Βλέποντας με... παραπολιτική ματιά την επιλογή του Απόστολου Τζιτζικώστα για τη θέση του Επιτρόπου της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα λέγαμε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαθέτει μεγαλείο ψυχής. Ο Τζιτζικώστας ήταν ο τελευταίος από τους αντιπάλους του για την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας, τον Ιανουάριο του 2016 που δεν είχε τακτοποιηθεί. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης έχει τοποθετηθεί, ήδη από το 2019, επικεφαλής της ομάδας των ευρωβουλευτών του κόμματος, ο δε Άδωνις Γεωργιάδης δεν έχει βγει στιγμή από την κυβέρνηση επί πρωθυπουργίας Μητσοτάκη, κατέχοντας μάλιστα σημαντικά χαρτοφυλάκια.
Βεβαίως, ο Τζιτζικώστας ήταν πολιτικά αυθύπαρκτος. Μετά τη σύντομη κοινοβουλευτική θητεία του την περίοδο 2007-2009, από τον Γενάρη του 2013 είναι περιφερειάρχης στη δεύτερη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας. Μάλιστα, το 2014 εξελέγη ως “αντάρτης”, κόντρα στις βουλές του τότε πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και επανεξελέγη άλλες δύο φορές, το 2019 και το 2023 με πολύ υψηλά ποσοστά. Ωστόσο, το έδειχνε κι ο ίδιος εδώ και καιρό ότι αυτός ο πολιτικός κύκλος όδευε προς την ολοκλήρωσή του. Το αξίωμα του Επιτρόπου στην Ε.Ε. αποτελεί ιδανική ευκαιρία για αλλαγή σελίδας στην πολιτική καριέρα του και μια μεγάλη πρόκληση και για τον ίδιο.
Βεβαίως η επιλογή Τζιτζικώστα ασφαλώς και δεν αποτελεί κανενός είδους “ρουσφέτι” του πρωθυπουργού προς τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, ούτε κίνηση ανταπόδοσης για τη μεγάλη στήριξη που παρείχε προς το κόμμα και τον ίδιο, στις πρόσφατες ευρωεκλογές. Άλλα πράγματα ήταν εκείνα που μέτρησαν σε αυτήν την απόφαση.
Κατ' αρχάς η θητεία του στις Βρυξέλλες. Ο Τζιτζικώστας από το 2015 υπήρξε μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών και τον Ιούλιο του 2017 εκλέχθηκε επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας και αντιπρόεδρος αυτής της Επιτροπής. Τον Φεβρουάριο του 2020 εξελέγη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, θέση την οποία διατήρησε έως τον Ιούνιο του 2022, οπότε και εξελέγη πρώτος αντιπρόεδρος.
Το δεύτερο που έπαιξε ρόλο είναι το πολιτικό προφίλ του περιφερειάρχη. Πρόκειται για ένα στέλεχος, γέννημα θρέμμα της ΝΔ το οποίο κατατάσσεται στη δεξιά πτέρυγα του κόμματος. Με την επιλογή του γι' αυτό το υψηλό αξίωμα ο Μητσοτάκης επιδιώκει να απαντήσει στην κριτική που δέχεται από σημαντικούς παράγοντες, αλλά και μεγάλη μερίδα του κόμματος για τα... παρατραβηγμένα ανοίγματά του προς το Κέντρο, την υπερβολική αξιοποίηση πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού, και φυσικά και για ορισμένες κυβερνητικές επιλογές, όπως ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, που αποκλίνουν από τις παραδοσιακές αρχές της γαλάζιας παράταξης.
Η επιλογή Τζιτζικώστα έχει άλλη μία στόχευση· να αποκαταστήσει τις σχέσεις της κυβέρνησης με την παραδοσιακή βάση του κόμματος, σε μια περιοχή όπου τα ποσοστά της ΝΔ είναι κατά τρεις έως τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες, κάτω από το πανελλαδικό. Ο περιφερειάρχης μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα με αυτό το κοινό καθώς διαθέτει σημαντική πολιτική επιρροή στην Κεντρική Μακεδονία.
Το εάν θα ωφεληθεί εν τέλει ή όχι, η ΝΔ από την πολιτική αναβάθμιση του Τζιτζικώστα θα φανεί στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Το παρεμπίπτον ερώτημα που προκύπτει, ωστόσο, από αυτήν την εξέλιξη, πέρα από την πολιτική σημειολογία της συγκεκριμένες επιλογής, είναι κατά πόσο η υπόθεση Τζιτζικώστα θα θεραπεύσει τις πραγματικές αιτίες που η ΝΔ χωλαίνει στην Κεντρική Μακεδονία.
Διότι, μπορεί πράγματι ένα μέρος της δυσαρέσκειας να οφείλεται στο γάμο των ομόφυλων ζευγαριών ή στη χλιαρή στάση της, απ' όταν έγινε κυβέρνηση, απέναντι στη συμφωνία των Πρεσπών, όμως οι βαθύτερες ουσιαστικές αιτίες αφορούν την μεγάλη υστέρηση της περιοχής σε σημαντικούς τομείς όπως η οικονομία και οι υποδομές. Εάν η κυβέρνηση δεν φροντίσει να θεραπεύσει αυτές τις ουσιαστικές και διαχρονικές παθογένειες στο πεδίο της πραγματικής πολιτικής, δεν μπορεί να αλλάξει το δυσμενές γι' αυτήν περιβάλλον στην Κεντρική Μακεδονία.