Το ψηφιακό νήμα που θα την οδηγήσει στο αύριο της τεχνητής νοημοσύνης και των πολλαπλών τεχνολογικών προκλήσεων ξετυλίγει με σταθερά βήματα η Θεσσαλονίκη. Η πόλη επιχειρεί με ταχείς ρυθμούς να καλύψει το χαμένο έδαφος από τις πολλές… χαμένες ευκαιρίες του παρελθόντος, την ώρα που μέγα ζητούμενο των επενδύσεων είναι η διάχυση των ωφελειών στην τοπική οικονομία και η ισόρροπη ανάπτυξη της περιοχής.
Φάρος πρωτοπορίας σε ευμετάβλητο γεωπολιτικό τοπίο
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Θεσσαλονίκη έχει μία τεράστια πρόκληση να πιάσει την ευκαιρία από τα μαλλιά και να αλλάξει κατηγορία. Οι επενδύσεις οι οποίες ήδη υλοποιούνται αλλά και αυτές που σχεδιάζουν κολοσσοί παγκόσμιου βεληνεκούς, έχουν όλα τα φόντα να καταστήσουν την πόλη έναν φάρο καινοτομίας, οδηγώντας τη με σταθερά βήματα στο ψηφιακό μέλλον και μετατρέποντάς τη σε έναν αν όχι ισχυρό, τουλάχιστον υπολογίσιμο, κόμβο καινοτομίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Εντάξει η Θεσσαλονίκη δε θα γίνει Silicon Valley της Ευρώπης από την μία μέρα στην άλλη, μπορεί όμως να εκμεταλλευτεί όλες της τις δυνατότητες εξαντλώντας τα περιθώρια για να προσελκύσει τα μεγάλα ψάρια της τεχνολογίας σε μία εποχή αδυσώπητου ανταγωνισμού που η τεχνολογική αυτονομία μίας χώρας καθίσταται ζήτημα τεράστιας γεωστρατηγικής σημασίας.
Το deal του 1,15 δισ. ευρώ, σημείο αναφοράς
Στο πλαίσιο αυτό, αξίζει να σημειωθεί πως η εξαγορά, στις αρχές του 2024, της εταιρείας πληροφορικής (ανάπτυξη λογισμικού) ΒΕΤΑ CAE Systems (με παραγωγικές εγκαταστάσεις στο Κάτω Σχολάρι) από τον αμερικάνικο όμιλο Cadence Design Systems έναντι 1,24 δισ. δολαρίων (1,15 δισ. ευρώ) έδειξε με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο πως στο τεχνολογικό οικοσύστημα της πόλης… υπάρχει ψωμί, ευκαιρίες και deals με τα δισεκατομμύρια να χορεύουν.
Η αρχή με την Delloitte
Η επενδυτική καταιγίδα σε τεχνολογικά hubs στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε στις αρχές του 2018 όταν η Delloitte δημιούργησε ένα πρότυπο κέντρο τεχνογνωσίας (Alexander Competence Center), στο οποίο ήδη απασχολούνται πάνω από 1.200 άτομα, συμμετέχοντας στην ανάπτυξη και υλοποίηση έργων διεθνούς εμβέλειας του δικτύου της πολυεθνικής, κυρίως στην Ευρώπη.
Παγκοσμίως, η Deloitte έχει παρουσία σε περισσότερες από 160 χώρες και περιοχές, με περίπου 700 γραφεία ενώ στην Ελλάδα συνολικά απασχολεί περισσότερα από 2.700 άτομα.
Εκτιμάται πως περισσότερες από 4.000 θέσεις υψηλής εξειδίκευσης και τεχνολογίας έχουν δημιουργηθεί την τελευταία πενταετία στη Θεσσαλονίκη, μετατρέποντας τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας σε σημαντικό κόμβο καινοτομίας.
Η Pfizer διευρύνει το αποτύπωμά της στην Θεσσαλονίκη
Η πλέον εμβληματική επένδυση των τελευταίων χρόνων στη Θεσσαλονίκη, του πολυεθνικού φαρμακευτικού κολοσσού της Pfizer, μεγαλώνει και εξελίσσεται διαρκώς, με την πόλη να αποτελεί σημείο αναφοράς για την εταιρεία.
Μέχρι το 2026, η Pfizer θα απασχολεί περισσότερα από 1.400 άτομα υψηλής εξειδίκευσης και δεξιοτήτων από 1.200 στο τέλος του 2024.
Μάλιστα οι εγκαταστάσεις του East Plaza Campus των 9.000 τ.μ. θα επεκταθούν κατά 3.200 τ.μ. προκειμένου να στεγάσουν επιπλέον 200-250 άτομα.
