Γολγοθά διαρκείας, με το τέλος της δοκιμασίας συνεχώς να μετατίθεται, ανεβαίνει η αγορά της Θεσσαλονίκης που βυθίζεται στην αβεβαιότητα ενώ τα λουκέτα… καραδοκούν και οι εργαζόμενοι κινδυνεύουν να βρεθούν επί ξύλου κρεμάμενοι. Οι επαγγελματίες προσδοκούν η πολυπόθητη ανάσταση του λιανεμπορίου και το οριστικό άνοιγμα των καταστημάτων να έρθουν όσο το δυνατόν συντομότερα για να επανεκκινήσει γρήγορα η οικονομική δραστηριότητα και να ξαναμπεί το μικρομεσαίο επιχειρείν σε τροχιά κανονικότητας.
Τα διαρκή μπρος -πίσω με το διαλυτικό «άνοιξε κλείσε» των καταστημάτων, τα πισωγυρίσματα, το αμφιβόλου αποτελεσματικότητας click away με το οποίο λειτουργούσαν τα μαγαζιά της πόλης, πριν αυτή εισέλθει στο «βαθύ κόκκινο», χωρίς να ζεσταθούν τα ταμεία των μικρομεσαίων καθώς αφορά μόλις το 15% των λιανεμπορικών επιχειρήσεων, βυθίζουν όλο και περισσότερο την ασθμαίνουσα αγορά. Ταυτόχρονα η δυσκολία που αντιμετωπίζουν πολλοί μικρομεσαίοι στην ανάπτυξη ηλεκτρονικών καταστημάτων επιτείνει την οικονομική καχεξία.
Το λιανεμπόριο της Θεσσαλονίκης κατάφερε να πάρει μερικές ανάσες όταν επαναλειτούργησαν τα καταστήματα μετά τις 18 Ιανουαρίου και μέχρι τις 8 Φεβρουαρίου όταν το σύστημα ακορντεόν που υιοθετήθηκε και έφερε ξανά το click away «ξεκούρδισε» και πάλι την αγορά. Η θηλιά στο λαιμό των μικρομεσαίων σφίγγει επικίνδυνα και η άμμος στην κλεψύδρα αδειάζει. Η κατρακύλα του τζίρου, εν μέσω περιόδου εκπτώσεων, γονατίζει τις ΜμΕ με την επόμενη μέρα να απαιτεί την υιοθέτηση τολμηρών μέτρων για να ξαναπάρουν μπρος οι μηχανές.
Η ασφυκτική πίεση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της πόλης και οι ισχυρότατοι κλυδωνισμοί που υποσκάπτουν τα θεμέλια της τοπικής οικονομίας έχουν φέρει σε απόγνωση τους επαγγελματίες που αναζητούν επειγόντως ανάσες ρευστότητας. Παράλληλα, ολοένα και πιο επιτακτικά τίθεται από τους παράγοντες του μικρομεσαίου επιχειρείν της πόλης το αίτημα για κούρεμα μέρους του θηριώδους κορονο-χρέους το οποίο έχει συσσωρευτεί και υπονομεύει την ανάταξη του παραγωγικού ιστού.
Η «ΜτΚ» δίνει τον λόγο σε εκπροσώπους επαγγελματιών και εργαζομένων οι οποίοι επιχειρούν να σκιαγραφήσουν την επώδυνη πραγματικότητα που διαμορφώνεται, τις προκλήσεις και τα εμπόδια τα οποία ορθώνονται, καταθέτοντας τις απόψεις τους για την επόμενη μέρα και τις απαιτούμενες παρεμβάσεις για να ξαναβρεί η αγορά τους ρυθμούς της.
«Nα διαγραφεί ένα μέρος των δανείων»
«Το αν αντέξουμε κανείς δεν το ξέρει, η κατάσταση είναι τραγική, η μεγάλη δυσκολία από το λιανεμπόριο που λειτουργεί ανέξοδα χωρίς μισθούς και ενοίκια έχει μεταφερθεί στο χονδρεμπόριο», σημειώνει ο επιχειρηματίας και μέλος του ΕΣΘ, Κώστας Χαντζαρίδης.
