Η είδηση της ακύρωσης του διαγωνισμού για το Παιδιατρικό Νοσοκομείο που θα κατασκευαζόταν στο Φίλυρο με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος έπεσε σαν «βόμβα» στη Θεσσαλονίκη.
Το συγκεκριμένο έργο θα χρηματοδοτούνταν αποκλειστικά με χρήματα από τη δωρεά του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και ακριβώς εξαιτίας της μη εμπλοκής του ελληνικού δημόσιου υπήρχαν προσδοκίες ότι δεν θα δημιουργούνταν προβλήματα με τις γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. Μόλις τον περασμένο Ιούλιο πηγές από πλευράς του Ιδρύματος, διαβεβαιώναν την «ΜτΚ» ότι το έργο εξελίσσεται βάσει του χρονοδιαγράμματος, με στόχο η κατασκευή να αρχίσει τον Ιανουάριο 2023.
Μέχρι πριν από λίγες ημέρες το παιδιατρικό νοσοκομείο περιλαμβανόταν στο σχέδιο που παρουσίαζε η κυβέρνηση για τα 30 μεγάλα έργα, επενδύσεις και υποδομές που θα αλλάξουν την πόλη μέχρι το 2030.
Υπερδιπλασιασμός του κόστους
Όταν το 2017 ανακοινώθηκε η απόφαση για τη δωρεά ο προϋπολογισμός για την κατασκευή του νέου Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής ΙΣΝ, του Πανεπιστημιακού Παιδιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΙΣΝ, και του νέου Γενικού Νοσοκομείου Σπάρτης ΙΣΝ ήταν στα 200 εκατομμύρια ευρώ. Στο μεταξύ μεσολάβησε η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία, που οδήγησαν στην αύξηση του ενεργειακού κόστους και των πρώτων υλών με αποτέλεσμα να εκτοξευτούν οι προβλέψεις για το τελικό κόστος. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας Οκτώβριο του 2022 για την εκτέλεση των έργων στα τρία νοσοκομεία θα απαιτούνταν περί τα 400- 500 εκατ. ευρώ. Για τον διαγωνισμό είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον οι ισχυροί εγχώριοι κατασκευαστικοί όμιλοι αλλά και ξένες κατασκευαστικές εταιρείες.
Κι ενώ σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα η έναρξη της κατασκευής τοποθετούνταν τον Ιανουάριο του 2023, η ημερομηνία υποβολής προσφορών μετατέθηκε από τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2022 για τις 9 Φεβρουαρίου 2023. Την περασμένη Πέμπτη, με μια λιτή ανακοίνωση το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), έκανε γνωστό ότι ακυρώνεται ο διαγωνισμό, εξαιτίας της εκτόξευσης του κόστους κατασκευών. Ο διαγωνισμός «απέβη ουσιαστικά άκαρπος και ως εκ τούτου ακυρώνεται. Όλες οι προσφορές που υποβλήθηκαν την Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2023 ήταν πολύ υψηλότερες του οικονομικού αντικειμένου της δωρεάς (σε κάποιες περιπτώσεις ως και υπερδιπλάσιες) ακόμα και έχοντας λάβει υπόψη τις πρόσφατες διεθνείς εξελίξεις (πόλεμος, πληθωρισμός, διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας κ.τ.λ.)» ανέφερε η ανακοίνωση.
Προς το παρόν αδύνατη
Στην ανακοίνωση του το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ξεκαθαρίζει ότι «η εξέλιξη αυτή, προς το παρόν, καθιστά την ολοκλήρωση των εν λόγω έργων για τα τρία νέα Νοσοκομεία στο ποιοτικό επίπεδο που έχει οραματιστεί το ΙΣΝ και αξίζει στην Ελλάδα αδύνατη. Παρόλα αυτά, το Ίδρυμα εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα και τυχόν εναλλακτικές λύσεις, και θα επανέλθει με νεότερη ανακοίνωση προσεχώς.
Όλες οι άλλες δράσεις της διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Υγεία τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς συνεχίζονται κανονικά και εκτελούνται εντός χρονοδιαγραμμάτων και προϋπολογισμών».
Για το θέμα ρωτήθηκε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Μίνα. Γκάγκα η οποία βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, όταν έγινε γνωστή η είδηση. Η ίδια εκτίμησε ότι «ο διαγωνισμός δεν ακυρώνεται. Βγήκε άγονος, γιατί οι προσφορές που είχε ήταν πολύ μεγαλύτερες από το κόστος που είχαν υπολογίσει. Πιστεύω πως το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, δεν έχω καταφέρει να μιλήσω μαζί τους ακόμα, αλλά πιστεύω ότι θα βγάλουν το διαγωνισμό ξανά και πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να έχουμε πιο νορμάλ τιμές για να μπορέσουν να γίνουν και τα τρία νοσοκομεία που είναι θέλημα όλων μας να γίνουν. Και για τα τρία νοσοκομεία (Θεσσαλονίκης, Κομοτηνής, Σπάρτης που αφορά η ανακοίνωση του ΙΣΝ) πιστεύω ότι θα βρεθεί λύση».
