Ριζικές αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που εφαρμοζόταν για τις πτωχεύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων φέρνει ο νέος πτωχευτικός κώδικας ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ από την Πρωτοχρονιά του 2021. Ο νέος νόμος που παρουσίασε αναλυτικά την περασμένη Κυριακή η «ΜτΚ», μεταβάλλει τα δεδομένα που υπήρχαν μέχρι πρότινος.
Πιο συγκεκριμένα, προβλέπει την προστασία της πρώτης κατοικίας για τους πιο ευάλωτους, μόνο όμως αν ικανοποιούνται συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, δίνοντας το δικαίωμα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να κάνουν μία νέα αρχή αφήνοντας πίσω τα χρέη του παρελθόντος. Το κράτος θα μπορεί να νοικιάζει την πρώτη κατοικία στον οφειλέτη μέχρι και 12 χρόνια μέσω ενός φορέα που θα συσταθεί για τον σκοπό αυτόν.
Για χρέη άνω των 30.000 ευρώ, τα οποία δεν εξυπηρετούνται για διάστημα άνω των έξι μηνών, μπορεί κάποιος να ξεκινήσει τη διαδικασία της πτώχευσης, με βάση όσα ορίζει το νέο πτωχευτικό δίκαιο.
Αναλυτικότερα, δικαίωμα στην πτώχευση έχει ένας οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών, δηλαδή όταν δεν καταβάλλει ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις προς το δημόσιο, τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης ή τις τράπεζες, σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών υποχρεώσεών του προς τον αντίστοιχο φορέα για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών και εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ.
Απαλλαγή από χρέη εντός τριετίας
Καθοριστικό ρόλο στο όλο πλαίσιο αποκτά η δυνατότητα όλων των φυσικών προσώπων να απαλλαγούν από χρέη εντός τριετίας από την κήρυξη της πτώχευσης εκτός αν ελέγχονται για δόλιες ενέργειες ή αρνούνται να συνεργαστούν με τα όργανα της πτώχευσης. Μάλιστα, στην περίπτωση που τα φυσικά πρόσωπα που πτωχεύουν εισφέρουν στη πτωχευτική περιουσία στοιχεία σημαντικής αξίας, όπως την κύρια κατοικία τους, η απαλλαγή επέρχεται ταχύτερα, μετά την πάροδο ενός έτους από την κήρυξη της χρεοκοπίας.
Επιχειρήσεις
Οι εταιρείες που βρίσκονται στα πρόθυρα πτώχευσης θα μπορούν να κάνουν χρήση της διαδικασίας. Για να επιτευχθεί όμως η ρύθμιση των χρεών τους και να επικυρωθεί από το δικαστήριο χρειάζεται να δώσει το πράσινο φως το 60% των πιστωτών όλων των κατηγοριών. Αν δεν είναι δυνατή η αναδιάρθρωση των οφειλών, με την κήρυξη της πτώχευσης θα ρευστοποιείται το σύνολο της επιχείρησης ή τα περιουσιακά της στοιχεία. Σε περίπτωση που εντός 18 μηνών δεν πωληθεί η επιχείρηση, θα εκποιούνται τα περιουσιακά της στοιχεία.
Προβλέπεται επίσης η απαλλαγή των μελών των διοικήσεων επιχειρήσεων που χρεοκοπούν. Επιχειρείται με αυτό τον τρόπο να διορθωθεί ένα χρόνιο πρόβλημα που αφορά την ευθύνη των διοικούντων για τις οφειλές της επιχείρησης ακόμα και αν αυτή πτωχεύσει.
Οι βελτιώσεις της τελευταίας στιγμής
Οι τροποποιήσεις που ανακοίνωσε ο ΥΠΟΙΚ έχουν ως εξής:
Ο πτωχευμένος οφειλέτης δεν πληρώνει ποσό κάτω του ακατάσχετου οριζόντιου ορίου των 1.250 ευρώ μηνιαίως, όπως ήδη ισχύει στη νομοθεσία, για να μην υπάρχουν αμφισημίες.
Περί φορολόγησης των ποσών που πληρώνει ο πτωχευμένος που δεν απώλεσε περιουσία, τα ποσά δεν φορολογούνται.
