Σοβαρά τραυματισμένος αλλά ζωντανός και έτοιμος να ριχτεί και πάλι στη μάχη του διεθνούς ανταγωνισμού είναι ο τουριστικός κλάδος της χώρας με την προώθηση της πρότασης για πιστοποιητικό εμβολιασμού από την Κομισιόν να αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας για δυναμικό comeback. Την ίδια στιγμή, οι διμερείς συμφωνίες που είναι πιθανό να συνάψει η Ελλάδα, για την διευκόλυνση της άφιξης τουριστών, με το Ισραήλ, τη Μεγάλη Βρετανία, σκανδιναβικές και βαλκανικές χώρες αποτελούν πρόσθετο όπλο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί εφόσον κριθεί αναγκαίο.
Με τον τουριστικό κλάδο και τις συναφείς με αυτόν δραστηριότητες να συνεισφέρουν περίπου 30% στο ΑΕΠ, η επιστροφή της οικονομικής δραστηριότητας σε αναπτυξιακή ρότα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το… ξύπνημα του κοιμώμενου γίγαντα της ελληνικής οικονομίας. Στην καλύτερη περίπτωση και εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, εκτιμάται πως φέτος δύναται να καλυφθεί το 60% του χαμένου τζίρου του 2019 (έσοδα περίπου 9,5 δισ. ευρώ από 18 δισ. ευρώ δύο χρόνια πριν).
Οι τουριστικές επιχειρήσεις σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική δεινοπάθησαν την περσινή εφιαλτική χρονιά με τους επαγγελματίες να ελπίζουν σε μία νέα αρχή, έχοντας ως σύμμαχο και το εμβόλιο, κάτι που δεν υπήρχε πέρσι.
«Πράσινος χάρτης»
«Για να έρθουν τουρίστες πρέπει ο χάρτης να είναι πράσινος, αυτό είναι το Α και το Ω, rapid test για όλους στα σύνορα αλλά και στις επιχειρήσεις για να περιοριστούν πιθανές εστίες εξάπλωσης του ιού, pcr test από την χώρα προέλευσης και πιστοποιητικό εμβολιασμού είναι απαραίτητα» επισημαίνει ο πρόεδρος του επιμελητηρίου Χαλκιδικής, Ιωάννης Κουφίδης. «Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό θα μπορούσαν να εμβολιαστούν κατά προτεραιότητα αλλά αν δεν είναι εφικτό αυτό πρέπει να γίνονται rapid test συνεχώς», συμπληρώνει.
Ταυτόχρονα, προσθέτει πως αν και η πτώση του τζίρου το περσινό καλοκαίρι του… μαρτυρίου άγγιξε και το 72%, «παραδόξως οι επιχειρήσεις στην περιοχή άντεξαν. Τα στοιχεία από το ΓΕΜΗ για το 2020 δείχνουν πως άνοιξαν 345 περισσότερες επιχειρήσεις ενώ τον Ιανουάριο του 2021 ξεκίνησαν να λειτουργούν 35 επιχειρήσεις, η πραγματική εικόνα βέβαια θα φανεί όταν ανοίξει η αγορά και αρθούν τα μέτρα στήριξης». Θεωρεί πως είναι πολύ δύσκολο να μην ανοίξουν όλες οι επιχειρήσεις για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά γιατί δεν θα καταφέρουν να επιβιώσουν, πέρσι το 40% των τουριστικών επιχειρήσεων δεν άνοιξε για τη σεζόν». Κρίνει επιτακτική την ανάγκη για ρύθμιση των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων που έχουν συσσωρευτεί (πάγιες και τρέχουσες οφειλές) σε πολλές δόσεις για να μπορέσουν να «αναπνεύσουν».
