Η απάλειψη του γράμματος Β από τον ΣΒΒΕ (Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος) και η μετονομασία του σε Σύνδεσμο Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) δεν ήταν μια τυπική αλλαγή. Πυροδότησε την αντίδραση του ΣΕΒ που δεν προέβλεψε ότι ο διαχρονικός αποκλεισμός και απομόνωση του ΣΒΒΕ μπορούσε να καταλήξει σε μπούμερανγκ.
Το φθινόπωρο του 2017, στο 2o συνέδριο Thessaloniki Summit του ΣΒΒΕ, ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας εξήγγειλε την ικανοποίηση του αιτήματος του Συνδέσμου να καταστεί κοινωνικός εταίρος, και το καλοκαίρι του 2018 αυτό αποτυπώθηκε στον νόμο Ν. 4554/2018. Αυτή η εξέλιξη πυροδότησε μια σειρά αρνητικών δημοσιευμάτων κατά του ΣΒΒΕ και του προέδρου του, Αθανάσιου Σαββάκη, με κατασκευασμένες πληροφορίες από διάφορους «κύκλους» που έκαναν λόγο για σύγκλιση του ΣΒΒΕ με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη, εμμέσως πλην σαφώς, οι ίδιοι κύκλοι, χωρίς κανενός είδους λογικό επιχείρημα, συνέδεσαν την απόφαση της κυβέρνησης να καταστήσει τον ΣΒΒΕ κοινωνικό εταίρο με τη στάση του Συνδέσμου στη συμφωνία των Πρεσπών. Βέβαια, αυτό που δεν ανέφερε ήταν ότι το αίτημα του ΣΒΒΕ να καταστεί κοινωνικός εταίρος δεν προέκυψε το τελευταίο διάστημα, ήταν πάγιο αίτημα εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Κι επίσης ότι ο ΣΒΒΕ διαχρονικά ήταν πολύ προσεκτικός ώστε να μην ταυτιστεί με ένα κόμμα, φροντίζοντας στις διάφορες εκδηλώσεις του να καλεί τόσο τον πρωθυπουργό όσο και τον εκάστοτε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ποιος αντιπροσωπεύει ποιον
To βασικό επιχείρημα του ΣΕΒ είναι ότι στον κοινωνικό διάλογο «η αντιπροσώπευση δεν γίνεται με γεωγραφικά κριτήρια», ότι με αυτή τη λογική θα έπρεπε να αναγνωριστούν ως κοινωνικοί εταίροι και οι Σύνδεσμοι Βιομηχάνων της Κρήτης, της Πελοποννήσου κλπ, κι ότι εν πάση περιπτώσει ο ΣΒΒΕ εκπροσωπεί μόλις το 10% της μεταποίησης, στοιχείο που είναι λάθος αφού η μεταποίηση (και όχι η βιομηχανία) με έδρα τις τέσσερις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδος παράγει περίπου το 26% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της χώρας και εργοδοτεί περίπου το 30% των απασχολούμενων στη μεταποίηση στη χώρα.
Το αντεπιχείρημα είναι ότι ο ΣΕΒ δεν αντιπροσωπεύει το σύνολο της βιομηχανίας αλλά λειτουργεί σαν ένα κλειστό κλαμπ των λίγων μεγάλων επιχειρήσεων. Μάλιστα το 2007 ο Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών μετονομάστηκε σε Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, για να περιλάβει στις τάξεις του και επιχειρήσεις που δεν είναι μεταποιητικές- από σουπερμάρκετ μέχρι μεγάλες διαφημιστικές εταιρείες- ενώ στο γενικό συμβούλιο του ΣΕΒ μόνο το 25% των μελών αντιπροσωπεύει τη βιομηχανία. Έτσι πολλοί επιχειρηματίες θεωρούσαν εδώ και καιρό ότι ο ΣΕΒ δεν εκπροσωπούσε αμιγώς τα συμφέροντα της μεταποίησης. Για αυτό εξάλλου το 2017 δημιουργήθηκε ένας νέος φορέας, με την επωνυμία «Ελληνική Παραγωγή - Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη» για να συσπειρώσει την παραδοσιακή «βιομηχανία» στην Ελλάδα.
Επιπλέον, οι επικριτές του ΣΕΒ σημειώνουν ότι με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν επεδίωξε ποτέ να έχει μέλη του βιομήχανους από την περιφέρεια προς τους οποίους τηρούσε πάντα μια υπεροπτική στάση.
