Εντείνονται οι ανησυχίες για τη Θεσσαλονίκη μετά τις επαναλαμβανόμενες ημερήσιες καταγραφές 200 κρουσμάτων τις προηγούμενες ημέρες. Οι φόβοι για μεγαλύτερη επιδημιολογική επιδείνωση στην πόλη αρχίζουν να γεννιούνται, ωστόσο ακόμα τα βλέμματα όλων των υγειονομικών αρχών είναι στραμμένα στην Αττική, όπου το σύστημα υγείας δέχεται ασφυκτική πίεση.
Μέχρι πρότινος, υπήρχε συγκρατημένη αισιοδοξία για την επιδημιολογική πορεία της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια του τρίτου κύματος, χωρίς να συνιστούνται σκληρότερα μέτρα. Μάλιστα, καθηγητές και γιατροί έκαναν λόγο για μικρό ποσοστό ανοσίας που αποκτήθηκε από τον «μαύρο» Νοέμβρη που θα βοηθούσε στην απόκρουση νέας κλιμάκωσης στην καταγραφή κρουσμάτων. Ωστόσο, ο Μάρτιος προβλέπεται δύσκολος και για τους Θεσσαλονικείς με το Πάσχα να ορίζεται ως σημείο κορύφωσης, σύμφωνα καθηγητή Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένη Σαρηγιάννη.
«Την περασμένη εβδομάδα, ο εβδομαδιαίος μέσος όρος στη Θεσσαλονίκη ήταν 165 κρούσματα ανά ημέρα. Πλέον ο μέσος όρος έφτασε στα 170 κρούσματα και αναμένεται η Θεσσαλονίκη να συνεχίζει να καταγράφει 200 κρούσματα την ημέρα το επόμενο διάστημα» αναφέρει ο κ. Σαρηγιάννης για τα αποτελέσματα του μοντέλου πρόγνωσης που έχει αναπτύξει με την επιστημονική ομάδα του. Όπως αναφέρει ο καθηγητής, τα κρούσματα ανά ημέρα θα σταθεροποιηθούν στην πόλη τις πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου και ενδεχομένως να υποχωρήσουν κάτω από τα 200. Στα μέσα Απριλίου, όμως, προβλέπεται νέα αύξηση που θα κορυφωθεί στις 2 Μαΐου. «Στις 18 Απριλίου ο εβδομαδιαίος μέσος όρος κρουσμάτων αναμένεται τα φτάσει στα 265 και στις 2 Μαΐου, ανήμερα του Πάσχα, προβλέπεται πως θα αγγίξει το μεγαλύτερο δείκτη με 269» τονίζει ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης. «Οι προβλέψεις αυτές γίνονται με βάση τα ισχύοντα μέτρα αλλά και μικρές άρσεις, όπως η λειτουργία των καταστημάτων με click away» συμπληρώνει.
Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος δηλώνει στη «ΜτΚ» πως θα έπρεπε ήδη να έχουν ληφθεί επιπρόσθετα μέτρα για τη Θεσσαλονίκη. «Το πρόβλημα της Θεσσαλονίκης είναι το ίδιο με την Αθήνα. Όταν για δύο ημέρες καταγράφτηκαν 200 κρούσματα στη Θεσσαλονίκη και περισσότερα από 800 στην Αθήνα, δεν υπάρχει ουσιώδης διαφορά αναλογικά με τον πληθυσμό» αναφέρει ο κ. Εξαδάκτυλος, τονίζοντας πως υπάρχει αργή και σταθερή αύξηση των κρουσμάτων.
Αυξάνεται ο κίνδυνος στα νοσοκομεία της πόλης
Η αύξηση των κρουσμάτων άρχισε ήδη να αποτυπώνεται στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, με τις εισαγωγές ασθενών με κορονοϊό. Αποτελεί το πρώτο καμπανάκι στις υγειονομικές αρχές, καθώς σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Υγείας οι εισαγωγές αυξήθηκαν 2,5 φορές παραπάνω συγκριτικά με το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Πλέον, στα εφημερεύοντα νοσοκομεία της πόλης γίνονται κατά μέσο όρο 30 εισαγωγές την ημέρα, όταν το προηγούμενο μήνα έφταναν τις 10-13.
