Στο κινηματογραφικό προσκήνιο και στα… χολιγουντιανά ραντάρ συνεχίζει να βρίσκεται σταθερά και το 2023 η Θεσσαλονίκη με την πόλη να πρωταγωνιστεί σε ένα σενάριο που δε φανταζόταν τα προηγούμενα χρόνια.
Οι ωφέλειες από την δυναμική είσοδο της Θεσσαλονίκης στον κινηματογραφικό χάρτη διαχέονται σε σημαντικό τμήμα της τοπικής οικονομίας. Είναι ενδεικτικό πως καταγράφονται 90.000 διανυκτερεύσεις αλλά και έσοδα που ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ από τις τέσσερις κινηματογραφικές ταινίες που γυρίστηκαν στην περιοχή το 2022 ενώ και την τρέχουσα σεζόν το «φώτα, κάμερα, πάμε» θα ακουστεί τουλάχιστον δύο φορές.
Πέρα όμως από τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και την τουριστική βιομηχανία, ο θετικός αντίκτυπος αφορά και τις θέσεις εργασίας. Δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός πως απασχολούνται και Έλληνες εργαζόμενοι στις παραγωγές (κάμερες, ήχος, editorial, post produc-tion, λογιστές, νομική υποστήριξη και άλλες ειδικότητες πίσω από την κάμερα).
Τα οφέλη, άμεσα και έμμεσα, αν η Θεσσαλονίκη καθιερωθεί στον κινηματογραφικό χάρτη και δεν αποτελέσει ένα πυροτέχνημα, ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε βάθος χρόνου με την τοπική οικονομία να έχει την ευκαιρία να αλλάξει επίπεδο διαχέοντας την προστιθέμενη αξία που θα δημιουργηθεί στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Η πιο πρόσφατη… επίσκεψη του Χόλιγουντ στη Θεσσαλονίκη έγινε μέσω των γυρισμάτων της ταινίας «Dirty Angels», της κινηματογραφικής παραγωγής της Millennium Media σε συνεργασία με τα Nu Boyana Film Studios Hellenic και την Chiltern Media, με πρωταγωνίστρια την διάσημη χολυγουντιανή σταρ Έβα Γκριν.
Τα γυρίσματα της νέας ταινίας δράσης της Millennium Media, της πέμπτης κατά σειρά παραγωγής της εταιρείας στη Θεσσαλονίκη μέσα στα τελευταία δύο χρόνια, πραγματοποιούνται στο μεγαλύτερο μέρος τους στην πόλη, σε κτίρια, ξενοδοχεία και κεντρικά σημεία, αλλά και σε τοποθεσίες της ευρύτερης περιοχής, όπως τους Αμπελόκηπους, τη Μενεμένη, τα Διαβατά, το Πανόραμα, το Σέιχ Σου και το Ασβεστοχώρι. Από τα 35 εκατ. ευρώ που κόστισε η ταινία, εκτιμάται πως τα 20 εκατ. έμειναν στη Θεσσαλονίκη ενώ δημιουργήθηκαν 250 θέσεις εργασίας.
Είχε προηγηθεί η ταινία «Red Sonja», επιστημονικής φαντασίας και δράσης, remake του ομώνυμου κόμικ και της ταινίας του 1985, τα γυρίσματα της οποίας έγιναν στα στούντιο της Θέρμης στη Θεσσαλονίκη, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται το γεγονός ότι το post production, δηλαδή η διαδικασία παραγωγής της ταινίας μετά από τα γυρίσματα, που απαιτεί υψηλών προδιαγραφών ειδικά εφέ, θα γίνει στη Θεσσαλονίκη, εξασφαλίζοντας μάλιστα 100 νέες θέσεις εργασίας και 5 εκατ. ευρώ στην τοπική οικονομία.
