Οι εικόνες από το θανατηφόρο τροχαίο στον Άγιο Βασίλειο Θεσσαλονίκης, που κόστισε τη ζωή σε 64χρονο Έλληνα, το πρωί της Κυριακής 29 Σεπτεμβρίου, ήταν σοκαριστικές. Το τροχαίο αυτό όμως δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο περιστατικό, καθώς από τον περασμένο Μάιο έως και τα τέλη Σεπτεμβρίου 8 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους και 31 τραυματίστηκαν σε τροχαία με οχήματα διακινητών. Από τη 1 Ιανουαρίου 2019 μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου έγιναν 11 τροχαία ατυχήματα στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με οχήματα που μετέφεραν μη νόμιμους μετανάστες.
Τροχαίο με έξι νεκρούς και έντεκα τραυματίες μετανάστες είχε σημειωθεί στις 26 Αυγούστου στην περιοχή των Λουτρών Αλεξανδρούπολης. Στις 12 Σεπτεμβρίου, σε όχημα με μετανάστες στην Εγνατία οδό στην Κομοτηνή προσέκρουσε διερχόμενο άλλο όχημα, με αποτέλεσμα έναν νεκρό και 8 τραυματισμένους σοβαρά. Στις 22 Ιουλίου, στην περιοχή Πέπλου Αλεξανδρούπολης, όχημα εξετράπη και κατέληξε σε αρδευτικό κανάλι, με 4 μετανάστες να τραυματίζονται, ενώ στις 8 Μαΐου σκοτώθηκε 35χρονος οδηγός, που μετέφερε μετανάστες στο Κιλκίς.
Το 2018 άφησαν την τελευταία τους πνοή στην άσφαλτο τουλάχιστον 18 μετανάστες και τραυματίστηκαν 54 άτομα σε τροχαία που σημειώθηκαν κυρίως κατά τη διάρκεια αστυνομικής καταδίωξης και προσπάθειας διαφυγής των διακινητών.
Στη Θεσσαλονίκη
Από την αρχή του έτους έως και τις 30 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη συνελήφθησαν 139 άτομα για παράνομη διακίνηση μεταναστών, σε 91 υποθέσεις. Οι συλληφθέντες είναι ηλικίας 17 έως και 57 ετών. Από τους συλληφθέντες, 57 άτομα είναι από το Πακιστάν, 20 από τη Συρία και 16 άτομα από την Ελλάδα. Επίσης, οι διακινητές κατάγονται από το Ιράν, Αφγανιστάν, Γεωργία και άλλες χώρες. Σε αυτό το χρονικό διάστημα σημειώθηκαν δυο τροχαία στη Θεσσαλονίκη με τρεις τραυματίες και έναν νεκρό.
Όπως σημειώνει στη «ΜτΚ» ο αναπληρωτής διευθυντής της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Σπανούδης, «25 άτομα εκ των συλληφθέντων δεν κατείχαν νόμιμη άδεια οδήγησης».
Στη Ανατολική Μακεδονία - Θράκη
Στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, το τελευταίο διάστημα οι περισσότεροι οδηγοί που συνελήφθησαν να μεταφέρουν μετανάστες είναι ηλικίας 19 έως 50 ετών. Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, όλοι οι οδηγοί - διακινητές που έχουν συλληφθεί δεν είχαν δίπλωμα οδήγησης. «Ακόμα και αυτοί που δεν εμπλέκονται σε τροχαία, δεν έχουν δίπλωμα» σημειώνουν. Τα άτομα που βρίσκονται πίσω από το τιμόνι έχουν καταγωγή κυρίως από τη Βουλγαρία, το Πακιστάν και την Αλβανία.
Στο πλαίσιο καταπολέμησης της διακίνησης μεταναστών, τον τελευταίο χρόνο καθημερινά από την αστυνομική διεύθυνση Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης πραγματοποιούνται έλεγχοι και συλλαμβάνονται αλλοδαποί που κινούνται προς τον Έβρο και δεν έχουν δίπλωμα. «Προφανώς οι συγκεκριμένοι κατευθύνονται προς τα σύνορα, για να εμπλακούν σε διακίνηση μεταναστών» αναφέρει αστυνομική πηγή.