Παράλληλα, εκφράζει την συγκρατημένη αισιοδοξία του για την σεζόν που έρχεται (εκτιμά ότι θα ξεκινήσει κοντά στο Πάσχα με τις αφίξεις να αναμένονται από Βαλκάνια, Μ. Βρετανία και Γερμανία), καθώς «ξέρουμε περισσότερα και είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι αλλά επιμένω ότι το παν είναι να είμαστε πράσινοι, αυτό είναι το μεγάλο μας όπλο».
Κάνει ιδιαίτερη μνεία στην πρωτοβουλία που ζυμώνεται μεταξύ των επαγγελματιών της περιοχής, μετά από πρόταση του πρόεδρου της ΠΟΞ, να αναλάβουν οι επαγγελματίες μέρος του κόστους των τεστ για όσους μπαίνουν στη χώρα. «Θα προσφέρουμε πακέτα που θα περιλαμβάνουν παροχές πέραν του πακέτου που θα έχει πληρώσει ο πελάτης (π.χ. δωρεάν γεύμα) σαν δέλεαρ για να χτυπήσουμε τον ανταγωνισμό», εξηγεί.
Βλέπει θετικά το αίτημα που τίθεται από παράγοντες της αγοράς για διαγραφή μέρους του πανδημικού χρέους «αλλά αυτό είναι κάτι που πρέπει να τεθεί πανευρωπαϊκά, δεν μπορεί μόνη της η Ελλάδα να το εφαρμόσει».
«Αβεβαιότητα»
«Δεν μπορεί να συγκριθεί η περσινή με την φετινή σεζόν, δεν ξέρουμε το πότε θα ξεκινήσει η τουριστική περίοδος, δεν έχει προσδιοριστεί από το κράτος. Το πιστοποιητικό εμβολιασμού από μόνο του δεν λέει κάτι, πρέπει να γνωρίζουμε αν θα ανοίξουν όλα τα σύνορα, ποιες πτήσεις θα έρθουν και με ποιον τρόπο, σίγουρα θα καθυστερήσει η έναρξη της σεζόν», εκτιμά ο πρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων Θεσσαλονίκης, Ανδρέας Μανδρίνος.
«Οι πρώτοι μήνες όταν αρχίσει η σεζόν θα είναι πολύ δύσκολοι, δεν μπορεί ο άλλος να είναι κλεισμένος σπίτι τόσο καιρό και ξαφνικά να αρχίσει τα ταξίδια. Οι απώλειες του τζίρου στα ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης άγγιξαν το 78% το 2020», σημειώνει.
«Το σβήσιμο μέρους του κορονο-χρέους των επιχειρήσεων θα ανακούφιζε την αγορά αλλά αυτό εξαρτάται από τις δυνατότητες του κράτους», καταλήγει.
Τα νούμερα της χρονιάς του μαρτυρίου
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το περασμένο έτος, τις μεγαλύτερες απώλειες είχε ο κλάδος των υπηρεσιών παροχής καταλύματος με πτώση 67,5% σε σύγκριση με το 2019.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της κατρακύλας στη βαριά βιομηχανία της χώρας το 2020, αρκεί να αναφερθεί ότι οι εισπράξεις από τον τουρισμό, σύμφωνα με την ΤτΕ, διαμορφώθηκαν στο 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2020 σε μόλις 3,5 δισ. ευρώ, από 16,1 δισ. ευρώ στην αντίστοιχη περίοδο του 2019, δηλαδή κατέγραψαν πτώση 78,2% (εξαϋλώθηκαν δηλαδή 13 δισ. ευρώ σε απόλυτα νούμερα).
