Αντικειμενικά κριτήρια βάζει το υπουργείο Παιδείας στην τακτική χρηματοδότηση των ΑΕΙ βάση των οποίων θα κατανέμεται το 80% με πυξίδα την κάλυψη των αναγκών των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Σύμφωνα με την απόφαση, τα αντικειμενικά κριτήρια του μεγαλύτερου ποσοστού της χρηματοδότησης αποτελούν ο αριθμός τμημάτων του ΑΕΙ, ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων φοιτητών ανά ίδρυμα, η διάρκεια των προγραμμάτων σπουδών, οι απαιτήσεις εργαστηριακού εξοπλισμού, η γεωγραφική διασπορά του πανεπιστημίου, το μόνιμο προσωπικό, το έκτακτο προσωπικό υποστήριξης και η κατανομή τακτικού οικονομικού προϋπολογισμού του προηγούμενου ακαδημαϊκού έτους.
Έρευνα, εξωστρέφεια, αριστεία
Το υπόλοιπο 20% της ετήσιας τακτικής χρηματοδότησης των ΑΕΙ θα προέρχεται μέσα από "ποιοτικά κριτήρια" που έχουν οριστεί από το υπουργείο Παιδείας. Κάθε ίδρυμα θα πρέπει να υποβάλλει στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) έκθεση με αντικείμενο την παρουσίαση των ετήσιων επιδόσεών του, έως το τέλος Μαρτίου κάθε έτους. Το σύνολο των κριτηρίων και των δεικτών ποιότητας και επιτευγμάτων εντάσσονται σε πέντε ενότητες ως εξής: Α)Τη συνεχή βελτίωση των βασικών ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων του πανεπιστημίου, όπως ο αριθμός των παρεχόμενων Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, ο αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών, αλλά και των διδακτορικών διατριβών που εκπονούνται. Η ενότητα αυτή αποτελεί και την υποχρεωτική ενότητα όλων των ΑΕΙ, τα οποία θα πρέπει να επιλέξουν δυο ακόμα από τις υπόλοιπες ενότητες βάση των οποίων θα αξιολογηθούν. Β) Μια ακόμη ενότητα αποτελεί η ερευνητική δραστηριότητα, η αριστεία στην έρευνα και οι επιδόσεις του επιστημονικού προσωπικού. Ενδεικτικά, αξιολογούνται στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή των ερευνητικών ομάδων του ΑΕΙ σε εθνικά και διεθνή ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα ή σε σημαντικές ερευνητικές πρωτοβουλίες. Γ) Επιπλέον, θα αξιολογηθεί η διασύνδεση με την κοινωνία, την αγορά εργασίας και η αξιοποίηση της παραγόμενης γνώσης. Τα κριτήρια εδώ αφορούν την αξιολόγηση της διασύνδεσης των ΑΕΙ με την οικονομία και την κοινωνία της εκάστοτε περιοχής. Δ) Ένας σημαντικός παράγοντας αποτελεί η διεθνοποίηση, που συνδέεται με την εξωστρέφεια, την προσέλκυση ξένων φοιτητών, την κινητικότητα και τις διακρατικές και διαπανεπιστημιακές συνεργασίες. Ε) Τέλος, στην ενότητα των κριτηρίων βρίσκεται η ποιότητα του πανεπιστημιακού περιβάλλοντος. Δηλαδή, παράγοντες που σχετίζονται με τη σωστή και εύρυθμη λειτουργία του πανεπιστημίου, την οργάνωση και υποστήριξη του προσωπικού και των φοιτητών. Η αξιολόγηση των εκθέσεων και η απόδοση της μοριοδότησης θα γίνεται για κάθε πανεπιστημιακό ίδρυμα από την ΕΘΑΑΕ, η οποία και θα υποβάλλει σχετική εισήγηση για κάθε ίδρυμα χωριστά προς τον υπουργό Παιδείας. Το υπουργείο θα προχωράει στην κατανομή της χρηματοδότησης με βάση το συνολικό αριθμό των μορίων που έχουν συγκεντρωθεί.