Όσο αυξάνονται οι νοσηλευόμενοι, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για πληρότητα στις ΜΕΘ, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές. Ωστόσο, προς στιγμής, το σύστημα υγείας δεν δέχεται πιέσεις και η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη. Ελπιδοφόρες είναι και οι προβλέψεις για την νέα κορύφωση της πανδημίας στην πόλη, «καθώς αν αυτό συμβεί το Πάσχα, έχουμε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα για να εμβολιαστούν χιλιάδες πολίτες που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και οι άνω των 60, ώστε να μην υπάρχουν βαριά περιστατικά» αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Υγείας.
Σε διαχειρίσιμη κατάσταση φαίνεται να βρίσκονται και τα νοσοκομεία των υπόλοιπων περιοχών της Βόρειας Ελλάδας, γεγονός που ευνοεί το σύστημα υγείας και στη Θεσσαλονίκη. Χαρακτηριστικά, πλέον από το Κιλκίς στη Θεσσαλονίκη μεταφέρεται ένας ασθενής ανά τρεις ημέρες, στο νοσοκομείο των Σέρρες είναι εφικτή η διαχείριση των περιστατικών, ενώ καλή εικόνα παρουσιάζουν και τα νοσοκομεία σε Δράμα και Καβάλα.
Απρόβλεπτες οι μεταλλάξεις
Tα μεταλλαγμένα στελέχη του ιού που εξαπλώνονται με υψηλότερη ταχύτητα αποτελούν τη μεγαλύτερη ανησυχία, καθώς κινούνται με απρόβλεπτη τροχιά. «Τα μεταλλαγμένα στελέχη, ιδιαίτερα από τη Βρετανία, μας ανησυχούν ιδιαίτερα και αρχίσαμε να μετράμε. Όμως, δεν μπορούμε να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για τις προβλέψεις μας, καθώς οι αριθμοί των μεταλλαγμένων κρουσμάτων παρουσιάζονται ανά διαστήματα και δεν γνωρίζουμε πότε λήφθηκαν τα δείγματα» σημειώνει ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης για τη δυσκολία των προβλέψεων.
Η βρετανική μετάλλαξη εξαπλώνεται ταχύτατα στην Αττική, με 990 κρούσματα να έχουν καταγραφεί συνολικά στη χώρα έως τις 25 Φεβρουαρίου, ενώ στη Θεσσαλονίκη συγκεντρώνεται η πλειονότητα των κρουσμάτων του νοτιοαφρικανικού στελέχους. «Όταν τα 21 από τα 27 κρούσματα της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης βρίσκονται στο δήμο Κορδελιού - Ευόσμου, αντιλαμβανόμαστε πως πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν μέτρα» λέει ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος τονίζοντας πως «η απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 6 μ.μ. σε μία περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος όπως ο Εύοσμος και το Κορδελιό δεν φαίνεται να αποδίδει, καθώς λόγω του περιορισμού εντείνεται η κυκλοφορία τις προηγούμενες ώρες. Βλέπουμε συνωστισμό σε σούπερ μάρκετ, σε φούρνους και στους δρόμους».
Η πορεία στο ιικό φορτίο στα λύματα και οι νέοι δειγματολήπτες
Πάντως, την ίδια στιγμή, το ιικό φορτίο στα λύματα της Θεσσαλονίκης δείχνει να σταθεροποιείται μετά από μία μικρή αύξηση που είχε σημειωθεί την προηγούμενη εβδομάδα. «Είχε παρατηθεί αύξηση στο ιικό φορτίο τη Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου έως την Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου, αλλά τις επόμενες ημέρες υπήρχε σταθεροποίηση. Σε σταθερά επίπεδα παρέμεινε το φορτίο και αυτή την εβδομάδα. Μπορεί να μην υπάρχει μείωση, αλλά δεν βλέπουμε έξαρση και αυτό είναι ενθαρρυντικό» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο αντιπρύτανης ΑΠΘ, Στράτος Στυλιανίδης.
