Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2022: Το επιβατηγό οχηματαγωγό πλοίο Smyrna di Levante, κορνάρει παρατεταμένα κατά την αναχώρησή του από τη Θεσσαλονίκη «ανοίγοντας τα πανιά του» για το μακρύ ταξίδι των 14 ωρών, σηματοδοτώντας την έναρξη των δρομολογίων που θα ενώνουν Θεσσαλονίκη και Σμύρνη, σε μία περίοδο που το θερμόμετρο χτυπά κόκκινο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Σαράντα ημέρες μετά από τον ιστορικό απόπλου, με το πλοίο να σηκώνει άγκυρα από Θεσσαλονίκη, ρίχνοντας κάβους στη Σμύρνη, πλέον η γραμμή «πλέει» σε σχετικά ήρεμα ύδατα, αν και λόγω της νεκρής τουριστικά περιόδου δεν γεμίζουν τα πλοία, με τη θάλασσα να ενώνει τις δύο πόλεις. Βέβαια δεν λείπουν οι τουρκικές προκλήσεις, με πρόσφατη την απαγόρευση εισόδου στη Σμύρνη στον Απόστολο Τζιτζικώστα.
Η Levante Ferries, μία ακτοπλοϊκή επιχείρηση που άρχισε να δραστηριοποιείται μόλις το 2015 και ως τώρα εκτελεί δρομολόγια στο Ιόνιο, διέβλεψε στη νέα γραμμή Θεσσαλονίκης - Σμύρνης, στην πρώτη της διεθνή γραμμή, μία πολλά υποσχόμενη επιχειρηματική ευκαιρία, την οποία και «προικοδοτεί» με 16 εκατ. ευρώ.
Η εταιρεία πίστεψε στη γραμμή, πάλεψε για να γίνει, επένδυσε αρκετά χρήματα σε αυτή, σε μία περίοδο τρομακτικής αβεβαιότητας και μένει να φανεί αν διαθέτει το κατάλληλο επιχειρηματικό πλάνο για να αναπτύξει περαιτέρω την τολμηρή στρατηγική της χαράσσοντας ρότα που θα την οδηγήσει σε νέους… ωκεανούς.
Μέχρι τις 9 Νοεμβρίου, ο αριθμός των επιβατών που κατέβηκαν στη Θεσσαλονίκη ήταν μεγαλύτερος κατά 29,5% σε σχέση με αυτούς που επιβιβάσθηκαν για Σμύρνη. Τα οχήματα που αποβιβάσθηκαν στο λιμάνι της πόλης ήταν κατά 73,8% περισσότερα σε σχέση με αυτά που φορτώθηκαν ενώ αξίζει να σημειωθεί πως το 64% των οχημάτων αφορά διακίνηση φορτηγών, καθοριστικός παράγοντας για να «στεριώσει» η γραμμή.
Η «ΜτΚ» επιχείρησε να επικοινωνήσει με τη διοίκηση της εταιρείας η οποία επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί στο προσεχές μέλλον για την πορεία του εγχειρήματος.
Οι επαφές με την Τουρκία δεν φαίνεται να επηρεάστηκαν από το γενικότερο κλίμα που επικρατεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τις αρχές του λιμανιού της Σμύρνης να δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο για να ξεκινήσουν τα δρομολόγια. Λέγεται μάλιστα ότι στον βαθμό που το έργο της γραμμής αυξηθεί με τον καιρό, οι τουρκικές λιμενικές Αρχές υπόσχονται και εκπτώσεις στα τέλη ελλιμενισμού.
Ο μεγαλύτερος σκόπελος που έπρεπε να υπερπηδηθεί ήταν το «μάζεμα» του χρόνου των απαιτούμενων ελέγχων στα δύο λιμάνια καθώς ο χρόνος που θα χρειάζεται ώστε ένα επιβάτης ή ένα φορτηγό να επιβιβαστεί στη Σμύρνη ή στη Θεσσαλονίκη και να αποβιβαστεί στην άλλη πόλη θα πρέπει είναι μικρότερος από τον χρόνο που απαιτείται σήμερα για να ταξιδέψει κάποιος μεταξύ των δύο πόλεων οδικώς μέσω του τελωνείου των Κήπων στον Έβρο.