Σύμφωνα με στοιχεία της Fraport για τον Αύγουστο του 2020, οι πτήσεις από το εξωτερικό στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» σημείωσαν κατακόρυφη πτώση κατά 57,3% ενώ αντίστοιχα οι εγχώριες μειώθηκαν κατά 40,3%. Μειωμένοι κατά 74,5% ήταν οι επιβάτες που διακινήθηκαν στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της εταιρείας το οκτάμηνο. Σε ό,τι αφορά τις διεθνείς πτήσεις, η πτώση της επιβατικής κίνησης ήταν 79%, από 16,9 εκατομμύρια επιβάτες πέρσι, σε μόλις 3,6 εκατομμύρια φέτος. Συνολικά (εσωτερικό και εξωτερικό), οι επιβάτες ήταν 5,53 εκατ. έναντι 21,73 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο πέρσι. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα Αυγούστου, στα αεροδρόμια διακινήθηκαν 2,4 εκατ. επιβάτες έναντι 5,4 εκατ. τον Αύγουστο του 2019, παρουσιάζοντας μείωση 55,5%.
Βάσει στοιχείων έρευνας της Interview για λογαριασμό του επιμελητηρίου Χαλκιδικής, η μέση μείωση τζίρου των τοπικών επιχειρήσεων την περασμένη χρονιά άγγιξε το 60% στο πρώτο εξάμηνο. Στον τουρισμό έφτασε το 72%, στη μεταποίηση το 58%, στις υπηρεσίες (πολλές σχετίζονται με τον τουρισμό) στο 57% και, στο εμπόριο, στο 54%.
Η Νότια Χαλκιδική, σαν τουριστική περιοχή, δέχθηκε μεγαλύτερο πλήγμα με τη μέση μείωση του τζίρου να φτάνει στο 61%, όταν στη Βόρεια, ήταν στο 57%.
Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων, από το σύνολο των 540 ξενοδοχείων της Χαλκιδικής τον Ιούλιο είχαν ανοίξει τα 380, ενώ στις αρχές Σεπτεμβρίου εν λειτουργία παρέμεναν τα 200.
Η Σερβία και οι... άλλοι
Ένα τεράστιο θέμα που αφορά την επικείμενη έναρξη της τουριστικής σεζόν, ειδικά για τη χώρα μας και τη Βόρεια Ελλάδα είναι το τι συμβαίνει με τους Βαλκάνιους γείτονές μας και όλους όσοι ενισχύουν τον τουρισμό Χαλκιδικής και Πιερίας. Οι κατεξοχήν αιμοδότες του χαλκιδικιώτικου τουρισμού, λοιπόν, οι Σέρβοι αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε πολύ καλύτερη μοίρα όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς από τον περασμένο μήνα ξεπέρασαν τους 1.000.000 εμβολιασμούς με τέσσερα διαφορετικά σκευάσματα, ενώ είναι η μοναδική χώρα μαζί με την Ελλάδα που επένδυσαν στην τεχνολογία ώστε να γίνεται οργανωμένα ο εμβολιασμός και τα πάει περίφημα. Μάλιστα, η Σερβία που αγόρασε και κινεζικά και ρωσικά εμβόλια μαζί με εκείνα της Pfizer και της Moderna, είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο που έδωσε τη δυνατότητα στους πολίτες της να επιλέγουν ποιο από τα εμβόλια θέλουν να κάνουν, ανεβάζοντας έτσι θεαματικά τα ποσοστά όσων προσέρχονται. Μέχρι τις 8/3 το ποσοστό των εμβολιασθέντων Σέρβων έφτανε το 25,5% (10% στην Ελλάδα), ενώ οι έτεροι αγαπημένοι πελάτες των τουριστικών επιχειρήσεων της Βόρειας Ελλάδας, οι Ρουμάνοι πηγαίνουν αρκετά αργά και κινούνται στα ίδια ποσοστά με τα δικά μας. Αντίθετα, οι υπόλοιποι Βαλκάνιοι στους οποίους ξενοδόχοι και λοιποί τουριστικοί παράγοντες ποντάρουν μέρος των εσόδων τους (αλλά και σε εργατικό δυναμικό) είναι σε τραγική κατάσταση όσον αφορά τους εμβολιασμούς αλλά και την έξαρση της πανδημίας.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13-14 Μαρτίου 2021