Επόμενος στόχος της επιτυχημένης συνεργασίας του ΑΠΘ με την ΕΥΑΘ για την μέτρηση του ιικού φορτίου στα λύματα, είναι τοποθέτηση δειγματοληπτών σε διάφορα σημεία του πολεοδομικού συγκροτήματος, ώστε να καταγράφονται στοιχεία ξεχωριστά για κάποιες περιοχές. «Θα τοποθετήσουμε αυτόματους δειγματολήπτες για ορισμένα μεγέθη πληθυσμού εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος, ώστε να γίνει μέτρηση στοχευμένα για κάποιες περιοχές. Μετά τη Θεσσαλονίκη, επιθυμούμε να αναπτυχθεί το σύστημα και σε άλλες πόλεις» σημειώνει ο κ. Στυλιανίδης.
Όλα του lockdown… δύσκολα σε Κορδελιό και Εύοσμο
Παράδοξα, διαμαρτυρίες και αναστάτωση προκάλεσε το ολικό lockdown που εφαρμόστηκε στο δήμο Κορδελιού-Ευόσμου. Ένα lockdown που από την πρώτη στιγμή έφερε αντιδράσεις, με τον δήμαρχο Κλεάνθη Μανδαλιανό να εκπλήσσεται και να τηλεφωνεί στον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά για να ζητήσει εξηγήσεις.
Την πρώτη κιόλας ημέρα εφαρμογής των μέτρων, δεκάδες κάτοικοι συγκεντρώθηκαν έξω από το δημαρχείο και διαμαρτυρήθηκαν για το lockdown. Άλλοι για τα παιδιά τους που πηγαίνουν σχολείο σε άλλο δήμο και δεν θα μπορούν να μετακινηθούν, άλλοι για την οικονομική ζημία που θα υποστούν, κάποιοι επειδή δεν πιστεύουν στον κορονοϊό και αρκετοί που δεν μπορούσαν να καταλάβουν πώς θα εφαρμοστεί αυτό το ιδιόρρυθμο lockdown. Οι συγκεντρώσεις και οι πορείες συνεχίστηκαν όλη την εβδομάδα, με τους διαμαρτυρόμενους να αυξάνονται και τελικά να συμβαίνει ό,τι έπρεπε να αποτραπεί: συνωστισμός, άνθρωποι χωρίς μάσκες ο ένας δίπλα στον άλλον και φωνές που ενισχύουν τη μετάδοση του ιού.
«Γύρω - γύρω ελεύθερη περιοχή και στη μέση lockdown». Έτσι περιέγραψαν πολλοί την κατάσταση που επικράτησε από το Σάββατο 20 Φεβρουαρίου στο δεύτερο μεγαλύτερο δήμο της Κεντρικής Μακεδονίας. Η περιοχή συνορεύει με τον δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης και το δήμο Παύλου Μελά, με τα σημεία επαφής να είναι πολλά και τα όρια να μην είναι ευδιάκριτα. Χαρακτηριστική περίπτωση η οδός Καραολή και Δημητρίου, που στη μία πλευρά του δρόμου ισχύουν τα μέτρα του σκληρού lockdown και απέναντι όχι. «Στον ίδιο δρόμο διατηρώ δύο φούρνους-ζαχαροπλαστεία. Το ένα ανήκει στον Εύοσμο, οπότε το έκλεινα στις 6 μ.μ., ενώ το άλλο βρίσκεται λίγα μέτρα παρακάτω και ανήκει στην Ηλιούπολη, οπότε έκλεινε στις 9 μ.μ. Ζούμε το θέατρο του παραλόγου» λέει στη «ΜτΚ» ο Βλάσσης Νικολαΐδης. Προφανώς, η περίπτωση του συγκεκριμένου δρόμου έγινε viral και θέμα συζήτησης, διότι σε ένα δρόμο ίσχυαν δύο καθεστώτα. «Οι καταναλωτές αλλάζουν απλά δρόμο και ψωνίζουν μετά τις 6 μ.μ. Δεν αλλάζει κάτι» συμπληρώνει ο επιχειρηματίας. Προφανώς, αυτά τα περιστατικά εξόργισαν τον εμπορικό κόσμο που διαμαρτυρήθηκε στις αρχές για αθέμιτο ανταγωνισμό. «Καταλήξαμε να μεταφέρονται οι κάτοικοι στους διπλανούς δήμους, με τον ιό να συνεχίζει να κινείται και τους επιχειρηματίες απλά να χάνουν χρήματα» δηλώνει ο αντιπρόεδρος του εμπορικού συλλόγου του δήμου Τάσος Τσιλιγγερίδης.
