Ενάμισης χρόνος έχει περάσει από την σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, που συγκλόνισε το πανελλήνιο, και αν πλέον το θέμα περνάει στα «ψιλά» γράμματα από την ειδησεογραφία, για τις οικογένειες και τους φίλους των 57 θυμάτων η πληγή παραμένει ανοιχτή.
57 άνθρωποι, στην συντριπτική πλειοψηφία τους νέοι, έχασαν τη ζωή τους την αποφράδα νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου 2023, όταν δύο τρένα συγκρούστηκαν μετωπικά στο ύψος των Τεμπών, σε μια πρωτοφανή τραγωδία για τα παγκόσμια δεδομένα του 21ου αιώνα.
18 μήνες αργότερα, οι συγγενείς και οι φίλοι προσπαθούν ακόμα να μαζέψουν τα κομμάτια τους και να συνειδητοποιήσουν ότι χωρίς κανέναν λόγο, που να βγάζει νόημα τουλάχιστον, δεν θα ξαναδούν τους αγαπημένους τους. Και καλούνται να συμβιβαστούν με τη νέα συνθήκη η οποία μοιάζει περισσότερο με έναν ατελείωτο εφιάλτη παρά με πραγματικότητα.
Ανάμεσα στους 57 νεκρούς ήταν και ο 23χρονος Νικήτας Καραθεοδώρου από την Καλαμαριά. Ο Νικήτας, πυροσβέστης στο επάγγελμα, πήρε το μοιραίο τρένο από την Αθήνα μαζί με το κορίτσι του, την επίσης 23χρονη Κέλλυ Πορφυρίδου, για να κάνουν έκπληξη στις οικογένειές τους. Η μοίρα όμως, ή καλύτερα ο κρατικός μηχανισμός, τους έπαιξε άσχημο παιχνίδι και αυτή η συνάντηση δεν ήρθε ποτέ. Και τα δύο παιδιά χάθηκαν. Βρίσκονταν στο βαγόνι - εστιατόριο του μοιραίου Intercity 62 το οποίο κάηκε ολοσχερώς.
Με το κορίτσι του, Κέλλη Πορφυρίδου, λίγες μέρες πριν μπούνε στο τρένο που τους στέρησε τη ζωή και τα όνειρά τους όλα!
Ο Νικήτας δεν ήταν απλά ένα ακόμα όνομα στην μακριά λίστα των νεκρών, όπως και κανένας τους άλλωστε. Δεν ήταν μόνο πυροσβέστης, ήταν πολλά παραπάνω. Ήταν γιος, αδελφός, φίλος, σύντροφος, χορευτής, ορειβάτης και πολλά, πολλά ακόμα, μα πάνω από όλα ήταν ένα νέο παιδί με όρεξη για ζωή το νήμα της οποίας κόπηκε με τον χειρότερο τρόπο.
Μεταξύ άλλων ήταν και μέλος της Χορευτικής Ομάδας του Πολιτιστικού Οργανισμού «Μυγδονία» στον Λαγκάδα. Έναν Σύλλογο στον οποίο ο πατέρας του, Σάκης Καραθεοδώρου, υπήρξε πρωτεργάτης και χοροδιδάσκαλος για πάνω από 30 χρόνια και μέσα στον οποίο ο άτυχος νέος μεγάλωσε και γαλουχήθηκε, όπως και όλη η οικογένειά του.
Αυτή η ομάδα, πρόσφατα κέρδισε το πρώτο βραβείο σε παγκόσμιο διαγωνισμό πολιτιστικών ομάδων στην Πολωνία και το αφιέρωσε στη μνήμη του δικού της Νικήτα.
Με αυτή την αφορμή, ο πατέρας του μίλησε στο makthes.gr για τον γιο του, την τραγωδία αλλά και για το πως ο Σύλλογος τον βοηθά να διαχειριστεί την μεγαλύτερη απώλεια που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος.
«Τώρα που ετοιμαζόταν να ανοίξει τα φτερά του τον βρήκε αυτό»
Ο κ. Καραθεοδώρου περιγράφει τον Νικήτα ως έναν άγγελο και το παιδί που θα ήθελε κάθε γονιός να έχει.