Με το νέο σύστημα χρηματοδότησης των ΑΕΙ για πρώτη φορά συνδέεται η αξιολόγησή τους και οι ποιοτικοί δείκτες στους τομείς που επιλέγουν με ένα μέρος των χρημάτων που θα εισπράττουν. Σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, με το νέο σύστημα χρηματοδότησης των ΑΕΙ "εφαρμόζεται στην πράξη για πρώτη φορά ένα σύστημα ποιοτικής αξιολόγησης κατά την κατανομή των τακτικών πόρων των Πανεπιστημίων, που συνυπολογίζει τις πραγματικές δυνατότητές τους, αλλά και τους δίνει την ευκαιρία να επιλέξουν τους τομείς στους οποίους επιθυμούν τα ίδια να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους ώστε να αναδειχθούν σε πρωτοπόρους της επιστημονικής κοινότητας".
Νέα προγράμματα σπουδών
Τα νέα 166 προγράμματα σπουδών, από το Νηπιαγωγείο έως και τη Β΄ Λυκείου, παρουσίασε το υπουργείο Παιδείας σε ειδική εκδήλωση. Σύμφωνα με την κ. Κεραμέως τα προγράμματα σπουδών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης "αλλάζουν συνολικά και εκσυγχρονίζονται, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 20 χρόνια. Πρόκειται για νέα προγράμματα σπουδών για όλους τους μαθητές, όλων των τάξεων, όλων των βαθμίδων από το Νηπιαγωγείο μέχρι και την Γ' Λυκείου". Τα νέα προγράμματα εφαρμόζονται πιλοτικά στα πρότυπα και πειραματικά σχολεία και από τον Σεπτέμβριο του 2023 θα εισαχθούν σε όλα τα σχολεία, με τους μαθητές να διδάσκονται τα νέα σχολικά βιβλία. Στην παρουσίαση των προγραμμάτων συμμετείχε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, λέγοντας πως είναι «ενθουσιασμένος με αυτή τη δουλειά γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι η βάση οποιασδήποτε μεταρρύθμισης θα πρέπει να είναι το σχολείο".
Τα νέα προγράμματα σπουδών στηρίζονται σε τρεις άξονες καινοτομίας σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας. «Πρώτον, αλλάζουμε το τι διδάσκεται, εκσυγχρονίζουμε και αναβαθμίζουμε το περιεχόμενο των Προγραμμάτων Σπουδών. Δεύτερον, αλλάζουμε το πώς διδάσκεται το μάθημα δίνοντας πολύ μεγαλύτερη έμφαση στη κριτική σκέψη, στη κριτική γνώση, υιοθετούμε μια πιο βιωματική προσέγγιση. Τρίτον, προβλέψαμε οριζόντια ψηφιακή διάσταση. Αξιοποιώντας τις ψηφιακές τεχνολογίες, καλλιεργούμε τις ψηφιακές δεξιότητες και παρέχουμε πλούσιο συνοδευτικό ψηφιακό υλικό σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα", όπως ανέφερε.
Το προσεχές διάστημα θα ξεκινήσει και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για τα νέα προγράμματα σπουδών, όπου προβλέπεται οκτώ ώρες σύγχρονης διδασκαλίας και 28 ασύγχρονης, ανά γνωστικό αντικείμενο. Σε αυτό το πεδίο, η ΟΛΜΕ θέτει τον προβληματισμό της και δράττει την ευκαιρία να ασκήσει κριτική για ακόμη μια φορά στο υπουργείο Παιδείας για τα νέα προγράμματα, καθώς όπως τονίζει σε ανακοίνωσή της υπάρχει "δυσκολία" ζητήματα στη θεματολογία που έχει επισημανθεί από επιστημονικές ενώσεις, τονίζοντας πως "είναι σχεδόν σίγουρο πως το μελλοντικό αποτέλεσμα της εφαρμογής τους θα οδηγήσει στην αύξηση της μαθητικής διαρροής από το γενικό λύκειο.
Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 5 Δεκεμβρίου 2021