Το κλειδί για την επιτυχία του ελληνικού σχεδίου του Ταμείου Ανάκαμψης είναι η αλλαγή νοοτροπίας και η ταχεία πρόοδο των μεταρρυθμίσεων που αλλάζουν δομές, θεσμούς και παλιές κακές συνήθειες, τονίζει ο Θόδωρος Σκυλακάκης.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, σε συνέντευξή του στην «ΜτΚ» τονίζει ότι είναι σημαντικό να πετύχουμε αυτά που σχεδιάσαμε αλλά και ότι είναι απαραίτητη η πολύ αυστηρή τεχνοκρατική παρακολούθηση όλων των σταδίων υλοποίησης κάθε έργου ή δράσης που περιλαμβάνει το Ταμείο Ανάκαμψης.
Χαρακτηρίζει πολύ μεγάλη την πολιτική σημασία του, γιατί -όπως τονίζει- αυτά τα χρήματα μας δίνουν την δυνατότητα να επιταχύνουμε την αλλαγή παραγωγικού μοντέλου και την κάλυψη του επενδυτικού κενού, που είτε ούτως είτε άλλως, αποτελούσε τον κεντρικό στόχο της οικονομικής μας πολιτικής. «Ταυτόχρονα χαράσσουμε μία νέα γραμμή σταθερής οικονομικής πολιτικής, η οποία είναι άκρως αναπτυξιακή και μεταρρυθμιστική για την επόμενη πενταετία. Το σχέδιο είναι δύσκολο, αποτελεί πρόκληση, αλλά εφόσον πετύχει θα αλλάξει την Ελλάδα», σημειώνει.
Για τον οδικό χάρτη του Ταμείου επισημαίνει ότι η πρώτη προκαταβολή θα έρθει το καλοκαίρι και η πρώτη εκταμίευση το τελευταίο τρίμηνο του 2021. Στην πρώτη φάση με την εκκίνηση των ώριμων έργων, όπως είναι για παράδειγμα πολλά έργα ψηφιακά, όπως το ERP (το νέο σύστημα λογιστικής του κράτους), το μεγάλο έργο για την ψηφιοποίηση του Κτηματολογίου ή έργα υποδομών, όπως είναι ο Ε65, τα προγράμματα «Εξοικονομώ» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και τα προγράμματα κατάρτισης.
Για τη Βόρεια Ελλάδα τονίζει ότι όπως και όλες οι άλλες περιοχές της χώρας θα έχουν το μερίδιο που τους αναλογεί στο Ταμείο Ανάκαμψης. Ειδικά για την Θεσσαλονίκη, αφού σημειώνει ότι δεν είναι δική του αρμοδιότητα να ανακοινώνει έργα, επισημαίνει ότι θα γίνουν μεγάλες παρεμβάσεις σε ό,τι αφορά τα νοσοκομεία της πόλης, σημαντικές αστικές αναπλάσεις και παρεμβάσεις στα περιαστικά δάση. Ακόμη υπάρχει το έργο του Thess INTECH, που μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και πολλές επιμέρους δράσεις και έργα που θα ανακοινώνονται από τα αρμόδια υπουργεία.
Το εναρκτήριο λάκτισμα για το ελληνικό σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης δόθηκε με την κατάθεσή του από εσάς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ποιος είναι ο οδικός χάρτης από εδώ και εμπρός;
Κλείνουμε τις ημέρες αυτές τις τελευταίες συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στη συνέχεια αναμένουμε τις δικές τους κινήσεις, διότι βάση των διαδικασιών θα πρέπει να υπάρξει κατ’ αρχήν έγκριση του τελικού Σχεδίου από την ίδια την Επιτροπή και στη συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο χρονικός ορίζοντας που έχει η Επιτροπή είναι δύο μήνες και το Συμβούλιο άλλον ένα μήνα. Ελπίζουμε όμως να υπάρξει επιτάχυνση. Στη συνέχεια θα προχωρήσουμε σε μία επιχειρησιακή συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την οποία στη συνέχεια θα φέρουμε προς έγκριση στην Βουλή και θα ακολουθήσει η εκταμίευση της προκαταβολής εντός του καλοκαιριού. Εμείς παράλληλα έχουμε ξεκινήσει τη συζήτηση με τα Υπουργεία για την ένταξη έργων ώστε να προχωρήσει με ταχύτητα η υλοποίηση όλων όσων έχουμε δεσμευτεί να κάνουμε.
