Τα στοιχεία καταγράφουν μια εντυπωσιακή αύξηση στις διανυκτερεύσεις τουριστών στα ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης από το 2011 μέχρι το 2019. Κάθε χρόνο οι τουρίστες αυξάνονται κι αυτό είναι εμφανές και δια γυμνού οφθαλμού πλέον. Είναι αυτό αρκετό; Προφανώς και όχι, με δεδομένες τις δυνατότητες της Θεσσαλονίκης.
Τα στατιστικά στοιχεία είναι η καλύτερη αφετηρία για να σχεδιάσει η πόλη την τουριστική της πολιτική. Το ποιος θα τη σχεδιάζει είναι μια άλλη, πολύ μεγάλη κουβέντα, που συνεχίζεται από το 2011, σχετικά με το πώς λειτουργεί ο Οργανισμός Τουριστικής Προβολής και Μάρκετινγκ Θεσσαλονίκης, ποιοι πληρώνουν σε αυτόν, αν τα χρήματα πιάνουν τόπο, κλπ.
Το 2011 είχαμε ενάμιση εκατομμύριο διανυκτερεύσεις, εκ των οποίων σχεδόν το ένα εκατομμύριο ήταν από Έλληνες. Το 2019 οι διανυκτερεύσεις έφτασαν τα 2,5 εκατομμύρια και αυτές από ξένους τουρίστες υπερβαίνουν τις διανυκτερεύσεις των Ελλήνων κατά 200.000.
Η αναλογία ξένων-Ελλήνων ήταν περίπου ένα προς ένα το 2014 και από το 2017 οι ξένοι είναι περισσότεροι από τους Έλληνες. Γιατί έχει σημασία αυτό; Γιατί πρόκειται για καινούριους πελάτες, για νέες αγορές, για πρόσθετα έσοδα. Θέλει μεγαλύτερο κόπο, χρόνο και χρήμα η προβολή της Θεσσαλονίκης στο εξωτερικό αλλά έχει περισσότερα πολλαπλασιαστικά οφέλη, ειδικά όταν μιλάμε για έναν προορισμό παντελώς άγνωστο μέχρι το 2010 στις μεγάλες τουριστικές αγορές. Μέχρι τότε, εξάλλου, τα ξενοδοχεία γέμιζαν από Έλληνες, που κυρίως έρχονταν στη Θεσσαλονίκη για δουλειά και λιγότερο για αναψυχή. Μετά ήρθε η κρίση, οι δουλειές μειώθηκαν κατακόρυφα και αυτό φάνηκε στις κρατήσεις των δωματίων.
Η δυναμική κάθε αγοράς είναι επίσης ένα σημαντικό στοιχείο. Οι διανυκτερεύσεις από Έλληνες επισκέπτες είναι λίγο κάτω ή λίγο πάνω από το ένα εκατομμύριο. Αντιθέτως, ο αριθμός των διανυκτερεύσεων από ξένους επισκέπτες από μισό εκατομμύριο το 2011 έφτασε τα 1,3 εκατ. πέρσι, με συνεχόμενη ανοδική πορεία.
Το Ισραήλ είναι η χώρα απ’ όπου αυξάνονται συνεχώς οι τουρίστες τα τελευταία χρόνια. Η αρχή έγινε το 2011, όταν αναδείχθηκαν στη νούμερο 1 εθνικότητα, με σχεδόν 60 χιλιάδες διανυκτερεύσεις Ισραηλινών. Παρέμειναν σταθερά στις πρώτες δέκα θέσεις, με λίγο πάνω ή λίγο κάτω από 50 χιλιάδες διανυκτερεύσεις, το 2017 ξεπέρασαν τις 85 χιλιάδες και το 2018 τις 150 χιλιάδες, κατακτώντας την πρώτη θέση στην κατάταξη των αλλοδαπών επισκεπτών, θέση που διατήρησαν και πέρσι με 185 χιλιάδες διανυκτερεύσεις. Κοινώς, μέσα σε οκτώ χρόνια τριπλασιάστηκαν τα έσοδα από τους τουρίστες από το Ισραήλ, επομένως το άνοιγμα προς αυτή την αγορά έφερε αποτελέσματα.
Η Κύπρος που είναι πάντα στις δύο πρώτες θέσεις της κατάταξης (εξαιρουμένων των Ελλήνων), παρουσιάζει επίσης σημαντική αύξηση, από τις 56 χιλιάδες διανυκτερεύσεις του 2011 φτάσαμε σχεδόν στις 120 χιλιάδες.
Οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια είναι σταθερά στις πρώτες θέσεις (από 40 χιλιάδες διανυκτερεύσεις το 2011 έφτασαν τις 100 χιλιάδες πέρσι) και φυσικά, οι παραδοσιακοί επισκέπτες της Ελλάδας, Γερμανία (86,5 χιλ. το 2019), Ην. Βασίλειο (48 χιλ.), Ιταλία (62,5 χιλ.) και Ρωσία (49,5 χιλ.).
Η Θεσσαλονίκη είναι πολύ αγαπητή στη γειτονιά της. Παρά τα σκαμπανεβάσματα που σχετίζονται με πολιτικούς λόγους και την πορεία της λίρας, οι Τούρκοι εξακολουθούν να έρχονται στην πόλη -και μάλιστα ο αριθμός διανυκτερεύσεων πέρσι ήταν σχεδόν διπλάσιος από το 2011 (60 χιλ. από 36 χιλ.). Ομοίως και οι βαλκάνιοι γείτονές μας είναι μια υπολογίσιμη αγορά. Βουλγαρία, Αλβανία, Ρουμανία, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία και Μαυροβούνιο αθροίζουν 227 χιλιάδες διανυκτερεύσεις το 2019 και αν τους αντιμετωπίσουμε ενιαία είναι η Νο1 αγορά για τη Θεσσαλονίκη.
Το μέσο έσοδο ανά δωμάτιο αυξήθηκε από τα 42 στα 55 ευρώ μέσα στην τελευταία πενταετία, σύμφωνα με τα στοιχεία των ξενοδόχων. Προφανώς όλοι θα ήθελαν πολλούς και πλούσιους τουρίστες -όπως και όλοι θα ήθελαν να είναι πλούσιοι, νέοι και υγιείς- αλλά ας μην υποτιμούμε την απόσταση που έχει διανυθεί. Εξάλλου, ένας από τους καλύτερους δείκτες για το ότι η Θεσσαλονίκη ανεβαίνει τουριστικά είναι ότι Έλληνες και ξένοι επενδυτές ρίχνουν τα χρήματά τους στην πόλη, αγοράζοντας ακίνητα, κτίζοντας ή ανακαινίζοντας ξενοδοχεία.
«Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η Θεσσαλονίκη να μετατραπεί σε μη βιώσιμο και μη αποτελεσματικό προορισμό μαζικού τουρισμού» δήλωσε πριν λίγο καιρό ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Προφανώς απέχουμε παρασάγγας από το να χαρακτηριστεί η Θεσσαλονίκη προορισμός μαζικού τουρισμού. Ο δήμαρχος είπε ακόμη ότι μέχρι σήμερα οι κινήσεις για την προβολή της πόλης ήταν αποσπασματικές. Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι όντως ήταν αποσπασματικές, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι είχαν εντυπωσιακά αποτελέσματα μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία. Πράγμα που σημαίνει ότι αν η πόλη επενδύσει πιο συστηματικά στον τουρισμό, υπάρχουν τεράστια περιθώρια ανάπτυξης.