Περί της δυνατότητας πληρωμής φόρων και εισφορών που θα πρέπει να πληρώνει ο πτωχευμένος που δεν απώλεσε περιουσία, το εισόδημα είναι το καθαρό, δηλαδή μετά την αφαίρεση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
Ο πτωχευμένος οφειλέτης μπορεί να λάβει απαλλαγή εάν δεν είναι δόλιος παρότι έχει οφειλές στο δημόσιο και ως εκ τούτου εκκρεμεί καταδίκη ή έχει καταδικαστεί. Προφανώς, αν κάποιος έχει προβεί σε δόλιες συμπεριφορές, όπως έκδοση πλαστών εικονικών τιμολογίων, τριγωνικές συναλλαγές και άλλα, δεν θα λαμβάνει απαλλαγή οφειλών.
Όλα τα φυσικά πρόσωπα ανεξαρτήτως του αν έχουν ή όχι επιχειρηματική δραστηριότητα μπορούν να λάβουν όλες τις προστατευτικές πρόνοιες του νόμου και να συμπεριληφθούν στις πρόνοιες του φορέα απόκτησης ακινήτων σε περίπτωση πτώχευσής τους.
Περί των ετών που ελέγχονται για δολιότητα τα μέλη διοικητικού συμβουλίου και αντίστοιχα απαλλάσσονται από τις οφειλές του νομικού προσώπου που εκπροσωπούν, αυξάνεται το σχετικό όριο από 1 έτος σε 3 έτη. Συνεπώς, το συνολικό χρονικό διάστημα που δύναται να ελέγξει ο δικαστής, αυξάνεται από τρία σε πέντε έτη πριν την υποβολή αίτησης στο δικαστήριο.
«Αυστηρά τα κριτήρια υπαγωγής στον νόμο»
Τις ενστάσεις του για το νέο πτωχευτικό δίκαιο καταθέτει στη «ΜτΚ» ο Λευτέρης Γεωργιάδης, επαγγελματίας που δραστηριοποιείται στο χώρο της εστίασης στο κέντρο της Θεσσαλονίκης επί 30 χρόνια και πρόεδρος της επιτροπής αγοράς του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου. «Τα κριτήρια τα οποία είναι αναγκαίο να ικανοποιεί ο οφειλέτης για να υπαχθεί στον νέο νόμο είναι αυστηρά», τονίζει και αναρωτιέται «αν το φυσικό πρόσωπο έχει μισθό 1.250, θα τον κατάσχουν;».
«Η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας για να ενταχθεί ο οφειλέτης στο νέο πλαίσιο πρέπει να αυξηθεί στις 300.000 από 200.000 που προβλέπει ο νόμος, η διαδικασία πτώχευσης πρέπει να ξεκινάει αν οφείλει κάποιος πάνω από 150.000 και όχι 30.000. Επίσης, απαιτείται το ποσοστό των πιστωτών που πρέπει να συμφωνήσει για τους όρους της πτώχευσης να είναι 70-75%», επισημαίνει.
O κ. Γεωργιάδης τονίζει ότι ο νόμος θα έπρεπε να προβλέπει μία διαδικασία απευθείας διαπραγμάτευσης μεταξύ οφειλέτη και τράπεζας πριν ο πρώτος ξεκινήσει διαδικασία πτώχευσης. Την ίδια στιγμή, υποστηρίζει ότι πρέπει να ελέγχονται αυστηρότερα οι στρατηγικοί κακοπληρωτές οι οποίοι κρύβουν εισοδήματα.
«Δεν λαμβάνεται υπόψιν η περίοδος της πανδημίας»
Ταυτόχρονα, στέκεται και στο γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία πρόνοια στον νόμο για τις εταιρείες που επλήγησαν από την πανδημία. «Αν για παράδειγμα μία επιχείρηση είχε τζίρο 1 εκατ. ευρώ πριν τον COVID-19 και τώρα λόγω του κορονοϊού τα έσοδά της είναι 200.000 ευρώ και δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίζεται το ίδιο με οποιαδήποτε άλλη εταιρεία», αναφέρει. Επιπλέον, θεωρεί πως πρέπει να υπάρξει ιδιαίτερη μέριμνα στον νέο νόμο και για τις επιχειρήσεις οι οποίες είτε χρεοκόπησαν είτε αντιμετώπισαν οικονομικά προβλήματα με υπαιτιότητα του κράτους και έχουν δικαιωθεί από τον συνήγορο του πολίτη.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25 Οκτωβρίου 2020