Η πτήση της Ryanair, η οποία είχε αναχωρήσει από την Αθήνα και αναγκάστηκε να προσγειωθεί στο Μινσκ της Λευκορωσίας, προσγειώθηκε τελικά στον προορισμό της, το Βίλνιους της Λιθουανίας, σύμφωνα με τον εξειδικευμένο ιστότοπο FlightRadar που παρακολουθεί τις πτήσεις της πολιτικής αεροπορίας.
Όπως εξάλλου ανέφερε πριν από αυτό η Επίτροπος Μεταφορών της ΕΕ, Αντίνα Βαλέανι «η πτήση της Ryanair απογειώθηκε μόλις από το Μινσκ με προορισμό το Βίλνιους. Υπέροχα νέα για όλους, ειδικά για τις οικογένειες και τους φίλους των ανθρώπων που ταξιδεύουν». Δόθηκε έτσι τέλος σε ένα θρίλερ που εκτυλίχθηκε τις τελευταίες ώρες μεταξύ αέρος και... εδάφους και είχε ως συνέπεια την ταλαιπωρία των δεκάδων επιβατών που ταξίδευαν με τη συγκεκριμένη πτήση, η οποία αναχώρησε από το αεροδρόμειο "Ελευθέριος Βενιζέλος" της Αθήνας το μεσημέρι.
Όλο το χρονικό της αναγκαστικής προσγείωσης
Οι αρχές της Λευκορωσίας ανάγκασαν το αεροσκάφος σε προσγείωση προκειμένου να συλλάβουν τον γνωστό δημοσιογράφο Ρομάν Προτασέβιτς που αντιμετωπίζει ποινή στη χώρα του.
Η αναγκαστική προσγείωση έγινε στο Μινσκ μετά από εντολή της Λυκορωσίας.
«Το υπουργείο Εξωτερικών βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους Ευρωπαίους εταίρους αναφορικά με το αεροσκάφος που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους και προέβη σε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ», ανέφερε σε ανάρτηση στο twitter το υπουργείο Εξωτερικών. «Πρωταρχικό μας μέλημα η ασφάλεια όλων των επιβατών», πρόσθεσε.
Το αεροπλάνο είχε σχεδόν φθάσει στη Λιθουανία όταν άλλαξε κατεύθυνση και συνοδεία μαχητικού οδηγήθηκε στο Μινσκ εν μέσω πληροφοριών ότι δήθεν στο αεροσκάφος υπήρχαν εκρηκτικά, σύμφωνα με διαδικτυακό ιστότοπο εντοπισμού πτήσεων και το BelTA. Τα εκρηκτικά όμως αυτά δεν εντοπίστηκαν ποτέ και πολλοί εικάζουν ότι ήταν απλώς την αφορμή για να ακινητοποιηθεί το σκάφος και να συλληφθεί ο δημοσιογράφος.
Στο μεταξύ οι αρχές της Λευκορωσίας ισχυρίζονται ότι είδαν μια φωτογραφία του Ρομάν Προτασέβιτς στο Μινσκ σε ανάρτηση ενός άλλου μπλόγκερ και η αστυνομία κινητοποιήθηκε για να τον συλλάβει, όπως μετέδωσε η κρατική τηλεόραση της χώρας. Σύμφωνα αυτήν ο φίλος του Προτασέβιτς έστειλε τη φωτογραφία στον Αντόν Μοτόλκο, εκείνος την ανάρτησε και έτσι ενημερώθηκε η αστυνομία. Ο Μοτόλκο έχει χαρακτηριστεί και αυτός από τις λευκορωσικές αρχές ως άτομο που εμπλέκεται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες.
Όσο για τον δημοσιογράφο, κανείς δεν γνωρίζει μέχρι στιγμής τι απέγινε.
Όπως λέει το λιθουανικό Delfi.it ο ίδιος ήταν απελπισμένος.
Κάποιοι από τους επιβάτες παραξενεύτηκαν από την απότομη μανούβρα του αεροπλάνου, τη στιγμή δηλαδή που έστριψε για να κατευθυνθεί προς το Μινσκ.
Τότε ήταν που ο Προτάσεβιτς κατάλαβε τι συμβαίνει: έπιασε το κεφάλι του και έδειξε να πανικοβάλλεται. Όπως αναφέρει πάντα το λιθουανικό μέσο, κάποιοι επιβάτες τον ρώτησαν τι συμβαίνει. Τότε, αυτός τους είπε ποιος είναι και πρόσθεσε σε ήρεμο τόνο, αλλά με τρεμάμενη φωνή: «Εδώ με περιμένει η θανατική τιμή».
