Σοκάρουν τα στοιχεία των νεκρών του κορονοϊού ανά υγειονομική περιφέρεια της χώρας αλλά και ανά γεωγραφική περιφέρεια. Με τις συνολικές απώλειες στην Ελλάδα να πλησιάζουν τις 25.000 από την έναρξη της πανδημίας μέχρι σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ) σχεδόν το 40% καταγράφεται σε νοσοκομεία της Βόρειας Ελλάδας.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αναδεικνύεται πρώτη σε αριθμό θανάτων, ξεπερνώντας ακόμα και την Αττική όπου κατοικεί ο μισός πληθυσμός της χώρας, ενώ στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι έχασαν τη μάχη περισσότεροι από 3.500 ασθενείς. Τα στοιχεία αυτά, αποκαλύπτουν τις παθογένειες του Εθνικού Συστήματος Υγείας και των ανισοτήτων μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, σημειώνουν οι επιστήμονες.
Είναι ενδεικτικό ότι μόνο τους δύο προηγούμενους μήνες, Ιανουάριος 2022 και Δεκέμβριος 2021, συνολικά έχασαν την μάχη 2.710 συμπολίτες μας και 2.633, αντίστοιχα. Οι δε επιστήμονες, χαρακτηρίζουν τον Ιανουάριο ως «μαύρο μήνα» της πανδημίας. Αν και η πληροφόρηση που υπάρχει από το υπουργείο Υγείας, τον ΕΟΔΥ και τις κατά τόπους διοικήσεις των υγειονομικών περιφερειών αλλά και των νοσοκομείων είναι περιορισμένη, σε σχέση με την πολιτική των «ανοιχτών δεδομένων» των χωρών του εξωτερικού, γιατροί και υγειονομικοί έχουν καταλήξει σε ορισμένα συμπεράσματα αναφορικά με τον αριθμό των νεκρών ανά περιοχή, σε σχέση με τον πληθυσμό αλλά και την κατάσταση του ΕΣΥ στα μεγάλα αστικά κέντρα και την επαρχία.
Οι απώλειες ανά νοσοκομείο
Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» πρώτη από τις 13 περιφέρειες της χώρας σε αριθμό νεκρών από κορονοϊό έρχεται μέχρι στιγμής η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας «μετρώντας» περισσότερους από 7.500 νεκρούς από την έναρξη της πανδημίας και ακολουθεί η Περιφέρεια Αττικής με πληθυσμό υπερδιπλάσιο σε σχέση με εκείνον της περιοχής της Κεντρικής Μακεδονίας. Ακολουθεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας και τέταρτη έρχεται η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος σημειώνει ότι στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας μέχρι και τις 4 Φεβρουαρίου οι νεκροί ανέρχονταν σε 4.479, ενώ αντιστοίχως στις δομές δημόσιας υγείας της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας και Θράκης ανέρχονταν σε 4.671. Ειδικότερα για τη Θεσσαλονίκη, εκτιμάται ότι στα νοσοκομεία της έχασαν τη μάχη με τον κορονοϊό περισσότεροι από 3.500 ασθενείς. Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» και βάσει των στοιχείων που μας παρέθεσε ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, προκύπτει ότι στο νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου καταγράφηκαν 964 θάνατοι, στο «Παπαγεωργίου» 862, στο νοσοκομείο «Ο Άγιος Δημήτριος» 161, στο «ΑΧΕΠΑ» 1.076, στο «Ιπποκράτειο» 793 και στο «Άγιος Παύλος» περίπου 120. Βέβαια, οι παραπάνω αριθμοί νεκρών ανά νοσοκομείο δημοσιεύονται με κάθε επιφύλαξη, καθώς διοικητές, συνδικαλιστές αλλά και στελέχη του υπουργείου Υγείας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη δηλώνουν… αναρμόδιοι τονίζοντας πως αποκλειστικά πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία έχει μόνο το υπουργείο και το ΕΚΑΒ. Το γεγονός μάλιστα, πως τα δεδομένα της πανδημίας (συνεπώς και ο αριθμός των νεκρών ανά περιοχή) παραμένουν στη διάθεση συγκεκριμένων παραγόντων και δεν είναι διαθέσιμα σε επιστήμονες, δημοσιογράφους, κόμματα της αντιπολίτευσης, έχει αποτελέσει αντικείμενο σκληρής κριτικής από πλευράς αντιπολίτευσης προς την ηγεσία του υπουργείου αλλά και τον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννάκο, το «ΑΧΕΠΑ», είναι «το νοσοκομείο με τον μεγαλύτερο αριθμό θανάτων που έχει καταγραφεί από την έναρξη της πανδημίας σε όλη τη χώρα». Ενδεικτικό του… αποτυπώματος του κορονοϊού στη Θεσσαλονίκη είναι ότι μόνο στα «Κοιμητήρια Αναστάσεως του Κυρίου» στη Θέρμη που ανήκουν στον κεντρικό δήμο από την έναρξη της πανδημίας μέχρι σήμερα έχουν ταφεί περισσότεροι από 800 νεκροί λόγω COVID-19.
