«Σιωπητήριο» έχει σημάνει στα κόμματα, τόσο στη Νέα Δημοκρατία όσο και σε εκείνα της αντιπολίτευσης στην σκιά της ανείπωτης τραγωδίας των Τεμπών και της σύγκρουσης των δύο αμαξοστοιχιών που είχε ως αποτέλεσμα να βρουν φρικτό θάνατο δεκάδες επιβάτες και εργαζόμενοι του ΟΣΕ και να τραυματιστούν επίσης δεκάδες. Η χειρότερη τραγωδία στην σιδηροδρομική ιστορία της χώρας «πάγωσε» το χρόνο και έριξε τους τόνους που ήταν έντονοι μεσούσης της προεκλογικής περιόδου.
Όλα ωστόσο προμηνύουν ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί θυμίζει καζάνι που βράζει και απομένει να φανεί πότε θα... σκάσει, καθώς η έκρηξη είναι προδιαγεγραμμένη. Στη χώρα με απόφαση του πρωθυπουργού από την 1η έως την 3η Μαρτίου κηρύχθηκε εθνικό πένθος.
Στο σημείο της τραγωδίας βρέθηκε πλην του κ. Μητσοτάκη, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης και ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας.
Παραίτηση Καραμανλή
Επιστρέφοντας στην Αθήνα ο μέχρι εκείνη την ώρα υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη για το δυστύχημα υπέβαλε την παραίτησή του. Νωρίτερα, από το σημείο της τραγωδίας δεν κατάφερε να συγκρατήσει τα δάκρυά του μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες.
«Όταν συμβαίνει κάτι τόσο τραγικό, δεν είναι δυνατόν να συνεχίζουμε σαν να μην συνέβη. Είμαι λίγα χρόνια στην πολιτική, αλλά θεωρώ απαραίτητο στοιχείο της Δημοκρατίας μας οι πολίτες της χώρας μας να εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα. Αυτό λέγεται πολιτική ευθύνη. Γι’ αυτό το λόγο, δηλώνω την παραίτησή μου από τη θέση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Είναι αυτό που νιώθω καθήκον μου να πράξω ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των ανθρώπων που έφυγαν τόσο άδικα και αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τα διαχρονικά λάθη του ελληνικού κράτους και του πολιτικού συστήματος» είπε ο κ. Καραμανλής.
Νέος υπουργός ο Γεραπετρίτης
Τη θέση του κ. Καραμανλή μέχρι τις εκλογές με απόφαση του πρωθυπουργού, την οποία έκανε γνωστή με τηλεοπτικό μήνυμά του ο κ. Μητσοτάκης ανέλαβε ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης. Ο κ. Μητσοτάκης στο μήνυμά του δήλωσε πως η απόφαση Καραμανλή να παραιτηθεί αναλαμβάνοντας την αντικειμενική πολιτική ευθύνη τον τιμά. Ο κ. Μητσοτάκης είπε πως επίσης παραιτήθηκαν οι επικεφαλής του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ και τόνισε ότι «όλα δείχνουν πως το δράμα οφείλεται, δυστυχώς, κυρίως σε τραγικό ανθρώπινο λάθος».
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι ζήτησε από τον κ. Γεραπετρίτη να προχωρήσει γρήγορα στη σύσταση ανεξάρτητης και υπερκομματικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, που θα εξετάσει πλήρως τα αίτια του δυστυχήματος. «Αλλά θα εξετάσει και τις διαχρονικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων» όπως είπε χαρακτηριστικά.
«Η Δικαιοσύνη θα κάνει τη δική της δουλειά. Οι ευθύνες θα αποδοθούν. Ενώ η πολιτεία θα σταθεί δίπλα στις οικογένειες των θυμάτων. Θα πενθήσουμε τα παιδιά μας, τα αδέρφια μας, τους φίλους μας. Θα μείνουμε ενωμένοι και σε αυτή την τραγωδία. Και, μετά, θα σκύψουμε το κεφάλι και θα σφίξουμε τα δόντια. Θα δουλέψουμε ώστε αυτό το ‘ποτέ ξανά’ που άκουσα στη Λάρισα να μην μείνει λόγος κενός. Σας το υπόσχομαι» κατέληξε ο πρωθυπουργός.