«Τα λεφτά που αφήνουν οι ταινίες μένουν στην περιοχή, πλέον στόχος μας είναι η παραγωγή ταινιών στην Κεντρική Μακεδονία να είναι μία μόνιμη και συνεχής κατάσταση», σημειώνει o αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού της ΠΚΜ, Aλέξανδρος Θάνος αποκαλύπτοντας πως στα σκαριά βρίσκονται συζητήσεις για άλλες δύο παραγωγές που θα γυριστούν στην περιοχή μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους.
Παράλληλα ο κ. Θάνος, προαναγγέλει πως τα νέα στούντιο χολιγουντιανών προδιαγραφών στη Θέρμη θα είναι έτοιμα σε ορίζοντα τετραετίας.
Την περσινή χρονιά από τις 15 Μαρτίου ως τις 15 Μαΐου συνεργεία «όργωσαν» το κέντρο και γειτονιές της Θεσσαλονίκης, αλλά και τη Χαλκιδική για τα γυρίσματα της χολιγουντιανής παραγωγής «The Bricklayer», με πρωταγωνιστές τον Άαρον Έκχαρτ και τη Νίνα Ντόμπρεβ, υπό τη σκηνοθετική μπαγκέτα τού διεθνούς φήμης Ρένι Χάρλιν (πρόκειται για ένα κατασκοπικό θρίλερ που θα προβληθεί στις σκοτεινές αίθουσες το φθινόπωρο του 2023).
Ήταν η τρίτη ταινία που πραγματοποίησε γυρίσματα στη Θεσσαλονίκη (και η πρώτη με πλοκή που εκτυλίσσεται στην πόλη) μετά τις παραγωγές «The Enforcer (Barracuda)» και «Expendables 4», με πρωταγωνιστές αστέρες πρώτου μεγέθους, όπως ο Σιλβέστερ Σταλόνε, ο Αντόνιο Μπαντέρας, ο Τζέισον Στέιθαμ, ο Άντι Γκαρσία και η Μέγκαν Φοξ (όλες οι ταινίες γυρίστηκαν για λογαριασμό της χολιγουντιανής εταιρείας παραγωγής Millennium Media, σε συνεργασία με τα Nu Boyana Film Studios Hellenic).
Για να αντιληφθεί κάποιος τι σημαίνουν για την περιοχή τα γυρίσματα, αρκεί να αναλογιστεί ότι μόνο στο Bricklayer απασχολήθηκαν περίπου 3.000 βοηθητικοί ηθοποιοί, πολλές τοπικές επιχειρήσεις συνεργάστηκαν για την κάλυψη των αναγκών τής παραγωγής (ο προϋπολογισμός της οποίας άγγιξε τα 21 εκατ. ευρώ), ενώ καίριας σημασίας είναι και η προβολή τής Κεντρικής Μακεδονίας στο εξωτερικό, καθώς, μέσα από την ταινία, πολλά σημεία τής Θεσσαλονίκης και της περιφέρειας θα «ταξιδέψουν» σε όλο τον κόσμο.
Αντίστοιχα, στην περίπτωση της ταινίας «Expendables 4», περί τα τριακόσια άτομα της παραγωγής διέμειναν επί σχεδόν ενάμιση μήνα στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποιώντας περίπου 10.000 διανυκτερεύσεις σε 14 ξενοδοχεία τής περιοχής, αλλά και σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου ΑirBnΒ (ένα όφελος στο οποίο θα πρέπει να συνυπολογιστούν τα έσοδα και για άλλες εταιρείες και επιχειρήσεις τής πόλης, όπως π.χ. αυτές που παρείχαν τεχνικό εξοπλισμό).
Ρόλο - κλειδί στην κινηματογραφική άνθιση Θεσσαλονίκης και Κεντρικής Μακεδονίας παίζει το Film Office της ΠΚΜ που έχει τραβήξει σαν μαγνήτης για μεγάλες παραγωγές, τραβώντας χειρόφρενο στη γραφειοκρατία.