Σε διαφορετική περίπτωση η γραμμή ουσιαστικά θα ήταν… ναρκοθετημένη εξ αρχής χωρίς κανένα όφελος για όποιον την επέλεγε
Ο χειμώνας, το καλοκαίρι, τα φορτηγά και το… κολύμπι σε βαθιά νερά
Ωστόσο η χειμερινή περίοδος στην οποία έχουμε μπει για τα καλά φέρνει και… χειμερινές πληρότητες γεγονός που κινητοποίησε την εταιρεία η οποία μείωσε τα δρομολόγια για να ανταπεξέλθει στις συνθήκες.
Μέχρι πρότινος τα δρομολόγια είχαν ως εξής: Θεσσαλονίκη - Σμύρνη Τετάρτη και Παρασκευή και Σμύρνη - Θεσσαλονίκη Τρίτη και Πέμπτη. Aπό την περασμένη εβδομάδα το πλοίο αναχωρεί πλέον από Σμύρνη κάθε Τετάρτη και Κυριακή και φεύγει από Θεσσαλονίκη για Σμύρνη κάθε Τρίτη και Παρασκευή, στις 7 μ.μ. Οι αναχωρήσεις γίνονται το απόγευμα και το ταξίδι είναι διάρκειας περίπου 14 ωρών.
Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς στους οποίους απευθύνθηκε η «ΜτΚ» για να διατυπώσουν εκτιμήσεις αναφορικά με το τι θα κρίνει τη βιωσιμότητα της γραμμής σε βάθος χρόνου, η μείωση των δρομολογίων θα οδηγήσει σε «ψαλίδι» στις δαπάνες για καύσιμα και λιμενικά τέλη.
Η αμυντική αυτή κίνηση, αναμενόμενη σε μεγάλο βαθμό, προφανώς στοχεύει στη συντήρηση δυνάμεων για την εταιρεία μέχρι να περάσουν οι «φουρτούνες» του χειμώνα αλλά από μόνη της δε θα εξασφαλίσει τη μακροημέρευση της γραμμής σε βάθος χρόνου.
Για αποδώσει η επένδυση της Levante Ferries και να καταστεί κερδοφόρα σε βάθος χρόνου, σύμφωνα πάντα με τους ίδιους κύκλους, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να προσελκύσει εταιρείες από την Τουρκία που μεταφέρουν εμπορεύματα και φορτία, κάτι που θα δώσει το περιθώριο στην ακτοπλοϊκή να έχει σταθερή κίνηση όλο το χρόνο και όχι μόνο το καλοκαίρι.
Μην ξεχνάμε πως ένα πλοίο που χωρά, στο μέγιστο της χωρητικότητάς του, 948 άτομα δεν καθίσταται κερδοφόρο, σε μία περίοδο μάλιστα που οι ναυτιλιακές ζορίζονται από το υψηλότατο κόστος των καυσίμων, μόνο από την τουριστική κίνηση 4-5 μηνών…
Σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία θα πρέπει να πείσει πως αξίζει ο κόπος το φορτηγό να προτιμήσει τη θάλασσα από το δρόμο. Επιπλέον, η σύναψη συμφωνιών από την Levante και η παροχή ευέλικτων πακέτων με τουριστικά γραφεία είναι απαραίτητο να προχωρήσουν για να τονωθούν οι σχεδόν ανύπαρκτες τουριστικές ροές μεταξύ της Θεσσαλονίκης και της Σμύρνης.
Συνεπώς η γραμμή πρέπει να προβληθεί δυνατά και να συμπεριληφθεί στα πακέτα τουριστικών πρακτορείων, ειδικά την άνοιξη και το καλοκαίρι που παίζεται όλο το παιχνίδι και σε αυτή την περίοδο, σε συνδυασμό και με τις εμπορικές μεταφορές, προφανώς θα κριθεί και το στοίχημα της βιωσιμότητας της γραμμής.