Έτσι δίπλα στους τέσσερις παγκόσμιους οργανισμούς: το Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας, το Κέντρο Οικονομικών & Επιχειρησιακών Λειτουργιών, το Safety Surveillance & Risk Management (ασφάλεια φαρμάκων και φαρμακοεπαγρύπνηση) και το Pfizer Research & Development (τμήμα έρευνας και ανάπτυξης κλινικών μελετών) στο hub της Pfizer, θα προστεθεί και ένας πέμπτος, το Διεθνές Κέντρο Μάθησης και Ανάπτυξης (Global Center of Learning and Development), που θα ολοκληρωθεί το 2026.
Μέχρι το 2030 η απασχόληση στην Pfizer Hellas όπου σήμερα απασχολούνται εργαζόμενοι από 51 εθνικότητες, με το 15% των οποίων προέρχονται από brain gain (Έλληνες που επέστρεψαν από το εξωτερικό, όπου είχαν μεταναστεύσει κατά την κρίση), αναμένεται να φτάσει τις 1.800 θέσεις εργασίας.
Τονωτική ένεση 2,5 δισ. ευρώ
Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, η συνεισφορά της Pfizer από το σύνολο της δραστηριότητάς της σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη στην ελληνική οικονομία την περίοδο 2020-2030 υπολογίζεται σε 2,5 δισ. ευρώ σε όρους ΑΕΠ. Από αυτά το 1,1δισ. ευρώ αντιστοιχεί στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της εταιρείας και το υπόλοιπο στους εργαζόμενους και τις αλυσίδα αξίας.
Με άλλα λόγια για κάθε 1 ευρώ άμεσης συνεισφοράς της εταιρείας δημιουργούνται συνολικά 2,3 ευρώ ΑΕΠ στην ελληνική οικονομία. Για την περίοδο 2020-2030 η δραστηριότητα της Pfizer στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υποστηρίζει συνολικά (άμεσα και έμμεσα) περίπου 3.900 θέσεις εργασίας κατά μέσο όρο, καθώς υπολογίστηκε ότι κάθε μία θέση εργασίας δημιουργεί 2,7 θέσεις εργασίας συνολικά στην οικονομία. Η δε συνεισφορά στα δημόσια έσοδα είναι 971 εκατ. ευρώ ετησίως σε φόρους.
Η συνολική δραστηριότητα της Pfizer στη Θεσσαλονίκη υπολογίζεται ότι υποστηρίζει το 0,6% του ΑΕΠ της περιφερειακής ενότητας, που αντιστοιχεί σε 1,14 δισ. ευρώ για την Θεσσαλονίκη (και συνολικά 1,4 δισ. για όλη τη χώρα) για την περίοδο 2020-2030, στηρίζοντας κατά μέσο όρο περίπου 1.750 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης τοπικά.
Accenture
Η αμερικανική πολυεθνική Accenture, με έδρα το Δουβλίνο ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στη Θεσσαλονίκη το Φεβρουάριο του 2020 και σήμερα απασχολεί 220 εργαζόμενους στη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι δουλεύουν πάνω σε σημαντικά έργα με διεθνή αντίκτυπο. Στόχος της εταιρείας είναι να απασχολεί στο τέλος του 2025 περί τα 400 άτομα.
Deutsche Telecom
Ξεπέρασαν τους 500 οι εργαζόμενοι στη Θεσσαλονίκη της T-Digital, του νέου hub λογισμικού και ΙΤ της γερμανικής Deutsche Telecom, ενώ ώς το τέλος του 2024 σχεδιάζονται άλλες 20 προσλήψεις.
Στις εγκαταστάσεις του hub αναπτύσσεται software τόσο για την μητρική εταιρεία όσο και για διεθνείς μεγάλους πελάτες της. Aρχικά η T-Digital συστεγάστηκε στο κτίριο του ΟΤΕ επί της Καρόλου Ντηλ. Παράλληλα με τα υφιστάμενα γραφεία στο κέντρο αποκτά και νέα στέγη σε κτίριο επί της οδού Ολυμπιάδος, που έχει μεταμορφωθεί σε αρχιτεκτονικό κόσμημα.
Το ΙΤ-Ηub του παγκόσμιου κολοσσού Τηλεπικοινωνίας λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη από το 2022 και είναι ένα από τα πέντε που έχει η Deutsche Telekom στην Ευρώπη. Η ομάδα αποτελείται από Developers, Testers, DevOps και ειδικούς πληροφορικής, οι οποίοι δημιουργούν καινοτόμες λύσεις λογισμικού για σημαντικά εσωτερικά έργα πληροφορικής της Deutsche Telekom.