Καστανίδης: «Το 60% των θανάτων εκτός ΜΕΘ»
Πρόσφατα, ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης του ΚΙΝΑΛ Χάρης Καστανίδης, κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στον υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να απαντηθεί από τον υπουργό ή την αναπληρώτριά του, Μίνα Γκάγκα αύριο Δευτέρα. Στην επίκαιρη ερώτησή του, ο κ. Καστανίδης αναφέρει επικαλούμενος στοιχεία του Διευθυντή Αγγειοχειρουργού του νοσοκομείου Γ. Παπανικολάου, Γιώργου Τρελλόπουλου πως «Στο Νοσοκομείο καταγράφηκαν, κατά τα έτη 2020-2021, 927 θάνατοι ασθενών με COVID, από τους οποίους οι 587 παρατηρήθηκαν σε απλές κλίνες COVID και οι 340 σε ΜΕΘ. Αυτό σημαίνει ότι το 60% των θανάτων συνέβη εκτός ΜΕΘ. Οι ασθενείς με COVID που νοσηλεύτηκαν κατά το έτος 2021 είναι διπλάσιοι από αυτούς που νοσηλεύτηκαν το 2020 με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σωματική και ψυχική εξουθένωση των υγειονομικών και την αυτονόητη επίπτωση στην αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους» υποστηρίζει ο κ. Καστανίδης. «Σήμερα και μετά από 2 χρόνια η Θεσσαλονίκη με όλα της τα νοσοκομεία έχει το αρνητικό προνόμιο να καταγράφει 3.500 θανάτους από COVID-19 στο σύνολο των νοσοκομείων της κατά τα έτη 2020-2021» τονίζει ο κ. Καστανίδης και ζητά από τον υπουργό Υγείας να ενημερώσει τη Βουλή: για την εικόνα των νοσοκομείων όλης της χώρας από την αρχή της πανδημίας μέχρι και σήμερα, σε ό,τι αφορά τον αριθμό των διασωληνωμένων εκτός ΜΕΘ, των βαρέων περιστατικών που παρέμειναν σε απλές κλίνες COVID και τον αριθμό των απωλειών γι’ αυτούς τους λόγους, ποιος είναι πραγματικός αριθμός των κλινών ΜΕΘ σε όλη τη χώρα και τέλος, για τις προθέσεις της κυβέρνησης για την ενίσχυση του ΕΣΥ, ώστε να μην επαναληφθούν ανάλογα φαινόμενα, σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Καστανίδης.
Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ αναφέρει πως «στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός των νεκρών από την έναρξη της πανδημίας σε σχέση με τα νοσοκομεία της υπόλοιπης χώρας. Στο τελευταίο τετράμηνο του 2021 παρατηρούνται δύο χαρακτηριστικά: μεγάλος αριθμός διασωληνωμένων εντός ΜΕΘ και μεγάλος αριθμός διασωληνωμένων εκτός ΜΕΘ και σοβαρός αριθμός ασθενών με βαριά αναπνευστικά προβλήματα που διασωληνώθηκαν σε απλές κλίνες. Κάνοντας μία πανεθνική ανάγνωση του αριθμού των ΜΕΘ που διατείνεται η κυβέρνηση που έχουμε σε σχέση με την πληρότητά τους, βλέπουμε πως ο αριθμός αυτός δεν είναι ρεαλιστικός. Πρέπει να ξέρουμε ποια είναι η πραγματική εικόνα και να γνωρίζουμε σε τι ενέργειες θα προχωρήσει η κυβέρνηση για να αλλάξει η κατάσταση. Εάν επιβεβαιωθούν τα στοιχεία που δίνουν στην δημοσιότητα οι επιστήμονες, τότε αποδεικνύεται ότι η πραγματικότητα είναι δραματική και η κυβέρνηση δεν προετοίμασε σωστά και επαρκώς το Εθνικό Σύστημα Υγείας» δηλώνει ο κ. Καστανίδης.
