Τη δημιουργία συνεχόμενης παράκτιας ζώνης αναψυχής και άξονα περιπάτου, την απρόσκοπτη μετακίνηση με ποδήλατο εντός της ίδιας ζώνης, εξυπηρέτησή της από την θαλάσσια συγκοινωνία και τις μελλοντικές, προς αεροδρόμιο, επεκτάσεις του μετρό, καθώς και σύνδεση με τους υφιστάμενους χώρους πολιτισμού, αθλητισμού, υπαίθριας αναψυχής, καθώς και την ενοποίηση των ιστορικών τόπων με τα νέα τοπόσημα αναφοράς μνήμης της πόλης, προβλέπει, μεταξύ άλλων, το φιλόδοξο Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, μήκους 40 χλμ. από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι.
Την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του Χωρικού Σχεδίου, για το παράκτιο μέτωπο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος, παρουσίασε σήμερα κατά τη διάρκεια υπηρεσιακής σύσκεψης παρουσία όλων των εμπλεκομένων φορέων, ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ο οποίος τόνισε πως το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, είναι το μεγαλύτερο στοίχημα της επόμενης δεκαετίας, ενώ είπε πως είναι το μεγαλύτερο εμβληματικό και αναπτυξιακό έργο που σχεδιάστηκε και θα γίνει στη Θεσσαλονίκη.
«Η πρώτη φάση της μελέτης γι’ αυτή την οραματική παρέμβαση όχι μόνο για τη Θεσσαλονίκη, αλλά για ολόκληρη την Κεντρική Μακεδονία, ολοκληρώθηκε με στόχο να επαναβεβαιώσουμε όλοι τη βούλησή μας για την υλοποίηση του μεγάλου σχεδίου ενοποίησης και αξιοποίησης του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, μήκους 40 χλμ. από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι. Είναι το μεγάλο στοίχημα της διοίκησης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και το κοινό μας στοίχημα με τους επτά Δήμους και επιβάλλεται τη δέσμευσή μας να τη συνεχίσουμε με τον ίδιο ζήλο, χωρίς καθυστερήσεις» υπογράμμισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Ο περιφερειάρχης ανακοίνωσε ότι σε περίπου ένα μήνα θα έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση με τους δήμους και θα αρχίσει η δεύτερη και τελευταία φάση, που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2020, ώστε να υποβληθεί το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για έγκριση από τα συναρμόδια υπουργεία και για την έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος.
«Περιμένουμε τις παρατηρήσεις, απόψεις, επισημάνσεις και διορθώσεις από όλους, ώστε να προχωρήσουμε στη δεύτερη φάση χωρίς καθυστερήσεις, για να μετουσιώσουμε μια σπουδαία ιδέα σε πράξη. Κεντρικός στόχος μας είναι εντός του 2020 να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι απαιτούμενες μελέτες και με την έκδοση του Π.Δ να προλάβουμε να αρχίσουμε τις παρεμβάσεις ενοποίησης και αξιοποίησης του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, εντός της θητείας μας» υπογράμμισε στη τοποθέτηση του.
Ποια προβλήματα θα επιλυθούν
Με το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, τα κύρια στοιχεία του οποίου παρουσίασε στη σύσκεψη ο επικεφαλής της μελετητικής ομάδας, μέλος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Τάκης Δούμας, αναμένεται να αναδειχθούν και να επιλυθούν όλα τα επιμέρους ζητήματα-προβλήματα που εντοπίζονται κατά μήκος του μετώπου, ενώ κρίνεται αναγκαία η πρόβλεψη παρεμβάσεων και ρυθμίσεων που αποσκοπούν:
*Στην εξυγίανση και ανάπλαση της περιοχής του Δενδροποτάμου και των βυρσοδεψείων και στη λειτουργική ένωση, τόσο από την μία πλευρά με τις προτεινόμενες υπερτοπικές δραστηριότητες στην οδό 26ης Οκτωβρίου, όσο και από την άλλη πλευρά προς Καλοχώρι, με φιλοπεριβαλλοντικές αναστρέψιμες παρεμβάσεις.
*Στη δημιουργία Μητροπολιτικού Δυτικού Πάρκου στο χώρο του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού.
*Στη δημιουργία των προϋποθέσεων περιπατητικού άξονα από το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος έως την Πλατεία Ελευθερίας, διαμέσου των εγκαταστάσεων του παλαιού Εμπορευματικού Σταθμού, δημιουργώντας την πορεία μνήμης
*Στη συνέχιση του άξονα περιπάτου και ποδηλάτου από τον 1ο προβλήτα του ΟΛΘ έως τον Λευκό Πύργο.