Βέβαια, η κίνηση εντός του δήμου τις ώρες απαγόρευσης σαφώς μειώθηκε και κάποιες ημέρες μηδενίστηκε. Αυτό ήταν και το όφελος του lockdown, όπως και αποφυγή συγχρωτισμού έξω από καταστήματα take away. Συγκεκριμένα, μετά τις 6 μ.μ. ελάχιστοι ήταν όσοι κυκλοφορούσαν πεζοί και οι ιδιοκτήτες με καταστήματα ψιλικών και με υπηρεσίες delivery παρέμεναν μέσα στα άδεια μαγαζιά τους. Φυσικά, η κίνηση στους κεντρικούς δρόμους δεν μπόρεσε να εξαλείφει, καθώς οδοί όπως η Καραολή και Δημητρίου αποτελούν κεντρική αρτηρία για τη δυτική Θεσσαλονίκη.
Συζητιέται αλλά δεν προχωράει η… απολύμανση αέρα
Το τελευταίο διάστημα αναφέρονται σε δημόσιες συζητήσεις από γιατρούς και καθηγητές πανεπιστημίων τα συστήματα καθορισμού αέρα από παθογόνους οργανισμούς. Μία συζήτηση, που άρχισε να επεκτείνεται μετά τις πληροφορίες για πρόγραμμα επιδότησης επιχειρήσεων εστίασης για την αγορά των συγκεκριμένων συσκευών από το υπουργείο Ανάπτυξης.
Αν και στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν οι συσκευές απολύμανσης αέρα από το προηγούμενο έτος, ακόμα δεν έχουν τοποθετηθεί σε δημόσια κτίρια αλλά ούτε σε πολλά ιδιωτικά. «Τα μηχανήματα που απολυμαίνουν τον αέρα είναι αποτελεσματικά. Αν τοποθετηθούν σε καταστήματα, θα βοηθήσουν πολύ στην επαναλειτουργία τους. Μου φαίνεται περίεργο που ακόμα δεν έχουν διαδοθεί» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης. «Σε συνεργασία με την ιατρική σχολή του ΑΠΘ, μελετάμε ήδη την συγκεκριμένη τεχνολογία».
«Οι συσκευές ρουφάνε τον αέρα του χώρου και εντός τους υπάρχουν λαμπτήρες με υπεριώδη ακτινοβολία UVC. Ακτινοβολούν τα μόρια του αέρα και στην ουσία τον φιλτράρουν. Αφού γίνει αποστείρωση, από την πάνω πλευρά της συσκευής βγαίνει καθαρός ο αέρας» εξηγεί για τον τρόπο λειτουργίας ο Κωνσταντίνος Γκελντής, υπεύθυνος τομέας αποστείρωσης της ιατροτεχνολογικής εταιρείας GLD Systems. «Οι συσκευές αυτές μπορούν να μπουν σε κάθε χώρο και λειτουργούν με ρεύμα. Στην Ιταλία ήδη έχουν τοποθετηθεί σε πολλά καταστήματα. Στην Ελλάδα ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστά» συμπληρώνει.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Φεβρουαρίου 2021