Την ριζική αλλαγή της ίδιας της φιλοσοφίας που διέπει το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας και το χτίσιμο μίας νέας οικονομίας και κατ’ επέκταση μίας άλλης… χώρας φιλοδοξεί να πετύχει το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης το οποίο θα υποβληθεί μέχρι τέλος Απριλίου στην Κομισιόν. Οι πόροι του ταμείου ανάκαμψης, η αποτελεσματική και έγκαιρη αξιοποίησή τους, η στροφή της Ελλάδας στην εξωστρέφεια, στον πρωτογενή τομέα και στην καινοτομία και, το κυριότερο, η εγκατάλειψη των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και νοοτροπιών που κρατάνε καθηλωμένη την χώρα εδώ και δεκαετίες δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να αλλάξει κατηγορία η ελληνική οικονομία.
Στις περίπου 2.000 σελίδες του σχεδίου περικλείονται 170 δράσεις και μεταρρυθμίσεις που θα δώσουν νέα πνοή στην οικονομία σηματοδοτώντας τη φάση της ανοικοδόμησής της μετά τα μνημόνια και την πανδημική κρίση. Σκιαγραφείται η πρόθεση, καθώς το μεγάλο στοίχημα είναι να γίνουν πράξη τα μεγαλεπήβολα σχέδια, για μία νέα… οικονομία με βασικούς πυλώνες τον προσανατολισμό στην πράσινη ανάπτυξη, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στην καινοτομία, στην ενδυνάμωση της μεταποίησης και της βιομηχανίας, στην εισροή επενδύσεων (με την αναμόρφωση του φορολογικού πλαισίου) που θα ανατάξουν τον παραγωγικό ιστό, στην ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζομένων και στα μεγάλα έργα υποδομών.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, από τη στιγμή που η Ελλάδα καταθέσει το σχέδιο, η Επιτροπή θα χρειαστεί δύο μήνες για να το αξιολογήσει και ακόμα ένα μήνα προκειμένου να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Η χώρα μας θα ζητήσει το ποσό που αντιστοιχεί στην προκαταβολή τόσο από το ποσό των επιδοτήσεων συνολικού ύψους 19,4 δισ. ευρώ, όσο και από το σκέλος των δανείων, ύψους 12,6 δισ. ευρώ. Μέχρι το τέλος Ιουνίου ελπίζει να λάβει 4 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι τα δάνεια από το ταμείο θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων. Η μέγιστη κρατική χρηματοδότηση θα φτάνει στο 50% της αξίας του έργου, μειώνοντας το κεφαλαιακό κόστος. Η χρηματοδοτική συμμετοχή των τραπεζών και των επενδυτών θα είναι τουλάχιστον 30% και 20% αντίστοιχα.
Βρέχει χρήμα…
Η λίστα με έργα και μεταρρυθμίσεις που εντάσσονται στο πακέτο των 32 δισ. ευρώ που θα λάβει η χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης, προσδοκάται να κινητοποιήσει επενδύσεις που θα αγγίζουν τα 30 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, από το νέο ΕΣΠΑ 2021-27 η Ελλάδα θα λάβει περίπου 21 δισ. ευρώ. Μέχρι το 2027, στη χώρα δύναται να εισρεύσουν κεφάλαια που θα υπερβαίνουν τα 60 δισ. ευρώ.
Το χρήμα θα ρεύσει αρκεί να μην κρατάμε… ομπρέλα και να διοχετευτεί εκεί που πραγματικά χρειάζεται, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της οικονομίας σε στέρεες βάσεις. Κρίσιμες παράμετροι για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι η κινητοποίηση του τραπεζικού συστήματος προς την κατεύθυνση της παροχής ρευστότητας αλλά και η κατάρτιση συνεκτικών και υλοποιήσιμων επενδυτικών σχεδίων από τον ιδιωτικό τομέα.