Ζήσατε από κοντά όλη τη σχετική διαδικασία. Ποια θωρείτε ότι είναι η πολιτική σημασία του όλου εγχειρήματος για τη χώρα μας;
Η πολιτική σημασία του έργου είναι πολύ μεγάλη γιατί αυτά τα χρήματα μας δίνουν την δυνατότητα να επιταχύνουμε την αλλαγή παραγωγικού μοντέλου και την κάλυψη του επενδυτικού κενού, που είτε ούτως είτε άλλως, αποτελούσε τον κεντρικό στόχο της οικονομικής μας πολιτικής. Ταυτόχρονα, με το έργο αυτό χαράσσουμε μία νέα γραμμή σταθερής οικονομικής πολιτικής, η οποία είναι άκρως αναπτυξιακή και μεταρρυθμιστική για την επόμενη πενταετία. Το σχέδιο είναι δύσκολο, αποτελεί πρόκληση, αλλά εφόσον πετύχει θα αλλάξει την Ελλάδα. Γι’ αυτό και ονομάζεται «Ελλάδα 2.0».
Πότε να αναμένουμε τις πρώτες εκταμιεύσεις εντός του 2021; Θα είναι περίπου 7,8 με 7,9 δισ. ευρώ; Και με ποιες δράσεις και έργα θα ξεκινήσει;
Υπάρχει προκαταβολή που θα ’ρθει το καλοκαίρι και η πρώτη εκταμίευση που θα έρθει το τελευταίο τρίμηνο εφόσον εκπληρώσουμε τα ορόσημα που συνοδεύουν την συγκεκριμένη εκταμίευση. Στην πρώτη φάση έχουμε την εκκίνηση των ώριμων έργων όπως είναι για παράδειγμα πολλά έργα ψηφιακά, το ERP, δηλαδή το νέο σύστημα λογιστικής του κράτους, το μεγάλο έργο για την ψηφιοποίηση του Κτηματολογίου -αυτά έφυγαν και τα δύο για το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων-, ή έργα υποδομών όπως είναι ο Ε65, το βόρειο τμήμα του οποίου θα αρχίσει να υλοποιείται από φέτος. Έχουμε επίσης πολλά προγράμματα όπως για παράδειγμα τα «Εξοικονομώ» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τα προγράμματα κατάρτισης, το πρόγραμμα των δανείων που θα χρηματοδοτούν ιδιωτικές επενδύσεις -το οποίο επίσης θα ξεκινήσει τους επόμενους μήνες-, ενώ έχουμε βέβαια και τις μεταρρυθμίσεις από την ταχεία πρόοδο των οποίων θα εξαρτηθεί η εκπλήρωση των περισσότερων οροσήμων του 2021.
Πόσο μεγάλο είναι το επενδυτικό ενδιαφέρον για τις ιδιωτικές επενδύσεις που θα τρέξουν μέσω του Ταμείου;
Το ενδιαφέρον είναι σημαντικό και θα γίνει πολύ σημαντικότερο καθώς θα ξεκινήσουμε τη συστηματική επικοινωνία των δυνατοτήτων που προσφέρονται για επενδυτικές δράσεις, προς την επιχειρηματική κοινότητα. Προηγείται όλων αυτών η έγκριση προφανώς του ίδιου του σχεδίου και η δημιουργία των κατάλληλων εργαλείων που θα χρησιμοποιήσουμε για την απορρόφηση των επενδύσεων (Επιλεξιμότητες, Σύμβουλοι που θα αξιολογούν τις Επιλεξιμότητες, συμφωνίες με τις τράπεζες και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, πλατφόρμες εφαρμογής κ.λπ.).
Πότε θα προχωρήσουν τα έργα που αφορούν στην κοινωνία της Πληροφορίας, το κτηματολόγιο και τα προγράμματα του υπουργείου Μετανάστευσης; Γενικά υπάρχει περίπτωση αλλαγών ή επανασχεδιασμού με προτάσεις που θα έρθουν και θα προστεθούν αργότερα;
Κάποια έχουν ήδη ξεκινήσει, κάποια ξεκινούν άμεσα. Σε ό,τι αφορά τις αναθεωρήσεις, το πρόγραμμα προβλέπει κατά βάση μία μεγάλη αναθεώρηση το 2023.