Ανήλικοι στο τιμόνι
Δεν είναι λίγες οι φορές, που οι οδηγοί των οχημάτων είναι ανήλικοι και οδηγούν πρώτη φορά. «Πρόκειται για εμπορία ανθρώπων. Οι ανήλικοι αναγκάζονται να οδηγήσουν τα αυτοκίνητα, γιατί τις περισσότερες φορές χρωστούν χρήματα στους λαθροδιακινητές. Τους πείθουν, λέγοντάς τους πως οι ποινές που θα αντιμετωπίσουν δεν θα είναι μεγάλες λόγω ηλικίας» εξηγεί στη «ΜτΚ» η Σοφία Παπαδοπούλου, από τη ΜΚΟ «Άρσις», που δραστηριοποιείται στην προστασία ανήλικων μεταναστών. Την ίδια πληροφορία επιβεβαιώνει στη «ΜτΚ» αξιωματούχος της ΕΛ.ΑΣ. «Συνήθως βάζουν άτομα μικρής ηλικίας, διότι έχουν άγνοια κινδύνου. Έτσι ξεπληρώνουν χρέη ή βοηθούν συγγενείς τους. Λειτουργεί η μεταφορά ως αντάλλαγμα» σημειώνει.
«Η καταδίωξη της αστυνομίας επηρεάζει τα τροχαία. Αν είναι ανήλικοι ή δεν ξέρουν να οδηγούν, προφανώς αγχώνονται ακόμα περισσότερο, αυξάνουν ταχύτητες και τρακάρουν» αναφέρει η ψυχολόγος της «Άρσις». Αξιωματούχος της ΕΛ.ΑΣ δηλώνει πως για αυτόν ακριβώς το λόγο οι αστυνομικοί ακολουθούν διακριτικά τους διακινητές, ώστε να μη νιώθουν πίεση και αντιδρούν. «Αναφορικά με τα αίτια και τις συνθήκες των τροχαίων, δεν υφίστανται στο αρχείο μας επαρκή στοιχεία, δεδομένου ότι δεν έχουν μέχρι σήμερα εκδικαστεί ή τελεσιδικήσει οι σχετικές υποθέσεις» αναφέρει ο αναπληρωτής διευθυντής της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Θεσσαλονίκης.
Στις ιλιγγιώδεις ταχύτητες που κινούνται τα οχήματα των διακινητών αναφέρεται και ο δήμαρχος Βόλβης Διαμαντής Λιάμας, καθώς από το δήμο του καθημερινά περνούν δεκάδες οχήματα με παράτυπους μετανάστες. «Τρέχουν με μεγάλες ταχύτητες ακόμα και μέσα σε οικισμούς» δηλώνει ο κ. Λιάμας, αναφέροντας ένα περιστατικό με αιρετό του δήμου. «Περνούν σαν σίφουνες. Από θαύμα γλίτωσε δημοτικός μας σύμβουλος, όταν εμβόλισε το όχημά του διακινητής στον κόμβο του Προφήτη».
«Όταν οι διακινητές, καταλαβαίνουν ότι τους πήραν χαμπάρι, αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες και δεν τους ενδιαφέρει τίποτα» σημειώνει ο Χαράλαμπος Αϊβαζίδης, αντιδήμαρχος Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών στο δήμο Λαγκαδά, από όπου επίσης γίνεται διέλευση οχημάτων με μετανάστες. «Πριν από έναν χρόνο διακινητής έτρεχε με 100 χλμ. μέσα στο Κολχικό και έπεσε μέσα σε παιδική χαρά. Ήμασταν τυχεροί που δεν θρηνήσαμε παιδιά» θυμάται.