Τα 13 δισ. ευρώ των δανείων του ταμείου θα αποτελούν ποσοστό μέχρι 50% της επένδυσης, η οποία θα συμπληρώνεται κατά 20% από ίδια κεφάλαια και κατά 30% από δάνεια από τράπεζες. Όπως υποστήριξε ο πρωθυπουργός κατά την παρουσίαση του σχεδίου, «το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης, έχει τη δυνατότητα να προσθέσει ακόμα 7 μονάδες στο ΑΕΠ σε ορίζοντα εξαετίας πέρα και πάνω από τη φυσιολογική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και να δημιουργήσει 200.000 νέες θέσεις εργασίας».
Η ευκαιρία της Ελλάδας να μετασχηματίσει το ξεπερασμένο από τις συνθήκες και την πραγματικότητα μονοθεματικό, με εστίαση μόνο στον τουρισμό, παραγωγικό της μοντέλο και να μπει στην εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης από θέση ισχύος είναι μοναδική και δεν έχει την πολυτέλεια να την χαραμίσει όπως συνέβη πολλάκις στο παρελθόν.
Πρώτα ξεκινούν οι επενδύσεις, μετά οι επιχορηγήσεις
Πάντως, βασική επιδίωξη της κυβέρνησης και με δεδομένο το… αμαρτωλό παρελθόν της χώρας στη διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων, είναι να μην περιμένουν οι επενδυτές πρώτα τα κεφάλαια της ΕΕ και μετά να χρησιμοποιήσουν ίδιους πόρους για να ξεκινήσουν τα επενδυτικά σχέδια, κάτι που προκαλεί καθυστερήσεις αλλά τα χρήματα από την Ευρώπη να αιμοδοτούν ώριμα έργα τα οποία ήδη θα έχουν μπει σε τροχιά υλοποίησης.
Το σχέδιο καταδεικνύει τις μεταρρυθμίσεις και τα έργα που μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα, καθώς έχουν λάβει την προέγκριση των θεσμών, με προχρηματοδότηση από τα κονδύλια του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Στο πλήρες κείμενο θα περιλαμβάνονται αναλυτικές λεπτομέρειες για το κόστος, τους στόχους και τα ορόσημα ανά έργο - μεταρρύθμιση.
Eνδεικτικά, ορισμένες από τις δράσεις που προβλέπει το σχέδιο είναι οι εξής:
- Εξοικονομώ» για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δημόσιο.
- Ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών και επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας
Πολεοδομικά σχέδια παντού και στρατηγικές αστικές αναπλάσεις.
- Υποδομές 5G, υποδομή οπτικών ινών σε κτίρια, ψηφιακή διασύνδεση των ελληνικών νησιών.
- Ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημόσιου (Υγεία, Παιδεία, Δικαιοσύνη, ΕΦΚΑ, Πολεοδομίες, αδειοδοτήσεις κ.λπ.), με έμφαση στη διαλειτουργικότητα και την εξυπηρέτηση του πολίτη.
- Ψηφιοποίηση των φορολογικών αρχών και on line διασύνδεσή τους με τις επιχειρήσεις.
- Ισχυρά κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις (πράσινος, ψηφιακός μετασχηματισμός, καινοτομία, εξωστρέφεια).
- Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα σε νέα, μεγάλα έργα υποδομών (αρδευτικά, σιδηρόδρομοι).
- Επενδύσεις στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και της αγροδιατροφής ως κινητήριους μοχλούς ανάπτυξης.
- Μεγάλες επενδύσεις στην κατάρτιση και επανακατάρτιση του εργατικού δυναμικού (έμφαση στις ψηφιακές δεξιότητες).
- Μεγάλες επενδύσεις στην υγεία, την παιδεία και την κοινωνική ενσωμάτωση ευάλωτων ομάδων.
- Απλοποίηση διαδικασιών αδειοδότησης για ΑΠΕ.
- Προώθηση της ηλεκτροκίνησης μέσω ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου.
- Υλοποίηση της μεταρρύθμισης του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού.
- Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης για την παροχή «πελατοκεντρικών» ψηφιακών υπηρεσιών από την πλευρά της δημόσιας διοίκησης.
- Μετάβαση στην τεχνολογία 5G και διευκόλυνση της ανάπτυξης καινοτόμων ψηφιακών υπηρεσιών.
- Ψηφιακός μετασχηματισμός ΜμΕ.
- Μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας (εκσυγχρονισμός και απλοποίηση).
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 4 Απριλίου 2021