Πάντως, παρά τις «οχλήσεις» της «ΜτΚ» σε συγκεκριμένα υψηλόβαθμα πολιτικά στελέχη του υπουργείου Υγείας στην Αθήνα αλλά και περιφερειακά, ουδείς επιβεβαίωσε τα στοιχεία που αξιοποίησε στην επίκαιρη ερώτησή του ο κ. Καστανίδης, επικαλούμενοι οι παράγοντες του υπουργείου «φόρτο εργασίας». Σε off the record πληροφόρηση που παρείχε συγκεκριμένο στέλεχος ανέφερε πως «δεν γνωρίζουμε εάν οι 3.500 απώλειες είναι Θεσσαλονικείς καθώς για μεγάλο χρονικό διάστημα τα νοσοκομεία της πόλης εξυπηρετούσαν περιστατικά για όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Ενέχουν κίνδυνο και λάθη» τόνισε χαρακτηριστικά.
«Εμφύλιος» στο «Γ. Παπανικολάου»
Ο Διευθυντής Αγγειοχειρουργός ΕΣΥ στο «Γ. Παπανικολάου» Γιώργος Τρελλόπουλος, μιλώντας στη «ΜτΚ» υποστηρίζει ότι παρά τις επίσημες αιτήσεις που έχει υποβάλλει δεν του παρέχονται οι πληροφορίες. Μάλιστα, Ο κ. Τρελλόπουλος καταλήγει σε συμπέρασμα αντίστοιχο της μελέτης των Τσιόδρα-Λύτρα, κάνει λόγο για θνητότητα μεγαλύτερη του 60% για όσους ασθενείς COVID-19 του «Παπανικολάου» διασωληνώθηκαν εκτός ΜΕΘ, ενώ αποκαλύπτει πως άνθρωποι διασωληνωμένοι περίμεναν να βρεθεί διαθέσιμο κρεβάτι σε ΜΕΘ μέχρι και 4 μέρες. Ο αγγειοχειρουργός αναφέρει πως κατά το 2021 νοσηλεύτηκαν στις ΜΕΘ COVID 456 ασθενείς με θνητότητα 55% (259 ασθενείς), ενώ σε απλές κλίνες COVID νοσηλεύτηκαν 2.672 ασθενείς με θνητότητα 14% (388 ασθενείς). Το 2020 η θνητότητα στις ΜΕΘ ήταν στο 35% (81 θάνατοι σε 229 νοσηλευόμενους) και σε απλές κλίνες 14% (179 σε σύνολο 1.282 νοσηλειών). Σύμφωνα με τον κ. Τρελλόπουλο, περισσότεροι από το 10% (συνολικά 57 ασθενείς, όπως λέει) των διασωληνωμένων ασθενών παρέμειναν εκτός ΜΕΘ για 1-4 ημέρες. Σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, κατά τα έτη 2020-2021, καταγράφηκαν στο «Γ. Παπανικολάου» 927 θάνατοι ασθενών με COVID από τους οποίους οι 587 παρατηρήθηκαν σε απλές κλίνες και οι 340 στις ΜΕΘ. Γιατί όμως συνέβη αυτό; «Δεν προετοιμάστηκαν κατάλληλα τα νοσοκομεία» απαντά και συμπληρώνει «οι προσλήψεις που έγιναν δεν αφορούσαν έμπειρο προσωπικό. Μετά από 2 χρόνια εξαντλητικής εργασίας παρουσιάζεται το φαινόμενο του burnout στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Οι υπάλληλοι αυτοί βρίσκονται εδώ και 2 χρόνια μονίμως στην πρώτη γραμμή» αναφέρει. Κατά τον κ. Τρελλόπουλο, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και το γεγονός πως δεν υπήρξε μέριμνα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, δεν λειτούργησε ο θεσμός του «οικογενειακού γιατρού» και δίνονταν αργοπορημένες και λανθασμένες οδηγίες από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς.
