Δεν πρόκειται για σχήμα λόγου. Η Ευρώπη δεν υφίσταται. Ο πόλεμος της Ουκρανίας αποκάλυψε ένα ελάχιστα κρυμμένο μυστικό. Αποκάλυψε κάτι που όλοι ψιθύριζαν αλλά δεν ήθελαν να το παραδεχθούν. Η Ευρώπη έχει καταντήσει ένα μόρφωμα αποκλινουσών χωρών που προσπαθούν να βρουν κάτι κοινό μεταξύ τους για να δικαιολογήσουν τον τίτλο Ένωση. Άλλοτε το βρίσκουν, άλλοτε όχι.
Η Ευρώπη ταπεινώθηκε από τις ΗΠΑ στην διαχείριση του πολέμου αυτού. Και με την ταπείνωσή της ανέδειξε τις αδυναμίες της. Καλύτερα την ανυπαρξία της.
Ορισμένοι ευελπιστούν ότι κάτι θα αλλάξει μετά την επικράτηση του κ. Μακρόν στις γαλλικές εκλογές. Αλλά μάταια. Ούτε ο κ. Μακρόν, ούτε κανείς άλλος έχει συγκεκριμένο σχέδιο ανάκαμψης της Ευρώπης. Ακόμη και αν είχε είναι αμφίβολο αν υπήρχαν και άλλες δυνάμεις που θα το αποδέχονταν και θα ήθελαν να το εφαρμόσουν.
Το πρόβλημα της Ευρώπης είναι πολύ απλό. Έχει να κάνει με το υπαρξιακό ερώτημα κάθε ανθρώπου και κάθε λαού. Ποιοι είμαστε, που και πως πηγαίνουμε.
Έχει να κάνει με την επιβίωση (άρα εργασία) και την ταυτότητα. Και τα δύο προσδίδουν νόημα στη ζωή του ανθρώπου και αξιοπρέπεια.
Τα τελευταία αρκετά χρόνια οι ευρωπαϊκές ελίτ έκριναν πως πρέπει να γίνουν αποδεκτά τα μεταναστευτικά ρεύματα αλλά επέλεξαν λάθος τρόπο υποδοχής τους.
Αν υπάρχει κάτι κοινό στους ευρωπαϊκούς λαούς είναι η συνείδησή τους ότι ο πολιτισμός τους οικοδομήθηκε στη βάση του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού και της χριστιανικής παράδοσης.
Και τα δύο αμφισβητήθηκαν, εντόνως, από την πολιτική των ελίτ. Υπήρξε, μάλιστα, και μία ακατανόητη ενθάρρυνση επιβολής του πολιτισμού των μεταναστών που δεν βασίζεται, απλώς, στον ισλαμισμό ως θρησκεία. Ο ισλαμισμός δεν είναι όπως οι άλλες θρησκείες. Είναι ένα νομικοθρησκευτικό δόγμα. Η Σαρία είναι συστατικό στοιχείο του ισλαμισμού. Και η Σαρία έρχεται σε αντίθεση με τον νομικό πολιτισμό των ευρωπαϊκών λαών. Έρχεται σε αντίθεση με ό,τι βασίσθηκε, ως πρόταση, στον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό.
Αν υπήρχε μία αποδοχή των ευρωπαϊκών προτύπων από τους εισερχόμενους ισλαμιστές μετανάστες και όχι προσπάθεια επιβολής των δικών τους ιδιομορφιών, τότε το πρόβλημα αμφισβήτησης της πολιτικής των ευρωπαϊκών ελίτ θα ήταν λιγότερο οξυμμένο.
Οι ευρωπαϊκοί λαοί δεν έγιναν, ξαφνικά, ακροδεξιοί ή φασίστες. Είναι παραλογισμός να θεωρεί κανείς ότι ο μισός γαλλικός πληθυσμός εμφορείται από ακροδεξιές απόψεις.
Το παράδοξο είναι ότι αυτόν τον εμφανή λόγο, όπως περιγράφηκε παραπάνω, δεν θέλουν να τον παραδεχθούν τα συστημικά ευρωπαϊκά κόμματα ως αιτία της μεταστροφής και αντίδρασης του εκλογικού σώματος και προσπαθούν να τον εξοβελίσουν με την επίκληση του φασιστικού φαινομένου ως αιτίας της σημερινής κρίσης.
Οι λαοί θεωρούν πως το πρόβλημα ταυτότητας και εργασίας που αντιμετωπίζουν το επέτεινε η Ευρωπαϊκή Ένωση και γι’ αυτό την αμφισβητούν. Αμφισβητούν χωρίς να σκέφτονται πως στη σημερινή εποχή με τα μέσα που έχει ο άνθρωπος οι εθνικές λύσεις δεν αποτελούν απάντηση στα αδιέξοδα. Μία νέα Ευρώπη είναι αναγκαία αλλά κανείς δεν ξέρει αυτήν την στιγμή ποια θα είναι αυτή η Ευρώπη και, κυρίως, πως θα οικοδομηθεί.
Ούτε ο Μακρόν, η εκλογή του οποίου ανακούφισε τις ευρωπαϊκές ηγεσίες.
Στην Ευρώπη βρήκε καταφύγιο και η ελληνική οκνηρή και μεταπρατική αστική τάξη και οι πολιτικές μορφές που συγκρότησε. Η μόνη βασική θέση της ήταν η νομή του όποιου πλούτου παρήγετο από τη σχέση της με το κράτος και μια εξωτερική πολιτική που θα συνδύαζε την αμερικανική θέση με την ευρωπαϊκή προσπάθεια προσαρμογής στην θέση αυτή. Καμιά ελληνική προσπάθεια διαμόρφωσης ιδιαίτερης ελληνικής πολιτικής που θα συνεισέφερε στην ευρωπαϊκή.