Πριν πάρει το μοιραίο τρένο, είχε επικοινωνήσει με τον πατέρα του και τον είχε ενημερώσει ότι επρόκειτο να ανέβουν με την κοπέλα του στη Θεσσαλονίκη και του ζήτησε να μην το πει στην μητέρα του ώστε να της κάνει έκπληξη. Ο 23χρονος, όταν έδωσε πανελλαδικές, ήθελε να ακολουθήσει το όνειρό του και να πάει στην ψυχολογία. Όπως περιγράφει ο πατέρας του, «ο Νικήτας έγραψε πάρα πολύ καλά, σχεδόν 18.000 μόρια και τον πήγαμε σε έναν φίλο μας, ψυχολόγο, για να τον κατευθύνει επαγγελματικά. Εκείνος του πρότεινε να μπει πρώτα στην πυροσβεστική για να έχει σε τρία χρόνια την εργασία του αλλά και ένα εισόδημα που για να το έπαιρνε από την ψυχολογία θα έπρεπε να περάσουν περάσει 15 χρόνια και έπειτα να περνούσε σε δεύτερη σχολή.
2023 - στην κορυφή του Ολύμπου. Ο Νικήτας πάντα έβαζε τους στόχους ψηλά
Το σκέφτηκε μόνος του ο Νικήτας, εμείς σαν γονείς δεν τον πιέσαμε καθόλου και όντως μπήκε στην πυροσβεστική Ακαδημία στην Πτολεμαΐδα και έπειτα στο πυροσβεστικό σώμα. Ήταν ήδη τρία χρόνια στην Αθήνα, σε δύσκολες συνθήκες, γιατί πέρασε μόνος του τον κορονοϊό, και θεώρησε καλό να διαβάσει εξ αποστάσεως και να ξαναδώσει εξετάσεις. Έτσι και έκανε. Πέρασε εν τέλει στο ΤΕΦΑΑ του ΑΠΘ και έκανε την εγγραφή του. Περίμενε μια μετάθεση για να ζήσει και αυτός την φοιτητική του ζωή, που του είχε μείνει απωθημένο. Δυστυχώς δεν πρόλαβε. Τώρα που ετοιμαζόταν να ανοίξει τα φτερά του τον βρήκε αυτό» λέει ο κ. Καραθεοδώρου για τον γιο του.
Στον 2ο Πυροσβεστικό Σταθμό Αθηνών , στη δουλειά που αγαπούσε γιατί χαιρόταν να προσφέρει βοήθεια στους συνανθρώπους του
Πώς συνεχίζεται η ζωή μετά από ένα τέτοιο γεγονός;
Αυτή η ερώτηση επιδέχεται πολλών απαντήσεων, καμία εκ των οποίων δεν είναι «εύκολη». Ο καθένας διαχειρίζεται διαφορετικά το πένθος. Η ζωή σταματάει μετά από ένα τέτοιο γεγονός και ο καθένας καλείται να επαναπροσδιορίσει την καθημερινότητά του.
Ο κ. Καραθεοδώρου, όπως και η πλειοψηφία των γονέων που χάνουν τα παιδιά τους, και σαφώς μετά τους πρώτους μήνες που ήταν «παγωμένοι», βρέθηκε επίσης αντιμέτωπος με το ερώτημα «Τι κάνουμε τώρα; Συνεχίζουμε ή σταματάμε;».
Όπως εξομολογείται στο makthes.gr, όταν συνέβη το δυστύχημα ο Σύλλογος είχε ήδη κανονίσει να συμμετάσχει σε φεστιβάλ στη Ρουμανία εκείνο το καλοκαίρι. Επιπλέον, ο ίδιος εργαζόταν ως εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση όπου είχε συμπληρώσει τα χρόνια για την σύνταξη αλλά δεν είχε αποχωρήσει ακόμα. Εντέλει την εκπαίδευση την εγκατέλειψε, «δεν μπορούσα να βρίσκομαι μέσα σε τάξη με άλλα παιδιά» λέει χαρακτηριστικά. Παρέμεινε όμως στον Σύλλογο. «Όλα τα παιδιά του Συλλόγου, χωρίς υπερβολή, είναι παιδιά μου, μεγάλωσαν με τα παιδιά μου» εξηγεί.