*Στην πολεοδομική ρύθμιση στο νότιο άκρο του δήμου Θεσσαλονίκης, με ενιαία πολεοδομική αντιμετώπιση της περιοχής του ΟΜΜΘ – Ποσειδωνίου – Αλλατίνη και της εκτός σχεδίου παράκτιας περιοχής στο όριο με τον Δήμο Καλαμαριάς με τη δημιουργία Ανατολικού Μητροπολιτικού Πόλου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
*Στην ενεργοποίηση όλων των προβλεπόμενων και θεσμοθετημένων ρυθμίσεων στο παράκτιο μέτωπο του Δήμου Καλαμαριάς, δίνοντας τους ουσιαστικό χωροταξικό και πολεοδομικό περιεχόμενο.
*Στην ολοκλήρωση των παρεμβάσεων έως το αγρόκτημα του ΑΠΘ, με τις ανάλογες ενεργοποιήσεις που προβλέπονται θεσμικά, για το παράκτιο τμήμα του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη, ενισχύοντας τον Μητροπολιτικό χαρακτήρα τους
*Στη δημιουργία Ανατολικού Μητροπολιτικού Πάρκου –Βοτανικού κήπου στην έκταση του ΑΠΘ πλησίον του αεροδρομίου.
*Στη χωροθέτηση Ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης Κεντρικής Μακεδονίας ανάλογης δυναμικότητας με τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις που λειτουργούν εκτός θεσμικού και αδειοδοτικού πλαισίου στο παραλιακό μέτωπο του Δήμου Πυλαίας –Χορτιάτη.
*Στην επανάκτηση του ρόλου και των στοιχείων ανάπτυξης της παράκτιας περιοχής του Δήμου Θερμαϊκού, ως κύριας ζώνης θαλάσσιας αναψυχής του ΠΣΘ
Από την περιοχή παρέμβασης έχουν εξαιρεθεί περιοχές που έχουν δικό τους θεσμικό καθεστώς (ΟΛΘ, Αεροδρόμιο ‘’ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ’’), όπου εκπονούνται ειδικές πολεοδομικές μελέτες (περιοχή Σοφούλη Καλαμαριάς) ή έχουν πρόσφατες χωροθετήσεις (Μαρίνα Δ.Ε. Πυλαίας – Τουριστική Ζώνη).
Οι παρεμβάσεις ανά περιοχή
Οι παρεμβάσεις που προβλέπονται είναι:
-Περιοχή Δήμου Δέλτα: Εφαρμογή της μελέτης του ΕΚΒΥ και δημιουργία του αλιευτικού καταφυγίου, όπου μπορεί να γίνει και στάση θαλάσσιας συγκοινωνίας. Σύνδεση -άξονας προς τα δυτικά- με περιπατητική διαδρομή πεζού και ποδηλάτου επί πασσαλόπηκτης ελαφριάς κατασκευής, δίχως την κατασκευή αναχώματος.
-Περιοχή Δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης και Δήμου Θεσσαλονίκης: Ανάπλαση της κοίτης του Δενδροποτάμου, που θεωρείται και η αρχή της πορείας του Δυτικού Τόξου προς τα στρατόπεδα Μεγ. Αλεξάνδρου, Παπακυριαζή, Παύλου Μελά, Στρεμπενιώτη, το Επταπύργιο και τους Κήπους του Πασά. Αναγνωρίζεται ως κομβική περιοχή. Ανατολικά του Δενδροποτάμου η επόμενη περιοχή αναφοράς είναι το Δυτικό Μητροπολιτικό Πάρκο (χώρος Παλιού Εμπορευματικού Σταθμού) με την πορεία μνήμης από το Μουσείο Ολοκαυτώματος έως την πλατεία Ελευθερίας διαμέσου του «αστικού» τμήματος του ΟΛΘ. Σημαντική παρέμβαση αστικής ανάπλασης είναι επίσης αυτή επί της 26ης Οκτωβρίου, καθώς και η περιπατητική διαδρομή στα όρια του σχεδίου πόλης Θεσσαλονίκης και της χερσαίας ζώνης ΟΛΘ.
