Τη ζωή τους στα χέρια τους αποφάσισαν να πάρουν εξηντάρηδες στη Θεσσαλονίκη οι οποίοι με σύνθημα «στέγη στην τρίτη ηλικία, όχι στα γηροκομεία», τους τελευταίους μήνες επεξεργάζονται μία νέα μορφή συγκατοίκησης ηλικιωμένων στην πόλη. Η ομάδα «Συγκατοίκηση φιλων 60 + & ~, Θεσσαλονίκη» διεκδικεί μία αξιοπρεπή διαβίωση των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας, μέσω της συγκατοίκησης σε κατάλληλα διαμορφωμένες συνθήκες μέσα από ένα συλλογικό εγχείρημα που βασίζεται στη φιλοσοφία και την επιστήμη του Επίκουρου. Στοχεύουν στη φιλία και την βελτίωση της ζωής των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας, πορευόμενοι με αξίες την αλληλεγγύη, την αλληλουποστήριξη και την αλληλοβοήθεια.
Όπως εξηγεί στη «ΜτΚ» ο ιδρυτής της ομάδας, Σάκης Καβακόπουλος, το σχέδιο αφορά αυτοδιαχειριζόμενες δομές μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που στόχος είναι να δημιουργηθούν σε διάφορα σημεία της πόλης. Θα αποτελούνται από μικρά ανεξάρτητα σπίτια, εμβαδού 30 με 40 τ.μ., ενώ θα υπάρχουν κοινοί χώροι όπως τραπεζαρία ή καφετέρια. Θα στελεχώνονται με νοσηλευτές, γηριάτρους, φροντιστές και το κόστος θα είναι φυσιολογικό.
«Είμαστε ρεαλιστές, βλέπουμε το μέλλον να έρχεται κατά πάνω μας. Αυτό περιλαμβάνει από άνοια και αλτσχάιμερ μέχρι φτώχεια και ‘πεζοδρομοποίηση’» σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Καβακόπουλος, και συνεχίζει: «η τρίτη ηλικία βιώνει περιθωριοποίηση, αποκλεισμούς και ηλικιακό ρατσισμό. Έχουμε δουλέψει σκληρά στη ζωή μας και δεν μας αξίζει αυτό το τέλος. Ζητάμε κάτι καλύτερο. Θέλουμε να περάσουμε ευχάριστα και ποιοτικά όσα χρόνια μας απομένουν».
Η ομάδα σήμερα αριθμεί πάνω από 3.000 μέλη στο Facebook ενώ τα ενεργά είναι γύρω στα 500. Ο κ. Καβακόπουλος δικαιολογεί την απήχηση της ομάδας καθώς τη θεωρεί «κοινωνική ανάγκη». Άλλωστε και ο ίδιος από αυτή την ανάγκη ωθήθηκε και την δημιούργησε εξ αρχής, τον Αύγουστο του 2022. «Όταν χρειάστηκε να μετακομίσω αντιλήφθηκα πόσο απογοητευτική είναι η κατάσταση με τα ακίνητα. Έκανα έρευνα και είδα πόσα ακίνητα είναι σε αχρησία και έπαθα σοκ. Συνειδητοποίησα πώς μία τέτοια πρωτοβουλία εκτός από το ότι θα μας συνέφερε οικονομικά και θα κάναμε νέες φιλίες, θα έδινε επίσης μία ‘ανάσα’ και στο στεγαστικό πρόβλημα. Αποδείχθηκε ότι πολλοί σκέφτονται το ίδιο».
Σε ό,τι αφορά στη χρηματοδότηση ο κ. Καβακόπουλος αναφέρει πως αυτή μπορεί να προκύψει είτε από κοινωφελή προγράμματα για την Γ’ ηλικία, είτε από δωρητές, ιδρύματα, προγράμματα κυκλικής οικονομίας ή ακόμα και από το ΕΣΠΑ.
«Θέλουμε μία επένδυση χαμηλής απόδοσης και μία μίσθωση σίγουρη και σταθερή. Είναι ένα πολύπλοκο εγχείρημα και θέλει πολύ καλό σχεδιασμό. Η υλοποίηση του δεν απέχει και πολύ αλλά ούτως ή άλλως δε βιαζόμαστε, θέλουμε να γίνει σωστά» αναφέρει ο κ. Καβακόπουλος και προσθέτει πως πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζεται χρόνια στην Ευρώπη.
