Τον Μάιο του 1921, ο CP Scott, μυθικός αρχισυντάκτης της εφημερίδας "Manchester Guardian" (σημερινής "Guardian") έγραψε ένα κύριο άρθρο για να σηματοδοτήσει την εκατονταετία της εφημερίδας αυτής. Το δοκίμιο, που δημοσιεύτηκε υπό τον τίτλο «Εκατό Χρόνια», εξακολουθεί να αναγνωρίζεται σε όλο τον κόσμο ως ένα διαχρονικό σχέδιο ανεξάρτητης δημοσιογραφίας
Η αφοπλιστικά απλή όσο και ευθύβολη, πασίγνωστη πια , πρόταση του κειμένου που τα συνοψίζει όλα, ήταν το "comment is free but facts are sacred". Το σχόλιο είναι ελεύθερο αλλά τα γεγονότα είναι ιερά.
Έλεγα να αποφύγω αυτή την αναφορά στο εναρκτήριο άρθρο μου, της νέας εποχής για τη "Μακεδονία’’ και για τον Τύπο της Θεσσαλονίκης, για να γλιτώσουν οι νεότερες και νεότεροι συνάδελφοι από τον αναπόφευκτο "διδακτισμό’’ στον οποίο συχνά καταφεύγει ένας βετεράνος εξωραΐζοντας μάλιστα τη ‘’δική του εποχή’’.
Πως όμως να αποφύγεις, με την συναισθηματική φόρτιση που έχεις –για την οποία θα γράψω πιο κάτω- μερικές σκέψεις για τη σημερινή δημοσιογραφία που αλλάζει ραγδαία και περνάει διεθνώς μεγάλη κρίση; Πώς να αποφύγεις, γράφοντας "Άποψη’’ για τον δικτυακό τόπο makthes.gr άλλωστε, τον πειρασμό να απαντήσεις και συ στο κρίσιμο ερώτημα "πόσο φταίει το ίντερνετ για την κρίση που περνούν οι εφημερίδες’’ και "τι θα απογίνουν αυτές σε λίγα χρόνια’’;
Το διαδίκτυο, ας το παραδεχθούμε οι παλιότεροι, αναβάθμισε τη δημοσιογραφία, έκανε τη δουλειά μας πιο συναρπαστική αλλά και πιο επικίνδυνη. Δημιουργεί συνεχώς αντιθέσεις και όλο και πιο σύγχρονα προβλήματα και ερωτήματα που επειγόντως απαιτούν απαντήσεις. Σίγουρα έκανε άνω –κάτω την πάλαι ποτέ οικονομική ευμάρεια των εντύπων, και εξαφάνισε την παλιά μας επαγγελματική βεβαιότητα και αμεριμνησία. Η διαφήμιση στις εφημερίδες μειώνεται δραματικά σε διεθνές επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα πολλές προσπάθειες για νέους τρόπους δημιουργίας εσόδων από το ίντερνετ για να αντικαταστήσουν αυτά που έφερναν οι πωλήσεις των εντύπων επί έναν αιώνα, αποτυγχάνουν η μια μετά την άλλη. Το οικονομικό μοντέλο των ΜΜΕ αλλάζει δραματικά, η τεχνολογία δημιουργεί ασύλληπτες νέες δυνατότητες και η πρόκληση είναι ανοιχτή και για μας, εδώ στη Θεσσαλονίκη, στον δικό μας μικρόκοσμο τον μέγα. Διότι είναι όμορφη πρόκληση να επενδύεις στην καλή δημοσιογραφία , της έρευνας, της τεκμηρίωσης, της διάχυσης της επιστημονικής γνώσης και του πολιτισμού και του διαλόγου με όλο το πολιτικό φάσμα, και όχι απλά στη νέα τεχνολογία διανομής ή στα "δώρα" και στα τρικ εντυπωσιασμού του αναγνώστη. Είναι ακόμα πιο όμορφη η πρόκληση να θέλεις να γίνεσαι όλο και καλύτερος αποφεύγοντας τα γνωστά copy paste και την τυφλή αναπαραγωγή "ειδήσεων’’ που αλίευσες στα χιλιάδες site και blogs.