«Με τη γυναίκα μου έχουμε κάποιο θέμα πλέον στο να βρισκόμαστε σε μαζικές συγκεντρώσεις χαράς, γλέντια κλπ. Αποκτήσαμε ένα είδος αγοραφοβίας, δεν είμαστε σε θέση να το διαχειριστούμε. Αλλά η ομάδα αυτή είναι κάτι διαφορετικό. Έγινε μια συνάντηση με τα παιδιά και καταλήξαμε στο να προσπαθήσουμε να συνεχίσουμε αυτό που είχαμε τόσα χρόνια.
Στο φεστιβάλ της Ντιζόν
Για εμάς, με έναν μαγικό τρόπο, λειτουργεί αλλιώς η ενασχόληση με αυτήν. Μας κάνει καλό να μιλάμε και να έχουμε επαφή με ανθρώπους που μας γνώριζαν όπως ήμασταν πριν. Γνώριζαν πολύ καλά τον Νικήτα, μπορούμε και μιλάμε γι’ αυτόν σαν να είναι εκεί. Όλα αυτά τα παιδιά τον ήξεραν πολύ καλά, μεγάλωσαν σαν αδέρφια, τον αγαπούσαν και τους αγαπούσε πάρα πολύ. Όλο αυτό μας έκανε να πούμε ότι θα προσπαθήσουμε συνεχίσουμε, δεν ξέραμε φυσικά αν θα πετύχει.
Συνεχίσαμε, όχι με χαρές πλέον αλλά σαν ένα είδος λειτουργήματος, δεν ξέρω αν ο κόσμος το καταλαβαίνει. Εύκολα θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλο αυτό που κάνουμε έχει σχέση με πανηγύρια και χαρές, αλλά δεν είναι έτσι. Έχει να κάνει ξεκάθαρα με την εκτέλεση του καθήκοντος, είναι ουσιαστικά ένα καθημερινό μνημόσυνο για τον Νικήτα. Οι φίλοι του, οι φίλες του και οι συγχορευτές του είτε μετά την παράσταση, είτε σε κάποια μάζωξη, είτε οπουδήποτε αλλού, θα μιλήσουν για τον Νικήτα.
Από το 2012 που μπήκε ο Νικήτας σαν έφηβος στην ομάδα έχουν μαζευτεί πάρα πολλές κοινές εμπειρίες, γεγονότα που τον μνημονεύουν και τον ζωντανεύουν. Έτσι συνεχίζουμε σαν μια οικογένεια την προσπάθεια να διατηρήσουμε τον σύλλογο. Καμιά άλλη δραστηριότητα δε θα μπορούσα να κάνω. Μόνο εκεί μέσα και με πολλή προσπάθεια θα μπορούσε να λειτουργήσει η οικογένειά μας. Είναι σα να τον βλέπω στη θέση του» αναφέρει.
Και συνεχίζει λέγοντας πως «θα μπορούσαμε να σταματήσουμε και να κλειστούμε στο σπίτι μας. Αυτό νομίζω όμως θα ήταν πολύ χειρότερο. Το να είμαστε με ανθρώπους που αγαπάμε και μας αγαπούμε και είχαν και έχουν αυτή τη σχέση με τον Νικήτα, είναι μια μορφή βοήθειας, πολύ μεγάλη κιόλας, για εμάς. Ο Σύλλογος είναι προέκταση της οικογένειάς μας, λειτουργεί ενδυναμωτικά και θεραπευτικά. Είναι σα να μοιράζεται κάπως το βάρος.