Συστάθηκε η τριμελής επιτροπή
Την Παρασκευή ανακοινώθηκε η τριμελής επιτροπή για τη διερεύνηση και ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών που οδήγησαν στη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών. Την επιτροπή αποτελούν οι: Ιωάννης-Κωνσταντίνος Χαλκιάς, Επίτιμος Πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ως Πρόεδρος, Αθανάσιος Ζηλιασκόπουλος, Καθηγητής Μεταφορών και Παραγωγής στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ως μέλος και Βασίλειος Προφυλλίδης, Καθηγητής της Συγκοινωνιακής Τεχνικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ως μέλος.
«Η Επιτροπή θα επιτελέσει το έργο της στο συντομότερο δυνατό χρόνο και θα καλέσει τεχνικό προσωπικό, εμπειρογνώμονες ή όποιο άλλο πρόσωπο κρίνει απαραίτητο, προκειμένου να τη συνδράμουν» αναφέρει η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Από την πλευρά του, ο νέος υπουργός κατά τη διάρκεια της παράδοσης-παραλαβής ζήτησε συγνώμη από τις οικογένειες των θυμάτων αναφέροντας: «Κοιτώντας στα μάτια τους ανθρώπους αυτούς θέλω να πω ότι αυτό το δύσκολο και στενάχωρο έργο θα φτάσει μέχρι τέλους. Θα διερευνηθούν όλα».
Προς το παρόν, στο Μέγαρο Μαξίμου δεν έχει γίνει κάποια συζήτηση για το πως επηρεάζει η τραγωδία τον εκλογικό σχεδιασμό της κυβέρνησης. Το υπουργικό συμβούλιο της προηγούμενης Παρασκευής, όπου υπήρχε η εκτίμηση ότι ο κ. Μητσοτάκης θα ανακοίνωνε την ημερομηνία αναβλήθηκε, με τους καλά γνωρίζοντες να εκτιμούν ότι οι κάλπες που επρόκειτο να στηθούν, κατά πληροφορίες, στις 9 Απριλίου να στήνονται αργότερα, πιθανότητα στα τέλη του Απρίλη ή τις πρώτες εβδομάδες του Μαΐου.
Ετοιμάζεται για σφυροκόπημα ο ΣΥΡΙΖΑ
Στο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία τις πρώτες ώρες της τραγωδίες δόθηκε οδηγία να μη μιλήσει κανείς δημόσια πριν ο Αλέξης Τσίπρας επισκεφτεί το σημείο της σύγκρουσης των δύο τρένων. Νωρίτερα, με εντολή του στα Τέμπη βρέθηκε ο πρώην υπουργός και αρμόδιος Τομεάρχης Νίκος Παππάς. Εκείνο που αναφέρουν πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματος είναι «ότι εμείς δεν θα γίνουμε Νέα Δημοκρατία. Δεν θα κάνουμε αυτά που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην τραγωδία στο Μάτι. Θα αφήσουμε τη χώρα, τις οικογένειες να θρηνήσουν τους δικούς τους ανθρώπους και θα αναζητήσουμε τις ευθύνες μετά. Δεν θα κάνουμε αντιπολίτευση πάνω στους νεκρούς» σχολίαζε χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ» βουλευτής του κόμματος.
Αυτό άλλωστε, έκανε ξεκάθαρο και ο Αλέξης Τσίπρας στη δήλωσή του από το σημείο της τραγωδίας: «Τούτη την ώρα που ακόμα μετράμε τους νεκρούς μας και πενθούμε δε θέλω να μιλήσω για ευθύνες. Αυτά θα τα πούμε στην ώρα τους» είπε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ο κ. Τσίπρας βρέθηκε επίσης στο νοσοκομείο της Λάρισας που έχουν μεταφερθεί τραυματίες, εγκαυματίες αλλά και οι σοροί των θυμάτων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος. Την επομένη ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισκεπτόμενος το αμαξοστάσιο του Ρέντη συναντήθηκε με εργαζόμενους και συνδικαλιστές του κλάδου ζητώντας «όλη η αλήθεια να βγει στο φως, να μην μείνει τίποτα κρυμμένο». Έκανε λόγο για προαναγγελθείσα τραγωδία, «τα αίτια της οποίας καμία σκοπιμότητα δεν μπορεί να τα κρύψει» όπως είπε.