Πάντως, η διευθύντρια της ΜΕΘ COVID στο «Γ. Παπανικολάου», Μηλίτσα Μπιτζάνη, έδωσε σκληρή απάντηση μετά τις καταγγελίες του διευθυντή αγγειοχειρουργικού στο νοσοκομείο Γιώργου Τρελλόπουλου κάνοντας λόγο για «αίσχος». Σε ανάρτησή της στα social media σχολίασε μεταξύ άλλων, «γελάνε και οι πέτρες! Πέρνα και καμιά φορά από τις ΜΕΘ γιατρέ μου. Πέρνα και καμία φορά από τις κλινικές COVID. Όχι μόνο από τον αγγειογράφο. Πράγματι το θέμα είναι πολιτικό. Κι όλοι αυτοί που με φτηνές δικαιολογίες και ελιτίστικη συμπεριφορά αρνούνταν να βοηθήσουν τους COVID ασθενείς, πολιτική έκαναν. Του χείριστου είδους. Αφήστε λοιπόν τα κηρύγματα, μη μας κουνάτε το δάκτυλο και κυρίως μη μιλάτε για πράγματα που δεν ξέρετε».
«Η θνητότητα στις ΜΕΘ από τα στοιχεία των νοσοκομείων είναι κοντά στο 62%. Το ίδιο αναφέρουν έρευνες επιστημόνων. Με δεδομένο ότι εξήλθε το 38% των ασθενών από τις ΜΕΘ το οποίο αντιστοιχεί σε 4.116 ασθενείς προκύπτει ότι συνολικά νοσηλεύθηκαν σε ΜΕΘ λιγότεροι των 11.000. Εξ’ αυτών προκύπτει ότι οι θάνατοι εντός των ΜΕΘ είναι κοντά στους 6.800 ασθενών και τα εξιτήρια 4.116. Από τους 24.410 που είναι συνολικά οι νεκροί της πανδημίας περί τους 17.500 πέθαναν εκτός ΜΕΘ. Ποσοστό στο 72%. Εάν συνυπολογίσει κανείς τους νεκρούς σε αυτοσχέδιες ΜΕΘ το ποσοστό των θανόντων εκτός κανονικών ΜΕΘ από την αρχή της πανδημίας βρίσκεται κοντά στο 75%. Στην κορύφωση των κυμάτων του κορονοϊού το ποσοστό θνητότητας εκτός ΜΕΘ ήταν κοντά στο 85%. Αυτά τα στοιχεία δεν τιμούν το ΕΣΥ. Ας δώσει το υπουργείο στη δημοσιότητα επίσημα τα στοιχεία. Υπάρχουν νοσοκομεία που δεν διαθέτουν ΜΕΘ κορονοϊού και όλοι οι θάνατοι σημειώθηκαν εκτός ΜΕΘ» σημειώνει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος.
«Πολυπαραγοντικό ζήτημα»
Σε μία προσπάθεια να ερμηνεύσουν τον αριθμό των θανάτων στη Βόρεια Ελλάδα οι ειδικοί εκτιμούν πως το ζήτημα είναι πολυπαραγοντικό. Αρχικά, εξηγούν στη «ΜτΚ» φταίνε τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, ειδικότερα στις ηλικίες άνω των 60 ετών που καταγράφονται σε πολλές περιοχές. «Κατά δεύτερον οι ίδιες οι μονάδες Υγείας της επαρχίας σε σχέση με το κέντρο είναι πιο απαρχαιωμένες δομές, υπάρχουν ελλείψεις προσωπικού και ανάγκες σε εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό» σημειώνει από την πλευρά του ο γιατρός, βουλευτής του ΚΙΝΑΛ Κιλκίς και υπεύθυνος Τομεάρχης Υγείας του κόμματος, Γιώργος Φραγγίδης, φέρνοντας ως παράδειγμα το νοσοκομείο Κιλκίς το οποίο δεν διαθέτει μέχρι σήμερα, όπως ισχυρίζεται, ΜΕΘ. Τρίτον, σύμφωνα με γιατρούς, η επιρροή που ασκούν συγκεκριμένα αντιεμβολιαστικά κέντρα στους κατοίκους. Τέταρτον, εξηγούν, ότι η Θεσσαλονίκη «χτυπήθηκε» από ένα επιπλέον κύμα της πανδημίας κατά το δεύτερο κύμα που «χτυπούσε» τη χώρα, που έμεινε στην ιστορία ως «μαύρος Νοέμβρης».