Η ομάδα διεκδικεί την επανάχρηση κενών κτιρίων που είναι στην ιδιοκτησία των δήμων, των περιφερειών, των ασφαλιστικών ταμείων, των ιδρυμάτων και του κράτους προς όφελος των μελών της. Ο κ. Καβακόπουλος τονίζει πως «έρευνες από έγκυρους οργανισμούς πιστοποιούν ότι το 30% των ακινήτων του δημοσίου και άλλων ιδρυμάτων της χώρας είναι κενά και σε αχρησία. Η κυκλική οικονομία επιβάλλει την επανάχρηση των κενών χώρων καθώς και την ανακαίνιση και διαμόρφωση τους σε χώρους αξιοπρεπούς διαβίωσης για τα μέλη της κοινωνίας μας που βρέθηκαν σε αδιέξοδο.
Ο ιδρυτής της ομάδας τονίζει όμως πως το πρόβλημα που θέλει η ομάδα να λύσει δεν είναι μόνο το οικονομικό. «Η μοναξιά είναι η μεγαλύτερη αρρώστια στον κόσμο. Οι περισσότεροι συνομήλικοί μου είναι όλη μέρα σπίτι, μπροστά σε μία οθόνη. Εμείς θέλουμε να δημιουργήσουμε μία μικρή κοινωνία με κοινούς στόχους και ανάγκες, όπου κανείς δε θα είναι μόνος. Στόχος μας είναι να καταπολεμήσουμε τη μοναξιά, την περιθωριοποίηση, να κάνουμε οικονομία και φυσικά να μη καταλήξουμε στα γηροκομεία, τα οποία λόγω των αυξημένων τιμολογίων τους, απευθύνονται πλέον μόνο σε ευκατάστατες κοινωνικές ομάδες. Εμείς θα ζούμε μαζί και θα είμαστε ενεργοί. Θα βασίζεται ο ένας στον άλλων ενώ θα έχουμε και ομάδες διαφόρων δραστηριοτήτων όπως π.χ. μπιρίμπας, μαγειρικής, εκδρομών ακόμα και μαθήματα ψηφιακού αλφαβητισμού» σημειώνει τονίζοντας πως μελλοντικά η ομάδα σχεδιάζει ακόμα και διαγενεακές συγκατοικήσεις όπου οι ηλικιωμένοι θα μπορούσαν π.χ. να προσέχουν τα παιδιά των εργαζόμενων γονιών».
«Εμείς ρίχνουμε τον σπόρο και περιμένουμε να ανθίσει, ας είναι αυτό που θα φτιάξουμε κάτι καλό που θα ωφελήσει και τους επόμενους. ‘Σήμερα για μας, αύριο για σας’» καταλήγει ο κ. Καβακόπουλος,
Ρίτσα Τζούτζου: «Δεν θέλω άλλο να είμαι ανάμεσα σε νέους»
Η ομάδα πάντως έχει ήδη καταφέρει να πετύχει τον έναν στόχο της καθώς για αρκετούς αποτελεί ήδη λύση στο πρόβλημα της μοναξιάς ενώ μάλιστα πραγματοποιήθηκαν και… κρας τεστ με βραχύβιες συγκατοικήσεις το καλοκαίρι σε εξοχικά.
Στο θέμα της μοναξιάς στέκεται περισσότερο η Ρίτσα Τζούτζου, συνταξιούχος νοσηλεύτρια και το τρίτο στη σειρά μέλος της ομάδας, η οποία περιγράφει στην «ΜτΚ» πώς με τη συμμετοχή της στην ομάδα άλλαξε η ζωή της, μαζί και ένα μέλλον που, όπως λέει, κάποτε φαινόταν «προδιαγεγραμμένο».
«Μετά από 40 χρόνια δουλειάς και έχοντας εκπληρώσει και τον ρόλο της γιαγιάς (σ.σ. επειδή τα εγγόνια μεγάλωσαν) κλείστηκα μέσα, κεντούσα. Πήγαινα στα οικογενειακά τραπέζια με τα παιδιά μου και τα περίμενα σε επισκέψεις. Δεν είχα κοινωνική ζωή. Πλέον δεν με βλέπει το σπίτι μου. Δεθήκαμε με την ομάδα, κάναμε νέες φιλίες. Δεν θέλω άλλο να είμαι ανάμεσα σε νέους, δεν ταιριάζω εκεί. Πλέον νιώθω ότι ανήκω κάπου, έχω τη δική μου θέση στον κόσμο. Δεν έβγαζα τις πιτζάμες και πλέον όλη μέρα βάφομαι, ντύνομαι, τρέχω για την ομάδα. Είμαι δραστήρια και έχω αυτονομία. Και δεν είμαι μόνο εγώ. Είμαστε πολλές. Η πλειοψηφία των μελών είναι γυναίκες. Και μέσα από αυτή τη συνύπαρξη παίρνουμε ζωή και αλλάζουμε το μοναχικό μέλλον στο οποίο οδεύαμε».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31.12.2023