Την άποψη ότι «η Τουρκία και ο πρόεδρος Ερντογάν έχουν περάσει το σταυροδρόμι και έχουν επιλέξει μονοπάτι, το οποίο οδηγεί σε αδιέξοδο», διατύπωσε ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης, μιλώντας σήμερα, Πέμπτη, στο Thessaloniki Summit 2020.
«Η Τουρκία έχει πολλά περισσότερα να κερδίσει επιλέγοντας ένα διαφορετικό μονοπάτι και υπάρχει χρόνος για αλλαγή πορείας», πρόσθεσε ο κ. Αποστολάκης και κάλεσε την Άγκυρα να προβεί σε αυτή την αλλαγή πλεύσης προκειμένου να ευημερήσει ο τούρκικος λαός.
Ακολούθως ο πρώην ΥΕΘΑ υποστήριξε πως η Τουρκία σήμερα δεν σέβεται την ελευθερία του Τύπου, την ανεξιθρησκεία και τη Δικαιοσύνη, αναφέροντας ενδεικτικά τους αριθμούς των φυλακισμένων δημοσιογράφων, τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και τον παραμερισμό των δικαστικών λειτουργών. Στο ίδιο πνεύμα ο κ. Αποστολάκης παρατήρησε πως στην Τουρκία υπάρχει κενό σε ό,τι αφορά την ισότητα των δύο φύλων.
Θέτοντας το ρητορικό ερώτημα τι σχέση έχουν όλα αυτά με την εξωτερική πολιτική, ο κ. Αποστολάκης απάντησε χαρακτηριστικά: «όλα αρχίζουν από το σπίτι». Η Τουρκία υιοθετεί μία πολιτική "All problems" (σ.σ. όλο προβλήματα), αντί να προτάσσει τη διπλωματία και επιλέγει να έρθει σε απευθείας σύγκρουση με πολλές χώρες στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική, όπως η Ελλάδα, η Συρία, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ, η Ινδία, η Γαλλία και «η λίστα συνεχίζεται», εξήγησε ο κ. Αποστολάκης.
Την κατηγόρησε μάλιστα πως ασκεί επιθετική πολιτική εισβάλλοντας στις χώρες, και χαρακτήρισε «βαθιά ανησυχητικό» το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει προσλάβει τζιχαντιστές για να πολεμούν σε διάφορα μέτωπα που ανοίγει η Τουρκία.
Παράλληλα ο κ. Αποστολάκης αναφέρθηκε στην έκδοση σειράς παράνομων NAVTEX στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο, λέγοντας πως είναι «ακόμη μία περίπτωση που η Τουρκία επιλέγει την ισχύ αντί της διπλωματίας».
Ο Ιωάννης Γρηγοριάδης, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του πανεπιστημίου Bilkent στην Τουρκία και επικεφαλής του προγράμματος Τουρκία στο ΕΛΙΑΜΕΠ έκανε λόγο για ένα κενό που δημιουργήθηκε από την απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από τη Μέση Ανατολή, το οποίο άλλαξε και τη στρατηγική της Άγκυρας στην περιοχή. Ταυτόχρονα στην Τουρκία καταγράφηκε μία σοβαρή οπισθοδρόμηση αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις, σημείωσε ο κ. Γρηγοριάδης και κατηγόρησε την Ε.Ε. ότι δεν ήταν έτοιμη να απαντήσει αποτελεσματικά και στον σωστό χρόνο στις προκλήσεις της Τουρκίας.
Στον αντίποδα «η απόδοση της τουρκικής κυβέρνησης στην αντιμετώπιση των εσωτερικών προβλημάτων χειροτερεύει και η εξωτερική πολιτική εμφανίστηκε σαν μια ευκαιρία για να αλλάξει η ατζέντα», δήλωσε ο αναπλη. καθηγητής του τουρκικού πανεπιστημίου.
Υπό αυτό το πρίσμα, «κάποιες προσπάθειες και πρωτοβουλίες της Ελλάδος», όπως η συμφωνία με την Αίγυπτο, η τριμερής Ελλάδος-Αιγύπτου-Κύπρου και Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ, «εκλήφθηκαν ως προκλητικές ενέργειες από την Τουρκία», πρόσθεσε ο κ. Ιωαννίδης.