Τα τρία σενάρια
Ουσιαστικά το παιδιατρικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης είναι το πρώτο μεγάλο έργο που πλήττει η εκτόξευση του κατασκευαστικού κόστους. Εν προκειμένω υπάρχουν τρεις λύσεις, η κάθε μια με τις δικές της αβεβαιότητες και κόστος σε χρόνο και χρήμα. Είτε το ΙΣΝ θα αποφασίσει να υπερδιπλασιάσει την δωρεά του. Αν όμως είχε τέτοια πρόθεση θα το είχε κάνει ήδη, αντί να ακυρώσει τον διαγωνισμό. Το άλλο ενδεχόμενο είναι το ΙΣΝ να περιμένει και θα επαναπροκηρύξει στο τον διαγωνισμό, όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση με τα κόστη κατασκευών. Το πότε θα συμβεί αυτό δεν μπορεί κανείς να το προσδιορίσει, με δεδομένη τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, της διατάραξης της εφοδιαστικής αλυσίδας και της πληθωριστικής κρίσης. Υπάρχει η προοπτική να συμμετάσχει και το ελληνικό δημόσιο στο κόστος κατασκευής; Αυτή είναι μια πολιτική απόφαση που πρέπει να ληφθεί.
Πάντως η είδηση της ακύρωσης του διαγωνισμού προκάλεσε ανησυχία για το αν το παιδιατρικό νοσοκομεό θα είναι το μοναδικό«θύμα» της αύξησης του κατασκευαστικού κόστους ή αν θα ακολουθήσουν και άλλα έργα.
Το χρονικό
Το ΙΣΝ έχει επενδύσει ήδη πολύ χρόνο, προσπάθεια και χρήματα για την προετοιμασία κατασκευής των τριών νοσοκομείων και το ερώτημα είναι αν η απόφαση ακύρωσης του διαγωνισμού σημαίνει ότι το έργο θα καθυστερήσει προσωρινά ή θα ματαιωθεί για πάντα.
Ήταν Σεπτέμβριος του 2017 όταν το ΙΣΝ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να χρηματοδοτήσει εξ ολοκλήρου την κατασκευή των τριών νοσοκομείων, με δωρεά άνω των 200 εκατ. ευρώ. «Η δημιουργία ενός Παιδιατρικού Νοσοκομείου στη Θεσσαλονίκη, που αποτελεί ανάγκη του πληθυσμού της ευρύτερης περιοχής εδώ και δεκαετίες, θα αποτελέσει κόμβο εξυπηρέτησης και νοσηλείας για όλη τη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία» ανέφερε η σχετική ανακοίνωση. Λίγους μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2018, υπογράφηκε και το σχετικό μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την υλοποίηση της Πρωτοβουλίας για την Υγεία. Παράλληλα ο διεθνούς φήμης αρχιτέκτονας Renzo Piano επισκέφτηκε τους χώρους που απραχωρήθηκαν για τα νέα νοσοκομεία, καθώς το γραφείο του ανέλαβε το σχεδιασμό των έργων.
Τον Σεπτέμβριο του 2018 κυρώθηκε από τη Βουλή η συμφωνία της δωρεάς και ακολούθησε τον Φεβρουάριο του 2022, η κύρωση της επιμέρους Σύμβαση Δωρεάς καθώς και τα συνοδευτικά παραρτήματά της. Τον Δεκέμβριο 2021 παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν αναλυτικά τα τελικά αρχιτεκτονικά σχέδια και ο κύριος ιατρικός εξοπλισμός του νέου νοσοκομείου. Στο μεαξύ είχαν πραγματοποιηθεί πέντε ανοικτές συζητήσεις διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία, για όλες τις παραμέτρους του έργου.
Η διαδικασία προετοιμασίας της δημοπράτησης είχε αρχίσει σταδιακά από την άνοιξη του 2022 και σύμφωνα με ενημέρωση της «ΜτΚ» από πλευράς του ΙΣΝ, τον Ιούλιο του 2022 το έργο βρισκόταν στο στάδιο εκπόνησης της Μελέτης Εφαρμογής στην οποία είχαν ενσωματωθεί και οι προτάσεις που τέθηκαν από την ιατρική και πανεπιστημιακή κοινότητα της Θεσσαλονίκης κατά τις διαβουλεύσεις που διοργάνωσε το ΙΣΝ.
Η ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗΣ ΕΝΟΣ ΠΑΤΕΡΑ
Το «μακάρι» που έγινε ένα τεράστιο «πόσο άδικο»
Ο Θοδωρής Οικονομίδης είναι πατέρας ενός παιδιού που δίνει μάχη για την υγεία του. Κάθε μέρα είναι μια μικρή νίκη για το αγόρι, αλλά και ένας αγώνας με το σύστημα υγείας και τις ελλείπεις υποδομές του στη Θεσσαλονίκη. Ζητήσαμε από τον κ. Οικονομίδη να μας γράψει τις πρώτες σκέψεις του, στο άκουσμα της είδησης ότι ακυρώνεται ο διαγωνισμός για το Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης.
