Η πρωτοβουλία “Τέχνη και Σχολείο” γεννήθηκε το 2019 από καλλιτέχνες, δημιουργούς, ακαδημαϊκούς και πρώην εκπροσώπους πολιτιστικών φορέων με στόχο τη δημιουργία μίας νέας «συνάντησης» των ανθρώπων της εκπαίδευσης (μαθητών και εκπαιδευτικών) με τους καλλιτέχνες για την παραγωγή και την παρουσίαση καλλιτεχνικών δράσεων, εκτός σχολικού ωραρίου και εντός σχολικού περιβάλλοντος.
Σε διαδικτυακή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σήμερα, άνθρωποι από το ευρύτερο χώρο του πολιτισμού αλλά και το χώρο της εκπαίδευσης συνομίλησαν για αυτή την πρόταση ανταλλάσσοντας ιδέες για την εφαρμογή της και τονίζοντας τη σημασία της ειδικά σε μία περίοδο που όπως ανέφεραν αρκετοί ομιλητές, τόσο η εκπαίδευση όσο και ο πολιτισμός βρίσκονται σε κρίση.
Όπως εξήγησε ο κ. Νικήτας Μυλόπουλος, καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πρώην Πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, «οι μαθητές έχουν μείνει για καιρό έγκλειστοι και πρέπει να ορίσουν ξανά το κοινωνικό τους περιβάλλον, μετά από την τραυματική απομόνωση. Από την άλλη ο πολιτισμός είναι εξόριστος. Μετά από μία δεκαετή οικονομική κρίση που έπληξε όλους τους κλάδους, ήρθε και η πανδημία που απαγόρευσε στους καλλιτέχνες να δουλέψουν και μάλιστα με ελάχιστη έως ανύπαρκτη στήριξη από την πολιτεία.»
Ειδικότερα η πρωτοβουλία προβλέπει φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή καλλιτεχνικού έργου να μπορούν, στο πλαίσιο ενός προσεκτικά οργανωμένου προγράμματος, να συνεργαστούν με τους διευθυντές, τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν καλλιτεχνικά μαθήματα ή εκπαιδευτικούς-υπευθύνους για τις θεατρικές ή άλλες ομάδες, για να τους προτείνουν και να σχεδιάσουν μαζί πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δράσεις. Στο πλαίσιο των Πολιτιστικών Προγραμμάτων, η συνεργασία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει συμμετοχή και παροχή υποστήριξης στις θεατρικές, μουσικές παραστάσεις που γίνονται στα σχολεία – ώστε να εμπλουτιστούν με τη ματιά και την εμπειρία των επαγγελματιών, που θα μεταφέρουν όλο το πλέγμα της θεατρικής πράξης (σκηνικά, κοστούμια, μουσική, κίνηση)– προγραμματισμό θεατρικών αναλογίων, συζητήσεων, εκπαιδευτικών, καλλιτεχνικών αλλά και κοινωνικών δραστηριοτήτων, διά ζώσης ή και διαδικτυακά. Σε αυτές μπορούν να εμπλακούν ηθοποιοί, μουσικοί, χορευτές, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, φωτιστές, ηχολήπτες, εικαστικοί κλπ., ώστε τα παιδιά να συμμετάσχουν σε ολοκληρωμένα σχέδια δημιουργίας.
Αναφορικά με την οικονομική στήριξη που απαιτείται για την εκπόνηση ενός τέτοιου προγράμματος, όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της συζήτησης αλλά και σε ανακοίνωση της πρωτοβουλίας, αν το εγχείρημα αγκαλιαστεί και οργανωθεί από τους ιθύνοντες (πρωτίστως από το Υπουργείο Παιδείας), τότε η οικονομική του στήριξη θα επιφέρει μία σημαντικότατη προσέγγιση του κόσμου των τεχνών με τον κόσμο της δημόσιας εκπαίδευσης, δημιουργώντας μία σχέση με ιδιαίτερα ευεργετικά αποτελέσματα, κοινωνικά και εκπαιδευτικά. Βέβαια, παρά την απήχηση που είχε η πρόταση μέχρι στιγμής στα social media, δεν έτυχε ακόμη καμίας θεσμικής απόκρισης από τα δυο συναρμόδια υπουργεία όπου σύμφωνα με τους εκπροσώπους της έχει κατατεθεί επισήμως.
Από πλευράς του ο μουσικοσυνθέτης Γιώργος Ανδρέου έκανε λόγο για μία συγκινητική πρόταση γιατί «φέρνει έναν νέο άνθρωπο με καθαρή ψυχή σε επαφή με τους ανθρώπους που δημιουργούν το καλλιτεχνικό έργο όχι όπως τους βλέπει στην τηλεόραση αλλά με την αγωνία της δημιουργία, με το φόβο, με ανησυχίες» και τόνισε πως «ανάλογες κινήσεις έχουν γίνει σε όλη την Ευρώπη και χρηματοδοτούνται με μεγάλα ποσά ενώ όλο αυτό είναι μια ευκαιρία να μπορέσει να υποστηριχθεί ο καλλιτέχνης και ο δημιουργός χωρίς να “ζητιανεύουμε”».
