Με στόχο την ανταλλαγή καλών πρακτικών σε θέματα πολιτικής προστασίας και διαχείρισης καταστροφών η Ελληνογερμανική Συνέλευση διοργάνωσε μια ημερίδα, στο πλαίσιο της 88ης ΔΕΘ, με τη συμμετοχή Ελλήνων και Γερμανών, από το χώρο της αυτοδιοίκησης, εθελοντές αλλά και επιχειρησιακούς της πολιτικής προστασίας.
Όπως αναφέρθηκε τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει πληγεί σημαντικά από δασικές πυρκαγιές, οι οποίες έχουν επηρεάσει το 2% της συνολικής έκτασης της χώρας, ενώ και η Γερμανία αντιμετωπίζει όλο και πιο συχνά έντονα πλημμυρικά φαινόμενα αλλά και φωτιές σε μεγάλο υψόμετρο. Μια μεγάλη διαφορά των δύο χωρών είναι ότι στη Γερμανία στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι πυροσβέστες είναι εκπαιδευμένοι εθελοντές. Σε ομοπονδιακό επίπεδο σήμερα στον Γερμανικό Ομοσπονδιακό Τεχνικό Οργανισμό Πολιτικής Προστασίας (THW) είναι εγγεγραμμένοι περισσότεροι από 88.000, έναντι 2.200 επαγγελματιών πυροσβεστών.
Την εμπειρία του μετέφερε στο κοινό ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Ζιντελφίνγκεν Ράινερ Γιουστ. Το Ζιντελφίνγκεν είναι μια πόλη 65.000 κατοίκων στα νοτιοδυτικά της χώρας, όπου καθημερινά πηγαινοέρχονται άλλοι 40.000 άνθρωποι που εργάζονται στο εργοστάσιο της Μερσεντές. Επαγγελματίες και εθελοντές πυροσβέστες αντιμετωπίζουν περί τις 20.000 περιπτώσεις, από πυρκαγιές μέχρι απεγκλωβισμό κατοικιδίων, ενώ έχουν αναπτύξει σχέδια δράσης για το ενδεχόμενο να χρειαστεί εκκένωση του εργοστασίου της Μερσεντές, ή μεγάλων ατυχημάτων στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο. Ο κ. Γιουστ ανέφερε ότι υπάρχει στενή συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, για την αντιμετώπιση κρίσεων, από το στήσιμο κέντρων εμβολιασμού στον κορονοϊό μέχρι την υποστήριξη των προσφύγων από την Ουκρανία
Το Ζιντελφίγκεν έχει αναπτύξει συνεργασία με το Δήμο Ανατολικής Σάμου στο πεδίο της πολιτικής προστασίας. Συγκεκριμένα ο δήμος Ζιντελφίνγκεν χάρισε ένα πυροσβεστικό όχημα στον δήμο Ανατολικής Σάμου, ενώ εθελοντές από τις δύο περιοχές συμμετείχαν σε κοινές ασκήσεις Πολιτικής Προστασίας. «Δεν θελουμε να κάνουμε μόνο δωρεές θέλαμε να πάρουμε και κάτι. Οι Έλληνες πυροσβέστες είναι καλύτεροι γιατί έχουν μεγαλύτερη εμπειρία, για αυτό και στείλαμε Γερμανούς στην Ελλάδα για... να προπονηθούν» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γιουστ.
Ο Στέφαν Στέρνμπεργκ, Περιφερειακός Διοικητής (Έπαρχος) της περιφέρειας Λούντβιχσλουστ-Πάρχιμ εξήγησε ότι τόσο η πολιτική προστασία όσο και η πυροσβεστική είναι αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης, που τα τελευταία χρόνια διαχειρίστηκε από την πανδημία και τα προσφυγικά κόμματα από την Ουκρανία, μέχρι μια κυβερνοεπίθεση, μια έκρηξη πανώλης και μια πυρκαγιά σε πρώην στρατιωτική μονάδα. Η πυρκαγιά αυτή πήρε μεγάλες διαστάσεις εξαιτίας των εκρήξεων πυρομαχικών. Χρειάστηκε επί έξι μήνες να δουλεύουν πάνω από 4.000 άνθρωποι (εκ των οποίοι οι 1.300 εθελοντές και 2.800 επαγγελματίες πυροσβέστες, αστυνομικοί και στρατιωτικοί), για την εξουδετέρωση των εστιών αλλά κυρίως την απομάκρυση των εύφλεκτων υλικών και των πυρομαχικών, για τη δημιουργία ζωνών πυρασφάλειας κ.α.
«Οι εθελοντές είναι απολύτως απαραίτητοι για να συμπληρώνουν τους επαγγελματίες και να είμαστε θωρακισμένοι για το μέλλον» σημείωσε, τονίζοντας ότι είναι εκ των ων ουκ άνευ η σωστή εκπαίδευσή τους και η παροχή εξοπλισμού. Όπως είπε, ο νόμος για την πυροπροστασία ρυθμίζει με μεγάλη σαφήνεια τις υποχρεώσεις του δήμου απέναντι στους εθελοντές, οι δε εθελοντές «είναι τεχνικά ισάξιοι με τους επαγγελματίες».
