Με το γράμμα «Δ» που αντιστοιχεί στην «ινδική μετάλλαξη» έχουν ταυτιστεί πλέον οι φόβοι του πλανήτη, αλλά και της χώρας μας. Το τέταρτο γράμμα της αλφαβήτου όμως (είχαν μεσολαβήσει με παρέμβαση του ΠΟΥ οι μεταλλάξεις Α (βρετανική), Β (νοτιοαφρικανική), Γ (βραζιλιάνικη)) φαίνεται πως ίσως συνδεθεί και με το τέταρτο κύμα της πανδημίας στη χώρα μας. Οι επιστήμονες εκφράζουν έντονες ανησυχίες για το νέο στέλεχος του ιού που έχει υψηλότερη μεταδοτικότητα και προκαλεί εντονότερα συμπτώματα στους ασθενείς.
Δεν αποκλείεται η διασπορά του να φέρει ένα νέο κύμα, νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν. Δηλαδή αντί για τον Νοέμβριο, τώρα εκτιμούν πως ίσως το αντιμετωπίσουμε στα τέλη του καλοκαιριού. Η γνωστή και ως ινδική μετάλλαξη, όπως είπε και ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Παναγιώτης Αρκουμανέας, μπορεί να είναι και ο λόγος για την επιστροφή των τοπικών lockdown σε περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
Η τακτική των τοπικών σκληρών lockdown είχε εφαρμοστεί και πέρυσι το καλοκαίρι όπου υπήρχε μεγάλη διασπορά (μοντέλου Πόρου, Πάρου, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής κλπ). Σε αυτές τις περιπτώσεις, ίσχυε απαγόρευση λειτουργίας καταστημάτων από τις 12 το βράδυ, απαγόρευση συνάθροισης πολιτών άνω 9 ατόμων σε δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο και υποχρεωτική χρήση μάσκας παντού.
Επιστήμονες και κυβέρνηση τονίζουν πως το ένα και μοναδικό «όπλο» απέναντι στην μετάλλαξη «Δ» και στην αποτροπή τέταρτου κύματος είναι ο εμβολιασμός. Μάλιστα, την ώρα της έκτακτης σύσκεψης την Πέμπτη με αφορμή κρούσματα «Δ» στην Κρήτη στην οποία συμμετείχαν ο Νίκος Χαρδαλιάς, αλλά και ο Σωτήρης Τσιόδρας, ο πρωθυπουργός από τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες τόνιζε πως: «είστε εμβολιασμένοι, είστε ασφαλείς. είστε ανεμβολίαστοι, κινδυνεύετε», στην Ελλάδα, ενώ ξανάστειλε σαφές μήνυμα υπέρ του εμβολιασμού, προαναγγέλλοντας διευκολύνσεις σε όσους τον επιλέξουν.
Γιατί μεταδίδεται πιο εύκολα
To νέο στέλεχος παρουσιάζει διαφοροποιήσεις από τα υπόλοιπα ως προς τη σύστασή του, γι’ αυτό και είναι πιο μεταδοτικό. «Το στέλεχος της ινδικής μετάλλαξης έχει τροποποιημένη ακίδα από τα υπόλοιπα, που του επιτρέπει να προσκολλάται ευκολότερα στα κύτταρα. Δηλαδή, πριν ο ένας κολλούσε δυο άτομα, τώρα με αυτή τη μετάλλαξη θα κολλάει τέσσερα» εξηγεί μιλώντας στη «ΜτΚ» ο καθηγητής πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης.
Εκτός από την μεταδοτικότητα, φαίνεται πως προσβάλλει πιο βαριά ασθενείς νεαρής ηλικίας. «Το στέλεχος που επικρατούσε μέχρι τώρα, δεν είχε τόσο μεγάλη διείσδυση στο νεανικό κοινό. Η ινδική μετάλλαξη προσβάλλει εντονότερα νέους και παιδιά και χρειάζονται νοσηλεία σε νοσοκομείο» σημειώνει ο κ. Τζανάκης.
«Η ινδική μετάλλαξη θεωρητικά μπορεί να μας γυρίσει και πίσω» λέει στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Πνευμονολογίας και Λοιμωξιολογίας του ΑΠΘ Ιωάννης Κιουμής καθώς «πρόσφατη μελέτη στη Σκωτία δείχνει ότι προκαλεί σοβαρότερη νόσο». Το μεγάλο στοίχημα, όπως λέει ο κ. Κιουμής, είναι να μην γεμίσουν ξανά οι ΜΕΘ. «Σίγουρα θα επηρεάσει τις εισαγωγές αν εξαπλωθεί, αλλά το θέμα είναι μην στείλει κόσμο σε ΜΕΘ, γιατί εκεί και πάλι πολλοί θα χάσουν την ζωή τους» τονίζει.