Απέναντι
ΣΕΒ και ΣΒΒΕ ήταν «απέναντι» σε θεμελιώδη ζητήματα, όπως ο αναπτυξιακός νόμος. Ο ΣΕΒ ήταν κατά των επιχορηγήσεων που δινόταν μέσω αναπτυξιακού νόμου στις ακριτικές περιοχές, που βρίσκονται στο βορειοελλαδικό τόξο όπου έχουν έδρα τα περισσότερα μέλη του ΣΒΒΕ, ο οποίος με τη σειρά του ήταν υπέρ γιατί ενίσχυαν τις περιφερειακές μεταποιητικές επιχειρήσεις, αφού οι τελευταίες λόγω του ότι δεν παρουσίαζαν υψηλή κερδοφορία, προτιμούσαν τις επιχορηγήσεις από τα φορολογικά κίνητρα.
Σημειωτέον ότι από όλους τους κοινωνικούς εταίρους μόνο ο ΣΕΒ δεν είναι τριτοβάθμιο όργανο εκπροσώπησης, δηλαδή δεν έχει ως μέλη του συνδέσμους επιχειρήσεων αλλά μεμονωμένες επιχειρήσεις. «Ο ΣΕΒ ποτέ δεν θέλησε να γίνει τριτοβάθμια οργάνωση γιατί δεν ήθελε να χάσει τις παχυλές συνδρομές που φτάνουν έως και τις 25.000 ευρώ ετησίως» λένε οι γνωρίζοντες. Αν ο ΣΕΒ γινόταν τριτοβάθμιο όργανο θα έπρεπε να έχει ως μέλη Συνδέσμους Βιομηχανιών από όλη την Ελλάδα και να εκπροσωπούνται αναλογικά, βάσει του αριθμού των μελών του καθενός. «Η αναλογικότητα στην εκπροσώπηση θα αφαιρούσε τα προνόμια όσων ήθελαν να ελέγχουν το ‘’μαγαζί’’ και θα έδινε πρόσβαση και στους ‘’επαρχιώτες’’ στα κέντρα λήψης αποφάσεων» επιμένουν οι ίδιες πηγές.
Μετεγγραφές μελών
Ως προς τον ΣΒΒΕ η απάλειψη του «Β» από τον τίτλο του αντικατοπτρίζει την πρόθεσή του να γίνει πλέον ο εκπρόσωπος των μεταποιητικών βιομηχανιών της ελληνικής περιφέρειας συνολικά και όχι μόνο του βορειοελλαδικού τόξου. Ως Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος, πλέον, έχει εγγράψει περί τα είκοσι νέα μέλη, από όλη την Ελλάδα. Ωστόσο η ανάδειξή του ως κοινωνικού εταίρου συνοδεύτηκε από απώλειες, καθώς αποχώρησαν η τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ και η αεροπορική Αegean που ήταν μέλη και του ΣΕΒ και του ΣΒΒΕ. Οι γνωρίζοντες αναφέρουν μάλιστα ότι ο ΣΕΒ προσπαθεί «με νύχια και με δόντια» να αποσπάσει και άλλα μέλη από τον ΣΒΕ, και σε αυτό το πλαίσιο εντάσσουν και την πρόσφατη ομιλία του αντιπροέδρου του Ευ. Μυτιληναίου στη Θεσσαλονίκη με τον προσεκτικά επιλεγμένο τίτλο: «Βιομηχανία και επιχειρηματικότητα για την περιφερειακή ανάπτυξη»
Η «πίτα» του κοινωνικού εταίρου
Κοινωνικοί εταίροι είναι οι (τριτοβάθμιες) οργανώσεις των εργοδοτών και των εργαζομένων που συμμετέχουν στον κοινωνικό διάλογο για τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων. Μέχρι πρότινος από πλευράς εργαζομένων η ΓΣΕΕ, και από πλευράς εργοδοτών ο ΣΕΒ (μεγάλες επιχειρήσεις), η ΓΣΕΒΕΕ (μικρομεσαίες επιχειρήσεις, επαγγελματίες και βιοτέχνες),η ΕΣΕΕ (εμπόριο) και ο ΣΕΤΕ (τουρισμός). Οι κοινωνικοί εταίροι συνδιαμορφώνουν πολιτικές σε θέματα αγοράς εργασίας και εκ των πραγμάτων έχουν καλύτερη πρόσβαση στα κέντρα εξουσίας.
Συμμετέχουν μεταξύ άλλων στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας, στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, στο Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. Επίσης συμμετέχουν στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας που εγκρίνει τις ομαδικές απολύσεις αλλά και ΔΣ του ΟΑΕΔ και άρα έχουν την ευκαιρία να συνδιαμορφώνουν τα προγράμματα επιδότησης εργασίας. Επίσης έχουν χρηματοδότηση από τον πόρο του Λογαριασμού για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση των εργαζομένων (ΛΑΕΚ). « Ο ΣΕΒ διαχειρίστηκε πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ τα τελευταία 15 χρόνια» αναφέρουν πηγές με γνώση του θέματος. Πλέον η «πίτα» του ΛΑΕΚ θα μοιραστεί σε περισσότερα κομμάτια. Ίσως αυτό να εξηγεί εν μέρει την αντίδρασή του…