«Οι επιταγές έχουν φτάσει τις 90 μέρες καθυστέρηση, αν ανοίξει η αγορά μόνο μεγάλοι όμιλοι θα μπορούν να τροφοδοτήσουν τα μαγαζιά τους, οι μικρομεσαίοι θα έχουν σοβαρό πρόβλημα. Τα λουκέτα ΜμΕ θα αυξηθούν, σοβαρό ζήτημα θα προκύψει στις θέσεις εργασίας, θα υπάρξουν απολύσεις», προειδοποιεί.
«Πρέπει να διαγραφεί ένα μέρος των δανείων κατεπειγόντως, οι περισσότεροι επιχειρηματίες προσπαθούν να μην δημιουργήσουν χρέη προς το δημόσιο, δανείζονται από τράπεζες και προμηθευτές. Είναι αναγκαίο να καλυφθεί ο δανεισμός από τις τράπεζες με κάποια ενίσχυση, αντιμετωπίζουμε τεράστια έλλειψη ρευστότητας», επισημαίνει.
«Οι επιστρεπτέες βοήθησαν αλλά δεν πρέπει να ζητηθούν πίσω, η επιδότηση επιτοκίου εξαιρεί τα εγγυοδοτικά δάνεια, μία χρηματοδοτική ένεση ρευστότητας και η αφαίρεση των τόκων από τα δάνεια για την περίοδο της πανδημίας επείγουν για να σταθεί όρθια η αγορά», λέει.
«Δεν αντέχουμε, κινδυνεύουν με λουκέτο 300 μαγαζιά στον Εύοσμο»
«Η αγορά δεν αντέχει, περάσαμε μία πολύ δύσκολη κατάσταση με το τοπικό lockdown που ίσχυσε για τον Εύοσμο και το οποίο δεν μπορούσε εκ των πραγμάτων να εφαρμοστεί, πριν μπει η Θεσσαλονίκη στο βαθύ κόκκινο», επισημαίνει ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ευόσμου-Κορδελιού, Κώστας Βασιλειάδης.
«Το lockdown στον Εύοσμο από την μία κατέστρεψε τα μαγαζιά καθώς οι καταναλωτές πήγαιναν σε όμορους δήμους για να εξυπηρετηθούν και από την άλλη αύξησε τα κρούσματα επειδή αυξήθηκαν οι μετακινήσεις σε άλλες περιοχές. Ο εμπορικός κόσμος δεν μπορεί να συνεχίσει να ανέχεται αυτή την κατάσταση με το ‘ακορντεόν’ και το άνοιξε - κλείσε, είναι αποδεδειγμένο και κοινή ομολογία πλέον ότι δεν ευθύνεται το λιανεμπόριο για την αύξηση των κρουσμάτων, ο συνωστισμός που παρατηρείται αφορά 2-3 μεγάλες αλυσίδες», σημειώνει.
«Πιέσαμε όσο γίνεται να στείλει ο δήμος αίτημα στο ΥΠΕΣ για να στηριχτούν με 1 εκατ. ευρώ οι τοπικές επιχειρήσεις, το μέτρο που ανακοίνωσε ο υπουργός ανάπτυξης για επιδότηση 3.000 ευρώ σε επιχειρήσεις και 1.000 ευρώ σε εργαζόμενους που ήταν σε τοπικό lockdown την περίοδο των Χριστουγέννων είναι σε θετική κατεύθυνση και πρέπει να υιοθετηθεί για όλες τις περιοχές που ήταν σε τοπικό lockdown», τονίζει.
