Οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας στις χώρες των Βαλκανίων, με αφορμή την τρέχουσα υγειονομική κρίση και τις δραματικές της επιπτώσεις σε εγχώρια και παγκόσμια κλίμακα, βρέθηκαν στο επίκεντρο ψηφιακής ημερίδας του ελληνοσερβικού επιμελητηρίου Βόρειας Ελλάδας
Τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί σε Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία, οι διμερείς σχέσεις τους με την Ελλάδα αλλά και το τι έπεται την επόμενη μέρα της κορονοκρίσης, τέθηκαν επί τάπητος.
«Η πανδημία θα αφήσει ένα σημαντικό αποτύπωμα στην οικονομία», ανέφερε ο Κώστας Γεωργάκος, πρόεδρος του ελληνοσερβικού επιμελητηρίου Βορείου Ελλάδος και του συνδέσμου εμπορικών αντιπροσώπων Βορείου Ελλάδος.
«Στην Ελλάδα το ΑΕΠ από 187 δισ. ευρώ σε απόλυτα νούμερα το 2019 εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 171 δισ. ευρώ το 2020 και για να γυρίσουμε στα επίπεδα του 2019 θα μας πάρει 3 χρόνια», ανέφερε ο Δημήτριος Σκιαδάς, καθηγητής ευρωπαϊκής διακυβέρνησης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας της Grant Thornton που παρουσίασε, οι επιχειρήσεις εμφάνισαν απώλεια τζίρου της τάξης του 69% με τους κλάδους διασκέδασης, καταλυμάτων και εστίασης να πρωταγωνιστούν στη χασούρα. Το λιανικό εμπόριο είχε ζημιές 11,8 δισ. ευρώ.
Το 1/3 των επιχειρήσεων δεν είχε στην αρχή της κρίσης στοιχειώδη εξοπλισμό για να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες, ωστόσο οι επτά στις δέκα κατάφεραν να ψηφιοποιήσουν το 50% των λειτουργιών τους. Έξι στις δέκα αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας, τρεις στις τέσσερις έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους ενώ οι μισές εκτιμούν πως το 2021 θα προσπαθούν να καλύψουν τις απώλειες του 2020, χωρίς να έχουν κέρδος.
Σχεδιάζουν απολύσεις μία στις τέσσερις εταιρείες
Οι περισσότερες αναλώθηκαν σε ενέργειες μείωσης των δαπανών τους για να ανταπεξέλθουν στο νέο περιβάλλον. Το 54,1% των εταιρειών είναι δύσπιστο αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της τηλεργασίας και τη διατήρηση του συγκεκριμένου μοντέλου απασχόλησης μετά το τέλος της κρίσης. To 25% σκοπεύει να απολύσει υπαλλήλους, κάτι που οφείλει να προβληματίσει ενώ τα μέτρα στήριξης που κυρίως αξιοποίησε το επιχειρείν αφορούσαν τις αναστολές συμβάσεων, την αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων και την παροχή ρευστότητας από τα εγγυοδοτικά εργαλεία που έχουν ανακοινωθεί.
Πως διαμορφώνεται η κατάσταση με την Covid στα Βαλκάνια
«To εξωτερικό χρέος της χώρας είναι χαμηλό, οι επενδύσεις μειώνονται, παράλληλα μεγάλο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας δεν αποτυπώνεται στα επίσημα στοιχεία, δόθηκαν 300 εκατ. ευρώ από την κυβέρνηση για τη στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών από τις συνέπειες της Covid, η κατάσταση είναι δύσκολη, πολύ κρίσιμες θα είναι οι εκλογές του Απρίλη», ανέφερε ο Σαράντης Μοσχόβης, σύμβουλος του ΟΕΥ Α’ (Αλβανία).
«O μέσος μισθός στη Β.Μακεδονία φτάνει τα 410 ευρώ, εισαγωγές και εξαγωγές αυξάνονται τα τελευταία χρόνια, βασικό πρόβλημα είναι η ανεργία, η ύφεση φέτος θα κυμανθεί περίπου στο 4,4%, συγκριτικά μικρότερη με τις άλλες οικονομίες των Βαλκανίων», επεσήμανε η Παγώνα Λάρδα, επικεφαλής γραφείου ΟΕΥ Σκοπίων, σύμβουλος του ΟΕΥ Α΄ (Βόρεια Μακεδονία). «Ο κορονοϊός μείωσε δραματικά κατανάλωση, επενδύσεις, εξαγωγές, αυξάνοντας τα επίπεδα της φτώχειας», πρόσθεσε. Η Ελλάδα κατέχει την τέταρτη θέση μεταξύ των σημαντικότερων εμπορικών εταίρων της Β.Μακεδονίας.