Tο digital hub της Chubb
Στη Θεσσαλονίκη έχει ξεκινήσει τη δραστηριότητά του το digital hub (κέντρο ψηφιακών λύσεων και πρακτικών) του αμερικανικού ασφαλιστικού κολοσσού Chubb. Μέχρι το τέλος του 2025 η Chubb φιλοδοξεί να απασχολεί 500 εργαζόμενους.
Ανάλογα hubs διαθέτει η Chubb επίσης στις ΗΠΑ, στο Μεξικό και στην Ινδία, ενώ διατηρεί εκτελεστικά γραφεία σε Νέα Υόρκη, Ζυρίχη, Λονδίνο, Παρίσι και δραστηριοποιείται σε 54 χώρες.
Η Τεχνόπολη της επόμενης μέρας – Κινητικότητα και ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον
Σε νέα εποχή ανάπτυξης εισέρχεται με γοργά βήματα και η Τεχνόπολη (αναπτύσσεται σε έκταση 100 στρεμμάτων στην ανατολική πλευρά της πόλης και διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη), η «κιβωτός» της τεχνολογίας στην οποία στεγάζεται πλήθος επιχειρήσεων του κλάδου.
Η Τεχνόπολη ιδρύθηκε το 2001 με την συμμετοχή επιχειρήσεων πληροφορικής και υψηλής τεχνολογίας από όλη την Ελλάδα, καθώς και δημόσιους φορείς.
« Η Τεχνόπολη αποτελείται από 4 κτήρια στα οποία είναι εγκατεστημένες πάνω από 30 επιχειρήσεις. Στο ένα κτήριο είναι εγκατεστημένες οι επιχειρήσεις λογισμού (πληροφορικής), στο άλλο είναι η Deloitte στο οποίο φιλοξενούνται και πολλές αμερικανικές επιχειρήσεις, το άλλο κτήριο είναι η θερμοκοιτίδα της Τεχνόπολης (ΙCT) και στο τέταρτο κτήριο (στο οποίο στεγαζόταν η MLS που έκλεισε) έχουν τα γραφεία τους 5 καινοτόμες επιχειρήσεις», σημειώνει στη «ΜτΚ» ο Μιχάλης Χαβούζης, διευθύνων σύμβουλος της Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης.
«Ήδη χτίζεται κτήριο του ΕΚΕΤΑ (Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης) στους χώρους της Τεχνόπολης (εκτιμώ μέχρι το 2026 θα είναι έτοιμο), στο πλαίσιο του project ΕΚΕΤΑ 2.0 (που χρηματοδοτεί και το Ταμείο Ανάκαμψης). Την ίδια στιγμή, σε κοντινή έκταση, το οικόπεδο που ανήκε στην Νόησις έχει μεταβιβαστεί σε ιδιωτικό fund το οποίο θα χτίσει. Παράλληλα, υπάρχουν σχέδια για ανέγερση άλλων δύο κτηρίων μέσα στο 2025 (έχουν τελειώσει οι αδειοδοτικές διαδικασίες) ενώ στα σκαριά βρίσκεται και σχέδιο για συνένωση οικοπέδων στο οποίο θα δημιουργηθούν αναπτύξεις 5.000 τ.μ.», αναφέρει ενώ κάνει ιδιαίτερη και στην Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή (κάτοχος 30 στρεμμάτων στην Τεχνόπολη) που «ξεπαγώνει» τα επενδυτικά της σχέδια στην κατεύθυνση αξιοποίησης της περιουσίας της. «Περιμένουμε μεγάλη ώθηση από μεγάλα projects της ΑΓΣ», επισημαίνει.
«Τα τελευταία χρόνια, από το 2022 και μετά, καταγράφεται μεγάλη κινητικότητα και ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον καθώς η έλλειψη στέγης στην πόλη στρέφει τους επενδυτές στην αναζήτηση εκτάσεων για γραφειακούς χώρους στην Τεχνόπολη, σε αυτό βοηθούν και τα κίνητρα που παρέχονται. Πολλές εταιρείες αρνούνται να εγκατασταθούν σε πρώην βιοτεχνικούς χώρους που μετατράπηκαν σε γραφεία, εμείς ήδη υλοποιούμε παρεμβάσεις για νέους χώρους στάθμευσης και access control στους χώρους του πάρκου. Το ότι η Τεχνόπολη είναι κοντά στην πόλη βοηθά και την πρόσβαση των εργαζόμενων στο πάρκο», τονίζει.