Η λειτουργία του βασίζεται σε τρεις πυλώνες: τον οικονομικό, τον πολιτιστικό και τον εκπαιδευτικό. Ο πρώτος πυλώνας ασχολείται με την προσέλκυση οπτικοακουστικών παραγωγών στην Κεντρική Μακεδονία, προωθώντας και τις επτά περιφερειακές ενότητες (Θεσσαλονίκης, Ημαθίας, Πέλλας, Κιλκίς, Σερρών, Χαλκιδικής, Πιερίας) ως ιδανικές τοποθεσίες γυρισμάτων για οπτικοακουστικές παραγωγές όλων των ειδών.
Ο δεύτερος πυλώνας αναφέρεται στην πολιτιστική κληρονομιά τής Κεντρικής Μακεδονίας και ιδίως στον κινηματογραφικό πολιτισμό της περιοχής, ενώ, σε ό,τι αφορά τον εκπαιδευτικό πυλώνα, το Film Office διοργανώνει εκδηλώσεις εκπαίδευσης και δικτύωσης για όλους τους επαγγελματίες που εργάζονται στην Κεντρική Μακεδονία, ενθαρρύνοντας παράλληλα τον κινηματογραφικό αλφαβητισμό του ευρύτερου κοινού.
Στόχος του Film Office είναι η σταδιακή ελαχιστοποίηση της γραφειοκρατίας, η σύνδεση εγχώριων και ξένων οπτικοακουστικών έργων με έμπειρους τοπικούς επαγγελματίες και επιχειρήσεις και η ενημέρωση των κινηματογραφιστών για τα ανταγωνιστικά εθνικά κίνητρα που προσφέρει η Ελλάδα, όπως για οπτικοακουστικές παραγωγές, όπως το πρόγραμμα cash rebate 40% και το καθεστώς φοροαπαλλαγής 30%, και τα δύο επενδυτικά εργαλεία, τα οποία διαχειρίζεται το ΕΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας).
Όταν το Χόλιγουντ «συνάντησε» τη Θέρμη
Πλέον, οι προβολείς στρέφονται στα κινηματογραφικά στούντιο παραγωγής ταινιών της «NU Boyana Film Studios», τα οποία θα φιλοξενηθούν στις αποθήκες Κορδογιάννη, στη Θέρμη, με τα έργα του ολικού λίφτινγκ να ξεκινούν την περίοδο που διανύουμε.
Με την ολοκλήρωσή των τελευταίας τεχνολογίας στούντιο, εκτιμάται ότι η Θεσσαλονίκη θα μπορεί να φιλοξενεί κινηματογραφικά γυρίσματα ακόμη και 365 ημέρες τον χρόνο σε 16 διακριτούς χώρους συνολικού εμβαδού άνω των 20.000 τ.μ. που εκτείνονται σε συνολική έκταση 83 στρεμμάτων. Μελλοντικά, θα μπορεί να στηθεί ολόκληρο σκηνικό πόλης!
Τα γυρίσματα κινηματογραφικών υπερπαραγωγών του εξωτερικού θα συνεχιστούν στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ παράλληλα θα δημιουργηθούν και νέες υπερσύγχρονες υποδομές με στόχο την μεγαλύτερη ανάπτυξη της οπτικοακουστικής βιομηχανίας στην χώρα μας.
Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει καταστεί ελκυστικός προορισμός για κινηματογραφικές παραγωγές (όπως το «The Enforcer» με πρωταγωνιστή τον Αντόνιο Μπαντέρας, το «The Expendables 4» με τους Τζέισον Στέιθαμ και Σιλβέστερ Σταλόνε και το «Glass Onion: A Knives Out Mystery» με τον Ντάνιελ Κρεγκ). Αυτό συμβαίνει και λόγω και των επενδυτικών κινήτρων (cash rebate), που αντιστοιχούν σε επιχορήγηση από τον ΕΚΟΜΕ του 40% των επιλέξιμων δαπανών.
Σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ αν κάθε χρόνο, γυρίζονταν στη χώρα 20 ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού, της τάξεως των 450.000 ευρώ καθεμία, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) θα αυξανόταν κατά 14,2 εκατ. ευρώ.