Ο κ. Κιουμής προβλέπει πως ένα τέταρτο κύμα μπορεί να επέλθει τον Οκτώβριο, «σαφώς με μικρότερη ένταση λόγω των εμβολιασμών και της φυσικής ανοσίας που υπάρχει. Θα ξεσπάσει όμως σε βάρος των ανεμβολίαστων και όσων δεν έχουν νοσήσει». Από την πλευρά του ο κ. Τζανάκης τονίζει πως «φοβόμαστε πως ίσως να υπάρχει ένα νέο κύμα μέσα στο καλοκαίρι, που θα επιβάλλει περιοριστικά μέτρα».
Το ποσοστό προστασίας από τα εμβόλια
Η μετάλλαξη «Δ», όπως λένε οι επιστήμονες, απειλεί διπλά τους ανεμβολίαστους, ωστόσο μεταδίδεται και σε εμβολιασμένους. «Όσοι έχουν εμβολιαστεί με μια δόση προστατεύονται στο 50% από την ινδική μετάλλαξη. Οι πλήρως εμβολιασμένοι έχουν υψηλότερο ποσοστό προστασίας. Είναι επικίνδυνη αυτή η μετάλλαξη για το καλοκαίρι, γιατί ακόμα το ποσοστό του πληθυσμού που έχει εμβολιαστεί πλήρως είναι στο 30%» αναφέρει ο Νίκος Τζανάκης.
Σύμφωνα με επιστήμονες, τα mRNA εμβόλια παρέχουν μεγαλύτερη ασπίδα προστασίας ενάντια στη μετάλλαξη Δ. «Δείχνουν ότι παρέχουν προστασία στο 88% στην ινδική μετάλλαξη. Μπορεί να μην είναι στο 95%, σαφώς όμως είναι ένα πολύ υψηλό ποσοστό» δηλώνει ο Ιωάννης Κιουμής.
Τα περισσότερα κρούσματα ινδικής μετάλλαξης, μέχρι στιγμής, έχουν εντοπιστεί στην Κρήτη, ενώ πλέον καταγράφονται κρούσματα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. «Δεν είναι αλήθεια ότι έχουμε μεγάλη διασπορά της ινδικής μετάλλαξης στην Κρήτη. Απλώς, έχουμε εργαστήριο στην Ιατρική Σχολή και όλα τα δείγματα τα μελετάμε γονιδιωματικά. Γι’ αυτό και τα εντοπίζουμε όλα. Στην υπόλοιπη Ελλάδα γίνεται δειγματοληπτικά αυτή η ανάλυση. Πρέπει να γίνεται παντού σε όλα τα κρούσματα, ώστε να εντοπιστεί η μετάλλαξη και να περιοριστεί» τονίζει ο καθηγητής πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης.
«Δεν επηρεάζει η κατάργηση της μάσκας σε εξωτερικούς χώρους»
Την ώρα που η χώρα απειλείται από την μετάλλαξη Δ, κατέβηκαν μετά από 8 μήνες οι μάσκες σε εξωτερικούς χώρους. Φαίνεται να είναι αντιφατικό, αλλά οι ειδικοί σημειώνουν πως έπρεπε να καταργηθεί η χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, καθώς δεν επηρεάζει την μεταδοτικότητα.
«Σωστά καταργήθηκε η χρήση μάσκας, θα μπορούσε να γίνει και πιο νωρίς. Έχουν γίνει μελέτες και δείχνουν ότι στους εξωτερικούς χώρους η μετάδοση είναι ασυνήθιστη, μόνο σε ακραίες περιπτώσεις όπως κορονοπάρτι και συγκεντρώσεις. Σε καθημερινή βάση, όταν περπατάς στον δρόμο, δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης» λέει ο Ιωάννης Κιούμης.
Την ίδια άποψη εκφράζει και ο Νίκος Τζάνακης, σημειώνοντας πως πρέπει ο καθένας να αντιλαμβάνεται πού και πότε πρέπει να την φορέσει, «όπως για παράδειγμα σε μια στάση λεωφορείου όπου υπάρχει συγχρωτισμός». Σύμφωνα με τον ίδιο, «αν περάσει αλώβητα το καλοκαίρι και φτάσουμε το 70% των πλήρως εμβολιασμένων τον Σεπτέμβριο, θα αρχίσουμε με ασφάλεια τον χειμώνα και ίσως να μην φοράμε μάσκες και σε εσωτερικούς χώρους».
* Δημοσιεύθηκε στις 27 Ιουνίου 2021