«Η αγορά του Ευόσμου είναι πολύ δυνατή με θετικές προοπτικές, με νεανικό πληθυσμό, προτιμάται από τις πολυεθνικές, οι επιχειρήσεις που ανοίγουν είναι 10% περισσότερες από αυτές που κλείνουν. Είναι αναγκαίο να στηριχτεί η περιοχή η οποία αντιμετωπίζει και έντονο πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης που πρέπει να λυθεί επειγόντως», αναφέρει. «Ο Εμπορικός Σύλλογος είναι κοντά στους επαγγελματίες της περιοχής παρέχοντάς τους μέσω της ιστοσελίδας του πολλές ψηφιακές ευκολίες», συμπληρώνει, απευθύνοντας έκκληση στους δημότες του Ευόσμου να στηρίξουν την τοπική αγορά.
«Μεγάλος αριθμός μικρομεσαίων δεν έχει επιδοτηθεί, αν είχες την καταστροφική ιδέα να γίνεις επιχειρηματίας το δεύτερο εξάμηνο του 2019 δεν έχεις καταφέρει να γράψεις τζίρο και μένεις εκτός επιστρεπτέας ενώ η πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό είναι κλειστή. Πρέπει να ανοίξει η αγορά τώρα με προσοχή, το λιανεμπόριο είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στην χώρα. Στον Εύοσμο κινδυνεύει να μην ανοίξει το 15% των μαγαζιών», αναφέρει.
«Το σβήσιμο μέρους του κορονο-χρέους είναι πλέον μονόδρομος, δεν μπορεί αλλιώς να ανταπεξέλθει μία επιχείρηση. Αν εξετάσουμε στο καλύτερο σενάριο μία επιχείρηση που έχει επιδοτηθεί, όταν ανοίξει είναι αναγκασμένη να μην απολύσει κανέναν από τους υπαλλήλους της και πρέπει να έχει ρευστότητα και εμπόρευμα, αυτά όλα μαζί δεν μπορεί να τα κάνει αν συνυπολογίσουμε και την ψυχολογική κόπωση», υποστηρίζει.
«Το λιανεμπόριο είναι η ραχοκοκκαλιά της οικονομίας, είναι οι άνθρωποι που θα μας πουν καλημέρα. Πλέον έχουμε φτάσει στο χείλος του γκρεμού, η κουβέντα μεταξύ των επιχειρηματιών καταλήγει σε μία άχαρη φράση, όποιος αντέξει, αυτή είναι η ωμή αλήθεια. Εγώ είμαι από τους αισιόδοξους και πιστεύω ότι θα λειτουργήσει και η εστίαση από τα μέσα του Απρίλη», καταλήγει.
«Στα όρια της ανέχειας»
«Το άνοιξε - κλείσε των μαγαζιών δεν είναι λύση, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με τα επιδόματα και τις αποζημιώσεις ενώ την ίδια στιγμή συσσωρεύουν χρέη», σημειώνει ο Πέτρος Σημάδης, πρόεδρος της Ένωσης Εμποροϋπαλλήλων νομού Θεσσαλονίκης. «Χιλιάδες εμποροϋπάλληλοι στη Θεσσαλονίκη έχουν βγει σε αναστολή, σε πολλούς δεν ανανεώθηκαν οι συμβάσεις μένοντας άνεργοι, το δώρο του Πάσχα θα είναι κουτσουρεμένο, μεγάλο μέρος των εργαζομένων έχει φτάσει στα όρια της ανέχειας. Η τηλεργασία μεταφέρει το κόστος λειτουργίας της επιχείρησης στον εργαζόμενο», τονίζει.
«Αυτό που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι να μην πειραχτεί η κερδοφορία των επιχειρήσεων, πολλοί συνάδελφοι δεν έχουν πρόσβαση σε νοσοκομεία για σοβαρά προβλήματα υγείας καθώς έχουν μετατραπεί σε νοσοκομεία μίας νόσου», υποστηρίζει.