Επιπλέον, είμαστε πολύ βαθιά πεπεισμένοι ότι ο και Νικήτας θα το ήθελε αυτό, ότι κάπως το βλέπει και το χαίρεται. Ό,τι πετυχαίνει η ομάδα είναι αφιερωμένο σε εκείνον. Χαίρομαι που υπάρχει τέτοιο δέσιμο στην ομάδα. Υπάρχει τρομερή αγάπη και αυτό δεν είναι δεδομένο για όλες τις ομάδες. Υπάρχει μεγάλη ομόνοια και αλληλοκατανόηση και ίσως γι' αυτό ίσως έρχονται και τα καλά αποτελέσματα. Ήμασταν ήδη δεμένοι και εξακολουθούμε να είμαστε και μετά το γεγονός, μπορεί τώρα ακόμα περισσότερο.» τονίζει.
Η διαχείριση της απώλειας, πάντως, εξηγεί, πως είναι κάτι πολύ δύσκολο και θα εξακολουθήσει είναι για πάντα. «Δεν θα καλυτερεύσει ποτέ, δε μπορεί να γίνει κάτι άλλο. Κάθε γονέας που θα βρεθεί σε αυτή τη θέση έχει μια ανοιχτή πληγή εφόρου ζωής. Το θέμα είναι με ποιον τρόπο θα καταφέρεις να συνεχίσεις τη ζωή σου» σημειώνει.
Και συνεχίζει λέγοντας πως, «το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να συνεχίσεις τον αγώνα σου. Άλλοτε τα καταφέρνεις, άλλοτε όχι και τόσο καλά. Υπάρχουν στιγμές που φαίνεται να το διαχειρίζεσαι αλλά πίσω από τις πόρτες του σπιτιού δεν είναι έτσι. Βγαίνεις, αγωνίζεσαι όσο μπορείς, αλλά δεν παύεις να έχεις τις στιγμές που λυγίζεις».
Graffiti στο 1ο Λύκειο Καλαμαριάς, στο σχολείο του Νικήτα, από αγαπημένους φίλους του!
«Δύο τρένα στην ίδια γραμμή; Αυτό δεν το κάνει ούτε ένα παιδάκι με τα ψεύτικα τρένα του στο σαλόνι»
Σε ό,τι αφορά το τραγικό γεγονός, ο κ. Καραθεοδώρου αναφέρει πως λέγονται τόσα πολλά, αφήνονται να εννοηθούν ακόμα περισσότερα και υπάρχουν πολλά ερωτηματικά. «Δε θα μπω σε διαδικασία συνομωσίας, αν και θα μπορούσα, αλλά υπάρχουν πολλά γκρίζα σημεία σε όλη την υπόθεση. Έγιναν αποδεδειγμένα πολλοί λάθος χειρισμοί που οδήγησαν σε αυτό το τραγικό γεγονός που όμοιό του δεν υπάρχει αν το δει κανείς ποιοτικά, στον 20ο και 21ο αιώνα.
Δύο τρένα στην ίδια γραμμή; Αυτό δεν το κάνει ούτε ένα παιδάκι με τα ψεύτικα τρένα του στο σαλόνι. Και το Μάτι σαφώς ήταν τραγωδία αλλά αυτό αφορούσε τη διαχείριση ενός φαινομένου που το κράτος δεν ανταποκρίθηκε. Εδώ μιλάμε για πρόκληση, όπου η αιτία είναι το ίδιο το κράτος που διαχρονικά με πράξεις και παραλείψεις οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια σε αυτό, το οποίο αν δε γινόταν τότε θα γινόταν κάποια άλλη στιγμή. Είναι η κρατική δομή λειτουργίας των σιδηροδρόμων: το πως είναι στημένη, ποιοι δουλεύουν πως μπαίνουν, πως και αν εποπτεύονται, αν έχουν μια συναίσθηση, μια ευθύνη ή έστω έναν φόβο ποινής ώστε να είναι συνεπείς στη δουλειά τους. Όλο αυτό είναι τόσο σαθρό και τόσο ανοργάνωτο που οδήγησε ή θα οδηγούσε μαθηματικά σε κάτι τέτοιο.
