Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά και η αγορά των ομολόγων συμπεριφέρονται σαν να έχει ήδη επιτευχθεί η επενδυτική βαθμίδα.
To Χρηματιστήριο Αθηνών έχει υπεραποδώσει σε σχέση με τα περισσότερα άλλα χρηματιστήρια και η αντίληψη για την Ελλάδα στις χρηματοπιστωτικές αγορές αλλάζει δραστικά, κάτι που παρατηρείται ιδιαίτερα στην αγορά ομολόγων. Η απόδοση του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου είναι χαμηλότερη από εκείνη του συγκρίσιμου ιταλικού τίτλου. Η διαφορά απόδοσης από το γερμανικό είναι η χαμηλότερη από τον Οκτώβριο του 2021, και δείχνει πόσο καλά αντιμετωπίζει η Ελλάδα τις αυξήσεις των βασικών επιτοκίων από την Ε.Κ.Τ., συγκριτικά και με άλλες χώρες της περιφέρειας του ευρώ.
Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα αποτελέσει ορόσημο για την ελληνική οικονομία, όχι μόνο διότι επανατοποθετεί τη χώρα ως επενδυτικό προορισμό κεφαλαίων μακροπρόθεσμης απόδοσης αλλά και επειδή διαμορφώνει ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες ρευστότητας για το ελληνικό Δημόσιο, τις τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία και κυρίως τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Η αγορά ομολόγων
Τα ελληνικά ομόλογα περνούν μία αναγέννηση στις χρηματοπιστωτικές αγορές και αυτό παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο δείκτη χρέους από όλα τα κράτη της Ε.Ε. και είναι το μόνο μέλος της ευρωζώνης που θεωρείται από τους οίκους αξιολόγησης ως «μη ενδεδειγμένο για επένδυση».
Όλοι περιμένουν από μήνα σε μήνα την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, αλλά ουσιαστικά έχει έλθει από το 2021(!) , όταν η Ελλάδα εξέδωσε 30ετή ομόλογα, έκδοση η οποία υπερκαλύφτηκε κατά 9 φορές, απτή απόδειξη εμπιστοσύνης των αγορών στο ελληνικό χρέος, καθώς επένδυσαν κεφάλαια για τόσο μεγάλο διάστημα. Τις τελευταίες εβδομάδες Ελλάδα έφθασε να δανείζεται χαμηλότερα από την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο και πολύ κοντά στις ΗΠΑ. Η Ελλάδα θα πάρει σύντομα τη «σφραγίδα» της επενδυτικής βαθμίδας από τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης. Ασφαλώς και δεν είναι πανάκεια αλλά η ελληνική οικονομία θα έχει ετήσιο δημοσιονομικό όφελος της τάξης του 1 δισ. με την επενδυτική βαθμίδα και τα ελληνικά ομόλογα μπαίνουν στα ραντάρ διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων που επενδύουν σε ομόλογα και διαχειρίζονταν περί τα 28 τρισεκ. δολάρια ΗΠΑ σε στοιχεία ενεργητικού.
Η επενδυτική βαθμίδα θα φέρει νέες εισροές στα ελληνικά ομόλογα, από τα index funds, οι οποίες εκτιμώνται από την BofA στα 16 δισ. ευρώ. Αυτό είναι ένα σημαντικό μέγεθος, δεδομένου ότι υπάρχουν μόνο 74 δισ. ευρώ ελληνικών ομολόγων σε κυκλοφορία, εκ των οποίων τα 35 δισ. ευρώ βρίσκονται στην ΕΚΤ.
Η BofA περιμένει κάποια διάχυση στις εισροές, ανάλογα με το πόσο γρήγορα θα αναβαθμίσουν τις αξιολογήσεις τους οι τρεις μεγάλοι οίκοι. Συνεπώς, οι ροές αυτές αναμένονται περισσότερο μέσα στο 2024.
Η είσοδος των ελληνικών ομολόγων στην επενδυτική βαθμίδα θα επιτρέψει επίσης τη συμπερίληψη σε ευρέως χρησιμοποιούμενους δείκτες αναφοράς ομολόγων, ενώ θα επιτρέψει σε πολλούς μεγάλους θεσμικούς επενδυτές επενδύσουν σε ελληνικά ομόλογα.
Αν σήμερα στην Ελλάδα ασχολούνται 100 περίπου επενδυτικοί οργανισμοί και επενδύουν σε αυτήν, αυτός ο αριθμός περίπου θα δεκαπλασιαστεί μόλις πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα, σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση του διοικητή της ΤτΕ.
Όταν μπούμε στην επενδυτική βαθμίδα επενδυτές οι οποίοι σήμερα από το καταστατικό τους έχουν περιορισμό στο να επενδύσουν σε χώρα που δεν έχει επενδυτική βαθμίδα, θα επενδύσουν στην Ελλάδα. Όπως π.χ τα συνταξιοδοτικά Ταμεία. Οι προσφορές των ασφαλιστικών ταμείων σε εκδόσεις των ελληνικών ομολόγων κινούνται αρκετά κάτω από το 10%.
