Με στόχο την προστασία των θυμάτων παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης και τη σύλληψη των δραστών, ομάδα ερευνητών από τη Θεσσαλονίκη ρίχτηκε στη μάχη για την εξάλειψη του φαινομένου που συνεχώς γιγαντώνεται στην Ευρώπη. Οι Έλληνες ερευνητές, με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, δημιούργησαν πλατφόρμα η οποία εξοπλίζει τις ευρωπαϊκές αστυνομικές αρχές με προηγμένες αναλυτικές και ερευνητικές ικανότητες, που βοηθούν στην άμεση εξιχνίαση υποθέσεων διάδοσης διαδικτυακού υλικού σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών.
GRACE: Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την προστασία θυμάτων παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης
Ο διευθυντής ερευνών του εργαστηρίου Οπτικής Υπολογιστικής (Visual Computing Lab, VCL) του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΙΠΤΗΛ) Δρ. Πέτρος Δάρας, ο μεταδιδακτορικός ερευνητής, τεχνικός υπεύθυνος Δρ. Αναστάσιος Δήμου και η ομάδα τους, στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), συμμετείχαν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα GRACE (Global Response Against Child Exploitation), το οποίο υλοποιείται από μια ομοσπονδία 22 εταίρων από 14 ευρωπαϊκές χώρες.
Το συγκεκριμένο έργο, που ολοκληρώθηκε έπειτα από περίπου τρεισήμισι χρόνια και στο οποίο συμμετείχαν αστυνομικές αρχές, μεταξύ των οποίων και η EUROPOL, από εννέα ευρωπαϊκές χώρες, έχει στόχο να βελτιώσει τις ικανότητες των αστυνομικών αρχών να διαχειριστούν αποτελεσματικά τον τεράστιο όγκο καταγγελιών και δεδομένων που δέχονται για υποθέσεις παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης.
«Το όραμα του έργου GRACE είναι να παρέχει στις αστυνομικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης την τεχνική δυνατότητα να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τον συνεχώς αυξανόμενο όγκο των καταγγελιών που φθάνουν από διαδικτυακές πηγές προτεραιοποιώντας τες, και αυτοματοποιώντας την ανάλυση του συνοδευτικού υλικού.
Η EUROPOL που συντονίζει τις ευρωπαϊκές προσπάθειες στην μάχη αυτή, αποτελεί και βασικό εταίρο του έργου συντονίζοντας τον σχεδιασμό της πλατφόρμας και την αξιολόγηση των νέων δυνατοτήτων σε πραγματικές συνθήκες από τους χρήστες», εξηγεί στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Δρ. Πέτρος Δάρας και τονίζει πως «σε απάντηση των προκλήσεων που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση υλοποιεί μια δέσμη μέτρων που θα επιτρέψουν στις αρχές να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το πρόβλημα της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης. Ένα από αυτά είναι η χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων, όπως το έργο GRACE, που αναπτύσσουν καινοτόμες λύσεις και απαντούν στις υπάρχουσες προκλήσεις».
«Πρόκειται για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας, η οποία είναι ικανή να παραλάβει τις καταγγελίες, να αναλύσει το περιεχόμενό τους με την χρήση τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένων κειμένων, οπτικού και ακουστικού υλικού, να εξάγει νέα στοιχεία για την τοποθεσία και την ταυτότητα θυτών και θυμάτων και να συνδέσει υποθέσεις που θα επιτρέψουν στους ειδικούς ερευνητές να εξιχνιάσουν τις υποθέσεις γρηγορότερα», διευκρινίζει ο τεχνικός υπεύθυνος του έργου Δρ. Αναστάσιος Δήμου και τονίζει πως «επιπλέον επιτρέπει τη συνεργασία των αρχών σε διαφορετικές χώρες για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των υποθέσεων».
Ραγδαία αύξηση των καταγγελιών σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών
Ενώ στο παρελθόν η δράση των παιδόφιλων περιοριζόταν σε τοπικό επίπεδο και η ανταλλαγή του σχετικού υλικού ήταν δύσκολη, όπως επισημαίνουν οι Έλληνες ερευνητές, η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή έχει μεγεθύνει το πρόβλημα. Η προσέλκυση θυμάτων γίνεται πλέον μαζικά μέσω κοινωνικών δικτύων ενώ η διάχυση σκληρού υλικού, γίνεται μέσα από κρυπτογραφημένα δίκτυα επικοινωνίας.
Είναι ενδεικτικό ότι οι καταγγελίες που φτάνουν μόνο στην NCMEC (τη σχετική αμερικανική υπηρεσία) και σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Ένωση, από 23.000 που ήταν το 2010, ξεπέρασαν το 1.5 εκατομμύρια το 2022, με τεράστια αύξηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, το έργο των αρχών για την έρευνα και την εξιχνίαση των υποθέσεων αυτών είναι δυσανάλογο των διαθέσιμων πόρων. Επιπλέον, η χρήση σύγχρονης τεχνολογίας τόσο για την παραγωγή όσο και τη διανομή του υλικού σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την εξιχνίαση των υποθέσεων.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη προσφέρει νέες δυνατότητες στις αστυνομικές αρχές
Ο κ. Δήμου υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι, «η χρήση προηγμένων μεθόδων τεχνητής νοημοσύνης προσδίδει νέες δυνατότητες στις αστυνομικές αρχές που μπορούν να διεκπεραιώσουν τις υποθέσεις, ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα της σημασιολογικής ανάλυσης του συνοδευτικού υλικού, αλλά και τη διασταύρωση των στοιχείων μεταξύ πολλαπλών υποθέσεων».
Όπως ο ίδιος σημειώνει, «το GRACE, αναλύοντας τις υποθέσεις συνολικά, συνεισφέρει στην παρακολούθηση των βραχυπρόθεσμων αλλά και μακροπρόθεσμων τάσεων της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών, επιτρέποντας τον σχεδιασμό στρατηγικών και πολιτικών αποφάσεων, με στόχο την εξάλειψη της».
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα εργαλεία που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου είναι διαθέσιμα δωρεάν σε όλες τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το έργο GRACE έλαβε χρηματοδότηση από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Horizon2020 με αριθμό επιχορήγησης 883341.