Για τη μεταφορά φορτίων, η Levante ήδη προχωρά σε επαφές με εταιρείες που είτε μεταφέρουν εμπορεύματα προς τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα, είτε διασχίζουν τη Βόρεια Ελλάδα με κατεύθυνση βαλκανικούς και Ευρωπαϊκούς προορισμούς.
Προς αυτή την κατεύθυνση «σύμμαχος» της εταιρείας είναι τα περίπου 40.000 φορτηγά που διασχίζουν ετησίως τα ελληνο-τουρκικά σύνορα. Αν πειστούν οι φορτηγατζήδες να αφήσουν τη σταθερά τους και προτιμήσουν τη θαλάσσια οδό, κάτι όχι απλό ακόμα και για… λόγους ψυχολογικούς, θα μπορούν να αποφύγουν τις πολύωρες αναμονές και την ταλαιπωρία στο συνοριακό σταθμό των Υψάλων αλλά και να προσγειώσουν το κόστος που συνεπάγεται η οδική διέλευση, σε αυτά τα 900 χλμ. από τη Σμύρνη μέχρι τη Θεσσαλονίκη.
Εκτιμάται πως η εταιρεία δεν προχώρησε στην προσέγγιση πέρα από τη Σμύρνη και του λιμανιού της Μυτιλήνης, όπως ακουγόταν αρχικά, λόγω του απαγορευτικού κόστους αλλά και του ανασταλτικού παράγοντα που θα αποτελούσε για πολλούς ένα ταξίδι που θα διαρκούσε ακόμα παραπάνω από 14 ώρες.
Στη μεγάλη διάρκεια του ταξιδιού συμβάλλει και η ταχύτητα πλεύσης του πλοίου (18 κόμβοι).
Δεν πρέπει να παραβλέπεται πως η δρομολόγηση του Smyrna di levante σε ένα εναλλακτικό δρομολόγιο για τα οχήματα που κινούνται από τις ασιατικές ακτές του Αιγαίου προς κεντρική και βόρεια Ευρώπη, δεν θα αφήσει με σταυρωμένα τα χέρια τον ανταγωνισμό που θα αντιδράσει, επιχειρώντας να διατηρήσει τα κεκτημένα.
Εταιρείες που ενδεχομένως είχαν στους σχεδιασμούς τους να βάλουν πλοία σε αυτή την γραμμή, όσο και ακτοπλοϊκές που εξυπηρετούν τη μεταφορά οχημάτων από το δρομολόγιο, Τσεσμέ - Χίος - Πειραιάς - Πάτρα – Ιταλία και έχουν «χτίσει» το κοινό τους, ιδίως μεταφορικές εταιρείες από την Τουρκία που εξάγουν τα προϊόντα τους στην Ελλάδα, δεν αποκλείεται να προχωρήσουν σε «επιθετικές» κινήσεις για να κρατήσουν την πελατεία τους.
Μετά από 20 χρόνια φαγούρας, «λύθηκαν οι κάβοι»
Την πρώτη φορά που τέθηκε σοβαρά και με προοπτικές στο δημόσιο διάλογο η πιθανότητα ακτοπλοϊκής σύνδεσης Θεσσαλονίκης - Σμύρνης, ήταν πριν 20 χρόνια. Το 2002 αντιπροσωπεία από τη Θεσσαλονίκη επισκέφτηκε την Τουρκία, για να συζητήσει με τοπικούς άρχοντες και εκπροσώπους φορέων τη δημιουργία ακτοπλοϊκής γραμμής μεταξύ των δύο πόλεων, η οποία θα εξυπηρετούσε και εμπορεύματα αλλά και επιβάτες.
