλωτές μονάδες αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, ο τερματικός σταθμός στη Ρεβυθούσα και ο αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας είναι μερικά από τα σχέδια που ενισχύουν, σημαντικά, τον ενεργειακό ρόλο της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης» τόνισε μεταξύ άλλων.
Την ανάγκη η συνεργασία των βαλκανικών χωρών να προχωρήσει ακόμα ταχύτερα και να πάει πιο ψηλά, «καθώς μαζί μπορούμε καλύτερα», υπογράμμισε ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης), Σταύρος Καλαφάτης, κατά τον χαιρετισμό του στη Σύνοδο. «Προχωράμε στη μετεξέλιξη της Αλεξανδρούπολης σε πύλη υγροποιημένου φυσικού αερίου, για εμάς και τους γείτονές μας και εμπεδώνουμε κλίμα ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι βαλκανικές χώρες, λόγω των αμοιβαία εξαρτώμενων οικονομιών τους, έχουν έναν λόγο παραπάνω να προχωρήσουν χέρι-χέρι και οι Έλληνες δεσμευόμαστε να κάνουμε ακόμα πιο πολλά για τη γειτονιά μας. Ο,τι θέλουμε για εμάς, το θέλουμε και για τους γείτονές μας -αυτή είναι η βούληση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη» τόνισε ο κ. Καλαφάτης.
Την ανάγκη η συνεργασία των βαλκανικών χωρών να προχωρήσει ακόμα ταχύτερα και να πάει πιο ψηλά, «καθώς μαζί μπορούμε καλύτερα», υπογράμμισε ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης), Σταύρος Καλαφάτης, κατά τον χαιρετισμό του στη Σύνοδο. «Προχωράμε στη μετεξέλιξη της Αλεξανδρούπολης σε πύλη υγροποιημένου φυσικού αερίου, για εμάς και τους γείτονές μας και εμπεδώνουμε κλίμα ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι βαλκανικές χώρες, λόγω των αμοιβαία εξαρτώμενων οικονομιών τους, έχουν έναν λόγο παραπάνω να προχωρήσουν χέρι-χέρι και οι Έλληνες δεσμευόμαστε να κάνουμε ακόμα πιο πολλά για τη γειτονιά μας. Ο,τι θέλουμε για εμάς, το θέλουμε και για τους γείτονές μας -αυτή είναι η βούληση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη» τόνισε ο κ. Καλαφάτης.
Να επιταχυνθεί η ενταξιακή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων
Την πεποίθηση ότι η ΕΕ χρειάζεται να αναβαθμίσει τον περιφερειακό της ρόλο, αξιοποιώντας και τη δυναμική της Συμφωνίας των Πρεσπών, καθώς η επιτάχυνση της ενταξιακής πορείας για τα Δυτικά Βαλκάνια είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, εξέφρασε ο βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ, Ιωάννης Αμανατίδης, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών. Πρόσθεσε δε ότι στην ΕΕ έχουν γίνει αντιληπτοί οι κίνδυνοι που διαμορφώνει η αναβίωση εθνικιστικών, ρατσιστικών ή ακόμα και φασιστικών τάσεων. Πρόσθεσε ότι η Ελλάδα είναι σταθερός υπέρμαχος της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων και οφείλει να συνεχίσει να δείχνει στους εταίρους της στην περιοχή τη δέσμευσή της στην πολιτική της διεύρυνσης, βοηθώντας τους να εκπληρώσουν τα κριτήρια. Ως προς τη στρατηγική της ΕΕ απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σημείωσε ότι η καταδίκη αυτής της εισβολής δεν οδηγεί την ΕΕ σε αποφάσεις, ώστε να αντιμετωπιστούν και ανατολικά των συνόρων της οι αναθεωρητισμοί που απειλούν κυριαρχικά δικαιώματα κρατών.
«Πρέπει να εξετασθούν νέα πρότυπα οικονομικής ανάπτυξης και βιωσιμότητας, όπως η αναζωογόνηση των τοπικών οικονομιών, η στήριξη των μικρών επιχειρήσεων και η προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σαφές ότι παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις χωρίς τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών παραμένουν κενό γράμμα» ανέφερε από την πλευρά του ο βουλευτής Χαλκιδικής και Τομεάρχης Ανάπτυξης & Επενδύσεων Απόστολος Πάνας, προσθέτοντας ότι ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων είναι πολλαπλασιαστικά εποικοδομητικός.
Ο ανοικτός δημόσιος διάλογος είναι ευπρόσδεκτος στη Θεσσαλονίκη, καθώς πρόκειται για μια διαδικασία εμβάθυνσης της δημοκρατίας που τιμά την πόλη, είπε κατά τον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, προσθέτοντας ότι η Θεσσαλονίκη έχει αυθεντικό ενδιαφέρον για ζητήματα που αφορούν τη νοτιοανατολική Ευρώπη. «Φιλοδοξούμε να γίνουμε κόμβος για αυτή την περιοχή» είπε, σημειώνοντας ότι τα Βαλκάνια είναι γεωγραφικός, πολιτισμικός και οικονομικός χώρος αναφοράς της πόλης. Τέλος, από το βήμα της συνόδου των ΟΚΕ της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε και στο έργο του, λέγοντας ότι η Θεσσαλονίκη του σήμερα είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε πριν από πέντε χρόνια.