Η Κουμουνδούρου πάντως, απαντώντας στη δήλωση του κ. Μητσοτάκη και τον παράγοντα «ανθρώπινο λάθος» για την τραγωδία σημείωσε πως ο πρωθυπουργός «σπεύδει να προδικάσει ότι η τραγωδία οφείλεται κυρίως σε ανθρώπινο λάθος. Ο σεβασμός στα θύματα προϋποθέτει σεβασμό στην αλήθεια. Όλα θα ειπωθούν στη σωστή ώρα» ανέφερε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Βέβαια, η αξιωματική αντιπολίτευση δια της εκπροσώπου Τύπου του κόμματος, Πόπης Τσαπανίδου δείχνει τα... δόντια της και την πρόθεσή της να ανεβάσει τους τόνους με αφορμή το δυστύχημα. «Κάθε προσπάθεια απόκρυψης και συγκάλυψης της αλήθειας για την τραγωδία των Τεμπών αποτελεί ασέβεια προς τους νεκρούς και προαναγγέλλει νέες τραγωδίες» σημείωσε σε δήλωσή της.
ΠΑΣΟΚ: «Να αποδοθούν οι ευθύνες στο ακέραιο»
«Η πατρίδα μας βιώνει μία ανείπωτη τραγωδία και στη σκέψη όλων μας υπάρχει ένα τεράστιο ‘γιατί;’. Γιατί ενώ υπάρχουν οι τεχνικές δυνατότητες εδώ και πολλά χρόνια, να κρέμονται τόσες ζωές από ένα ανθρώπινο χέρι» σχολίασε από το σημείο της τραγωδίας ο Νίκος Ανδρουλάκης. Το γραφείο τύπου του κόμματος σχολιάζοντας τη δήλωση του πρωθυπουργού ανέφερε:
«Συναισθανόμενοι την ώρα του πένθους και της οδύνης, σημειώνουμε ότι οι ευθύνες θα αποδοθούν στο ακέραιο και τη στιγμή που πρέπει. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα ανεχθούμε ο πρωθυπουργός να αποσείει για ακόμα μία φορά τις κυβερνητικές ευθύνες επικαλούμενος μετά από τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης διαχρονικές παθογένειες και την αντικειμενική πολιτική ευθύνη του υπουργού του. Οι κυβερνήσεις υπάρχουν για να αντιμετωπίζουν τις παθογένειες και όχι για να τις επικαλούνται και να τις διαιωνίζουν».
Για την ανείπωτη τραγωδία, την κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου, την απουσία συστημάτων ασφάλειας μιλούν στη «ΜτΚ» οι αρμόδιοι Τομεάρχες και εκπρόσωποι των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Χρήστος Γιαννούλης, ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ
«Είναι μεγάλη η οδύνη για την ανείπωτη τραγωδία στα Τέμπη. Είναι μεγάλη και η υποχρέωση της πολιτείας να πράξει ότι απαιτείται για να μην βρεθούμε και στο μέλλον αντιμέτωποι με μία παρόμοια τραγωδία. Ευθύνες υπάρχουν και θα αναζητηθούν. Είναι όμως συνειδητή επιλογή μας να μην τεθεί το ζήτημα των πολιτικών ευθυνών την ώρα που ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες και ούτε έχει γίνει η ταυτοποίηση των περισσότερων θυμάτων» αναφέρει ο αναπληρωτής τομεάρχης του Τομέα Υποδομών και Μεταφορών της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης.
«Έχουμε πολλές ελλείψεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο και πολλές από τις ελλείψεις δυστυχώς σχετίζονται με την ασφάλεια. Δεν γίνεται εν έτη 2023 τα τρένα να κινούνται στα τυφλά, χωρίς να ελέγχεται η πορεία τους από ένα σύστημα τηλε-διοίκησης. Εάν υπήρχε τηλε-διοίκηση, εάν λειτουργούσε η φωτοσήμανση, το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί. Θέλω απλά να τονίσω πως ήδη από τον Αύγουστο του 2020 και μέχρι σήμερα με μία πλειάδα κοινοβουλευτικών παρεμβάσεων, είχαμε αναδείξει τα προβλήματα στο σιδηροδρομικό δίκτυο, απαιτώντας τη λήψη μέτρων. Είχαμε μάλιστα επανειλημμένα τονίσει πως στο σύνολο της σιδηροδρομικής υποδομής, τα φωτοσήματα και η τηλεδιοίκηση λειτουργούν σε ελάχιστα τμήματα, ενώ το ETCS δεν λειτούργησε ποτέ. Πρέπει επιτέλους να αντιληφθούμε πως η ασφάλεια των πολιτών, η ασφάλεια στις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες, ξεπερνούν τις κυβερνητικές θητείες και το χρόνο τους, ξεπερνούν τους κομματικούς εγωισμούς» αναφέρει ο κ. Γιαννούλης.