Η τουρκική πλευρά έδειξε ήδη από τότε μεγάλο ενδιαφέρον για αυτή τη γραμμή, δεδομένου ότι χιλιάδες φορτηγά από την Τουρκία, φορτωμένα με εμπορεύματα κάθε είδους, χρειαζόταν να κάνουν καθημερινά έναν μεγάλο κύκλο για να προσεγγίσουν τις αγορές της Ελλάδας και της Κεντρικής Ευρώπης, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος και χρήμα.
Ακόμα, το άνοιγμα μίας τέτοιας γραμμής, μίας «γραμμής φιλίας», όπως την είχαν χαρακτηρίσει κάποιοι, θα επηρέαζε θετικά και τις πάντα τεταμένες διμερείς σχέσεις, αφού θα «οικοδομούσε» μία θαλάσσια γέφυρα ανάμεσα στους δύο λαούς. Εκείνη την εποχή μάλιστα οι δύο χώρες είχαν εισέλθει σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις για τις διαφορές τους. Η ένωση της Θεσσαλονίκης με τη Σμύρνη θα έδινε επιπλέον ώθηση για λύση.
Παρά τις εκατέρωθεν προσπάθειες όμως, το όλο εγχείρημα στέφθηκε από αποτυχία και παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες, κυρίως επειδή οι ενδιαφερόμενοι πλοιοκτήτες, από ελληνικής πλευράς, είτε φοβόντουσαν να κάνουν το μεγάλο βήμα ακόμα και για γεωπολιτικούς λόγους είτε είχαν αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα της γραμμής.
Έκτοτε έγιναν πολλές ακόμα, μάταιες μέχρι πρότινος, προσπάθειες για την ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης - Σμύρνης. Το 2011, ο τότε δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ανέλαβε προσωπικά το εγχείρημα επαναφέροντας με ζέση το θέμα στο τραπέζι, με στόχο όχι μόνο τη διακίνηση εμπορευμάτων, αλλά και την τουριστική κίνηση.
Εκτός από τα φορτηγά και το εμπόριο, η γραμμή θα μπορούσε να προσελκύσει στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα επισκέπτες από τη γειτονική Τουρκία, αλλά και να δώσει στους Έλληνες ευκολότερη πρόσβαση στις περιοχές του δυτικού Πόντου. Και αυτή τη φορά όμως δεν «έκατσε».
Για την εξυπηρέτηση του πλοίου που εκτελεί τη γραμμή, στον ΟΛΘ δημιουργήθηκε σε χρόνο ρεκόρ, κάτι όχι απλό, η απαιτούμενη υποδομή πλεύρισης, αλλά και διεξαγωγής όλων των απαιτούμενων ελέγχων από τις αρμόδιες υπηρεσίες (σ.σ. το γεγονός ότι η Τουρκία βρίσκεται εκτός ζώνης Σένγκεν, σημαίνει απαιτητικότερες τελωνειακές και άλλες διαδικασίες για επιβάτες και φορτία).
Η «Levante Ferries» προχώρησε στην πλήρη ανακαίνιση και τεχνολογική και μηχανολογική αναβάθμιση του πλοίου, με αποτέλεσμα τίποτα να μη θυμίζει την παλιά του μορφή ή τις αλλοτινές επιδόσεις του.
Το Smyrna di Levante έχει μήκος 158,42 μέτρα και πλάτος 21,60 μέτρα και η μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να φτάσει είναι 20 κόμβοι.
Μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 948 επιβάτες, διαθέτει 41 τετράκλινες καμπίνες με ιδιωτικό μπάνιο, έξι δίκλινες καμπίνες με ιδιωτικό μπάνιο, 18 δίκλινες καμπίνες με κοινόχρηστο μπάνιο, δύο τετράκλινες καμπίνες για ΑμεΑ και έξι σουίτες δύο επιβατών. Επιπλέον, έχει τη δυνατότητα μεταφοράς έως 300 ΙΧ και περίπου 55 φορτηγών.
Σε κάθε περίπτωση, μία νέα τουριστική πρόταση δημιουργείται. Αν μακροημερεύσει ή «ναυαγήσει» άδοξα μόνο ο χρόνος θα το δείξει.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.11.2022