Μάχη για να κρατήσουν την πολύπαθη ανακύκλωση συσκευασιών σε σχετικά ικανοποιητικά επίπεδα, παρότι βρίσκονται αρκετά μακριά από τους στόχους που θέτει η ΕΕ, αναγκάζονται να δώσουν οι δήμοι της Θεσσαλονίκης, καθώς αυτή τη στιγμή πρέπει να αντικρούσουν την «τορπίλη» που πέταξε η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ).
Το πρόβλημα ανέκυψε όταν η εταιρεία, που είναι ευρέως γνωστή για το δίκτυο των μπλε κάδων, αποφάσισε να θέσει νέους όρους στις νέες συμβάσεις με τους δήμους για τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών. Ωστόσο, οι αιρετοί υποστηρίζουν ότι οι όροι αυτοί είναι οικονομικά ασύμφοροι και πως αδυνατούν να τους κάνουν δεκτούς, καθώς η επιβάρυνση για τους δήμους θα είναι τεράστια, κινδυνεύοντας να τιναχθούν στον αέρα οι δημοτικοί προϋπολογισμοί και μοιραία η ανακύκλωση να καταλήξει στα σκουπίδια.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του δήμου Θεσσαλονίκης, όπου σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Καθαριότητας Κώστα Ιακώβου η σύμβαση του λήγει τον ερχόμενο Μάιο και οι νέοι όροι σημαίνουν επιβάρυνση της τάξης του 1,5 εκατ. ευρώ με ανταπόδοση μόλις 150.000 ευρώ.
«Επειδή το ποσό είναι μεγάλο, θα πρέπει να γίνει διαγωνισμός για να επιλεγεί το Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), κάτι που σημαίνει το ελάχιστο οκτώ μήνες, διάστημα κατά το οποίο οι δήμοι δεν θα ξέρουν πού να πάνε τα ανακυκλώσιμα» τόνισε ο ίδιος, μιλώντας σε σύσκεψη αντιδημάρχων Καθαριότητας και Ανακύκλωσης που έγινε στην περιφερειακή ένωση των δήμων Κεντρικής Μακεδονίας. ο κ. Ιακώβου σημείωσε μάλιστα, ότι οι τιμές των υλικών αλλάζουν συνεχώς ως χρηματιστηριακό είδος και θα έχουν πρόβλημα οι δημοτικές υπηρεσίες.
«Δεν πρέπει να υπογράψει κανένας ανεξάρτητα από την προσφορά και να ανοίξει παραθυράκι για να υπογράψουν και άλλοι δήμοι, γιατί θα φέρει ντόμινο καταστροφής», είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στο ίδιο θέμα ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας και Ανακύκλωσης Κορδελιού-Ευόσμου Χρήστος Δεμερτζής δήλωσε στη «ΜτΚ» ότι με βάση έναν πρόχειρο υπολογισμό που έγινε, στους 2.800 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών που διαχειρίστηκε ο δήμος, θα πρέπει να πληρώσει στο κέντρο διαλογής 65.000 ευρώ, ενώ θα επιδοτηθεί από την ΕΕΑΑ με 25.000 ευρώ.
«Η διαφορά είναι τεράστια αν συνυπολογίσει κανείς το κόστος των εργαζομένων, τα καύσιμα και τη συντήρηση των οχημάτων και το κόστος αγοράς των μπλε κάδων», υπογράμμισε.
Τι ισχύει σήμερα για τους δήμους
Κληθείς να απαντήσει τι ισχύει μέχρι σήμερα, είπε πως η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) προσέφερε στους δήμους, με βάση πληθυσμιακά κριτήρια, απορριμματοφόρα που μετά την πενταετία περνούσαν στην κυριότητα του ΟΤΑ, ενώ παρείχε έναν κάδο ανά 75 κατοίκους.
Επιπλέον, συνέχισε ο κ. Δεμερτζής, μετά τη συμπλήρωση ενός χρόνου έδινε κάποιους κάδους για αντικατάσταση και ανταλλακτικά για επισκευή, ενώ χρηματοδοτούσε και το Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), στο οποίο ο δήμος πήγαινε και απέθετε τα ανακυκλώσιμα.
«Τώρα, από τους δήμους των οποίων οι συμβάσεις έχουν λήξει ζητά να υπογράψουν νέα συμφωνία, σύμφωνα με την οποία θα σταματήσει να παρέχει κάδους και απορριμματοφόρα, ενώ τους υποχρεώνει να βρουν μόνοι τους το ΚΔΑΥ μέσω διαγωνισμού και να το πληρώσουν περίπου στο τρίμηνο με βάση τα ποσοστά της ανακύκλωσης και στη συνέχεια να τους επιστρέψει κάποιο ποσό» επισήμανε ο αντιδήμαρχος.