Το ζήτημα πάντως των υγειονομικών ανισοτήτων στην σύγκριση κέντρου και περιφέρειας θίχτηκε και στην περιβόητη μελέτη των Τσιόδρα-Λύτρα, που προκάλεσε θύελλα πολιτικών αντιδράσεων. Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά η διασωλήνωση εκτός ΜΕΘ σχετίζεται όπως αναφέρεται, έντονα με τη θνητότητα (HR 1,87, 95%CI: 1,65–2,12), όπως και η ηλικία, ιδιαίτερα στους άνω των 60 χρονών. Είναι ενδιαφέρον ότι η νοσηλεία εκτός της Αττικής συνδέθηκε και με αυξημένη ενδονοσοκομειακή θνητότητα, με HR 1,35 (95%CI: 1,24–1,47) για τη Θεσσαλονίκη και 1,40 (95%CI: 1,30–1,51) για την υπόλοιπη χώρα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν, ότι η ενδονοσοκομειακή θνητότητα των βαρέως πασχόντων ασθενών με COVID-19 επηρεάζεται αρνητικά τόσο από το υψηλό φορτίο ασθενών ακόμη και χωρίς υπέρβαση χωρητικότητας, καθώς και από τις περιφερειακές ανισότητες.
Ο συντονιστής Διευθυντής Καρδιοχειρουργικής Κλινικής και Διευθυντής Ιατρικής Υπηρεσίας του «Γ. Παπανικολάου», Γεώργιος Δρόσος, επιχειρώντας να ερμηνεύσει την κατάσταση κάνει λόγο για «τραυματισμένο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Οι γιατροί κάνουν ό,τι μπορούν. Εργάζονται πέραν του ωραρίου τους και οι συνθήκες εργασίας δεν είναι οι ιδανικές» αναφέρει. Σύμφωνα με τον ίδιο, η διατύπωση γνωμών και απόψεων για την διαχείριση της πανδημίας πρέπει να γίνεται από λίγους και εξειδικευμένους επιστήμονες προκειμένου «να εμπνεύσουν τους πολίτες».
Αυγέρη: «Παραποιούν την πραγματικότητα»
Στοιχεία για τη διαχείριση της πανδημίας και τις συνθήκες νοσηλείας και θανάτου ασθενών ζητά εδώ και μήνες, όπως δηλώνει στη «ΜτΚ», η βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Β’ Θεσσαλονίκης και αναπληρώτρια τομεάρχης Υγείας του κόμματος Δώρα Αυγέρη: «Εδώ κι ενάμισι χρόνο -από όταν ξέσπασε το δεύτερο θανατηφόρο κύμα στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα- ρωτάμε και απαντήσεις δεν παίρνουμε. Ζητάμε στοιχεία από τους υπουργούς Υγείας και κυβερνητικά στελέχη που διαχειρίστηκαν και διαχειρίζονται την πανδημία αναφορικά με τον αριθμό των διασωληνωμένων εκτός ΜΕΘ, αλλά και των θανάτων διασωληνωμένων εντός κι εκτός ΜΕΘ, για τις καταγγελίες για διαλογή ασθενών και VIP ΜΕΘ. Ερωτήσεις για ανενεργές ΜΕΘ που δωριστήκαν, όπως για τη νέα κινητή ΜΕΘ που εγκαινίασε ο πρωθυπουργός στο ‘Παπανικολάου’ και έμεινε κλειστή μέχρι το Νοέμβριο. Την οποία άνοιξε άρον-άρον ο κ. Πλεύρης μετά τις εικόνες των άδειων κρεβατιών που δώσαμε στη δημοσιότητα. Ακόμη και σήμερα αυτή η ΜΕΘ λειτουργεί με γιατρούς που έρχονται από την Αθήνα κάθε δύο εβδομάδες! Έχουμε κάνει ερωτήσεις για τις προσχηματικές επιτάξεις ιδιωτικών κλινικών για τον COVID-19, που δεν ‘έχουν’ λερωθεί και εισπράττουν καθαρό και ζεστό χρήμα από τα μη COVID περιστατικά που δεν εξυπηρετούνται στα δημόσια νοσοκομεία που έχουν μετατραπεί σε νοσοκομεία μιας νόσου. Ρωτάμε να απαντηθεί με στοιχεία γιατί η κυβέρνηση πριμοδοτεί τις μεγάλες κλινικές και από την κυβέρνηση δεν απαντούν. Παρά μόνο βγάζουν ένα προπαγανδιστικό σποτάκι για τις ΜΕΘ, όπου παραποιούν την πραγματικότητα, αγνοώντας προκλητικά την απώλεια περισσότερων από 24.000 συμπολιτών μας. Αυτή είναι η πραγματικότητα, αυτός ο αριθμός που διαρκώς αυξάνει. Ο κ. Μητσοτάκης πρέπει να φύγει, γιατί είναι πια επικίνδυνος για την ίδια τη ζωή».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13.02.2022