Σήμερα ο ενεργός πολίτης με το iPhone στο χέρι μπορεί να γράψει, να αναρτήσει, να μεταδώσει, να καταγράψει με την κάμερα γεγονότα με τρόπο που οι γονείς του ούτε να ονειρευτούν δεν μπορούσαν. Είναι κι αυτός με τον τρόπο του ένας "δημοσιογράφος" πια. Γι αυτό και σήμερα δεν νοείται ύπαρξη άρθρου γνώμης σε έγκυρη ιστοσελίδα, χωρίς αυτό να υπόκειται σε σχολιασμό. Ταυτόχρονα, όμως, τα social media ξεχειλίζουν από αμετροεπείς επιθέσεις μίσους και φανατισμού εναντίον των "άλλων" . Γενικεύεται πάντως η πεποίθηση ότι πολλές ψεύτικες ειδήσεις, ανακρίβειες, υπερβολές και συκοφαντίες "καταπίνονται" αμάσητες από σημαντική μερίδα του κοινού που βομβαρδιζόμενο πλέον από λόγια και εικόνες της ψηφιακής εποχής θα μπορούσε να ψιθυρίσει το στίχο του Διονύση Σαββόπουλου "αλλάζουν όλα εδώ κάτω με ορμή, τι να καταλάβουμε οι φτωχοί’’.
Για τη συναισθηματική φόρτιση που σας είπα , έχω να υπογραμμίσω τα εξής:
Πάω πίσω , στα 1981, στην εκκίνηση της σταδιοδρομίας μου:
Με συγκίνηση θυμάμαι και δεν πρόκειται να ξεχάσω στα όσα χρόνια μου μένουν, το "σπουδαστικό τμήμα" της εφημερίδας "Θεσσαλονίκη", το οποίο υπηρέτησα πάνω από 15 χρόνια (1981-1996). Αυτό που ‘’χώρεσε" σε ένα ‘’δωματιάκι" του τρίτου ορόφου, τρία επί τρία, συντάκτες ρεπόρτερ, πολιτικούς καλλιτέχνες, φοιτητές κ.α. που είχαν κάνει τη Μοναστηρίου, τα γραφεία της ‘’Μακεδονίας ‘’ και της ‘’Θεσσαλονίκης", στέκι τους. Αυτό που άνθισε με την ανοχή και την ενθάρρυνση του Αντώνη Κούρτη και των αξέχαστων αρχισυντακτών μας Αντώνη Πεκλάρη και Γιάννη Μυλαράκη.
Στον πρώτο όροφο δέσποζαν οι σεβάσμιοι δημοσιογράφοι της "Μακεδονίας" (μεταξύ των οποίων Μπακόλας, Μπιτσιάδης, Βουργουντζής, Νικολόπουλος –όλοι τους έχουν φύγει πια από τη ζωή) υπό την άγρυπνη καθοδήγηση του αείμνηστου Κωνσταντίνου Δημάδη. Δεν ξεχνώ το δέος όταν με το βλέμμα στο πάτωμα περίμενα μαζί τους το ασανσέρ…
Η βινιέτα πάνω στη σελίδα μας , του μεγάλου τότε σχήματος, έγραψε το 1981: ‘’ΝΕΟΙ-ΕΠΙΣΤΗΜΗ- ΠΑΙΔΕΙΑ’’. Άντεξε πολλά χρόνια και συντάκτες της ήμασταν ο Μιχάλης Αλεξανδρίδης, ο Δημήτρης Αραβαντινός, ο Λάζαρος Χατζηνάκος, που έφυγε πρόσφατα και πρόωρα, και ο υπογράφων. Φοιτητές στο πτυχίο (22-23 ετών), όλοι συνδικαλιστές του τότε φοιτητικού κινήματος, με αρχηγό τον "μεγάλο" της παρέας , τον μόλις 26χρονο Παντελή Σαββίδη! Τώρα σε μια άλλη ηλικία είμαστε πάλι εδώ. Ελπίζω να έχουμε να δώσουμε κάτι.
Ζούμε χωρίς άλλο μία σύνθετη, αλλοπρόσαλλη εποχή. Τα υπόλοιπα θα τα λέμε από αυτή τη θέση , εν πλω.