Οι ιρανικές αρχές εκτέλεσαν 55 ανθρώπους μέχρι στιγμής το 2023, ανακοίνωσε χθες Παρασκευή η μη κυβερνητική οργάνωση Iran Human Rights (IHR), με έδρα τη Νορβηγία, προσθέτοντας πως η αυξανόμενη καταφυγή στη θανατική ποινή έχει σκοπό να ενσταλάξει «τρόμο» στη χώρα που συνταράσσεται από μαζικές διαδηλώσεις από τον Σεπτέμβριο.
Από την πλευρά της, η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε πως τρεις νέοι, οι οποίοι καταδικάστηκαν σε θάνατο επειδή συμμετείχαν σε διαδηλώσεις —ο μικρότερος δεν είναι παρά 18 ετών— υπέστησαν στη φυλακή «ανατριχιαστικά βασανιστήρια».
Η IHR ανέφερε πως επιβεβαίωσε τουλάχιστον 55 εκτελέσεις κατά τη διάρκεια των 26 πρώτων ημερών της χρονιάς: οι τέσσερις σχετίζονταν με τις διαδηλώσεις, άλλες 37 με υποθέσεις ναρκωτικών. Η ΜΚΟ δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσει τους λόγους που εκτελέστηκαν οι υπόλοιποι 14 άνθρωποι.
Τουλάχιστον 107 άνθρωποι διατρέχουν κίνδυνο να εκτελεστούν διότι συμμετείχαν στις διαδηλώσεις, πρόσθεσε η IHR.
«Κάθε εκτέλεση της Ισλαμικής Δημοκρατίας είναι πολιτική» και ο βασικός σκοπός είναι «να ενσταλαχτεί ο φόβος και ο τρόμος στην κοινωνία», υπογράμμισε.
«Για να σταματήσει αυτή η κρατική φονική μηχανή, δεν πρέπει να γίνεται ανεκτή καμία εκτέλεση, πολιτική ή μη», υπερθεμάτισε ο διευθυντής της IHR, ο Μαχμούντ Αμιρί-Μογαντάμ.
Ακτιβιστές κατηγορούν το Ιράν πως χρησιμοποιεί τη θανατική ποινή ως εργαλείο εκφοβισμού, στο πλαίσιο της προσπάθειας του καθεστώτος να καταστείλει τις διαδηλώσεις που συνεχίζονται χωρίς διακοπή από τη 16η Σεπτεμβρίου, μετά τον θάνατο στα χέρια της αστυνομίας ηθών της Μαχσά Αμινί, ιρανής κουρδικής καταγωγής, 22 ετών, που είχε συλληφθεί τρεις ημέρες νωρίτερα διότι κρίθηκε πως παραβίασε τον αυστηρό ενδυματολογικό κώδικα για τις γυναίκες στην Ισλαμική Δημοκρατία. Χιλιάδες διαδηλωτές έχουν συλληφθεί.
Για τον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τον Φόλκερ Τουρκ, «η εργαλειοποίηση των ποινικών διαδικασιών» από τις αρχές του Ιράν για να τιμωρούνται οι διαδηλωτές «ισοδυναμεί με φόνους εγκεκριμένους από το κράτος».
Βασανιστήρια
Με ανακοίνωσή της, η Διεθνής Αμνηστία κατήγγειλε πως τρεις νέοιο που καταδικάστηκαν σε θάνατο τον Δεκέμβριο για υποκίνηση βανδαλισμών κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στην επαρχία Μαζανταράν (βόρεια) τον Σεπτέμβριο υπέστησαν βασανιστήρια, ιδίως «ξυλοδαρμούς», «φάλαγγα», «εικονικές εκτελέσεις», «ηλεκτροσόκ».
Ο Τζαβάντ Ρουχί, 31 ετών, υπέστη βασανιστήρια, ανάμεσά τους «σεξουαλική επίθεση», αναφέρει η ΜΚΟ. Ο Μεχντί Μοχαμαντιφάρντ, 19 ετών, κρατήθηκε σε απομόνωση για μια εβδομάδα σε κελί γεμάτο ποντίκια και κατσαρίδες και βιάστηκε, συνεχίζει η Αμνηστία. Ο Αρσιά Τακνταστάν, 18 ετών, υπέστη εικονικές εκτελέσεις, του έβαζαν «πιστόλι στο κεφάλι» κι απειλούσαν ότι θα τον σκότωναν αν δεν «‘ομολογούσε’ μπροστά σε βιντεοκάμερα».
Η IHR και άλλες ΜΚΟ δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιήσει στατιστικές για τις εκτελέσεις στο Ιράν το 2022. Όμως η IHR ανέφερε στις αρχές Δεκεμβρίου πως τουλάχιστον 500 άνθρωποι απαγχονίστηκαν, αριθμός που αποτελούσε ήδη τραγικό ρεκόρ πενταετίας.
Κατά την πιο πρόσφατη καταμέτρηση της ίδιας ΜΚΟ, οι ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν κατά τη διάρκεια των μαζικών κινητοποιήσεων τουλάχιστον 488 ανθρώπους, 64 από τους οποίους ήταν μικρότεροι από 18 ετών.
Ο Μοχσέν Σεκαρί, 23 ετών, εκτελέστηκε στην Τεχεράνη την 8η Δεκεμβρίου διότι φερόταν να τραυμάτισε μέλος των δυνάμεων ασφαλείας, ενώ ο Ματζιντρεζά Ραχναβάρντ, επίσης 23 ετών, απαγχονίστηκε δημόσια στη Ματσχάντ τη 12η Δεκεμβρίου επειδή φερόταν να σκότωσε δυο μέλη των δυνάμεων ασφαλείας με μαχαίρι.
Τη 14η Ιανουαρίου, ο ιρανοβρετανός Αλιρεζά Ακμπαρί εκτελέστηκε αφού καταδικάστηκε σε θάνατο για κατασκοπεία για λογαριασμό της Βρετανίας.
Σύμφωνα με αναλυτές, οι μαζικές κινητοποιήσεις αποκλιμακώθηκαν μετά τον Νοέμβριο, όμως το κίνημα αμφισβήτησης παραμένει πρόκληση για την Ισλαμική Δημοκρατία και τον ανώτατο ηγέτη της, τον αγιατολά Αλί Χαμενεΐ.