Χρήστος Γκόκας, ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής
«Είναι αυτονόητο και αποτελεί χρέος μας η αναζήτηση της αλήθειας και η απόδοση δικαίου, μέσα από μία πραγματικά Ανεξάρτητη Επιτροπή Διερεύνησης και το έργο της Δικαιοσύνης» σχολιάζει ο Τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και βουλευτής Άρτας, Χρήστος Γκόκας.
«Είναι επίσης γνωστό ότι η ευθύνη για τη διαχείριση και λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου, ανήκει στο κράτος. Στο συγκεκριμένο τμήμα του δικτύου, δυστυχώς, δεν λειτουργεί σηματοδότηση και δεν έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση Συστήματος Τηλεδιοίκησης στο Τμήμα Παλαιοφάρσαλα - Κατερίνη. Το 2014 υπογράφθηκε η Σύμβαση 717/2014 για το έργο ‘Ανάταξη και Αναβάθμιση του Συστήματος Σηματοδότησης - Τηλεδιοίκησης Αθήνα - Θεσσαλονίκη’. Από το 2016 είχε διαπιστωθεί η ανάγκη Συμπληρωματικής Σύμβασης, ετοιμάστηκε το 2018, αλλά δεν υπογράφηκε, κάτι που έγινε τελικά στις αρχές του 2021. Ακόμα όμως το έργο, δεν έχει ολοκληρωθεί. Προκύπτουν σοβαρά ερωτηματικά για τις μεγάλες ευθύνες που υπάρχουν, και αφορούν στην κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και ευθύνες που αφορούν στην προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Για ολιγωρίες και καθυστερήσεις στα έργα, αλλά και για τις ελλείψεις προσωπικού. Η ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής, δεν μπορεί, παρά να αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα, σε όλους τους τομείς Μεταφορών» καταλήγει ο κ. Γκόκας.
Πέτρος Μαρκομιχάλης, ΚΚΕ
Ο Πέτρος Μαρκομιχάλης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και Γραμματέας της ΤΟ Μεταφορών Αττικής σημειώνει πως «δυστυχώς κανένας εργαζόμενος στον σιδηρόδρομο δεν έπεσε από τα σύννεφα με αυτό το τραγικό γεγονός. Ήταν θέμα ημερών να συμβεί ένα μεγάλο δυστύχημα όπως προειδοποιούμε εδώ και καιρό. Τι έπρεπε να λειτουργεί και δεν λειτουργούσε» αναρωτιέται και συνεχίζει:
«Στο μεγαλύτερο τμήμα της γραμμής, όπως στο τμήμα όπου έγινε η σύγκρουση, δεν λειτουργεί η τηλε-διοίκηση της κυκλοφορίας. Αυτό σημαίνει ότι δεν λειτουργούν τα φωτοσήματα και η κυκλοφορία γίνεται με εντολή και αποκλειστική ευθύνη του σταθμάρχη. Επίσης αφού δεν λειτουργεί το σύστημα δεν μπορεί να ξέρει ο σταθμάρχης που το χειρίζεται που βρίσκονται ανά πάσα στιγμή τα τρένα. Επίσης, δεν έχει ολοκληρωθεί ποτέ η εγκατάσταση του συστήματος ETCS, εκείνο δηλαδή το σύστημα που στην περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο παραβιάσει ένα τρένο το κόκκινο φωτόσημα, αυτό φρενάρει αυτόματα το τρένο.
Τα συστήματα αυτά είναι οι δικλείδες ασφαλείας για την αποτροπή ατυχήματος ακόμα και αν υπάρξει κάποιο ανθρώπινο λάθος. Αν κάποιο από αυτά τα δυο λειτουργούσε θα είχε αποφευχθεί η σύγκρουση, αλλά η ολοκλήρωση και λειτουργία τους είναι κόστος για τις εταιρίες. Πόσο κοστίζουν αυτά τα δύο συστήματα θα ρωτούσε κανείς… δυστυχώς η απάντηση είναι όσο δεκάδες ανθρώπινες ζωές. Όσο επικρατεί η λογική κόστους - οφέλους αυτά θα είναι και τα αποτελέσματα» καταλήγει.