-Περιοχή Δήμου Θεσσαλονίκης: Για τη διαδρομή σύνδεσης της πλατείας Ελευθερίας με τον Λευό Πύργο, ως συνέχεια αυτής από τον 1ο προβλήτα, προτείνεται επέκταση του κρηπιδώματος με κατασκευές αναστρέψιμες χωρίς εμπλησμό , ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ασφαλούς περιπάτου σε συνέχεια του σημερινού κρηπιδώματος με παράλληλη μεταφορά της ζώνης ποδηλάτου στο απέναντι του κρηπιδώματος πεζοδρόμιο της Λεωφόρου Νίκης. Το πλάτος της διαδρομής μπορεί να είναι κυμαινόμενο, παρακολουθώντας τις προβολές των κάθετων αξόνων – ροών της πλατείας Αριστοτέλους – Αγ. Σοφίας – Γούναρη, Στρ. Καλλάρη. Οι ρυθμίσεις στη Νέα Παραλία περιορίζονται στην απομάκρυνση της παράτυπης στάθμευσης οχημάτων από των αναπλασμένο πρόσφατα χώρο, με δημιουργία νέων υπόγειων χώρων στην απέναντι πλευρά της Λεωφόρου Μεγ. Αλεξάνδρου, καθώς και τη δημιουργία ποδηλατοδρόμου εκτός της αναπλασμένης περιοχής σε λωρίδα παρά την Λεωφόρο Μεγ. Αλεξάνδρου προς τη θάλασσα, ώστε να παραμένει εντός της αναπλασμένης ζώνης η κίνηση του ποδηλάτου μόνο ως αναψυχή. Η περιοχή της αναπλασμένης Νέας Παραλίας έχει άμεση σχέση με τις περιοχές των εκπονούμενων ΕΧΣ στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης, δηλαδή της ΔΕΘ, του νέου γηπέδου ΠΑΟΚ και των Κεραμείων Αλλατίνη διαμέσου κάθετων αξόνων και διαδρομών. Κομβική περιοχή θεωρείται αυτή του ΟΜΜΘ – Ποσειδώνιο – Αλλατίνη για την οποία προτείνεται η εκπόνηση μελέτης ειδικών πολεοδομικών ρυθμίσεων. Κομβική περιοχή θεωρείται αυτή του ΟΜΜΘ – Ποσειδώνιο – Αλλατίνη για την οποία προτείνεται η εκπόνηση μελέτης ειδικών πολεοδομικών ρυθμίσεων. Η μελέτη θα επιτρέπει την απόδοση σε κοινή χρήση του περιβάλλοντος χώρου του Αλλατίνη και θα δημιουργήσει νέα μητροπολιτική ζώνη οργανωμένων αθλητικών εγκαταστάσεων κολύμβησης και ναυταθλητισμού με μετεγκατάσταση του Ποσειδώνιου εντός αυτής. Επίσης θα εντάξει στον αστικό ιστό τα κτίρια του ΟΜΜΘ με τη δημιουργία κεντρικής πλατείας σε κομβικό σημείο μεταξύ αυτών, επιτρέποντας τη δημιουργία νέων κτιριακών εγκαταστάσεων υψηλής αρχιτεκτονικής αξίας με χρήση κεντρικών λειτουργιών δημιουργώντας τον ανάλογο μητροπολιτικού επιπέδου πόλο πολιτισμού, θα χωροθετήσει τις ανάγκες για εκπαίδευση στα Διατηρητέα κτίσματα του Ελληνικού Δημοσίου (πρώην αποθήκες) και θα αποδώσει με πολεοδομικές ρυθμίσεις σε κοινή χρήση τον περιβάλλοντα χώρο των Διατηρητέων κτισμάτων του Αλλατίνη ταυτόχρονα με την αποκατάσταση τους, δημιουργώντας νέα ενιαία οικοδομικά τετράγωνα σε χώρους παλιού σχεδίου και επεκτάσεις υπογειοποιώντας μερικώς την οδό Μαρία Κάλλας η μερικώς εκτρέποντάς τη.
-Περιοχή Δήμου Καλαμαριάς: Οι αντίστοιχοι άξονες – διαδρομές πεζού και ποδηλάτου παρά τις οδούς Σοφούλη και Πλαστήρα συμπληρώνονται με πολεοδομικές ρυθμίσεις τόσο στο πρώην Κυβερνείο όσο και στην πλαζ Αρετσούς. Η πλαζ Αρετσούς πέρα από την άμεση γειτνίαση της με το πρώην Στρατόπεδο Κόδρα για το οποίο επίκειται η εκπόνηση μελέτης ΕΧΣ, είναι αναγκαίο μετά την ολοκλήρωση της οριστικής απόδοσης της κατά χρήση από την ΕΤΑΔ στο Δήμο Καλαμαριάς, να αναπτυχθεί ως η πρώτη εντός του αστικού συγκροτήματος ασφαλής κολυμβητική περιοχή. Για τις υπόλοιπες όμορες εκτάσεις της ΕΤΑΔ προτείνονται χρήσεις γης καθώς και ρυθμίσεις για το Αλιευτικό Καταφύγιο – Ιχθυόσκαλα Νέας Κρήνης.