«Αν είχα την δυνατότητα να μεταφέρω τις σκέψεις μου στο Ίδρυμα και σε όλους τους εμπλεκόμενους για την αναγκαιότητα αυτού του έργου ο τίτλος που θα έβαζα θα ήταν η λέξη «μακάρι».
Η γνωριμία μας με τις παιδογκολογικές μονάδες μας έφερε κοντά σε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Όταν τον μετέφεραν σε οριακή κατάσταση από το ΑΧΕΠΑ στο Γεννηματάς (με ασθενοφόρο του «Χαμόγελου του Παιδιού» παρακαλώ, γιατί ΜΟΝΟ αυτά είναι διαθέσιμα για να εξυπηρετήσουν παιδιατρικά περιστατικά) σκεφτήκαμε : «μακάρι» να υπήρχε μία χειρουργική κλινική στο ίδιο κτίριο με το δωμάτιο νοσηλείας του, για να μην επιδεινωθεί η κατάστασή του.
Όταν τον μετέφεραν εκτάκτως στην ΜΕΘ του Ιπποκρατείου (με 8 μόλις κλίνες για Θεσσαλία, Μακεδονία και Θράκη) σκεφτήκαμε: «μακάρι» να υπήρχε μία ΜΕΘ στο ίδιο κτίριο με το δωμάτιο νοσηλείας του για να μην επιδεινωθεί η κατάστασή του.
Όταν έτρεμε η ψυχή μας μήπως συμβεί κάτι σοβαρό τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες σκεφτόμασταν : «μακάρι» να υπήρχε ένα παιδιατρικό που θα συγκέντρωνε όλους τους γιατρούς και όλες τις ειδικότητες και η «μόνιμη εφημερία» θα ήταν κάτι το αυτονόητο. Όταν το κόστος για την μεταφορά των συνοδοιπόρων οικογενειών από τον ξενώνα στην κλινική γινόταν δυσβάσταχτο, σκεφτόμασταν: «μακάρι» να υπήρχε μια δομή φιλοξενίας κοντά στην κλινική μας.
Όταν φθάσαμε στη διαδικασία της μεταμόσχευσης σκεφτήκαμε: «μακάρι» να υπήρχε ένα σύγχρονο παιδιατρικό στην πόλη μας που θα φώλιαζε ένα μεταμοσχευτικό κέντρο και δεν θα χρειαζόταν να μεταναστεύσουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα, αποχωρίζοντας μέλη της οικογένειας, δουλειές, φίλους, όλα μας τα στηρίγματα.
Όταν ανακοινώθηκε η μελέτη του έργου σκεφτήκαμε για πρώτη φορά ότι αυτά τα «μακάρι» θα ερχόταν η ώρα να γίνουν πραγματικότητα.
Ένα πραγματικό τσουνάμι αισιοδοξίας μέσα στο μυαλό μας.
Συστεγασμένες όλες οι παιδιατρικές ειδικότητες και οι πολύτιμες εμπειρίες αυτών, τα χειρουργεία, οι ξενώνες. Όλα τα φωτεινά μυαλά μαζεμένα γύρω από το τραπέζι συσκέψεων να προσπαθεί το καλύτερο για τα παιδιά μας.
Τελικά, φτωχό το μυαλό μας που έκανε τέτοιες σκέψεις.
Κι όμως στην Αθήνα που είναι τετραπλάσια από την πόλη μου υπάρχει ένα κεντρικό παιδιατρικό που πληροί όλα τα παραπάνω και λειτουργεί όπως το έχουμε στο μυαλό μας.
Κι όμως, μεταναστεύοντας στην Γερμανία συνειδητοποιήσαμε ότι η συγκέντρωση παιδιατρικών μονάδων λειτουργεί προς όφελός μας. Ότι η παροχή εξειδίκευσης μπορεί να σε κάνει σημείο αναφοράς στα Βαλκάνια.
Συγγνώμη...μόνο εμείς τα σκεφτόμαστε αυτά ή δεν έχουμε ιδέα τελικά από τις προϋποθέσεις για να γίνει ένα τέτοιο έργο; Μπορεί όλα τα παραπάνω.
Ακούστε όμως και μας μια φορά. Αφουγκραστείτε τις αγωνίες μας και στην τελική σεβαστείτε μας ως πολίτες αυτής της πόλης.
Ένα σύγχρονο-ενιαίο παιδιατρικό νοσοκομείο θα σώσει ζωές και θα δώσει ελπίδα σε χιλιάδες περιστατικά. Τόσο απλά.
υ.γ. Θα ήθελα να πάψω με το που ξυπνάω να ενημερώνομαι για ποια κλινική εφημερεύει καθημερινά στην πόλη μου....πολλές φορές αλλού η παιδιατρική και αλλού η παιδοχειρουργική και παιδορθοπεδική. Πόσο άδικο για μας, τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας… Πόσο άδικο!»