Θωμάς Καλοκύρης, Ελληνική Λύση
«Το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών συντάραξε συθέμελα την κοινωνία μας. Η Ελλάδα βυθίστηκε στο πένθος και καμία παρηγοριά δεν είναι αρκετή γι’ αυτούς που χάσανε τους ανθρώπους τους στον όλεθρο της σύγκρουσης. Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για ένα στυγερό έγκλημα. Το ‘ανθρώπινο λάθος’ οφείλεται στην εγκληματική και διαχρονική αμέλεια. Δις δαπανήθηκαν για ανύπαρκτα συστήματα τηλεμετρίας, εργαζόμενοι προειδοποιούσαν για ένα επικείμενο ατύχημα, η ΕΕ κάθισε την Ελλάδα στο σκαμνί για ελλείψεις στο δίκτυο, ενώ δεν εγκαθιδρύθηκε κανένα σύστημα ασφαλείας για να αποτρέψει την καταστροφή.
Ο Κυριάκος Βελόπουλος προειδοποιούσε στη Βουλή συνεχώς για τα προβλήματα του σιδηροδρόμου. Η συζήτηση αυτή για τις ελλείψεις ασφαλείας ανατρέχει πίσω στην εικοσαετία και η εγκληματική απραξία αφορά διαδοχικές κυβερνήσεις. Και αναρωτιόμαστε, πόσα ακόμη εγκλήματα θα συγκαλυφθούν πίσω από το μανδύα της ανικανότητας; Σήμερα ήταν ο σιδηρόδρομος, αύριο το οδικό δίκτυο, μεθαύριο οι πλημμύρες ή οι πυρκαγιές. Η ευθύνη έχει ονοματεπώνυμο και ονομάζεται Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ» αναφέρει ο κ. Καλοκύρης, δικηγόρος και εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης, υπ. βουλευτής Ημαθίας.
Λουΐζα Σκούρα, ΜέΡΑ25
Η συντονίστρια Τομέα Μεταφορών και Υποδομών ΜέΡΑ25 και μέλος της ΠΓ και της ΚΕ του κόμματος, Λουΐζα Σκούρα αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Είναι ασύλληπτο το μέγεθος της αδιαφορίας όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων των προηγούμενων ετών, για την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το 2017, πανηγύρισε την πώληση της πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε ιδιώτες και η κυβέρνηση της ΝΔ, του επιτελικού κράτους και των κάθε λογής ιδιωτικοποιήσεων, μιλούσε με το δ.σ. της νυν Hellenic Train Α.Ε. για τα ‘…ασφαλή, γρήγορα ταξίδια με όλες τις high-tech τεχνολογίες και καινοτομίες για τον επιβάτη…’. Ήταν αυτοί που για να πείσουν τον ελληνικό λαό για την αναγκαιότητα του ξεπουλήματος έκρυβαν μέχρι και σήμερα κάτω από χαλί, τις καταγγελίες και τα εξώδικα των εργαζομένων, τις υποδείξεις και τα πρόστιμα της ΡΑΣ, τις ελλείψεις στις υποδομές και στον εξοπλισμό, την κακή κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου, και τόσα άλλα που βγαίνουν στην επιφάνεια μετά το τραγικό συμβάν. Οι παραιτήσεις του υπουργού και των προέδρων των ΟΣΕ ΚΑΙ ΕΡΓΟΣΕ, δυστυχώς δεν φέρνουν στη ζωή όσους χάθηκαν, ούτε ανακουφίζουν όσους νοσηλεύονται».
Και συνεχίζει η κ. Σκούρα: «Η ενίσχυση, η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός των σιδηροδρομικών υποδομών, η ασφαλής μετακίνηση των επιβατών, η εφαρμογή των κανόνων και ο έλεγχος τήρησής τους, η αποκατάσταση των ελλείψεων και η στελέχωση από ορθά καταρτισμένους υπαλλήλους, είναι οι προτεραιότητές μας στο ΜέΡΑ25».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 05.03.2023