«Στον αέρα» οι μισές μεταποιητικές επιχειρήσεις της πόλης
Οκτώ στους δέκα βιοτέχνες της Θεσσαλονίκης εντάχθηκαν στα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, ωστόσο έξι στους δέκα δηλώνουν πως είναι λίγο έως καθόλου ικανοποιημένοι από τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η πολιτεία για να ενισχύσει το επιχειρείν εν μέσω πανδημίας. Την ίδια ώρα πέντε στους δέκα βιοτέχνες απαντούν πως η επιχείρηση τους δεν θα αντέξει ένα ακόμη lockdown, τύπου Μαρτίου του 2020.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από έρευνα που διενήργησε η εταιρεία δημοσκοπήσεων Interview, για λογαριασμό του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, προκειμένου να αποκρυπτογραφήσει τις επιπτώσεις του κορονοϊού στις επιχειρήσεις-μέλη του και να καταγράψει το πως βλέπουν την επόμενη ημέρα. Η έρευνα διενεργήθηκε το διάστημα 15 έως 19 Φεβρουαρίου, με τηλεφωνικό και ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο σε 705 μέλη-επιχειρήσεις του ΒΕΘ, με το 70% αυτών να προέρχεται από τη μεταποίηση και το 30% από το κλάδο των υπηρεσιών.
Το 64% των ερωτηθέντων απάντησαν πως κατά τη διάρκεια των lockdowns υπολειτούργησαν, το 11% πως έκλεισε ενώ το 25% πως λειτούργησε κανονικά. Αναφορικά με τη μείωση του τζίρου τους στο τελευταίο τρίμηνο του 2020 ο μέσος όρος διαμορφώθηκε στο 55% με τις υπηρεσίες να καταγράφει συρρίκνωση εσόδων κατά 57% και τη μεταποίηση κατά 53%.
Το θετικό είναι πως από τους συμμετέχοντες στην έρευνα που απασχολούν προσωπικό κατά μέσο όρο το 43% απάντησε πως θα διατηρήσει το προσωπικό του όταν η χώρα επιστρέψει στην κανονικότητα. Το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο όταν αφορά μεταποιητικές επιχειρήσεις καθώς αγγίζει το 47%. Το 6% απάντησε πως θα προσλάβει προσωπικό, το 4% πως θα απολύσει, το 6% πως θα μειώσει τις ώρες εργασίας, ενώ το 41% των ερωτηθέντων δεν απασχολεί προσωπικό.
Δεν είναι υπερχρεωμένοι
Στην ερώτηση «θα λέγατε πως η επιχείρηση σας ανήκει στις υπερχρεωμένες (οφειλές προς τράπεζες, εφορία, ταμεία, προμηθευτές κ.λπ.);» η συντριπτική πλειοψηφία (84%) απάντησε όχι, μάλλον όχι, ενώ το 91% στη σχετική ερώτηση απάντησε πως δεν έχει δάνειο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «κόκκινο».
Το 39% των συμμετεχόντων στην έρευνα απάντησε πως «θα πρέπει οι τράπεζες να δίνουν σε όλους τους κατόχους κόκκινων δανείων τη δυνατότητα να αγοράσουν το χρέος τους με τους ίδιους όρους που θα τα πουλούσαν σε funds διαχείρισης κόκκινων δανείων». Στην ίδια ερώτηση το 20% απάντησε να δίνουν την εν λόγω ευκαιρία μόνο σε όσους είναι συνεργάσιμοι, το 8% να μην τη δίνουν καθώς τα κόκκινα δάνεια δεν θα πληρωθούν, ενώ το 33% απάντησε «δε γνωρίζω/δεν απαντώ».
Θέλουν «κούρεμα χρέους» - Δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα
Οκτώ στους δέκα βιοτέχνες απάντησαν θετικά στην ερώτηση «από τα ευρωπαϊκά επιμελητήρια προωθείται πρόταση για τη «συγχώρεση χρέους», δηλαδή τη διαγραφή μέρους του χρέους των επιχειρήσεων προς το δημόσιο, που δημιουργήθηκε εξαιτίας της πανδημίας. Η πρόταση πρέπει να γίνει δεκτή αποδεκτή από την ΕΕ;». Το 11% απάντησε αρνητικά και το 9% δεν γνωρίζω/δεν απαντώ.