«Αντιμετωπίζουμε δύο σταυροδρόμια», εκτίμησε ο ίδιος, επισημαίνοντας πως είτε θα βρεθούν τρόποι επικοινωνίας, είτε όχι και για το πρώτο ενδεχόμενο υπογράμμισε τον δυνητικά καθοριστικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσει μία αλλαγή στην προεδρία των ΗΠΑ, με τον υποψήφιο των Δημοκρατικών, Τζο Μπάιντεν, να θεωρείται πως θα ωθήσει την Άγκυρα να δεσμευθεί και να ακολουθήσει τις δεσμεύσεις της στο ΝΑΤΟ.
Στην αντίπερα όχθη, ο Sinan Ulgen, εκτελεστικός πρόεδρος της δεξαμενής σκέψης με τον τίτλο «EDAM» στην Τουρκία, ισχυρίστηκε πως η πραγματικότητα δεν είναι όπως την περιέγραψαν οι προηγούμενοι συνομιλητές, καθώς «για κάποιον που ζει και εργάζεται στην Τουρκία υπάρχει μια πολύ ζωντανή συζήτηση αναφορικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση». Υπενθύμισε, δε, ότι «η αντιπολίτευση κέρδισε πολλές από τις μεγάλες πόλεις στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές».
Ο κ. Ulgen επέλεξε να θέσει το ερώτημα «πώς φτάσαμε ως εδώ;», σχολιάζοντας πως είναι ένα «πολύπλοκο πρόβλημα». Δήλωσε ότι ο ρόλος που θα μπορούσαν να είχαν παίξει η Ελλάδα και η Ευρώπη θα μπορούσε να είναι διαφορετικός ούτως ώστε να καταλήξει αλλού η Τουρκία.
«Η Τουρκία υιοθετούσε μεταρρυθμίσεις, σύγκλινε με την Ευρώπη» και ο δρόμος της ένταξης κόπηκε, ισχυρίστηκε ο κ. Ulgen, ενώ άφησε αιχμές για την απόφαση των Βρυξελλών να «επιτρέψουν» το 2004 να διεξαχθεί δημοψήφισμα στην Κύπρο για το σχέδιο Ανάν, το αποτέλεσμα του οποίου επέτρεψε την είσοδο της Κύπρου στην Ε.Ε. μεταφέροντας το πρόβλημα της Κύπρου εντός της Ε.Ε., όπως είπε ο ίδιος.
Ο Κωνσταντίνος Φίλης, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, σχολίασε ότι εάν δεν τεθούν κάποιοι όροι, η Τουρκία είναι πιθανόν να συνεχίσει την επιθετική της πολιτική απέναντι σε ευρωπαϊκές χώρες, και όχι μόνο απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο, αλλά και απέναντι στην Αυστρία. «Σίγουρα χρειαζόμαστε ένα αυστηρότερο πλαίσιο, αλλά επίσης χρειαζόμαστε κάποιες προϋποθέσεις. Δεν μπορούμε να έχουμε έναν διάλογο χωρίς προϋποθέσεις ως Ευρώπη, ως Ελλάδα με την Τουρκία», πρόσθεσε ο κ. Φίλης.
Σε ερώτηση του συντονιστή προς τον κ. Ulgen, εάν η πολιτική του Ρ.Τ. Ερντογάν έχει απήχηση από όλα τα πολιτικά κόμματα της χώρας, ο Τούρκος εκτελεστικός πρόεδρος του «EDAM», τροποίησε το ερώτημα, διερωτώμενος «τι θα άλλαζε στη στάση της Τουρκίας εάν υπήρχε άλλη κυβέρνηση;». Κατά την άποψή του «τα πράγματα δεν θα είχαν αλλάξει αναφορικά με τους όρους των διαφορών. Είχαμε 60 γύρους διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας με διαφορετικές κυβερνήσεις. Το ίδιο αφορά και τη στάση της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο. Δεν έχει αλλάξει τίποτα στις τουρκικές διεκδικήσεις».
Ωστόσο η διαφορά είναι ότι το κυβερνών κόμμα, το AKP, και «πρόσφατα ο Ερντογάν αποφάσισαν να προχωρήσουν αυτές τις διεκδικήσεις τόσο ρητορικά όσο και με τακτικές επίδειξης ισχύος και σε αυτό το σημείο μία άλλη κυβέρνηση ίσως δρούσε διαφορετικά», παραδέχθηκε ο κ. Ulgen.