Ποιο θεωρείτε το κλειδί για την επιτυχία του ελληνικού Σχεδίου;
Την αλλαγή νοοτροπίας και την ταχεία πρόοδο των μεταρρυθμίσεων που αλλάζουν δομές, θεσμούς και παλιές κακές συνήθειες. Ταυτόχρονα με την πολύ αυστηρή τεχνοκρατική παρακολούθηση όλων των σταδίων υλοποίησης κάθε έργου ή δράσης που περιλαμβάνει το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πώς ήταν η εμπειρία της διαμόρφωσης του σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης; Μείνατε ικανοποιημένος από τις προτάσεις και τα σχέδια που κατατέθηκαν;
Το σημαντικό δεν ήταν αν έμεινα εγώ ικανοποιημένος, αλλά αν ο αντικειμενικός κριτής που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα βρει το σχέδιο ικανοποιητικό. Η εικόνα που έχω από τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου (Financial Times, Economist, Bloomberg κ.α.) είναι ότι αυτό ισχύει και με το παραπάνω. Σε ό,τι αφορά την εμπειρία της συνεργασίας με την Επιτροπή, πρέπει να πω ότι ήταν -από την πλευρά την ευρωπαϊκή- παραδειγματική. Είχαμε πολλά θέματα να λύσουμε και τα λύσαμε στο πλαίσιο των κανόνων, με δημιουργικότητα, αποτελεσματικότητα και καλή πίστη.
Τι θα θέλατε να γίνει και τελικά δεν έγινε στο πλαίσιο του Ταμείου;
Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ με τον τρόπο που το θέτετε όχι μόνο γιατί είναι τόσα πολλά αυτά που ξεκινούν να γίνουν και θα αλλάξουν τόσο πολύ την Ελλάδα, αλλά και γιατί όταν φτιάχναμε το σχέδιο ξεκινήσαμε με περισσότερες προτάσεις και διαλέξαμε τελικά σε συνεργασία με τα υπουργεία τις πιο ρεαλιστικές, λόγω του πολύ περιορισμένου χρόνου που έχουμε για να απορροφήσουμε τους συγκεκριμένους πόρους. Το κλειδί είναι να πετύχουμε αυτά που έχουμε σχεδιάσει.
Τι σημαίνει το τελικό Σχέδιο για τη Βόρεια Ελλάδα και τι προβλέπεται για τη Θεσσαλονίκη;
Η Βόρεια Ελλάδα όπως και όλες οι άλλες περιοχές της χώρας θα έχουν το μερίδιο που τους αναλογεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, με βάση ασφαλώς τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. Ειδικά για την Θεσσαλονίκη έχουμε προβλέψει μεγάλες παρεμβάσεις σε ό,τι αφορά τα νοσοκομεία της πόλης, σημαντικές αστικές αναπλάσεις και παρεμβάσεις στα περιαστικά δάση, έχουμε επίσης και το έργο του ThessINTEC, που μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και πολλές επιμέρους δράσεις και έργα που θα ανακοινώνονται καθώς θα παρουσιάζεται και θα ξεδιπλώνεται το Σχέδιο στις λεπτομέρειές του από τα αρμόδια υπουργεία. Δεν είναι η δική μου αρμοδιότητα να τα ανακοινώσω.
Η χώρα επιστρέφει σιγά σιγά στην κανονικότητα. Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας την επόμενη ημέρα;
Τις προβλέψεις τις βάλαμε στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, όπου αναμένουμε πολύ δυναμική ανάκαμψη στα επόμενα χρόνια. Στόχος μας είναι το ΑΕΠ από τα 165 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές του 2020, να ανέλθει στα 217 δισ. ευρώ το 2025.
Ένα μεγάλο ευρωπαϊκό ερωτηματικό είναι τα μεγάλα ελλείμματα που έχουν δημιουργηθεί λόγω της πανδημίας. Πώς θα μειωθούν μετά την πανδημία; Με ρευστότητα και ανάπτυξη ή ξανά με δημοσιονομική πειθαρχία;
Τα μέτρα που πήραμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά και οι επιπτώσεις στα φορολογικά έσοδα είχαν το χαρακτήρα προσωρινότητας, με την εξαίρεση της μείωσης στο φόρο επιχειρήσεων και των άλλων φορολογικών απαλλαγών που περιλαμβάνονταν -όπως και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών- στο προεκλογικό μας πρόγραμμα. Ο προϋπολογισμός λοιπόν συνεχίζει να μπορεί δομικά να παράξει, όταν η οικονομία επανέλθει στην κανονικότητα, πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία θα μας επιτρέπουν να τηρούμε τις δεσμεύσεις μας και να εξυπηρετούμε το χρέος μας. Αυτό φαίνεται και από το Πρόγραμμα Σταθερότητας, από το οποίο προκύπτει ότι μετά το 2023 η οικονομία θα αρχίσει να δημιουργεί επιπλέον δημοσιονομικό χώρο.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30 Μαΐου 2021