Τη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ σε παραδοσιακό κόμμα εξουσίας σηματοδοτεί η συζήτηση γύρω από τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης και τη νέα ένταση με την Τουρκία.
Με τον πιο επίσημο τρόπο, δια στόματος του Αλέξη Τσίπρα, ο ΣΥΡΙΖΑ υιοθέτησε τη στάση της υπεύθυνης αξιωματικής αντιπολίτευσης, της εν δυνάμει δηλαδή κυβέρνησης που θα μπορούσε η ίδια να διαχειριστεί την κατάσταση στα σύνορα του Έβρου.
Έτσι, το εθνικό και κρατικό συμφέρον τίθεται ως προτεραιότητα από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, με όλο το οπλοστάσιο των επιχειρημάτων απέναντι στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να αφορά ζητήματα υπευθυνότητας, σωστού σχεδιασμού και πολιτικής συναίνεσης, και όχι ζητήματα παραβίασης για παράδειγμα των διεθνών συμβάσεων για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών.
Η επίσημη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ όμως έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με επίσημες τοποθετήσεις του κόμματος κατά το παρελθόν, αλλά και με σημερινές τοποθετήσεις στελεχών που τάσσονται στην αριστερή πτέρυγα των εσωτερικών συσχετισμών.
«Ναι» στο κλείσιμο των συνόρων
Ο Αλέξης Τσίπρας στήριξε την επιλογή της κυβέρνησης να κρατήσει κλειστά τα σύνορα στον Έβρο δηλώνοντας ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι από τη στιγμή που υπάρχει αυτή η μαζική απόπειρα εισροής στη χώρα, κάθε κυβέρνηση θα έκανε αυτό που έκανε και η σημερινή».
Σημείωσε δε ότι και επί ημερών ΣΥΡΙΖΑ τα σύνορα ήταν κλειστά, χωρίς όμως η κυβέρνηση του «να δημιουργεί κλίμα μισαλλοδοξίας, χωρίς να παρακινεί τους πολίτες να πάρουν τα δίκανα και τις καραμπίνες είχαμε κλείσει αποτελεσματικά τις ροές, τα τελωνεία, όλο τον Έβρο».
Αυτή είναι η διαχωριστική γραμμή που θέτει δηλαδή ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην ΝΔ, την επικοινωνιακή διαχείριση της όλης κατάστασης, και τη βαθιά συντηρητική ρητορική στελεχών του κυβερνώντος κόμματος.
«Βρισκόμαστε απέναντι από μια γεωπολιτική απειλή, όχι μονάχα από το δράμα των προσφύγων που δεν πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε ως εχθρούς και εισβολείς, αλλά απέναντι σε μια γεωπολιτική απειλή από την πλευρά της Τουρκίας» δήλωσε μεταξύ άλλων στην τηλεοπτική του συνέντευξη στο Mega ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Στη μακροσκελή απόφασή της δε η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ κάλεσε για ακόμη μια φορά τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση να συγκαλέσει Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών για το προσφυγικό ζήτημα και την ένταση με την Τουρκία, στα πρότυπα, όπως σημειώνουν, του Συμβουλίου που συγκλήθηκε στις 4/3/2016 ενόψει του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας και της σύγκλησης Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Όπως τονίζει στην απόφαση της η ΠΓ «η ελληνική κυβέρνηση οφείλει άμεσα να εγκαταλείψει την επικοινωνιακή διαχείριση του ζητήματος, τις ιδεοληπτικές εμμονές, τους μικροκομματικούς υπολογισμούς και τον αυταρχισμό και, αντ’ αυτών να εκπονήσει και να εφαρμόσει ένα αξιόπιστο εθνικό σχέδιο». Μάλιστα, καταλήγει πως εάν το σχέδιο αυτό είναι «σοβαρό, ρεαλιστικό, βασισμένο σε ανθρωπιστικές αρχές και στην ανάγκη προστασίας της χώρας», τότε «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να συμβάλει χωρίς μικροκομματικούς υπολογισμούς».
Δύο κόσμοι μέσα στο ίδιο κόμμα
Στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης φαίνεται πως συνυπάρχουν πολλές διαφορετικές αντιλήψεις για τη διαχείριση του προσφυγικού και κυρίως για την διαχείριση των κρίσεων με την γειτονική Τουρκία.
