Στην τοποθέτηση σαράντα ξύλινων τεχνητών φωλιών για το Κιρκινέζι σε οικισμούς κατά μήκος του ποταμού Αξιού προχώρησε η Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας (το Παράρτημα Χαλάστρας) του Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής-ΟΦΥΠΕΚΑ σε μία προσπάθεια ενίσχυσης των αποικιών του είδους που υπάρχουν στην περιοχή.
Οι φωλιές τοποθετήθηκαν στα χωριά Άσπρος, Ευρωπός και Άθυρα, και η επιλογή των θέσεων έγινε με βάση τις προτάσεις της αναδόχου του έργου «Καταγραφή πληθυσμού των Κιρκινεζιών και διερεύνηση θέσεων φωλεοποίησης σε οικισμούς που βρίσκονται πλησίον σε ΖΕΠ και δεν έχουν έως τώρα καταγραφεί». Οι καταγραφές που έγιναν στο πλαίσιο της εν λόγω μελέτης έδειξαν πως στους τρεις αυτούς οικισμούς υπάρχουν οι μεγαλύτερες αποικίες κιρκινεζιών κατά μήκος του Αξιού ποταμού (32 φωλιές στον Ευρωπό, 30 φωλιές στα Άθυρα και 20 φωλιές στον Άσπρο).
Τι είναι το Κιρκινέζι
Το Κιρκινέζι Falco naumanni είναι είδος μεταναστευτικού γερακιού που επισκέπτεται τη Νότια Ευρώπη για να φωλιάσει. Οι σημαντικότερες συγκεντρώσεις πληθυσμών στην Ευρώπη εντοπίζονται στην Ισπανία, στην Τουρκία, στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Καταφτάνει από την Αφρική νωρίς την άνοιξη, για να φωλιάσει στα χωριά και τις επαρχιακές πόλεις, αξιοποιώντας μικρές τρύπες σε τοίχους και σκεπές σπιτιών, αποθηκών και παλιών κτιρίων.
Αν και γεράκι, είναι κατά κύριο λόγο εντομοφάγο πουλί και για να τραφεί προτιμά μη εντατικοποιημένες αγροτικές περιοχές με λιβάδια, βοσκόμενα χωράφια, αρόσιμες και θερισμένες καλλιέργειες. Το Κιρκινέζι είναι ένα πουλί πολύ χρήσιμο για τους αγρότες, καθώς κυνηγάει ακρίδες και άλλα έντομα, καθώς και ποντίκια, στις καλλιέργειες.
Ως τα τέλη της δεκαετίας του 1960, το Κιρκινέζι ήταν κοινό πουλί με μεγάλους πληθυσμούς στην ελληνική επικράτεια. Ωστόσο, έκτοτε οι πληθυσμοί του μειώθηκαν δραματικά και συνεχίζουν να εμφανίζουν αρνητικές τάσεις.
Η πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού Κιρκινεζιού εντοπίζεται στον θεσσαλικό κάμπο, ενώ σημαντικός είναι και ο πληθυσμός της κοιλάδας του Αξιού και των κάμπων Κιλκίς και Γιαννιτσών, καθώς είναι ο μεγαλύτερος του είδους στην Βόρεια Ελλάδα.
Η μεγαλύτερη απειλή για το Κιρκινέζι είναι οι αλλαγές στις χρήσεις γης, καθώς εξαρτάται άμεσα από τις καλλιέργειες. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων σε μεγάλες εκτάσεις μπορεί να οδηγήσει σε κατακερματισμό και υποβάθμιση των διαθέσιμων θέσεων τροφοληψίας. Ένα ακόμη εμπόδιο που αντιμετωπίζει όλο και πιο συχνά το Κιρκινέζι είναι η μείωση των διαθέσιμων χώρων φωλιάσματος, καθώς η κατεδάφιση των παλιών σπιτιών και αποθηκών ή η επισκευή τους, στερεί από το είδος επιλογές «στέγασης».
Σημειώνεται ότι τόσο οι έρευνας καταγραφής όσο και η διαχειριστική δράση τοποθέτησης των τεχνητών φωλιών πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2014-2020.