Για τον τομέα του χορού μίλησε η κ. Μίνα Ανανιάδου, Γενική Γραμματέας του Σωματείου Εργαζομένων στο Χώρο του Χορού, η οποία κατά την παρέμβασή της στάθηκε στην απουσία του κλάδου της από την εκπαιδευτική καθημερινότητα το οποίο σύμφωνα με την ίδια έχει ως αποτέλεσμα «όταν ένα παιδί τελειώνει το σχολείο να μην έχει καμία επαφή με το χορό». Έτσι αναδεικνύεται η ανάγκη εφαρμογής αυτής της πρωτοβουλίας η οποία όπως είπε «ακουμπά σε χρόνιες παθογένειες και καλεί τον μαθητή να είναι ισότιμος συνδημιουργός και όχι θεατής. Γίνεται δηλαδή κοινωνός της τέχνης και όχι καταναλωτής.»
Αρκετοί από τους ομιλιτές έστρεψαν την προσοχή τους και στο θετικό αντίκτυπο των τεχνών τόσο στη συμπεριφορά των παιδιών όσο και στην "επαναφορά" τους στην προ κορονοϊού εποχή. Ο ηθοποιός και Πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, κ. Σπύρος Μπιμπίλας, ανέφερε πως η συγκεκριμένη πρόταση "δεν θα καταπολεμήσει μόνο την ανεργία των καλλιτεχνών, η οποία ενδέχεται να είναι χειρότερη μετά τη λήξη της πανδημίας" αλλά η εισαγωγή των τεχνών στο σχολείο από την πρώτη κιόλας τάξη του δημοτικού θα βοηθήσει "ώστε τα παιδιά να μάθουν τί είναι τέχνη διότι θα συνηθίσουν ότι το θέατρο και οι τέχνες είναι μέσα από το laptop αλλά δεν είναι αυτό."
Η δημοσιογράφος και στιχουργός Φωτεινή Λαμπρίδη, υπερτόνισε τα οφέλη της εφαρμογής της εν λόγω πρωτοβουλίας ακόμα και για την κοινωνικοποίηση των παιδιών λέγοντας μεταξύ άλλων πως «η τέχνη μπορεί να ανασχηματίσει την καθημερινότητα των ανθρώπων και όσο περισσότερη τέχνη στα σχολεία τόσο το καλύτερο και για τα παιδιά και για τους καλλιτέχνες και την κοινωνία. Αυτό σημαίνει λιγότερο bullying, καλύτερη κοινωνικοποίηση, νέες παρέες, λύτρωση.»
Καταλήγοντας και με τους ομιλητές να συγκλίνουν στη σημασία της πρωτοβουλίας τόσο για τους καλλιτέχνες όσο και για το εκπαιδευτικό σύστημα, ο κ. Άρης Στυλιανού, καθηγητής του ΑΠΘ και πρώην πρόεδρος του ΚΘΒΕ δήλωσε πως «όλες οι ιδέες που ακούστηκαν αναφορικά με την υλοποίηση της πρότασης πρέπει να συγκεντρωθούν, να κατατεθούν συστηματικά και να πιέσουμε προς κάθε κατεύθυνση. Η πρωτοβουλία δεν είναι εναντίον των εκπαιδευτικών. Δεν προτείνουμε να υπόκατασταθούν τα μαθήματα των καλλιτεχνικών ή να δημιουργηθούν νέα. Είναι μία σκέψη να γίνει μία οργανωμένη καλλιτεχνική δραστηριότητα σε όλα τα σχολεία αν είναι δυνατόν και να εμπλακούν καλλιτέχνες με καθηγητές, μαθητές και συλλόγους γονέων και καθηγητών. Δεν έχουν να φοβηθούν κάτι οι καθηγητές που διδάσκουν τα καλλιτεχνικά οι οποίοι κάνουν μία τιτάνια προσπάθεια. Είναι ένα επιπλέον πράγμα και αν θέλουμε να πάμε μπροστά ως κοινωνία πρέπει η εκπαίδευση και η τέχνη να έρθουν πιο κοντά.»
Στη διαδικτική συζήτηση, η οποία βιντεοσκοπήθηκε και παραμένει αναρτημένη στην αντίστοιχη εκδήλωση στο Facebook, συμμετείχαν οι:
• Γιώργος Ανδρέου, Μουσικοσυνθέτης
• Νικήτας Μυλόπουλος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας - πρώην Πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης
• Άρης Στυλιανού, Καθηγητής Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης - πρώην Πρόεδρος ΚΘΒΕ• Μίνα Ανανιάδου, Γενική Γραμματέας του Σωματείου Εργαζομένων στο Χώρο του Χορού
• Κατερίνα Γεβετζή, Μέλος της οργανωτικής ομάδας Support Art Workers
• Ντίνος Γεωργούντζος, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων Ελλήνων Μουσικών ΑΠΟΛΛΩΝ
• Γιώργος Γλωσσιώτης, Culture Through Politics
• Στάθης Δρογώσης, Αντιπρόεδρος του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Πνευματικών Δικαιωμάτων της Ένωσης Δικαιούχων Έργων Μουσικής
• Κώστας Κεχαγιόγλου, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος - Ακροάματος
• Θανάσης Κικκινής, Πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος
• Φωτεινή Λαμπρίδη, Δημοσιογράφος-Στιχουργός
• Σπύρος Μπιμπίλας, Πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών
• Θεόδωρος Τσούχλος, Προέδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης
• Μανώλης Φάμελλος, Πρόεδρος του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης και Προστασίας Συγγενικών Δικαιωμάτων Τραγουδιστών ΕΡΑΤΩ