Έχουμε ξεπεράσει τα δυόμισι χρόνια που συμβιώνουμε με τον νέο κορωνοϊό Sars Cov-2 και παρ' όλα αυτά, πολλές πτυχές αυτής της απρόσμενης πανδημίας παραμένουν ακόμη υπό διερεύνηση. Μία απ' αυτές, ίσως η πλέον περίπλοκη και σίγουρα η περισσότερο επώδυνη, είναι η ακριβής καταγραφή των ανθρώπινων απωλειών που έχουν ως αιτία την ασθένεια (covid-19) που προκαλεί ο Sarc Cov-2. Είναι σημαντικό να καταφέρει η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα να καταλήξει σε μία ενιαία μεθοδολογία καταγραφής των πραγματικών θανάτων από covid-19· όχι για να δώσει νέα τροφή στους πολιτικούς καβγάδες, άλλωστε, αυτό είναι κατ' αποκλειστικότητα ελληνικό προνόμιο, αλλά για να μάθουν πρωτίστως οι ίδιοι οι επιστήμονες, πόσες είναι στην πραγματικότητα οι ανθρώπινες απώλειες ώστε να σχεδιάσουν αποτελεσματικότερα την άμυνα απέναντι σε αυτόν τον αόρατο, αλλά πλέον, όχι και τόσο άγνωστο εχθρό.
Τα μοντέλα καταγραφής των θανάτων από covid-19 διαφέρουν μεταξύ των διαφόρων χωρών. Η Ελλάδα ακολουθεί το μοντέλο το οποίο έχει προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, καταχωρώντας στις απώλειες λόγω covid-19 το σύνολο των θανάτων, ακόμη και εάν έχουν περάσει τέσσερις μήνες από τη διάγνωση, έχουν δεν έχουν νοσηλευτεί, έχουν δεν έχουν λάβει θεραπεία. Το πρωτόκολλο αυτό, ωστόσο, δεν τηρείται από το σύνολο των χωρών. Για παράδειγμα, το Ηνωμένο Βασίλειο αποδίδει στην covid-19 μόνον τους θανάτους που έχουν συμβεί έως και 28 μέρες από τη διάγνωση. Η Ισπανία προεκτείνει στις 30 μέρες αυτό το όριο και υπό την επιπλέον προϋπόθεση ο ασθενής να έχει νοσηλευτεί. Στη Δανία και στη Σουηδία μετρούν τους θανάτους, εφόσον η διάγνωση της covid-19 έχει γίνει με μοριακό τεστ (PCR).
Κάποιοι άλλοι, ακόμη κι εδώ στη χώρα μας, προτείνουν μια πιο απλή, σχεδόν μπακαλίστικη μέθοδο, με βάση την οποία όλοι οι επιπλέον ετήσιοι θάνατοι, σε σύγκριση με την προ covid-19 εποχή, να θεωρηθεί ότι οφείλονται στην πανδημία και να ξεμπερδεύουμε. Από την άλλη, υπάρχουν και κράτη, φτωχά, χωρίς καμία δυνατότητα επιδημιολογικής επιτήρησης, όπου παρατηρείται υποκαταγραφή των θανάτων λόγω covid-19 ή κράτη αυταρχικά, τύπου Βορείου Κορέας, όπου παρατηρείται πλήρης αποσιώπηση αυτών των θανάτων.
Υπάρχει επίσης και μια γκρίζα περιοχή ανθρώπινων απωλειών, ασθενών, με σοβαρά νοσήματα, οι οποίοι μπορεί να μην έπασχαν καν από covid-19, αλλά να υπέκυψαν νωρίτερα του αναμενόμενου λόγω της δραματικής κατάστασης που επικρατούσε στα υγειονομικά συστήματα των χωρών, της Ελλάδας ασφαλώς συμπεριλαμβανομένης, εξ αιτίας της οποίας δεν μπορούσαν να έχουν την δέουσα φροντίδα και αγωγή. Από την άλλη, αρκετοί θάνατοι οι οποίοι σημειώθηκαν ακόμη και μέσα σε νοσοκομεία και αφορούσαν βαριά πάσχοντες από διάφορες ασθένειες, αποδίδονται στην covid-19 λόγω του υποχρεωτικού τεστ στο οποίο υποβάλλονται όλοι όσοι χρειάζονται να διαβούν το κατώφλι ενός νοσοκομείου.
Το ζήτημα, λοιπόν, είναι πολύπλοκο, αλλά είναι σημαντικό να καταφέρουν οι επιστήμονες να το ξεδιαλύνουν. Διότι σε κάθε επιστήμη, πολλώ δεν μάλλον στην ιατρική, οι αποτελεσματικές λύσεις προϋποθέτουν ακριβή δεδομένα κι αυτά οφείλει να τα αναζητήσει η επιστημονική κοινότητα, με τα δικά της κριτήρια, αδιαφορώντας παντελώς για τις όποιες πιθανές πολιτικές παρενέργειες.