Η διαδρομή που ακολουθούν
Η διαδρομή των μεταναστών στην Ελλάδα ξεκινάει από τον Έβρο, όπου φτάνουν από την Τουρκία. Στα σύνορα τους παραλαμβάνουν οι διακινητές με προορισμό τη Θεσσαλονίκη ή τα λιμάνια της Ηγουμενίτσας και της Πάτρας, καθώς από την Ειδομένη πλέον δεν μπορούν να κατευθυνθούν προς τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Αρχικά κινούνται επί της Εγνατίας οδού και στον Προφήτη εισέρχονται στην παλαιά εθνική οδό Θεσσαλονίκης - Καβάλας. Για πολλούς κομβικό σημείο στη διαδρομή τους αποτελούν τα διόδια της Ανάληψης. «Τουλάχιστον 5 οχήματα με μετανάστες την ημέρα σταματούν στην Ανάληψη. Είναι το πρώτο χωριό που έχει αστική συγκοινωνία. Κάποιοι παίρνουν αστικά για τη Θεσσαλονίκη, ενώ άλλοι μέσα από χωράφια προχωρούν πεζή προς το Κολχικό και τα άλλα χωριά» αναφέρει ο κ. Αϊβαζίδης. Τις περισσότερες φορές οι μετανάστες περπατούν σε επαρχιακές οδούς τη νύχτα, με αποτέλεσμα οι οδηγοί να μην τους διακρίνουν και να τους παρασέρνουν.
Σύμφωνα με τη διεύθυνση Αλλοδαπών Θεσσαλονίκης, τα οχήματα που χρησιμοποιούν οι διακινητές είναι είτε ευρύχωρα αυτοκίνητα Ι.Χ., είτε κλειστού τύπου φορτηγά (τύπου VAN), είτε φορτηγά αυτοκίνητα άνω των 3,5 τόνων. Η πλειονότητα των οχημάτων αυτών έχουν υποστεί κάποια σημαντική μεταβολή από τους διακινητές είτε σε μηχανικά μέρη (πειραγμένοι κινητήρες) είτε στο αμάξωμα (ενισχυμένα αμορτισέρ), προκειμένου αυτά να μπορούν να μεταφέρουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών και να μπορούν να επιταχύνουν, ώστε να διαφεύγουν τον έλεγχο ή τη σύλληψη από τις αρμόδιες αρχές.
Πόσο κοστίζει
Αν και το ταξίδι των μεταναστών γίνεται κάτω από άθλιες συνθήκες, το κόστος είναι μεγάλο. Αξιωματούχος της ΕΛ.ΑΣ. αναφέρει πως η μεταφορά ενός μετανάστη από χώρα σε χώρα μπορεί να κοστίζει από 2.000 έως 3.500 ευρώ, ενώ μπορεί να φτάσει έως 15.000 ευρώ, συμπεριλαμβάνοντας την παροχή πλαστών εγγράφων και τη διαμονή τους σε καταφύγια.
Οι συμφωνίες τις περισσότερες φορές γίνονται μέσω των social media και εφαρμογών επικοινωνίας.
Τα τροχαία που συγκλόνισαν
13 Οκτωβρίου 2018
Έντεκα άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί στον επαρχιακό δρόμο Καβάλας - παραλίας Οφρυνίου, στη περιοχή Σαρακήνα. Το βαν που επέβαιναν συγκρούστηκε με φορτηγό, με αποτέλεσμα να πάρει φωτιά και να χάσουν με τραγικό τρόπο τη ζωή τους οι εγκλωβισμένοι πρόσφυγες. Ο οδηγός του Ι.Χ. έτρεχε με υπερβολική ταχύτητα.
9 Νοεμβρίου 2018
Ένα νεκρό τρίχρονο αγοράκι και 27 τραυματίες ήταν ο θλιβερός απολογισμός του τροχαίου που σημειώθηκε στο κόμβο Βρασνών. Ανάμεσα στους τραυματίες ήταν και οι δύο διακινητές.
24 Μαρτίου 2019
Κινηματογραφική καταδίωξη διακινητών ξεκίνησε από το Βασιλούδι στην Π.Ε.Ο. Καβάλας - Θεσσαλονίκης με κατάληξη τη Σταυρούπολη. Οι διακινητές χάνουν τον έλεγχο και προσκρούουν σε τοίχο, τραυματίζονται και συλλαμβάνονται.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 6 Οκτωβρίου 2019