-Περιοχή Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη και Δήμου Θέρμης: Στην περιοχή παρέμβασης περιλαμβάνεται η προτεινόμενη περιοχή επέκτασης της Δ.Ε. Πυλαίας ως Π.Ε.14 από το ΓΠΣ Πυλαίας. Οι νέες κατευθύνσεις για αυτή την πολεοδομική μελέτη είναι η ενσωμάτωση της γραμμής επέκτασης του ΜΕΤΡΟ προς Αεροδρόμιο, οι αναγκαίες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και η δημιουργία ζώνης παραλιακού κοινόχρηστου χώρου για την ανάπτυξη κολυμβητικών περιοχών στο μέτωπό της μετά από μελέτες και ακτομηχανικά έργα. Η ανάπτυξη του χώρου εκπαίδευσης και βοτανικού κήπου ως Ανατολικό Μητροπολιτικό Πάρκο – Βοτανικός Κήπος θεωρείται ως ένα ακόμη κομβικό σημείο της περιοχής παρέμβασης. Η σχέση του Αγροκτήματος του ΑΠΘ με τις νέες προτεινόμενες αναβαθμισμένες χρήσεις γης, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη στάση της γραμμής ΜΕΤΡΟ προς Αεροδρόμιο με όλες τις υποστηρικτικές χρήσεις της, τη στάση της θαλάσσιας συγκοινωνίας και την ανάδειξη του μη χαρακτηρισμένου υγροτόπου, δημιουργεί συνθήκες κατάργησης της ασυνέχειας στην περιοχή του Αεροδρομίου ‘’ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ’’. Η πρόταση χωροθέτησης ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης δίπλα στις υπό πιθανή παραχώρηση έκταση στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας για την ανάπτυξη καινοτομικής ζώνης, συμπληρώνει λειτουργικά την προσπάθεια αναβάθμισης της περιοχής.
-Περιοχή Δήμου Θερμαϊκού: Η αναθεώρηση του πολεοδομικού σχεδίου των παράκτιων περιοχών του Δήμου Θερμαϊκού, όπως προτείνονται από το εγκεκριμένο ΓΠΣ με σύνταξη ειδικής πολεοδομικής μελέτης σε συνδυασμό με την θαλάσσια συγκοινωνία θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για την τουριστική αξιοποίηση αυτής της αστικής περιοχής και επανάκτηση του ρόλου που διαδραμάτιζε η περιοχή αυτή τις δεκαετίες των 60-70.
Τι είπαν οι φορείς
Ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων Πάρις Μπίλλιας, εξήγησε ότι «κοινός στόχος όλων είναι να αποτελέσει το παραλιακό μέτωπο το νέο τοπόσημο της Θεσσαλονίκης. Πρέπει ενωμένοι να ξεπεράσουμε τα εμπόδια και τη γραφειοκρατία, επειδή πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Θεωρώ ότι μέχρι σήμερα τα καταφέραμε καλά και επειδή όλοι αντιλαμβάνονται το σπουδαίο διακύβευμα θα προχωρήσουμε τηρώντας τα χρονοδιαγράμματα».
Ο επικεφαλής της μελετητικής ομάδας, μέλος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Τάκης Δούμας, δήλωσε πως ήταν μια δύσκολη μελέτη, λόγω του μεγέθους της και του αριθμού των εμπλεκομένων φορέων, όμως διασφαλίζει την ισόρροπα κατανεμημένη ανάπτυξη και προσδιορίζει το νέο brand name της Θεσσαλονίκης, επανασυνδέοντας οριστικά την πόλη με τη θάλασσα. «Σκοπός του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου είναι η ανάδειξη της μεγάλης εικόνας, που θα περιλαμβάνει ταυτόχρονα την ενίσχυση της κινητικότητας , την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και του πολιτισμού και την οικονομική ανάπτυξη, αποδίδοντας νέο, ρυθμισμένο πολεοδομικά, δημόσιο χώρο, στους κατοίκους και τους επισκέπτες του πολεοδομικού συγκροτήματος, είπε ο κ. Δούμας.
