Ορατό κίνδυνο να πλημμυρίζουν από κάθε είδους σκουπίδια, αντιμετωπίζουν οι ΧΥΤΑ σε κάθε πόλη της χώρας, μεταξύ αυτών και της Μαυροράχης στη Θεσσαλονίκη, καθώς το τέλος ταφής που καλούνται να πληρώνουν από του χρόνου οι δήμοι, σε μια προσπάθεια να θάβονται λιγότερα απορρίμματα είναι πολύ πιθανό να εφαρμοστεί δυο χρόνια αργότερα, δηλαδή από τον Ιανουάριο του 2024.
Το νέο τέλος ταφής που προβλέπεται στο νέο Νόμο 4819/2021 αφορά σε “τσουχτερές” προσαυξήσεις για τους δήμους με το μέτρο να άρχισε να εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου του 2022. Μάλιστα το κόστος αυτό θα μετακυλίονταν στους δημότες μέσω των δημοτικών τελών, ούτως ώστε να αυξήσουν την ανακύκλωση και να μην καταλήγει στην ταφή το μεγαλύτερο μέρος, περίπου το 70%- 80% των απορριμμάτων στους ΧΥΤΑ.
Ωστόσο η Επιτροπή Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Διαχείρισης Απορριμμάτων της ΚΕΔΕ προτείνει και έγινε ομόφωνα αποδεκτό, αναβολή της εφαρμογής του τέλους ταφής αποβλήτων μέχρι τέλος του 2023 και όχι την 1η Ιανουαρίου 2021.
Οι δήμαρχοι με επικεφαλής τον πρόεδρος της Επιτροπής Γ. Παπαναστασίου, δήμαρχο Αγρινίου, συμφώνησαν ότι ναι μεν το τέλος αποτελεί ένα μέσο αποτροπής από την ταφή των αποβλήτων, όμως έρχεται, όπως είπαν, να επιβαρύνει τους δήμους με ένα κόστος και μία ευθύνη που δεν τους αναλογεί.
Σύμφωνα με τις τοποθετήσεις τους, οι διαρκείς αλλαγές στην τιμή του τέλους ταφής, δημιουργεί ένα πλαίσιο ασαφές, και μη σταθερό με ότι αυτό συνεπάγεται. Υποστήριξαν δε πως είναι κύρια ευθύνη της κεντρικής διοίκησης, το γεγονός ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη τα έργα που έχουν δρομολογήσει οι δήμοι για τη διαχείριση των αποβλήτων.
Με βάση τα παραπάνω απαιτείται, κατά τους αιρετούς, να αναβληθεί η επιβολή τέλους ταφής για τους δήμους τουλάχιστον μέχρι το πέρας της τρέχουσας θητείας, δηλαδή την 31η Δεκεμβρίου 2023. «Σε αυτό το διάστημα η πολιτεία οφείλει να συνδράμει τους δήμους και να επιταχύνει τα απαιτούμενα έργα διαχείρισης αποβλήτων, ούτως ώστε να καταστεί δυνατόν μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των αποβλήτων να οδηγούνται σε ταφή» επισημαίνει στην απόφαση της η Επιτροπή.
Τα κόστη για το τέλος ταφής στους ΧΥΤΑ
Σε ότι αφορά το τέλος ταφής αποβλήτων, με βάση όσα προβλέπει ο νέος νόμος, από την 1η Ιανουαρίου 2022 θα επιβάλλεται από τους δήμους τέλος, ύψους 20 ευρώ/τόνο, με σταδιακή αύξησή του στα 35 ευρώ/τόνο έως το 2025, σε 45 ευρώ/τόνο από την 1η Ιανουαρίου 2026 και από την 1η Ιανουαρίου 2027 σε 55 ευρώ/τόνο t, θα αποδίδεται στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) από τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) και θα αξιοποιείται για την ενίσχυση της ανακύκλωσης.
Υπενθυμίζεται ότι με τη ψήφιση του Νόμου η χώρα ενσωμάτωσε στην εθνική νομοθεσία τις δύο σημαντικότερες Οδηγίες του δεύτερου Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης για την Κυκλική Οικονομία (2020): την Οδηγία 2018/851 για τα απόβλητα και την Οδηγία 2018/852 για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας.
Σύμφωνα μάλιστα με τον πρόεδρο του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλη Γεράνη, ο νέος νόμος αναβαθμίζει το πλαίσιο διαχείρισης αποβλήτων, εξέλιξη, που όπως είπε, είναι απαραίτητη για την προσαρμογή της χώρας μας στην κείμενη νομοθεσία της Ε.Ε, αλλά και για την υποστήριξη του Εθνικού Σχεδίου για τη Διαχείριση Αποβλήτων, που στοχεύει στην ελαχιστοποίηση της ταφής αποβλήτων στο 10% έως το 2030.
Επιβεβλημένη χαρακτήρισε την ανάγκη εφαρμογής του μέτρου ο κ. Γεράνης, λέγοντας πως οι δήμοι θα πρέπει να κάνουν την υπέρβαση, να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες για την ανακύκλωση, προκειμένου να πληρώνουν λιγότερα για τα απορρίμματα.
Εξήγησε για παράδειγμα πως αν ένας δήμος μέσα 2021 έχει οδηγήσει στο ΧΥΤΑ, 8.000 τόνους απορριμμάτων, έναντι των 10.000 ή 11.000 που είχε πέρυσι, θα χρεωθεί πολύ λιγότερα για το τέλος ταφής. Επιπλέον, είπε ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ, οι δήμοι θα έχουν τη δυνατότητα να μειώνουν περεταίρω τα δημοτικά τέλη, ανακουφίζοντας τους πολίτες, αλλά και τις επιχειρήσεις. «Σε κάθε περίπτωση η ανακύκλωση πρέπει να γίνει μέρος της καθημερινότητας όλων των πολιτών, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης» σχολίασε ο ίδιος.