Αυτό όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, πρακτικά σημαίνει ότι οι δήμοι είτε θα πρέπει να δεχτούν τη συμφωνία, επιβαρύνοντας σημαντικά τα δημοτικά ταμεία σε μία περίοδο που έχει ήδη καταρτιστεί ο προϋπολογισμός, είτε να την απορρίψουν, μπαίνοντας όμως σε περιπέτειες, καθώς στην περίπτωση αυτή δεν θα έχουν τη δυνατότητα να αποθέσουν κάπου τα ανακυκλώσιμα.
Καϊτεζίδης: «Έχει απαξιωθεί όλη η διαδρομή της ανακύκλωσης»
Το θέμα της υπογραφής των νέων συμβάσεων συνεργασίας μεταξύ των δήμων και της ΕΕΑΑ τέθηκε στο επίκεντρο συνεδρίασης του δ.σ. της Περιφερειακής Ένωσης των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔ-ΚΜ), μετά την σύσκεψη που είχαν αντιδήμαρχοι Καθαριότητας και Ανακύκλωσης των δήμων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και των διευθυντών των υπηρεσιών.
Επιτακτικό για την πλειοψηφία των δήμων, χαρακτηρίζει το θέμα ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ, δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, υπογραμμίζοντας ότι έχει να κάνει με τον τρόπο διαχείρισης της ανακύκλωσης μέσω της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), μία σχέση που, όπως είπε, έχει περάσει από πολλά κύματα και είναι έτσι και αλλιώς προβληματική τα τελευταία χρόνια για τους δήμους.
«Λόγω της πολιτικής σκοπιμότητας της πολιτείας και των πρωτοβουλιών που δεν έχει πάρει, έχει γιγαντωθεί ένα πρόβλημα, αφού με ευθύνη της ΕΕΑΑ δεν παραδίδονται απορριμματοφόρα που όφειλε να παραδώσει στους δήμους της χώρας, δεν παραδίδονται οι μπλε κάδοι που επίσης όφειλε να παραδώσει στους δήμους με βάση τις υποχρεώσεις της. Επομένως έχει απαξιωθεί όλη η διαδρομή της ανακύκλωσης και των ανακυκλώσιμων υλικών» υπογραμμίζει ο κ. Καϊτεζίδης.
Σε όλα αυτά, συνέχισε ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ, προστίθεται το ζήτημα της ανανέωσης των συμβάσεων που θα έχει σύμφωνα με το σχέδιο που διένειμε η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης στους δήμους πολλαπλάσιο κόστος για αυτούς και επίσης θα τους αποκλείει τη δυνατότητα να έχουν εναλλακτικές μορφές ανακύκλωσης. «Οι δήμοι καλούνται μετά το τέλος ταφής απορριμμάτων να επιβαρυνθούν με ένα επιπλέον κόστος που πια τινάζει στον αέρα τα οικονομικά τους και ακυρώνει κάθε προσπάθεια για ανακύκλωση», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ή όλοι μαζί ή κανένας
Το καμπανάκι στους δημάρχους έκρουσαν οι αντιδήμαρχοι Ανακύκλωσης και Καθαριότητας των δήμων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης στη διάρκεια της σύσκεψής τους στην ΠΕΔ-ΚΜ, ζητώντας να θέσει το ζήτημα στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) για λογαριασμό όλων των δήμων της χώρας.
Ειδικότερα, ζητούν να αναληφθούν πρωτοβουλίες από την ΠΕΔ-ΚΜ, η οποία συζήτησε το θέμα και αποφάσισε ομόφωνα:
*Να μην διαπραγματευτεί κανένας δήμος μόνος του, αλλά το θέμα να το χειριστεί η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) για λογαριασμό των δήμων της χώρας και
*Να δοθεί πίστωση χρόνου στους δήμους, των οποίων οι συμβάσεις με την ΕΕΑΑ λήγουν με παράταση τους, μέχρι τον Μάρτιο του 2024, ώστε να μπορέσουν να διαπραγματευτούν όλοι μαζί.
Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή αύριο διακοπούν οι συμβάσεις των δήμων ή δεν ανανεωθούν εκείνες που λήγουν, όπως τονίζει ο πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ κ. Καϊτεζίδης, θα ακυρωθεί όλη η διαδικασία συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών.
Αντίθετος με τους νέους όρους που θέτει η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης στις συμβάσεις με τους δήμους δηλώνει και ο δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος, λέγοντας πως «το κράτος θέλει να μετακυλίσει το κόστος στους δήμους». Προσπαθούν, είπε, να φορτώσουν στους δήμους το κόστος της παραγωγής, αλλά αυτό το θέμα οφείλει να το λύσει η κυβέρνηση.