Στην ερώτηση «η επιχείρηση σας εντάχθηκε σε κάποια από τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης (επίδομα 800 ευρώ, επιστρεπτέα προκαταβολή, μείωση ενοικίου, επιδότηση επιτοκίων κ.λπ.)» κατά μέσο όρο το 78% απάντησε πως εντάχθηκε με το ποσοστό στις υπηρεσίες να είναι ενισχυμένο (85%). Το 15% απάντησε πως απορρίφθηκαν οι αιτήσεις που υπέβαλλαν, ενώ το 7% δήλωσε πως δεν χρειάστηκε βοήθεια.
Πάντως παρά το γεγονός πως η μερίδα τους λέοντος έκανε χρήση των μέτρων στήριξης το 63% απάντησε πως δεν είναι ικανοποιημένο από αυτά, με μόλις το 31% να δηλώνει ικανοποίηση και το 6% να δηλώνει δε γνωρίζω/δεν απαντώ.
Την παραγραφή των χρεών σε εφορία και ταμεία που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας προκρίνουν ως το κυριότερο μέτρο ανακούφισης οι συμμετέχοντες. Πιο συγκεκριμένα στην ερώτηση «σε ποιο από τα παρακάτω προβλήματα θα θέλατε να αναλάβει πρωτοβουλίες η κυβέρνηση», (υπήρχε η δυνατότητα τριών επιλογών), το 57% απάντησε για τη διαγραφή των χρεών προς εφορία και ταμεία, το 36% να συμβάλει για την ευκολότερη χρηματοδότηση από τις τράπεζες, το 32% στο πάγωμα των δόσεων και των προσαυξήσεων στα επιχειρηματικά δάνεια έως ότου η αγορά επανέλθει πλήρως, το 31% στην αναβολή των κατασχέσεων έως ότου η αγορά επανέλθει και το 14% στη ρύθμιση των κόκκινων δανείων.
Αναφορικά με το τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση για να βοηθήσει στην επανεκκίνηση της οικονομίας (δυνατότητα μέχρι τρεις επιλογές είχαν οι συμμετέχοντες) το 61% ζητά τη μείωση του ΦΠΑ, το 59% να μειώσει ή να καταργήσει την προκαταβολή φόρου, το 50% να μειώσει τους συντελεστές στο φόρο εισοδήματος, το 31% να μειώσει τις ασφαλιστικές εισφορές, το 29% να μειώσει τον ΕΝΦΙΑ, για το 2020 καρό 2021, το 15% να διατηρήσει τη μείωση του ενοικίου στο 40% για όσο διάστημα κερδίζει ο κορονοϊός.
Τι περιμένουν για την επόμενη ημέρα
Αισιόδοξο για το μέλλον των επιχειρήσεων του δηλώνει το 55%, ενώ διαφορετική άποψη έχει το 42%. Και αν για το μέλλον των επιχειρήσεων τους η πλειονότητα των ερωτηθέντων εμφανίζεται αισιόδοξη, για την οικονομία και την επόμενη ημέρα αυτής, οι απόψεις διίστανται. Συγκεκριμένα στην ερώτηση «πότε κατά την άποψη σας θα επανέλθει η ελληνική οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης» μόλις το 10% απαντά το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Το 29% απαντά το 2022, το 23% το 2023 και το 30% αργότερα.
Στην ερώτηση για το αν οι βιοτεχνικές επιχειρήσεις αντέχουν ένα lockdown τύπου Μαρτίου το 45% απαντά πως δεν αντέχει. Ακριβώς αντίστοιχο είναι το ποσοστό (45%) όσων απάντησαν πως δεν αντέχουν ενώ το 10% απάντησε δεν ξέρω/δεν απαντώ.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13-14 Μαρτίου 2021