Το χαμηλό αυτό ποσοστό οφείλεται στο ότι τα συστήματα ανάλυσης κινδύνου των διαχειριστών κεφαλαίων για τα ασφαλιστικά ταμεία επιτρέπουν μόνο μικρά ποσοστά συμμετοχής σε ομόλογα χωρίς επενδυτική βαθμίδα, αφού θεωρούνται υψηλού ρίσκου. Με την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, τα ασφαλιστικά ταμεία θα έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στα ελληνικά ομόλογα.
Τα κρατικά ομόλογα θα ενταχθούν στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ με συνέπεια να αυξηθεί σημαντικά η ζήτησή τους και να πέσουν οι αποδόσεις.
Η χρηματιστηριακή αγορά
H χρηματιστηριακή αγορά έχει αρχίσει να προεξοφλεί την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, από τα τέλη του 2022 κι αυτό είναι ο κύριος μοχλός που οδηγεί την αγορά σε ισχυρή άνοδο και σε επίπεδα τα οποία είχε να δει από το 2014, άνοδος η οποία συνοδεύεται και από σημαντική αύξηση του τζίρου, ενδεικτικό νέων εισροών κυρίως από ξένα χαρτοφυλάκια.
Οι ξένοι επενδυτές έχουν αρχίσει να βάζουν στα ραντάρ τους την ελληνική αγορά, ενόψει και της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, εδώ και μερικούς μήνες κάτι που φάνηκε και από το επενδυτικό συνέδριο που διοργάνωσε το Χ.Α στο Λονδίνο στα τέλη του 2022, όταν έδωσαν το παρών εκπρόσωποι διεθνών επενδυτικών οργανισμών που διαχειρίζονται συνολικά κεφάλαια άνω των 30 τρισ. δολαρίων.
Το καθεστώς της επενδυτικής βαθμίδας είναι αυτό που θα δώσει τη μεγάλη ώθηση στην Ελλάδα αλλά και στο Χ.Α., όπως τονίζει η Axia Ventures, δεδομένων των θετικών επιπτώσεων που θα έχει στην οικονομία και στα ελληνικά assets. Η επιστροφή στο investment grade (IG) θα επιτρέψει στις ελληνικές μετοχές και τα ομόλογα να επιστρέψουν στο ραντάρ μεγαλύτερου αριθμού επενδυτών. Ουσιαστικά, αυτοί οι επενδυτές δεν μπόρεσαν να διαθέσουν κεφάλαια στην Ελλάδα μετά την υποβάθμισή της στις αναδυόμενες αγορές, λόγω περιορισμών από το καταστατικό τους.
Επιπλέον, ο "τίτλος" investment grade επιτρέπει σε ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό επενδυτών να επενδύσει σε περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στις ανεπτυγμένες αγορές το υπό διαχείριση ενεργητικό αγγίζει τα 52 τρισεκατομμύρια δολάρια, έναντι μόλις 6,3 τρισ. δολαρίων στις αναδυόμενες αγορές.
H Morgan Stanley εξηγεί ότι οι αγορές μετοχών υπεραποδίδουν περίπου οκτώ μήνες πριν από την αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα κατά 22% σε σύγκριση με τον δείκτη των αναδυόμενων αγορών.
Η Ελλάδα είναι σε μια σαφή πορεία προς την επενδυτική βαθμίδα και η μια κυβέρνηση πλειοψηφίας της Νέας Δημοκρατίας θα συνεχίσει να οδηγεί τη χώρα στην πορεία προς τη δημοσιονομική εξυγίανση, τονίζει η Morgan Stanley. Η αναβάθμιση της Ελλάδας σε επενδυτική βαθμίδα τους επόμενους μήνες μπορεί να στηρίξει την τρέχουσα δυναμική των ελληνικών μετοχών, καθώς οι αγορές μετοχών τείνουν να ξεκινούν να κινούνται ανοδικά περίπου οκτώ μήνες πριν από την πρώτη αξιολόγηση. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που η αμερικανική επενδυτική τράπεζα εμφανίζεται "ταύρος" για τις ελληνικές μετοχές, επισημαίνοντας ότι μία μείωση στο κόστος κεφαλαίου (CoE) από το 11,7% που είναι σήμερα σε επίπεδα κοντά στο 9,4%, λόγω της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, θα σήμαινε, μια δυνητική ανοδική τάση +32% για το ελληνικό χρηματιστήριο.
Καθώς πλησιάζουμε στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας η προσέγγιση που κάνουν οι μεγάλοι ξένοι επενδυτές προς το Χ.Α. είναι σαν να τοποθετούνται σε ανεπτυγμένη αγορά (developed market).