Στα 48 εκατομμύρια θα ανέλθουν στα επόμενα 40 χρόνια οι ασθενείς σε όλο τον κόσμο, που θα έχουν ανάγκη παρηγορικής φροντίδας. Σήμερα, το 88% των παγκόσμιων αναγκών παρηγορικής φροντίδας δεν καλύπτεται από τα εθνικά συστήματα υγείας. Στην Ελλάδα, γράφει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι ασθενείς που χρειάζονται παρηγορική φροντίδα ανέρχονται κατά προσέγγιση σε 62.000, ενώ η δυνατότητα παροχής παρηγορικής φροντίδας σήμερα είναι λιγότερη από 1%. Στη χώρα μας, οι συνολικές ανάγκες για παρηγορική φροντίδα με νοσηλεία σε εσωτερική δομή υπολογίζονται γύρω στις 500 κλίνες, ενώ διαθέσιμες είναι μόνο 9 τέτοιες κλίνες, αριθμός που αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 0,5% των συνολικών αναγκών.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσίασε η αναισθησιολόγος - εντατικολόγος, τέως συντονίστρια διευθύντρια ΜΕΘ και Ιατρείου Πόνου του Θεαγενείου, Γεωργία Αναστασιάδου, κατά την έναρξη της 3ης Διημερίδας Εντατικής και Παρηγορικής Φροντίδας «Όταν η Εντατική Συνάντησε τον Πόνο».
Η κ. Αναστασιάδου επισήμανε ότι για να αντιμετωπιστούν οι σημερινές ανάγκες της κατ' οίκον φροντίδας απαιτούνται περίπου 300 ομάδες και τα μέλη της κάθε ομάδας να εξυπηρετούν 50 ασθενείς ημερησίως. Η παρηγορική φροντίδα, όπως εξήγησε, στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους που έχουν παθήσεις δυνητικά απειλητικές για τη ζωή. Είναι η φροντίδα που παρέχεται συνήθως σε ασθενείς τελικού σταδίου και παρεμβαίνει κατευναστικά, εκεί που η κλασική ιατρική παύει να ασχολείται με όλα τα προβλήματα που έχουν οι ασθενείς κάτω από το φάσμα του επικείμενου τέλους της ζωής. Στόχος της είναι η καταπολέμηση τους έντονου και ανυπόφορου πόνου που συνοδεύει τον καρκινοπαθή στο τελικό στάδιο, η αντιμετώπιση των καθημερινών του αναγκών και η ψυχολογική του υποστήριξη.
Το 95% των ασθενών που καταφεύγουν στην παρηγορική φροντίδα είναι καρκινοπαθείς, ενώ τα χαμηλά ποσοστά των μη καρκινοπαθών οφείλονται στην αντίληψη ότι η παρηγορική φροντίδα αφορά μόνο τους καρκινοπαθείς.
Η κ. Αναστασιάδου χαρακτήρισε την παροχή της παρηγορικής φροντίδας στην Ελλάδα αποσπασματική και περιορισμένη, τονίζοντας ότι δεν χρηματοδοτείται πλήρως από το κράτος. Σημείωσε ότι η Ελλάδα ανήκει στις χώρες που χαρακτηρίζονται από μικρό αριθμό ξενώνων και υπηρεσιών εξειδικευμένης παροχής παρηγορικής φροντίδας και πρόσθεσε ότι οι ΜΚΟ που παρέχουν τις σχετικές υπηρεσίες χρηματοδοτούνται από χορηγούς. Όσον αφορά τα Ιατρεία Πόνου, ανέφερε ότι παρέχουν μέρος της γενικής παρηγορικής φροντίδας και πρόσθεσε ότι θα μπορούσαν να συσταθούν στα νοσοκομεία ομάδες παρηγορικής φροντίδας, με απόφαση των Διοικητικών Συμβουλίων.
«Η Πολιτεία οφείλει να χαράξει την πολιτική εκείνη που θα διασφαλίζει ένα βασικό πακέτο παρηγορικής φροντίδας για όλους όσοι το χρειάζονται. Να συμπεριλάβει την παρηγορική φροντίδα ως ζωτικό κομμάτι στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ο γιατρός που παρακολουθεί ασθενείς με καρκίνο γνωρίζει ή οφείλει να αναγνωρίζει πόση μοναξιά κρύβεται στο τελικό στάδιο, εκεί που όλοι παίζουν θέατρο, εκεί που άλλα γιγαντώνονται και άλλα προσπερνιούνται ως ασήμαντα, εκεί που σε συντροφεύει ο πόνος. Οφείλουμε το 2022 να μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι οι ασθενείς, που μπορεί να είναι η μητέρα, ο πατέρας, ο αδερφός, ο φίλος μας ή οποιοσδήποτε άλλος, θα έχουν ομαλή μετάβαση, σεβόμενοι πάντοτε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια», επισήμανε η κ. Αναστασιάδου.
«Έπειτα από μία μακρά επιστημονική διαδρομή ανακαλύπτω ότι ένα από τα πιο δύσκολα μέρη της κλινικής μου ζωής είναι η φροντίδα ασθενούς τελικού σταδίου και η προσέγγιση στα άδυτα του επικείμενου τέλους», σημείωσε και πρόσθεσε: «Πολλές φορές, είμαστε τα τελευταία πρόσωπα που αντικρίζει ο ασθενής με καρκίνο προτού περάσει στο επέκεινα. Στο "τράνζιτ για τον κάτω κόσμο", οι άνθρωποι δικαιούνται γαλήνη. Έχουν να αποχαιρετήσουν τόσα και τόσα μάτια αγαπημένα. Τόσος ψυχής πόνος… Ας κατευναστεί τουλάχιστον ο σωματικός… Όσα τα επιτεύγματα της ιατρικής, άλλα τόσα πρέπει να είναι τα βήματα της παρηγορικής φροντίδας».
Η κ. Αναστασιάδου τόνισε ακόμη πως «σε όλες τις χώρες του πολιτισμένου κόσμου προσφέρεται αυτή η υπηρεσία στον πολίτη. Θέλω να πιστεύω ότι η ηγεσία του τόπου μας θα αφυπνιστεί, θα αντιληφθεί και θα δράσει για τη λειτουργία σύγχρονων δομών παρηγορικής φροντίδας. Αποτελεί δείκτη πολιτισμού ενός λαού».