Στην παρουσίαση που έκανε ο εκπρόσωπος της OroraTech GmbH Στέφεν Μεζονέτ, αναφέρθηκε στα συστήματα δορυφορικής θερμικής απεικόνισης που έχει αναπτύξει η εταιρεία. Με ένα παγκόσμιο δίκτυο δορυφόρων, που θα φτάσουν τους 100 μέχρι το 2029, η εταιρεία συλλέγει δεδομένα συνεχώς και με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζει (triage) τις πιο επικίνδυνες εστίες πυρκαγιάς, με σκοπό οι κατά τόπους πυροσβεστικές υπηρεσίες να λαμβάνουν αποφάσεις βάσει πραγματικών δεδομένων (data driven). «Έτσι ανιχνεύσαμε τη φωτιά της Ρόδου και προβλέψαμε την πορεία της» ανέφερε ο κ. Μεζονέτ. Σημειωτέον ότι η εταιρεία έχει υπογράψει συμφωνία για την παρακολούθηση του συνόλου της επικράτειας για πιθανές εστίες πυρκαγιάς. Οι υπηρεσίες δεδομένων της OroraTech θα είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις ελληνικές υπηρεσίες άμεσης επέμβασης και θα αξιοποιούν την τεχνογνωσία των ελληνικών πανεπιστημίων και της βιομηχανίας.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης ήταν αφιερωμένο στη σημασία της ενεργοποίησης των εθελοντών και την συνεργασία τους με της πυροσβεστική και την τοπική αυτοδιοίκηση. Όπως τονίστηκε από όλους τους ομιλητές, η δέσμευση και η τεχνογνωσία των πολιτών είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστροφικών γεγονότων.
Ο Άλμπρεχτ Μπρέμμε, τέως Πρόεδρος του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Τεχνικού Οργανισμού Πολιτικής Προστασίας (THW) τόνισε ότι τον πρώτο λόγο έχουν οι τοπικοί διοικητικοί παράγοντες, γιατί αυτοί γνωρίζουν τι είναι σωστό για τον τόπο τους, για αυτό και η πολιτική προστασία οργανώνεται και συντονίζεται «από τα κάτω». Όπως είπε οι επαγγελματίες κάνουν κυρίως διοικητική δουλειά, ενώ οι εθελοντές που βρίσκονται στο πεδίο «διαθέτουν υψηλή αίσθηση ευθύνης και τον απαιτούμενο εξοπλισμό, το κόστος του οποίου καλύπτει το κράτος. Στις ασκήσεις τους νέους εθελοντές εκπαιδεύουν κυρίως παλαιότεροι, ενώ το 20% της εκπαίδευσης γίνεται από επαγγελματίες. Η ποιότητα εκπαίδευσης είναι εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα, από αυτό εξαρτάται αν ο πυροσβέστης γυρίσει σώος και αβλαβής» είπε μεταξύ άλλων. Σύμφωνα με τον κ. Μπρεμμε δεν είναι τα χρήματα το κίνητρο για κάποιον εθελοντή, αλλά το αίσθημα ευθύνης και γοήτρου εντός της τοπικής κοινωνίας. Συχνά υπάρχει μια οικογενειακή παράδοση που συνεχίζεται. Πρόσθεσε όμως ότι «κανείς δεν θα σκεφτόταν ότι ο εθελοντής πρέπει να πληρώσει για τα καύσιμα του οχήματος του ή να πληρώνει διόδια. Όλα αυτά ρυθμίζονται. Είναι πολιτική απόφαση, είναι θέμα βούλησης ο πυροσβέστης να μην παρεμποδίζεται από διοικητικά προβλήματα».
Ο Κώστας Βενετίδης, αντιπεριφερειάρχης Πολιτικής Προστασίας, Επιπτώσεων Κλιματικής Κρίσης, Υποδομών και Έργων της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης αναφέρθηκε στις δυσκολίες του φετινού καλοκαιριού, οπότε επικρατούσαν θερμοκρασίες άνω των 35 βαθμών για πάνω από 100 μέρες και η πυροσβεστική, όπως και η πολιτική προστασία ήταν σε επιφυλακή. Αναφέρθηκε ακόμη στις προσπάθειες να αποκέντρωσης των αρμοδιοτήτων και της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, ώστε να αποφευχθούν α λάθη της περσινής χρονιάς, με τις μέγα-πυρκαγιές στον Έβρο. «Φέτος είχαμε διπλάσια εναέρια μέσα. Ζητήσαμε με την πρώτη ένδειξη καπνού να σηκώνονται στον ουρανό, κι ας είναι αχρείαστα. Φέτος είχαμε ρεκόρ, με πάνω από 300 εστίες δασικής πυρκαγιάς και χρειάστηκε να κάνουμε πολλές μεγάλες ζώνες πυροπροστασίας για τα χωριά στους πρόποδες του Παγγαίου». Ο κ. Βενετίδης αναφέρθηκε στις 40 εθελοντικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στην περιφέρεια, με τις οποίες η νέα διοίκηση της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης σχεδιάζει να έχει στενή συνεργασία. Τέλος σημείωσε ότι η Περιφέρεια θα ενισχύσει την πολιτική προστασία και τα μέσα αντιπυρικής προστασίας με πόρους του ΕΣΠΑ.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης (ΕΟΔ) Φώτης Σαρηγιάννης σχολίασε ότι στην Ελλάδα «η γραφειοκρατία σκοτώνει τον εθελοντισμό» και πρόσθεσε ότι η χώρα μας θα μπορούσε να αντλήσει καλά παραδείγματα από τον τρόπο που η Γερμανία αξιοποιεί τους εθελοντές της.
Στο τέλος της εκδήλωσης πολλά μέλη εθελοντικών ομάδων έκαναν ερωτήσεις και παρεμβάσεις, σχετικά με την ανάγκη μεγαλύτερης υποστήριξης τους από την πολιτεία και καλύτερου συντονισμού με τους επαγγελματίες.