«Κατά την διάρκεια της περιόδου της οικονομικής κρίσης, μετά το 2010 και μέχρι το 2019 δύσκολα κάποιος θα έχτιζε γραφείο, με δεδομένο πως οι εκτάσεις της Τεχνόπολης ανήκουν σε πάνω από 25 μικρούς και μεγάλους ιδιοκτήτες υπήρχαν δυσκολίες με ιδιοκτησιακά ζητήματα. Πλέον όμως έχουμε περάσει στην επόμενη φάση και ακόμα και τα ιδιοκτησιακά δεν στέκονται εμπόδιο», υποστηρίζει.
Tα 5 σημεία – κλειδιά
1)Η αρχή της έλευσης ξένων κολοσσών στην Θεσσαλονίκη έγινε το 2018 με την Deloitte για να ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια ένα επενδυτικό μπαράζ με κορωνίδα την Pfizer που εμπιστεύτηκε τις προοπτικές της πόλης.
2) Η συνολική δραστηριότητα της Pfizer στη Θεσσαλονίκη υπολογίζεται πως αποφέρει 1,14 δισ. ευρώ στην τοπική οικονομία.
3) Περισσότερες από 4.000 θέσεις υψηλής εξειδίκευσης και τεχνολογίας έχουν δημιουργηθεί την τελευταία πενταετία στην Θεσσαλονίκη.
4) Ελπιδοφόρες προοπτικές ανάπτυξης διαγράφονται από τα projects που τρέχουν στην Τεχνόπολη, η οποία ξαναβρίσκει την χαμένη της αίγλη.
5) Καθυστερήσεις και μετάθεση των χρονοδιαγραμμάτων ολοκλήρωσης της επένδυσης παρατηρούνται σε σχέση με το τεχνολογικό πάρκο Thess INTEC, ένα πολλά υποσχόμενο project για το οποίο απαιτείται άμεση επιτάχυνση των διαδικασιών.
Thess INTEC: Αργεί να πέσει… ο σπόρος της τεχνολογικής αναγέννησης
«Mάχη» με καθυστερήσεις και γραφειοκρατία… για να ανθίσει εντός χρονοδιαγραμμάτων δίνει το τεχνολογικό Πάρκο τέταρτης γενιάς (Thess INTEC) το οποίο χρηματοδοτείται με 33 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και έρχεται με προσδοκίες για την τεχνολογική αναγέννηση της Θεσσαλονίκης και υποσχέσεις για έλευση Ισραηλινών επενδυτών. Μέχρι στιγμής έχουν εκτελεστεί μόνο μερικές πρόδρομες εργασίες για να πάρει σάρκα και οστά το εγχείρημα.
«Το Thess INTEC αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Αύγουστο του 2026, με 1.500 εργαζόμενους και 80 επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα», επεσήμανε ο Νίκος Ευθυμιάδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Πάρκου, στο πρόσφατο Thessaloniki Investment Forum.
«Ήδη ξεκίνησε το έργο από τον Ιούνιο, τελείωσαν οι μισές υποδομές σταθεροποίησης του εδάφους και θα ολοκληρωθεί τον Αύγουστο του 2026», τόνισε με τα χρονοδιαγράμματα πάντως μέχρι σήμερα να μην έχουν τηρηθεί πιστά σε καμία περίπτωση. Αρχικός στόχος ήταν να είναι έτοιμο το πάρκο το 2023 ενώ η επίσημη παραχώρηση των 761 στρεμμάτων όπου θα στεγαστεί το πάρκο από το ΤΑΙΠΕΔ στο ελληνικό δημόσιο είχε γίνει το 2020 με την πανδημία που ακολούθησε να ανατρέπει τους σχεδιασμούς, χωρίς όμως να οφείλονται μόνο σε αυτή οι καθυστερήσεις.
Αξίζει να σημειωθεί πως το ΕΚΕΤΑ έχει αποκτήσει χώρο εντός του Πάρκου για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων 11.000 τμ, όπου θα απασχολούνται 500 ερευνητές, ενώ υπάρχει συμφωνία με ισραηλινό fund, που στα επόμενα χρόνια θα αρχίσει να αναπτύσσει τα πρώτα 10.000 τμ από σύνολο 70.000 τμ εργαστηρίων και θα φέρει στη Θεσσαλονίκη πολυεθνικές εταιρείες.
Οι (θεωρητικές) επενδύσεις των 100 εκατ. έως το 2027
Βάσει ανακοινώσεων και σχεδίων, πρόκειται να υλοποιηθούν επενδύσεις ύψους άνω των 100 εκατ. ευρώ έως το 2027, με τον σχεδιασμό να προβλέπει μεταξύ άλλων από την εγκατάσταση ερευνητικών εργαστηρίων, παραγωγικών μονάδων με σκοπό την αξιοποίηση της νανοτεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης, μέχρι χώρους πρασίνου και ένα ξενοδοχείο με θεματικό πάρκο – ενυδρείο.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15.12.2024