Χαρακτηριστικό ήταν το «άδειασμα» του Αλέξη Τσίπρα προς τη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Mega τις προηγούμενες ημέρες, όταν ερωτηθείς σχετικά με τις θέσεις της νεολαίας του κόμματος του για ανοιχτά σύνορα για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες δήλωσε ευθαρσώς ότι «οι νέοι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να διεκδικούν και να ονειρεύονται ακόμη και την ουτοπία, αλλιώς θα ήταν γερασμένοι από τα 20 τους χρόνια. Εμείς όμως που διαχειριζόμαστε την πραγματικότητα, πολλές φορές είναι σκληρή. Και μάλιστα όταν έχουμε και την ευθύνη της χώρας, οφείλουμε να βλέπουμε την πραγματικότητα και να κινούμαστε με βάση τις αξίες μας για να διαφυλάξουμε αυτό που αποκαλούμε ‘εθνική ασφάλεια’».
Όπως ανέφερε στη «ΜτΚ» στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχουν στελέχη που προέρχονται από τον χώρο της κεντροαριστεράς και συμμετέχουν στην Προοδευτική Συμμαχία και στηρίζουν την επιλογή της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει τον στρατό απέναντι στους πρόσφυγες, ενώ φαίνεται πως συμφωνούν πλήρως με την αφήγηση περί ασύμμετρης απειλής την οποία αντιμετωπίζει η χώρα.
Από την άλλη η πλειοψηφία του «παλιού» ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με το προεδρικό περιβάλλον, διατυπώνουν την επίσημη θέση η οποία κάνει λόγο για γεωπολιτική απειλή από την Τουρκία, για δράμα των προσφύγων, αλλά και για επικοινωνιακή και εθνικιστική φιέστα της κυβέρνησης. Η άποψη για κλειστά σύνορα δε μοιάζει πλειοψηφική στο εσωτερικό του κόμματος, καθώς υπάρχουν και στελέχη των «53+» που την στηρίζουν.
Ωστόσο στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης διατηρείται και μια τρίτη αντίληψη, αυτή που τοποθετείται στον χώρο της αριστεράς, και κάνει λόγο για την ανάγκη δημιουργίας ενός ασφαλούς διαδρόμου για τους πρόσφυγες προς την Ευρώπη, ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για το σύνολο της διαχείρισης, και αντιτίθεται στη Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας, την οποία διαμόρφωσε και στήριξε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι ενδεικτική η ανάρτηση του στελέχους των «53+» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, Πάνου Λάμπρου, στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων πως «η μόνη ρεαλιστική και ανθρώπινη λύση είναι οι ασφαλείς και νόμιμοι δίοδοι για την προσφυγιά. Το ζήτημα δεν είναι της Ελλάδας, αλλά ούτε και της Τουρκίας. Είναι και της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Ολλανδίας, της Ουγγαρίας, της Σουηδίας, της Ελβετίας. Δικό μας και δικό τους. Συμφωνίες, που πνίγουν ανθρώπους στο Αιγαίο ή τους εγκλωβίζουν στα νησιά, που αφήνουν εκτός την υπόλοιπη Ευρώπη, δεν μπορεί να είναι δικές μας. Είναι εχθρικές, κάτι σαν τα μνημόνια, επιβολή της γερμανοκρατούμενης Ευρώπης. Και πρώτο μας μέλημα είναι βγούμε και από αυτό».
Η ανάγκη για «άνοιγμα» στην κεντροαριστερά φαίνεται πως επιβάλει την αλλαγή γραμμής και αντίληψης σε σημαντικά για τον ΣΥΡΙΖΑ ζητήματα, όπως το προσφυγικό. Το επόμενο χρονικό διάστημα φαίνεται ότι ο πρόεδρος και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσουν να ενισχύσουν το «προφίλ» της υπεύθυνης κεντροαριστεράς που είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμη να κυβερνήσει, όποιο και αν είναι το εσωτερικό κόστος.
Το παρόν κείμενο δημοσιεύθηκε στο σημερινό (08-03-2020) φύλλο της "Μακεδονίας"