Καλοκαίρι 2022
Αν συνειδητοποιήσει κανείς τι έγινε λες ‘δε μπορεί’. Άλλο να εκτροχιαστεί ένα τρένο από ταχύτητα, αλλά δύο τρένα αντίθετα στην ίδια γραμμή; Τι να σας πω. Έχουμε δύο γραμμές μόνο και νομίζαμε το είχαμε λύσει αυτό, ένας πάει - ένας έρχεται. Για να καταλήξει σε αυτό υπάρχει πολύ πολύ μεγάλη ανευθυνότητα και ανοργανωσιά από πίσω. Σε θλίβει. Ήρθαμε από την Πολωνία, άλλος κόσμος. Το πρώτο μου ταξίδι το έκανα το 84, πριν 40 χρόνια. Μπορώ να πω δεν έχει αλλάξει τίποτα, μάλλον προς το χειρότερο βαδίζουμε. Και δεν είναι τόσο η οικονομική κρίση, είναι μάλλον θέμα φιλοσοφίας και κουλτούρας του νεοέλληνα. Είναι αδύνατο να τα βάλεις με τον ωχαδερφισμό και το ‘δε βαριέσαι’. Δεν παλεύεται και δυστυχώς κοστίζει ζωές. Αύριο μπορεί να είναι κάτι άλλο, τα θαύματα ξέρετε στην Ελλάδα κρατάνε τρεις μέρες. Το απεύχομαι φυσικά αλλά είναι πολύ πιθανό κάτι να γίνει πάλι που δε θα το βάζει το μυαλό μας. Αυτό που έγινε ξεπέρασε κάθε φαντασία» λέει χαρακτηριστικά.
«Σίγουρα όταν γίνεται κάτι τέτοιο όλοι πέφτουν πάνω. Όσο αδιάφοροι ήταν πριν, τόσο ενδιαφέρονται μετά. Το συγκεκριμένο (σ.σ. τα προβλήματα του σιδηροδρόμου) θα διορθωθεί πιστεύω για κάποιο διάστημα αλλά κάπου αλλού, με κάποιον άλλο τρόπο, η γενική φιλοσοφία και κουλτούρα δε θα αλλάξει γιατί είναι στο dna μας, λυπάμαι που το λέω. Σαφώς δεν είναι όλοι έτσι, υπάρχουν και συνεπείς που πολλές φορές τους θεωρούμε ότι χαλάνε την πιάτσα. Αν παρατηρήσετε, διακατέχει το δημόσιο αυτή η φιλοσοφία. Ακόμα και αν βρεθεί εκεί μέσα κάποιος που να είναι τυπικός, θα βρεθούν τρεις να του πουν να μη το παίζει 'σωστός' γιατί θα χαλάσει την πιάτσα και έτσι διαιωνίζεται μια κατάσταση» τονίζει και προσθέτει «μακάρι να κάνω λάθος, μακάρι να μιλάω με την στεναχώρια και την παραίτηση του πατέρα που έχασε τον γιο του. Μακάρι να είναι αλλιώς». Μακάρι να ήταν αλλιώς.
«Το κράτος έτσι λειτουργεί, φροντίζει να καλύψει τα νώτα του και από κει και πέρα τα αφήνει όλα στην τύχη τους»
Σε ό,τι αφορά στην τιμωρία των βασικών υπευθύνων της τραγωδίας, ο κ. Καραθεοδώρου δεν τρέφει πολλές ελπίδες πως αυτή θα επέλθει. «Αν θα τιμωρηθεί κάποιος θα είναι ο σταθμάρχης» εξηγεί. «Δυστυχώς, το κράτος έτσι λειτουργεί, φροντίζει να καλύψει τα νώτα του και από κει και πέρα τα αφήνει όλα στην τύχη τους. Με κάποιο νομικίστικό τρόπο καλύπτει τις ευθύνες του, με ψιλά γράμματα, θα το δείτε όταν έρθει η ώρα του δικαστηρίου. Θα γίνουν πολλά τέτοια, δεν έχω ελπίδες ότι οι πραγματικοί υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν, μακάρι πάλι να κάνω λάθος, αλλά δεν το βλέπω» καταλήγει.