Το υπουργείο Εσωτερικών, νωρίτερα, όπως και το τμήμα οργανωμένου εγκλήματος της Λευκορωσίας επιβεβαίωσαν τη σύλληψη του αντιφρονούντα, αλλά, το τελευταίο, στη συνέχεια διέγραψε τη δήλωση από το κανάλι του στο Telegram.
Πάντως, όπως λένε, στο Μινσκ, οι αρχές επιδόθηκαν σε ολόκληρο σόου και καψώνια προς τους επιβάτες. Πυροσβεστικά και αστυνομικά οχήματα περίμεναν το αεροπλάνο για να αντιμετωπίσουν τον δήθεν κίνδυνο. Σύμφωνα με το δίκτυο NEXTA, που ίδρυσε ο συλληφθείς δημοσιογράφος, όλες οι βαλίτσες ελέγχθησαν από σκυλιά της αστυνομίας. Οι επιβάτες ανακρίθηκαν και κρατήθηκαν για τρεις ώρες σε στενούς διαδρόμους χωρίς νερό ή τουαλέτα για να ελέγξουν τα έγγραφα και να τα ψάξουν.
Ο Προτασέβιτς ήταν καταζητούμενος στη Λευκορωσία με την κατηγορία ότι οργάνωνε μαζικές κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας και, όπως λένε άλλες πηγές, κινδυνεύει να καταδικαστεί σε κάθειρξη έως και 15 ετών.
Το γεγονός της αναγκαστικής προσγείωσης του αεροσκάφους προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις από κυβερνήσεις και φορείς του εξωτερικού.
Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Δένδιας
Δριμεία αντίδραση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, μέσω ανάρτησης του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την απόφαση της ηγεσίας της Λευκορωσίας. Συγκεκριμένα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρει στην ανάρτηση του στο twitter: «Η αναγκαστική προσγείωση ενός επιβατικού αεροπλάνου, προκειμένου να τεθεί υπό κράτηση ένας δημοσιογράφος είναι μία άνευ προηγουμένου σοκαριστική ενέργεια. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών. Το αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να ανταποκριθεί στην ανάγκη να κλιμακωθεί η πίεση στη Λευκορωσία. Αρκετά».
The forced landing of a commercial plane to detain a journalist is an unprecedented, shocking act. We demand all passengers’ immediate release. Tomorrow’s #EUCO must address the need to step up pressure on Belarus. Enough is enough.
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) May 23, 2021
Τηλεφωνική συνομιλία με τον Λιθουανό υπουργό Εξωτερικών Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις (Gabrielius Landsbergis) είχε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Ο κ. Λαντσμπέργκις τον ενημέρωσε για τις συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους της Ryanair στο Μινσκ και για τις προσπάθειες που καταβάλλει η λιθουανική πλευρά για τη μεταφορά των επιβατών στο Βίλνιους, σύμφωνα με σχετική ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών στο twitter.
«Αμφότεροι τόνισαν την ανάγκη για την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών και ότι θα συνεχίσουν να συντονίζουν τις προσπάθειες τους και στο πλαίσιο της ΕΕ», σημειώνει.
Αντιδράσεις από Γερμανία και Πολωνία
Εντωμεταξύ η Γερμανία ζήτησε από τη Λευκορωσία να δώσει «αμέσως» εξηγήσεις γιατί διέταξε το αεροσκάφος της Ryanair να προσγειωθεί.
«Χρειαζόμαστε μια άμεση εξήγηση από την κυβέρνηση της Λευκορωσίας για την εκτροπή της πτήσης, που βρισκόταν εντός της ΕΕ, και τη φερόμενη σύλληψη ενός δημοσιογράφου», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο υφυπουργός Εξωτερικών Μίγκελ Μπέργκερ.
«Κρατική τρομοκρατία» χαρακτήρισε την κίνηση της Λευκορωσίας ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι.
«Καταδικάζω με τον εντονότερο τρόπο τη σύλληψη του Ρομάν Προτάσεβιτς από τις αρχές της Λευκορωσίας, μετά την εκτροπή μιας επιβατικής πτήσης της Ryanair. Αυτό το πράγμα είναι εγκληματική, κρατική τρομοκρατία», έγραψε στο Twitter.
Ο Μοραβιέτσκι πρόσθεσε ότι ζήτησε από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να συζητηθεί αύριο Δευτέρα, στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία.
Η Γαλλία
Η Γαλλία κατήγγειλε την «απαράδεκτη» εκτροπή, από τις αρχές της Λευκορωσίας, ενός αεροσκάφους στο οποίο επέβαινε ένας Λευκορώσος αντιφρονών και ζήτησε να δοθεί μια απάντηση από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ.
«Η εκτροπή, από τις λευκορωσικές αρχές, μιας πτήσης της Ryanair είναι απαράδεκτη. Είναι αναγκαίο να δοθεί μια ισχυρή και ενιαία απάντηση των Ευρωπαίων», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.