Ο δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πορεία του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου και αναφέρθηκε στις μεγάλες πληγές ειδικά στη δυτική Θεσσαλονίκη, που θα κλείσουν με την υλοποίηση των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων.
Ο δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος χαρακτήρισε «πολύ σημαντική την προσπάθεια που γίνεται για πρώτη φορά να αποκτήσει η πόλη έναν ενιαίο συνολικό σχεδιασμό για το παραλιακό μέτωπο, ωστόσο διαφώνησε με τη νέα χωροθέτηση της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης στην παραλιακή ζώνη της Θέρμης
Ο δήμαρχος Θερμαϊκού Γιώργος Τσαμασλής σημείωσε ότι «το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο είναι ένα εργαλείο αξιοποίησης της παραλιακής ζώνης, η κατάσταση της οποίας έφτασε σε ‘προσβλητικά’ επίπεδα και δεν τιμά κανέναν μας. Είναι ένα στοίχημα το οποίο θα πετύχουμε όλοι μαζί».
Ο δήμαρχος Δέλτα Γιάννης Ιωαννίδης επισήμανε ότι «αυτή η προσπάθεια αποτελεί ένα πεδίο συνεννόησης, για να αντιμετωπίσουμε πολύ μεγάλες βλάβες και ζημιές, οι οποίες άλλαξαν διαχρονικά τη φυσιογνωμία του παραλιακού μετώπου και να του δώσουν την αναπτυξιακή διάσταση, που θα έπρεπε να έχει».
Ο δήμαρχος Καλαμαριάς Γιάννης Δαρδαμανέλης τόνισε ότι «σπανίζουν πρωτοβουλίες όπως αυτή, που έχει δυο σημαντικά χαρακτηριστικά: τη συνεργασία και το σοβαρό σχεδιασμό. «Υπάρχει η βούληση από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η εγγύηση όλων των νέων διοικήσεων των Δήμων ότι θα φτάσουμε σε αποτέλεσμα. Πρώτο μας μέλημα είναι να ξαναζωντανέψουμε υποδομές και σημεία του παραλιακού μετώπου που είναι σε αχρησία» είπε χαρακτηριστικά.
Η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου υπογράμμισε ότι σε συνδυασμό με το μεγάλο πρόγραμμα Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης που υλοποιείται από την Περιφέρεια στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με τους Δήμους, επιτυγχάνεται κάτι που δεν έχει επιτευχθεί επί δεκαετίες στο πολεοδομικό συγκρότημα. «Αρχίσαμε μέσω της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης να υλοποιούμε τις παρεμβάσεις για την αναγέννηση του δυτικού παράκτιου μετώπου. Με το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο θεσμοθετούμε πια το αυτονόητο. Η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη από τη συνεργασία και τη συμφωνία όλων μας», τόνισε.
Ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Γιουτίκας δήλωσε ότι «για πρώτη φορά βλέπουμε το μεγάλο και το συνολικό και δεν λειτουργούμε αποσπασματικά. Η συγκυρία είναι ιστορική και αυτό το στοίχημα δεν θα το χάσουμε. Το ‘διαμάντι’ που λέγεται παραλιακό μέτωπο Θεσσαλονίκης είναι ένας θησαυρός αναξιοποίητος. Σήμερα κάνουμε το πρώτο ουσιαστικό βήμα για να αποκτήσει αυτή η μεγάλη περιοχή χρήσης γης και ένα ενιαίο σχέδιο ανάπτυξης. Είναι ένα οραματικό σχέδιο».
Ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών, Πολεοδομίας και Βιώσιμης Κινητικότητας Πυλαίας – Χορτιάτη Πάρης Τσογκαρλίδης χαρακτήρισε τη σημερινή μέρα «ιστορική» και ανέφερε πως το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο συνιστά μια οραματική παρέμβαση για τη δημιουργία της ‘Ριβιέρας της Θεσσαλονίκης’.
Ο εκπρόσωπος του Δημάρχου Θεσσαλονίκης, Επιστημονικός Συνεργάτης Τεχνικών Θεμάτων και Υποδομών, Δημήτρης Μήτρου είπε ότι «πρόκειται για μια πολύ σημαντική προσπάθεια και ήδη ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας έχει δώσει οδηγίες για να μην υπάρξουν αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, γι’ αυτό και ο Δήμος συνεργάζεται στενά με τους μελετητές».