Στις 4 Ιουλίου του 1776,ο Τόμας Τζέφερσον κήρυξε την ανεξαρτησία των ΗΠΑ , που ως τότε ήταν βρετανική αποικία. Η επέτειος γιορτάζεται κάθε χρόνο με επισημότητα και σεβασμό στην ιστορική μνήμη. Σκεφθείτε, όμως, αν σε κάποια επέτειο γινόταν εισβολή εξωγήινων στο Λευκό Οίκο; Το γεγονός θα διέθετε διπλή σημασία. Αρχικά, το εφιαλτικό παράδοξο του συμβάντος αλλά και τη συμβολική διάσταση της κατάργησης της κυριαρχίας της υπερδύναμης. Αυτά συμβαίνουν μόνον στο σινεμά. Ωστόσο, ο κινηματογράφος επένδυσε όσο μπορούσε πάνω σ’ αυτή την επέτειο. Έτσι, στις αρχές της δεκαετίας του `90, ο Ρόλαντ Έμεριχ θα γυρίσει την πολύ εντυπωσιακή Ημέρα της ανεξαρτησίας, όπου, όπως ήδη προανέφερα, ακόμα και ο Λευκός Οίκος σε μια ημέρα γιορτής δέχεται επίθεση εξωγήινων, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ δίνει την πιο σκληρή του μάχη.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Η επιτυχία εκείνης της ταινίας οδήγησε και στην Ημέρα ανεξαρτησίας 2, που είναι μια πιο πονηρή ταινία, δεδομένου ότι έχει ήδη υπάρξει η κατάρρευση των δίδυμων πύργων στο Μανχάταν. Οι εξωγήινοι αυτή τη φορά σπάζουν κάθε φράγμα προστασίας και είναι άκρως επικίνδυνοι. Το ιδεολογικό επιμύθιο είναι ολοφάνερο. Απαιτούνται, λοιπόν, αυξημένη επιτήρηση, περισσότερα μέτρα ασφαλείας. Όπου εξωγήινος βάλτε τη λέξη τρομοκράτης. Εντάξει, αλλά το θέμα είναι μήπως τα αυξημένα μέτρα καταστολής περικόψουν κι άλλο τις ατομικές ελευθερίες. Όταν αναφερόμαστε σε ευρύτερες μετωνυμικές καταστάσεις, οπωσδήποτε θα ανθολογηθεί η οσκαρική ταινία του Όλιβερ Στόουν Γεννημένος την 4η Ιουλίου, που βασίζεται στην πραγματική ιστορία του παραπληγικού ήρωα του Βιετνάμ Τζον Κόβικ (έξοχος ο Τομ Κρουζ στο ρόλο του ), που μετετράπη σε έναν πολύ δυναμικό, αντιπολεμικό ακτιβιστή.
«ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ» ΚΑΙ «ΣΑΓΟΝΙΑ»
Το ερώτημα είναι: Μια και η 4η Ιουλίου είναι η ημέρα ανεξαρτησίας και αυτοδιάθεσης, πώς νοείται δυνάμεις των ΗΠΑ να έχουν ενεργή ανάμειξη σ’ ένα εμφύλιο, τοπικό πόλεμο; Δεν υπερασπίζονται έτσι το ιδανικό της ελευθερίας, αλλά δρουν με σαφή αντίφαση. Ο Ρόλαντ Έμεριχ, που δεν είναι Αμερικανός, υπερασπίζεται αυτό το ιδανικό στην πολύκροτη ταινία Ο Πατριώτης. Ο Μελ Γκίμπσον στο βασικό ήρωα είναι ο σηματοδότης του αγώνα για την ανεξαρτησία. Μια σκληρή ταινία, με πολλή ένταση ως προς την απεικόνιση των ιστορικών γεγονότων.
Φυσικά η 4η Ιουλίου μπορεί να αξιοποιηθεί και για άλλους στόχους μερικοί εκ των οποίων είναι ιδιαίτερα έξυπνοι και υπόγειοι. Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ είναι ένας κλασικός φιλελεύθερος άνθρωπος, σκηνοθέτης και δημιουργός που σέβεται το σύστημα και τις αξίες του. Η μεγάλη επιτυχία του Τα σαγόνια του καρχαρία έχουν μια εξαιρετική, υπόγεια αναφορά στην 4η Ιουλίου. Ο δήμαρχος μιας παραθαλάσσιας πόλης, για να μην ζημιώσει τον τουρισμό, αποκρύβει από το κοινό την ύπαρξη επικίνδυνου καρχαρία. Την 4η Ιουλίου ξεσπάει ο χαμός και το αίμα των αθώων κυλάει στο νερό.
ΕΝΑΣ ΕΧΘΡΟΣ ΠΟΥ ΦΟΒΑΤΑΙ
Το υπόγειο και ιδιοφυές εύρημα του σκηνοθέτη είναι πώς και γιατί τα ιδανικά της 4ης Ιουλίου μεταλλάχθηκαν. Η ελευθερία και τα ιδανικά της έγιναν καπιταλιστικό κέρδος, προδοσία, απόκρυψη. Σπουδαία ιδεολογική επίδοση που δείχνει και την κλάση του δημιουργού. .
Yπάρχει μια έξοχη, αμερικανική δημιουργία του Τζ. Τζ. Άμπρααμς Super– 8. Κάποια παιδάκια εκεί κοντά στην 4η Ιουλίου ανακαλύπτουν πως κάτι παράξενο συμβαίνει στη μικρή τους πόλη. Σ’ όλη την περιοχή κάτι αφαιρεί ηλεκτρική ενέργεια. Παράδοξα και μυστήρια συμβαίνουν συνεχώς. Κάποιος εξωγήινος έχει εγκλωβιστεί και χρειάζεται τεράστια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας για να ταξιδέψει στο διάστημα. Στη αρχή ο εξωγήινος τρομάζει τους κατοίκους, στη συνέχεια, όμως, αποδεικνύεται πως δεν έχει εχθρικές διαθέσεις.
ΟΙ ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ
Το υπέροχο μήνυμα του φιλμ είναι πως τα ιδανικά της 4ης Ιουλίου εξυπηρετούνται απόλυτα. Τα παιδάκια πρωτοστατούν στο να επιτραπεί στον εξωγήινο να απογειωθεί για το δικό του κόσμο, την πατρίδα του, τους δικούς του. Δεν του συμπεριφέρονται επιθετικά αλλά με κατανόηση και θετική σκέψη. Γι’ αυτό πιστεύω πως αυτό το φιλμ έμμεσα είναι από τα καλύτερα για την 4η Ιουλίου του 1776. Και θα έκλεινα τονίζοντας πως εκτιμώ ιδιαίτερα εκείνα τα φιλμ που με υπόγειο και όχι προπαγανδιστικό τρόπο αναφέρονται στα ιδανικά και τις αξίες μιας χώρας μέσα από υπαινικτικά σενάρια. Ήδη προανέφερα τον Σπίλμπεργκ και έκλεισα με το Super 8. Η γιορτή που χαλάει και η άλλη που εκπληρώνεται.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 05.07.2020.