Ανέφερε ακόμη ότι η αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να επωμιστεί και αυτό το βάρος και για το λόγο αυτό ζήτησε από όλους τους δήμους να ενώσουν τη φωνή τους με την ΠΕΔ-ΚΜ, ώστε να αναδειχθεί το ζήτημα πολιτικά προκειμένου να δοθεί λύση.
Έρχονται οι καφέ κάδοι στις γειτονιές
Αμέσως μετά το Πάσχα και σε δοκιμαστικό στάδιο αρχίζει η λειτουργία του νέου συστήματος του «Καφέ Κάδου» για τη συλλογή οργανικών αποβλήτων. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλη Γεράνη το νέο σύστημα θα λειτουργήσει δοκιμαστικά σε ποσοστό 20% των 38 δήμων της περιφέρειας. Οι ποσότητες θα είναι μικρές και τα οργανικά θα μετατρέπονται σε εδαφοβελτιωτικό προϊόν.
«Ευελπιστούμε ότι οι πολίτες θα πράξουν το σωστό και θα κάνουν αυτό που έμαθαν με την καμπάνια ενημέρωσης την οποία κάναμε το προηγούμενο διάστημα. Βρισκόμαστε σε ένα χρονικό σημείο που χρειάζεται να κάνουμε μεγάλα βήματα σε σύντομο χρόνο, ειδικά σε αυτό το μεγάλο σημαντικό εγχείρημα εκτροπής των οργανικών από τους 38 δήμους», επισήμανε ο κ. Γεράνης, μιλώντας σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη.
Συνολικά ο ΦοΔΣΑ αναμένεται να μοιράσει 35.000 καφέ κάδους, όπως επίσης καδοτεμαχιστές και ειδικά απορριμματοφόρα οχήματα συλλογής βιοαποβλήτων ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία.
Εν ολίγοις οι κάτοικοι της Κεντρικής Μακεδονίας θα μπορούν να συγκεντρώνουν σε ένα δοχείο ή σε μια βιοαποδομήσιμη σακούλα τα οργανικά απορρίμματα που παράγει κάθε νοικοκυριό, ώστε να τα ρίχνουν στους καφέ κάδους. Από εκεί, ειδικά απορριμματοφόρα θα παραλαμβάνουν το περιεχόμενο και θα το μεταφέρουν σε διάφορα σημεία σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, ώστε να δημιουργηθεί ένα καλής ποιότητας εδαφοβελτιωτικό.
Ο ΦoΔΣΑ πάντως εμφανίζεται αισιόδοξος πως οι πολίτες θα ανταποκριθούν, με στόχο να μειωθεί ο όγκος των απορριμμάτων, κυρίως των οικιακών. «Είναι σημαντικό να υπάρχουν τα κατάλληλα εργαλεία στους πολίτες για να γίνεται σωστή ανακύκλωση. Είμαι αισιόδοξος πως θα προχωρήσουμε καλά» δήλωσε ο κ. Γεράνης, ενώ ανέφερε επίσης ότι έχει γίνει μία συζήτηση με τους μεγάλους παραγωγούς και τους ανθρώπους των λαϊκών αγορών, ώστε να συμμετέχουν και αυτοί στο σύστημα των καφέ κάδων για να μπορέσει «να πάει καλά η δράση, που είναι ιδιαίτερα σημαντική».
Υπενθυμίζεται ότι οι καφέ κάδοι θα είναι τοποθετημένοι πιλοτικά στις γειτονιές, δίπλα από τους πράσινους που είναι για τα κοινά σκουπίδια και τους μπλε που είναι για ανακυκλώσιμα, όπως επίσης σε επιχειρήσεις εστίασης, σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, σε χώρους γενικότερα όπου υπάρχει διαχείριση τροφίμων.
Τι είναι ο καφέ κάδος
Ο καφέ κάδος είναι ο κάδος, μέσα στον οποίο μπορούμε να συλλέγουμε τα οργανικά βιοαπόβλητα του νοικοκυριού μας. Ουσιαστικά ο καφέ κάδος αποτελεί την αρχή της διαδικασίας κομποστοποίησης, δηλαδή του φυσικού και άμεσου τρόπου ανακύκλωσης των οργανικών υπολειμμάτων.
Στον καφέ κάδο οι πολίτες μπορούν να συλλέγουν οργανικά υλικά, όπως υπολείμματα φαγητού, λαχανικά, φρούτα, λουλούδια, φυτά κ.ά., με απώτερο σκοπό την κομποστοποίηση, δηλαδή να μετατραπούν με φυσική διαδικασία σε λίπασμα ή όπως αλλιώς το ονομάζουμε κομπόστ. Αυτή η φυσική διαδικασία ανακύκλωσης μετατρέπει ένα οργανικό υλικό σε λίπασμα που είναι χρήσιμο για όλους. Και όλα αυτά χωρίς απολύτως καμία επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15-16.04.2023