«H κυκλοφορία στη Βοσνία είναι ελεύθερη, μπορεί κάποιος να μπαίνει στη χώρα αρκεί να έχει αρνητικό τεστ 48 ωρών, τα καταστήματα λειτουργούν κανονικά, οι βόσνιοι είναι πολύ φιλικοί με τους έλληνες και ενδιαφέρονται να επισκεφθούν την Ελλάδα», σημείωσε ο Λεωνίδας Παπακωνσταντινίδης, σύμβουλος του ΟΕΥ Α΄ (Βοσνία-Ερζεγοβίνη). «Η ύφεση, ελέω πανδημίας, θα είναι αρκετά υψηλή και αυτό θα επηρεάσει και την ανεργία, που αποτελεί το βασικότερο πρόβλημα της οικονομίας μαζί με το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο και τα μειωμένα φορολογικά έσοδα», υποστήριξε.
«Η Βουλγαρία αποτελεί την πύλη από και προς τις αγορές της ΕΕ, ενδεικτικό είναι ότι έχει τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν θνησιμότητα από τον κορονοϊό στην ΕΕ, αντιμετώπισε μία μεγάλη πίεση λόγω της πανδημίας, η χώρα επέβαλε τον Μάρτιο ένα αρκετά αυστηρό lockdown μέχρι τον Μάιο που δημιουργούσαν πρόβλημα στις διελεύσεις φορτηγών με εμπορεύματα και προς την Ελλάδα», επεσήμανε ο Δημήτριος Μάος, γραμματέας ΟΕΥ Α’ (Βουλγαρία). «Η κυβέρνηση στήριξε με τα μέτρα που έλαβε την απασχόληση επιδοτώντας τις εισφορές και τη ρευστότητα παρέχοντας εγγυήσεις στους κλάδους μεταποίησης, βιομηχανίας, εστίασης, ταυτόχρονα η Βουλγαρία αντιμετώπισε και μία σοβαρή πολιτική κρίση», ανέφερε. «Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Βουλγαρία δεν επηρεάστηκαν σχεδόν καθόλου από την κρίση», πρόσθεσε.
«Το ΑΕΠ της Ρουμανίας θα πέσει περίπου 5% φέτος, το έλλειμμα φαίνεται ότι θα ξεπεράσει το 10% το 2020 ενώ θα αυξηθεί και το δημόσιο χρέος, η αποδυνάμωση της εξωτερικής ζήτησης συρρίκνωσε την οικονομία και διεύρυνε το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο», σύμφωνα με τον Παντελή Γιαννούλη, σύμβουλο του ΟΕΥ Α΄ (Ρουμανία). «Η κυβέρνηση έλαβε μέτρα στήριξης της οικονομικής δραστηριότητας (αναστολή φόρων, παροχή εγγυήσεων, διευκολύνσεις πληρωμής) ενώ βοήθησε και την αεροπορική εταιρεία της χώρας ενισχύοντάς την με 20 εκατ. ευρώ», συμπλήρωσε. Οι ελληνικές επενδύσεις καλύπτουν το 4% των άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα και αφορούν αγροδιατροφικά προϊόντα. Από την αρχή της χρονιάς έχουν υπάρξει εγγραφές 400 νέων ελληνικών επιχειρήσεων στη Ρουμανία.
«Ο τομέας που θα σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος της πανδημίας στη Σερβία είναι οι τουριστικές εισροές, οι εισαγωγές και οι εξαγωγές. Η ανεργία θα σημειώσει άνοδο, οι επιχειρηματίες θεωρούν ότι θα πάρει πάνω από έναν χρόνο για να ανακάμψει η οικονομία», σημείωσε ο Βασίλης Σκρόνιας, γενικός σύμβουλος του ΟΕΥ Α’ (Σερβία). «Η κυβέρνηση προχώρησε σε παρεμβάσεις στήριξης της οικονομίας και της απασχόλησης».