«Όλοι οι επιβάτες της πτήσης, μεταξύ των οποίων και οι πιθανοί Λευκορώσοι αντιπολιτευόμενοι, πρέπει να επιτραπεί χωρίς καθυστέρηση να φύγουν από τη Λευκορωσία», πρόσθεσε.
Η ηγεσία της ΕΕ
H ηγεσία της ΕΕ εκφράζει ανησυχία για την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης.
Σε ανάρτησή του στο twitter, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ τονίζει:
«Ανησυχώ πολύ με τα όσα έχουν αναφερθεί για την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ. Καλούμε τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσει αμέσως την πτήση και τους επιβάτες της. Η διερεύνηση του συμβάντος από το ICAO θα είναι απαραίτητη».
Από την πλευρά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τονίζει: «Είναι απολύτως απαράδεκτο να αναγκαστεί η πτήση της Ryanair από την Αθήνα προς το Βίλνιους να προσγειωθεί στο Μινσκ. ΟΛΟΙ οι επιβάτες πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσουν το ταξίδι τους στο Βίλνιους αμέσως και να διασφαλιστεί η ασφάλειά τους. Οποιαδήποτε παραβίαση των διεθνών κανόνων αεροπορικών μεταφορών πρέπει να έχει συνέπειες.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ τονίζει με ανάρτησή του στο twitter ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις γύρω από την πτήση της Ryanair από την Αθήνα στο Βίλνιους. «Αυτό είναι εντελώς απαράδεκτο», τονίζει ο Ζοζέπ Μπορέλ και προσθέτει: «Θεωρούμε υπεύθυνη την κυβέρνηση της Λευκορωσίας για την ασφάλεια όλων των επιβατών και των αεροσκαφών. ΟΛΟΙ οι επιβάτες πρέπει να μπορούν να συνεχίσουν το ταξίδι τους αμέσως.»
Τι λέει η Ryanair
Η ιρλανδική αεροπορική εταιρεία Ryanair ανακοίνωσε ότι δεν βρέθηκε «τίποτα το δυσάρεστο» αφού ενημερώθηκε από τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας της Λευκορωσίας για μια πιθανή απειλή για την ασφάλεια ενός αεροσκάφους της, στο οποίο δόθηκε η οδηγία να προσγειωθεί στο κοντινότερο αεροδρόμιο, αυτό του Μινσκ.
Στην ανακοίνωσή της η εταιρεία σημειώνει ότι ολοκληρώθηκε ο έλεγχος ασφαλείας στους επιβάτες από τις τοπικές αρχές. Η πτήση επρόκειτο να αναχωρήσει στις 16.00 GMT (19.00 ώρα Ελλάδας), με τους επιβάτες και το πλήρωμα, πρόσθεσε, ζητώντας συγγνώμη για την καθυστέρηση που «ήταν πέρα από τον έλεγχό της».
Η Ryanair ενημέρωσε για το συμβάν «τις αρμόδιες εθνικές και ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας».
Έντονη ανησυχία από τον ICAO
Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του για την κατά τα φαινόμενα εξαναγκαστική προσγείωση του αεροπλάνου.
Σε ανάρτηση στο Twitter ο ICAO αναφέρει ότι η ενέργεια αυτή ενδέχεται να παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, του 1944, με την εφαρμογή της οποίας είναι επιφορτισμένη αυτή η υπηρεσία του ΟΗΕ που εδρεύει στο Μόντρεαλ.
Η Σύμβαση του Σικάγο έχει ως στόχο την προώθηση της ειρηνικής χρήσης της πολιτικής αεροπορίας.
Άμεση απελευθέρωση ζητείο ο Σαρλ Μισέλ
Την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτασέβιτς ζητεί ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ με ανακοίνωση που εξέδωσε πριν από λίγο, ενώ τονίζει ότι «το περιστατικό δε θα μείνει χωρίς συνέπειες».
Ειδικότερα, ο Σαρλ Μισέλ επισημαίνει: «Καταδικάζω με τον πιο ισχυρό τρόπο την αναγκαστική προσγείωση πτήσης της Ryanair στο Μινσκ της Λευκορωσίας, στις 23 Μαΐου 2021 και την αναφερόμενη κράτηση από τις αρχές της Λευκορωσίας του δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς.
Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τον κρατούμενο επιβάτη και να εγγυηθούν πλήρως τα δικαιώματά του».
«Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν αύριο αυτό το άνευ προηγουμένου περιστατικό κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου» προσθέτει.
Τέλος, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπογραμμίζει ότι «το περιστατικό δεν θα μείνει χωρίς συνέπειες».