Σήμερα και οι δύο αυτοί πυλώνες στους οποίους θα μπορούσε να βασιστεί μια πολιτική δεν εγγυώνται τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Τα αμφισβητούν. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι σε ποιο, ευρύτερο του εθνικού, πλαίσιο και με ποιες αρχές θα πρέπει να κινηθεί η χώρα;
Είναι, επομένως, αναγκαίοι, νέοι ρηξικέλευθοι προβληματισμοί που θα εγγυώνται τα συμφέροντα της χώρας:
1. Η Ευρώπη πρέπει να υπάρξει ως ενιαία οντότητα. Με όποιες χώρες θέλουν να προχωρήσουν σε μία Ένωση με κοινή Εξωτερική, Αμυντική και εν μέρει Οικονομική πολιτική. Μία τέτοια Ευρώπη θα έχει δικό της στρατό που θα προασπίζεται τα σύνορά της. Θα έχει θεσμούς που θα διαμορφώνουν κοινή εξωτερική και οικονομική πολιτική.
2. Στην Ευρώπη αυτή οι εθνικές ιδιαιτερότητες σε ό,τι αφορά τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις, την ιστορική συνείδηση, την παιδεία και την θρησκεία παραμένουν υπόθεση των εθνικών κρατών. Η κοινή πολιτισμική αναφορά θα βασίζεται στον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό και τον χριστιανισμό.
3. Η Ευρώπη διατηρεί στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ σε κάθε τομέα. Οι δεσμοί με την Αμερική προάγονται και δεν περιορίζονται.
4. Η Νέα Ευρώπη είναι ανοικτή στη διαμόρφωση στενής σχέσης με τη Ρωσία. Η γεωπολιτική έκλειψη της Ρωσίας δεν εξυπηρετεί την Ευρώπη. Η Ευρώπη από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια του Στρατηγού Ντε Γκωλ ή το Κοινό Ευρωπαϊκό μας σπίτι του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ είναι ιδέες εφαρμόσιμες. Η Ένωση αυτή θα μπορεί να προχωρήσει όσο και η Ρωσία ανταποκρίνεται από άποψη λειτουργίας δημοκρατικών θεσμών. Μια δημοκρατική Ρωσία είναι ευπρόσδεκτη στην ευρωπαϊκή στενή συνεργασία.
5. Σε μία τέτοια Ευρώπη είναι αποδεκτή και μια Τουρκία που θα λειτουργεί με βάση δημοκρατικά πρότυπα. Όχι δημοκρατία α λα τούρκα. Που θα αναγνωρίσει τις γενοκτονίες, θα δώσει δικαιώματα στις μειονότητές της, θα καταργήσει τις παρακρατικές λειτουργίες, δεν θα είναι αναθεωρητική και δεν θα απειλεί κανέναν. Μία τέτοια Τουρκία θα αποτελεί την μοναδική περίπτωση όπου ο ελληνισμός θα μπορεί να έρθει σε επαφή με εδάφη στα οποία μεγαλούργησε διαχρονικά. Θα μπορεί να εγκατασταθεί και να αναπτυχθεί.
6. Στη Νέα Ευρώπη η λειτουργία μικρών ομάδων όπου συμπλέκονται η πολιτική με την οικονομία και το παρακράτος, υπό την προστασία του κράτους δεν θα επιτρέπονται. Είναι μια ευκαιρία να παταχθούν οι κρατικές προστασίες σε ημέτερους επιχειρηματίες οι οποίοι απολαμβάνοντας την προνομιακή θαλπωρή του κράτους, εξασθενούν τα οικονομικά και εμπορευματικά χαρακτηριστικά του ελληνισμού. Ο ελληνισμός ήκμασε κάτω από δύσκολες συνθήκες καταπίεσης και σε οικουμενικό ορίζοντα. Η προστασία και οι φοβίες είναι χαρακτηριστικά του μικροελλαδισμού ο οποίος τα ανήγαγε σε ιδεολογία. Είναι αυτό που αποκαλούμαι «αθηναϊκή ιδεολογία».
7. Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστήσει στην παγκόσμια προσπάθεια μείωσης των ανισοτήτων. Οι ανισότητες δεν είναι, μόνο, οικονομικά και πολιτικά απαράδεκτες αλλά αποτελούν και την βάση για την δημιουργία ασταθών καταστάσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε πολέμους ή ανεπιθύμητες μετακινήσεις λαών.
8. Η Ελλάδα δεν ανήκει σε καμιά πλευρά της ιστορίας. Έχει την δική της ιδιαίτερη θέση. Η Ελλάδα δεν είναι ούτε Δύση ούτε Ανατολή. Βρίσκεται στο μεταίχμιο και έχει διαμορφώσει δική της ιδιοπροσωπεία. Εξισορροπεί μεταξύ των δύο και λειαίνει τις αντιθέσεις.
Αυτά τα απλά πράγματα το αθηναϊκό κράτος δεν θέλει ούτε καν να τα σκεφθεί. Έχει παραδώσει την χώρα. Και αναμένει, ικετεύοντας, ανταλλάγματα. Αλλά στον ικέτη κανείς δεν φέρεται με αξιοπρέπεια.
Η χώρα βρίσκεται σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή. Αν δεν αλλάξει, μπορεί να χάσει.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30.04.2022