Εάν για τις ανάγκες μιας παραγωγής δαπανιόνταν στην Ελλάδα 25 εκατ. ευρώ, το ΑΕΠ θα αυξανόταν κατά 39 εκατ. ευρώ και στη διάρκεια των γυρισμάτων θα δημιουργούνταν 755 θέσεις εργασίας, ενώ τα οικονομικά οφέλη μεγιστοποιούνται εάν ληφθεί υπόψη η επίδραση στον τουρισμό από την προβολή των περιοχών όπου γίνονται τα εκάστοτε γυρίσματα.
Μέχρι σήμερα η Ελλάδα, λόγω και των ενισχύσεων μέσω του καθεστώτος cash rebate, μπορεί να έχει καταστεί ελκυστική στις διεθνείς παραγωγές, όμως, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις υποδομές, τα κινηματογραφικά δηλαδή στούντιο, των οποίων η απουσία απομειώνει το συγκριτικό πλεονέκτημα.
Και αυτό διότι οι ξένοι παραγωγοί, που επιλέγουν τη χώρα, θα πρέπει είτε να εξαρτώνται από την περιορισμένη διαθεσιμότητα των υφιστάμενων, περίπου επτά, στούντιο, κατάλληλων κυρίως για τηλεοπτικές παραγωγές, είτε να πραγματοποιούν τα γυρίσματά τους σε ανοιχτούς χώρους, οι οποίοι υπόκεινται σε αστάθμητους παράγοντες, όπως ο καιρός.
Αυτού του είδους οι εγκαταστάσεις, ωστόσο, συμπληρώνουν μαζί με τις εταιρείες post production και σημαντικό αριθμό άλλων παικτών του θεάματος, τον καμβά της κινηματογραφικής βιομηχανίας, που διαθέτει έναν από τους ισχυρότερους οικονομικούς πολλαπλασιαστές.Καθίσταται σαφές το μέγεθος του οικονομικού αποτυπώματος που δύναται να δώσει… χολιγουντιανή ώθηση στην ελληνική οικονομία.
30 θέσεις εργασίας για κάθε 1 εκατ. δαπάνη
Από την πλευρά της απασχόλησης, συνολικά, περίπου 30 θέσεις εργασίας δημιουργούνται στην οικονομία για κάθε 1 εκατομμύριο ευρώ δαπάνη στην παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών. Παρ’ όλα αυτά, η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων που ενυπάρχουν σε μια τέτοια παγκόσμια αγορά μπορεί να επιτευχθεί πιο αποτελεσματικά εάν η χώρα μας συγκροτήσει μια συνεκτική και ενιαία δημόσια πολιτική για την οπτικοακουστική βιομηχανία και δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ενιαία και πολυεπίπεδη άσκησή της. Για τη στήριξη του κλάδου δημιουργήθηκε το 2017 με το νόμο 4487, το εργαλείο του cash rebate, το οποίο είχε σαν σκοπό την προσέλκυση ξένων επενδύσεων του χώρου στην Ελλάδα αλλά και τη στήριξη της εγχώριας οπτικοακουστικής παραγωγής μέσω της επιστροφής του 35% των επιλέξιμων δαπανών κάθε επένδυσης στους επενδυτές (εταιρείες παραγωγής).
Η εφαρμογή του νέου cash rebate, από το 2020, είχε σαν αποτέλεσμα μέχρι τα τέλη του 2022 να έχουν προχωρήσει πάνω από 200 υπαγωγές επενδυτικών σχεδίων (ξένες παραγωγές μεγάλων στούντιο όπως Disney, Paramount αλλά και σημαντικές εγχώριες παραγωγές), με εκτιμώμενη δημόσια δαπάνη περίπου 160 εκατ. ευρώ και η Ελλάδα να έχει γίνει πόλος έλξης μεγάλων παραγωγών και επενδυτικών σχημάτων του χώρου.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 05.03.2023